Μάχη του Πελεκάνου
| Μάχη του Πελεκάνου | |||
|---|---|---|---|
| Βυζαντινο-Οθωμανικοί Πόλεμοι | |||
| Χρονολογία | 10-11 Ιουνίου 1329 | ||
| Τόπος | τοποθεσία Πελεκάνος, κοντά στη Νικομήδεια, Βιθυνία, Μικρά Ασία (νυν Μάλτεπε,[1][2] Τουρκία) | ||
| Έκβαση | Νίκη των Οθωμανών[3] | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απολογισμός | |||
| |||
.svg){kind=small}
Η μάχη του Πελεκάνου έλαβε χώρα στις 10-11 Ιουνίου 1329, στην τοποθεσία Πελεκάνος, στη μικρή πόλη Φιλοκρήνη της Νικομήδειας της Μικράς Ασίας , μεταξύ του εκστρατευτικού σώματος των Βυζαντινών υπό τις διαταγές του Ανδρόνικου Γ' και του οθωμανικού στρατού υπό τις διαταγές του Ορχάν Α'. Ο βυζαντινός στρατός ηττήθηκε και οι Βυζαντινοί δεν προέβησαν σε καμιά περαιτέρω προσπάθεια απελευθέρωσης των πόλεων της Ανατολίας που πολιορκήθηκαν από τους Οθωμανούς.
Η σύγκρουση και το αποτέλεσμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με την άνοδο του Ανδρόνικου Γ' στον θρόνο το 1328, τα αυτοκρατορικά εδάφη στην Ανατολία είχαν συρρικνωθεί δραματικά, από σχεδόν όλα τα δυτικά σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας, σαράντα χρόνια νωρίτερα, σε μερικά διάσπαρτα φυλάκια κατά μήκος του Αιγαίου και σε ένα μικρό πυρήνα γύρω από την περιοχή της Νικομηδείας (150 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη). Λίγο διάστημα πριν, οι Τούρκοι είχαν καταλάβει τη σημαντική πόλη της Προύσας στη Βιθυνία. Ο Ανδρόνικος αποφάσισε να απελευθερώσει τις σημαίνουσες πολιορκημένες πόλεις της Νικομηδείας της Νίκαιας και ήλπιζε να σταθεροποιήσει το μέτωπο.[4] Μαζί με τον Μέγα Δομεστικό Ιωάννη Καντακουζηνό, ο Ανδρόνικος καθοδήγησε έναν στρατό από 4.000 άνδρες από τη Θάλασσα του Μαρμαρά προς τη Νικομήδεια.[6] Στις 10 Ιουνίου, ο Ορχάν έστειλε 300 ιππείς τοξότες, με σκοπό να δελεάσει τους Βυζαντινούς να ανέβουν στους λόφους, αλλά οι Βυζαντινοί απώθησαν τη μικρή τουρκική δύναμη και φάνηκαν απρόθυμοι να προχωρήσουν περαιτέρω.[4][7] Τότε, οι δύο στρατοί επιδόθηκαν σε αψιμαχίες χωρίς εμφανή νικητή μέχρι το σούρουπο, όταν και ο βυζαντινός στρατός ετοιμαζόταν να υποχωρήσει, αλλά οι Τούρκοι δεν του επέτρεψαν κάτι τέτοιο.[6] Ο Ανδρόνικος και ο Καντακουζηνός τραυματίστηκαν ελαφρώς, την ίδια ώρα που φήμες έλεγαν πως ο Αυτοκράτορας είχε ήδη πεθάνει ή τραυματιστεί θανάσημα, με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός.[6] Τελικά, η υποχώρηση μετατράπηκε σε ήττα με βαριές απώλειες για τους Βυζαντινούς.[4][6] Ο Καντακουζηνός οδήγησε τους εναπομείναντες Βυζαντινούς στρατιώτες στην Κωνσταντινούπολη μέσω της θάλασσας.[4][6]
Επιπτώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μάχη του Πελεκάνου ήταν η πρώτη σύγκρουση στην οποία ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας συνάντησε ένα Οθωμανό Μπεή.[6][8] Η ηθική επίδραση της μάχης ήταν πιο σημαντική από την ίδια τη μάχη - οι βαρέως οπλισμένοι και πειθαρχημένοι Βυζαντινοί ηττήθηκαν από τους ελαφρώς οπλισμένους και άτακτους Τούρκους - το ηθικό του Βυζαντινού Αυτοκράτορα και του έθνους είχε κλονιστεί.[8] Μια εκστρατεία αποκατάστασης της τάξης ματαιώθηκε.[4] Από τότε, ο βυζαντινός στρατός δεν προσπάθησε να ανακαταλάβει περιοχές στην Ασία. Οι πρώην αυτοκρατορικές πρωτεύουσες της Νικομηδείας και της Νίκαιας δεν απελευθερώθηκαν και η διατήρηση του αυτοκρατορικού ελέγχου γύρω από τον Βόσπορο δεν ήταν πλέον δυνατή. Οι Οθωμανοί κατέλαβαν τη Νίκαια το 1331 και τη Νικομήδεια το 1337.[6] Οι κάτοικοι της Νίκαιας της Νικομηδείας γρήγορα και πρόθυμα ενσωματώθηκαν στην επεκτεινόμενη Οθωμανική Αυτοκρατορία και πολλοί απ' αυτούς ασπάστηκαν το Ισλάμ έως το 1340.[9] Με την κατάληψη αυτών των πόλεων και του Πριγκιπάτου του Καράσι το 1336, οι Οθωμανοί ολοκλήρωσαν την κατάληψη της Βιθυνίας και του βορειοδυτικού άκρου της Ανατολίας.[9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Pitcher, Donald Edgar. An Historical Geography of the Ottoman Empire from Earliest Times to the End of the Sixteenth Century, Brill Archive, 1972, σελ. 38.
- ↑ Shaw, Stanford J. History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, vol 1[νεκρός σύνδεσμος], Cambridge University Press, 1976, σελ. 15.
- ↑ Heath, Ian and Angus McBride, Byzantine Armies 1118-1461 AD, (Osprey Publishing, 1995), σελ. 8.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Treadgold, σελ. 761.
- ↑ 5,0 5,1 Bartusis, The Late Byzantine Army, σελ. 91: «Τον Ιούνιο του 1329 αυτός [ο Ανδρόνικος Γ'] και ο Καντακουζηνός καθοδήγησαν μια μεγάλη εκστρατεία στην Ασία με 2.000 στρατιώτες από την Κωνσταντινούπολη και λίγες δυνάμεις από τη Θράκη. Στο Πελεκάνον ο στρατός τους συγκρούστηκε με τις δυνάμεις του Ορχάν, οι οποίες αποτελούνταν από 8.000 άνδρες».
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Nicol, Donald M. (2002). The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, C. 1295-1383. Cambridge University Press. σελίδες 32–33. ISBN 9780521522014.
- ↑ Kyriakidis, Savvas (2011). Warfare in Late Byzantium, 1204-1453. BRILL. σελ. 204. ISBN 9789004206663.
- ↑ 8,0 8,1 Finlay, George (1854). History of the Byzantine Empire. Blackwood, Harvard University. σελ. 530.
- ↑ 9,0 9,1 Nicol, Donald M. (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453. Cambridge University Press. σελ. 171. ISBN 9780521439916.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bartusis, Marc C. The Late Byzantine Army: Arms and Society, 1204-1453, University of Pennsylvania Press, 1997.
- Treadgold, W. "A History of the BYzantine State and Society", Stanford University Press, 1997.