Καλίτσαινα Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 37°22′36.37″N 21°48′35.71″E / 37.3767694°N 21.8099194°E
| Καλίτσαινα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: Πάτρα) Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: Τρίπολη) |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας (Έδρα: Καλαμάτα) |
| Δήμος | Τριφυλίας (Έδρα: Κυπαρισσία) |
| Δημοτική Ενότητα | Αυλώνος |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Μεσσηνίας |
| Υψόμετρο | 419[1] μ. |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 5 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Καλλίτζαινα Καλλίσταινα |
| Ταχ. κώδικας | 24011[2] |
| Τηλ. κωδικός | 27610[3] |
| Δήμος Τριφυλίας | |
Η Καλίτσαινα[4] αναφερόμενη παλαιότερα ως η Καλλίτζαινα ή Καλλίσταινα, είναι μικρός ημιορεινός οικισμός κοντά στον Αυλώνα και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.
Τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Καλίτσαινα βρίσκεται περίπου 26 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά της Κυπαρισσίας και περίπου 2,5 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από τον Αυλώνα. Έχει υψόμετρο 419[1] μέτρα και απέχει 17 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Η Καλίτσαινα είναι βορειότερα από το Σιδηρόκαστρο από το οποίο απέχει περίπου 7,5 χιλιόμετρα. Βρίσκεται επίσης κοντά στα χωριά Πλατανιά προς τα βορειοανατολικά της και Κεφαλόβρυση προς τα νοτιοανατολικά της, από τα οποία απέχει περίπου 3,5 και 7,5 χιλιόμετρα αντίστοιχα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Τριφυλίας και της ευρύτερης περιοχής του Αυλώνα. Την εποχή της Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Κάλτσιενα (Calciena). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Κάλτσιενα (Calciena), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας (ή Αρκαδιάς, δηλαδή την περιοχή της σημερινής Κυπαρισσίας), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).[5] Αναφερόταν επίσης σε διάφορες αναφορές με τις ονομασίες Καλλίτσαινα ή Καλλίτζαινα ή Καλλίσταινα ή Καλίτσενα. Η Καλλίτσαινα προσαρτήθηκε αρχικά στον παλαιό Δήμο Αυλώνος το 1835.[6][7][8] Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Καλίτσενα στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Αυλώνος της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 109 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[9] Έδρα του Δήμου Αυλώνος τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν το χωριό Σιδηρόκαστρον. Το 1899 το χωριό μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[10] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[11] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Κατά τη διαδρομή των χρόνων στην επίσημη ονομασία του χωριού έγιναν αρκετές μικροαλλαγές: Από το 1879 ως το 1896 το χωριό αναφέρεται επίσημα ως Καλλίτζαινα, από το 1896 ως το 1907 αναφέρεται ως Καλλίτσαινα, από το 1907 ως το 1912 αναφέρεται ως Καλίσταινα και από το 1912 ως το 1940 αναφέρεται επίσημα ως Καλλίσταινα. Το 1912 η Καλλίσταινα μαζί με τα Σκλαβέϊκα (Πτέρη) προσαρτώνται στην Κοινότητα Καραμουσταφά,[12][13] στην οποία έδρα γίνεται ο Καραμουσταφάς (Αυλών). Το 1916 προσαρτάται στην κοινότητα αυτή και το Τρουκάκι (Πανόραμα), ενώ το 1922 ο Καραμουσταφάς και η κοινότητά του μετονομάζονται σε Αυλών και Κοινότητα Αυλώνος αντίστοιχα. Από 1940 ως σήμερα το χωριό αναφέρεται επίσημα ως η Καλίτσαινα. Το 1948[14] η Καλίτσαινα αποσπάται από την Κοινότητα Αυλώνος και ορίζεται έδρα της νεοσύστατης Κοινότητας Καλιτσαίνης.[15] Το χωριό παρέμεινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1948 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Καλίτσαινα υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Αυλώνα Μεσσηνίας,[16][17] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Καλίτσαινα ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[4][18] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Η Καλίτσαινα σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας της Καλιτσαίνης του Δήμου Τριφυλίας.[4]
Κάτοικοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 13 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.
| Απογραφή | Πληθυσμός | Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού |
|---|---|---|
| 1689 | 50[5] | |
| 1844 | 128[19] | |
| 1851 | 109[9] | |
| 1879 | 153[5][20] | |
| 1889 | 143[21] | |
| 1896 | 152[22] | |
| 1907 | 167[23] | |
| 1920 | 149[24] | |
| 1928 | 133[25] | |
| 1940 | 164[26] | |
| 1951 | 137[27] | |
| 1961 | 128[28] | |
| 1971 | 81[29] | |
| 1981 | 119[30] | |
| 1991 | 101[31] | |
| 2001 | 59[32] | |
| 2011 | 13[33] |
Κτίρια - εκδηλώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, υπάρχει η μικρή εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονος, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας και εορτάζεται στις 27 Ιουλίου, με λαϊκό πανηγύρι, το οποίο διοργανώνει ο "Προοδευτικός Σύλλογος Καλιτσαίνης". Οι κάτοικοι του χωριού, οι Καλιτσάνοι, έχουν αναβιώσει επίσης και το έθιμο των χοιροσφαγίων, κατά το οποίο γίνεται και η μετατροπή του χοιρινού κρέατος σε παστό.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κυπαρισσία
- Αυλώνας
- Δήμος Τριφυλίας
- Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
- Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
- πρώην Δήμος Αυλώνα Μεσσηνίας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Καλίτσαινα, από την ιστοσελίδα: buk.gr
- ↑ Ταχυδρομικός Κώδικας Καλίτσαινα Μεσσηνίας.
- ↑ Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κυπαρισσία: 27610
- ↑ 4,0 4,1 4,2 5) Τ.Κ. Καλιτσαίνης: Η Καλίτσαινα Αρχειοθετήθηκε 2017-10-04 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 99 Calciena - Απογραφή 1879, Νο 99 Καλλίτζαινα, σελ. 704-705.
- ↑ 21-04-1835.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Καλλίσταινα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αυλώνος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 9,0 9,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σ. 582.
- ↑ ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
- ↑ ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
- ↑ ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Καραμουσταφά (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 79Α - 31/03/1948.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Καλιτσαίνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αυλώνα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
- ↑ ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
- ↑ Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 40.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 124.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 90.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 106.
- ↑ Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 238.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 278.
- ↑ Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 306.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 149.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 140.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 151.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 183.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 181.
- ↑ "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2016-04-18 στο Wayback Machine.", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985).
- Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987.
- Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993.
- Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος, Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- Προοδευτικός Σύλλογος Καλλίτσαινας Τριφυλίας.
