Κρήνη των Τεσσάρων Ποταμών
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 41°53′56.22″N 12°28′23.09″E / 41.8989500°N 12.4730806°E
| Κρήνη των Τεσσάρων Ποταμών | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | πηγάδι και κρήνη |
| Αρχιτεκτονική | μπαρόκ αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°53′56″N 12°28′23″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη |
| Τοποθεσία | Πιάτσα Ναβόνα |
| Χώρα | Ιταλία |
| Έναρξη κατασκευής | Δεκαετία του 1640 |
| Υλικά | Μάρμαρο Καρράρα |
| Αρχιτέκτονας | Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι |
| Δημιουργός | Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι[1] |
| Προστασία | ιταλικό πολιτισμικό αγαθό[2] |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η Κρήνη των Τεσσάρων Ποταμών στο μέσον της Πιάτσα Ναβόνα δημιουργήθηκε το 1651 από τον αρχιτέκτονα και γλύπτη Τζιαν Λορέντσο Μπερνίνι. Έχει στο κέντρο της τον Οβελίσκο του Δομιτιανού, που μεταφέρθηκε εδώ σε κομμάτια από τον Ιππόδρομο του Μαξέντιου.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η βάση της κρήνης είναι μια λεκάνη από το κέντρο της οποίας όγκοι τραβερτίνη υψώνονται για να στηρίξουν τέσσερις ποταμούς-θεούς και πάνω τους τον οβελίσκο, που επιστεγάζεται με το έμβλημα της οικογένειας Παμφίλι, ένα περιστέρι με ένα κλαδάκι ελιάς. Συλλογικά απεικονίζουν τέσσερις μεγάλους ποταμούς των τεσσάρων ηπείρων στις οποίες είχε διαδοθεί η παπική εξουσία: τον Νείλο της Αφρικής, τον Δούναβη της Ευρώπης, τον Γάγγη της Ασίας και τον Ρίο ντε λα Πλάτα της Αμερικής. Το σχέδιο του Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι επελέγη με διαγωνισμό. Οι συνθήκες της επιτυχίας του περιγράφονται ως εξής στη Ζωή του Καβαλιέρε Μπερνίνι (1682) του Φιλίππο Μπαλντινούτσι: ‘’Tόσο ισχυρή ήταν η αρνητική επιρροή των αντιπάλων του Μπερνίνι στο μυαλό του Ινοκέντιου ώστε όταν σχεδίασε να στήσει στην Πιάτσα Ναβόνα τον μεγάλο οβελίσκο που μεταφέρθηκε στη Ρώμη από τον αυτοκράτορα Καρακάλλα και βρισκόταν για πολλά χρόνια θαμμένος στο Κάπο ντι Μπόβε για τη διακόσμηση ενός μεγαλόπρεπου σιντριβανιού, ο πάπας ζήτησε σχέδια από τους κορυφαίους αρχιτέκτονες της Ρώμης, χωρίς να δώσει σχετική εντολή και στον Μπερνίνι. Ο πρίγκιπας Νικολό Λουντοβίζι, που η σύζυγός του ήταν ανιψιά του πάπα, έπεισε τον Μπερνίνι να ετοιμάσει ένα ομοίωμα και να κανονίσει να εγκατασταθεί μυστικά σε ένα δωμάτιο στο Παλάτσο Παμφίλι, από όπου θα περνούσε ο πάπας. Όταν τελείωσε το γεύμα βλέποντας ένα τόσο μεγαλόπρεπο δημιούργημα σταμάτησε σχεδόν εκστασιασμένος. Όντας άρχοντας με οξύτατη κρίση και υψηλές ιδέες, αφού το θαύμασε είπε: "Αυτό είναι τέχνασμα… Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον Μπερνίνι αντί για εκείνους που δεν τον θέλουν, γιατί αυτός που επιθυμεί να μη χρησιμοποιήσει τα σχέδια του Μπερνίνι πρέπει να φροντίσει και να μην τα δει". Καθένα από τα τέσσερα αγάλματα έχει ζώα και φυτά που παραπέμπουν στην ταυτοποίηση και φέρει ορισμένο αριθμό αλληγοριών και μεταφορών. Ο Γάγγης κουβαλάει ένα μακρύ κουπί, απεικονίζοντας την πλευσιμότητα του ποταμού. Το κεφάλι του Νείλου είναι τυλιγμένο με ένα χαλαρό κομμάτι πανί, που σημαίνει ότι κανένας εκείνη την εποχή δεν ήξερε πού ακριβώς ήταν οι πηγές του Νείλου. Ο Δούναβης αγγίζει το παπικό οικόσημο, επειδή είναι ο πλησιέστερος στη Ρώμη μεγάλος ποταμός. Και ο Ρίο ντε λα Πλάτα κάθεται πάνω σε έναν σωρό νομισμάτων, σύμβολο του πλούτου που η Αμερική μπορούσε να προσφέρει στην Ευρώπη (η λέξη "πλάτα" σημαίνει ασήμι στα Ισπανικά). Επίσης ο Ρίο ντε λα Πλάτα φαίνεται να τρομάζει από ένα φίδι, δείχνοντας τον φόβο των πλουσίων ότι μπορεί να τους κλέψουν.
Η κατασκευή του σιντριβανιού προκάλεσε την αντίθεση των κατοίκων της Ρώμης για διάφορους λόγους. Πρώτον, γιατί ο Ινοκέντιος κατασκεύασε την κρήνη με δημόσια δαπάνη κατά τη διάρκεια του σοβαρού λιμού του 1646–1648. Καθ’ όλη την κατασκευή της κρήνης η πόλη γκρίνιαζε και κουβέντες για ταραχές πλανιώνταν στην ατμόσφαιρα. Ανώνυμοι συντάκτες διαμαρτυρήθηκαν για την κατασκευή του συντριβανιού τον Σεπτέμβριο του 1648 κολλώντας χειρόγραφες ύβρεις στους πέτρινους όγκους του υπό κατασκευή οβελίσκου. Έγραφαν "Δεν θέλουμε οβελίσκους και σιντριβάνια. Ψωμί θέλουμε. Ψωμί, ψωμί, ψωμί." Ο Ινοκέντιος έβαλε αμέσως να συλλάβουν τους συντάκτες και μεταμφιεσμένοι κατάσκοποι περιπολούσαν στην Πιάτσα Ναβόνα. Οι υπαίθριοι πωλητές της πλατείας αντιδρούσαν επίσης στην κατασκευή του συιτριβανιού, καθώς ο Ινοκέντιος Ι΄ τους έδιωξε από την πλατεία. Οι πωλητές αρνιόνταν να φύγουν και η παπική αστυνομία τους έδιωξε από την πλατεία. Οι Εβραίοι της Ρώμης, ιδιαίτερα, αντιδρούσαν στο κλείσιμο της πλατείας, γιατί τους είχε επιτραπεί να πουλούν εκεί μεταχειρισμένα ρούχα στην αγορά της Τετάρτης.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Fontana dei fiumi (Rome) στο Wikimedia Commons
