Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μακεδονία για τους Μακεδόνες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καρτ ποστάλ που περιέχει το σύνθημα με δημογραφικό χάρτη της Μακεδονίας, που εκδόθηκε από την Ένωση Μακεδόνων Φοιτητών στη Βιέννη κατά τη δεκαετία του 1920. Σύμφωνα με τον χάρτη, η εθνοτική σύνθεση του πληθυσμού περιελάμβανε Βούλγαρους, Πομάκους, Έλληνες, Αλβανούς, Σέρβους, Τούρκους, Γκαγκαούζους και «Βλάχους» (Αρμάνους και Βλαχομογλενίτες).
Βλάχικα απομνημονεύματα του 1912 (στην εσπεράντο έκδοσή τους το 1917), που ονομάζεται Μακεδονία για τους Μακεδόνες, το οποίο επιμένει σε μια αυτόνομη Μακεδονία με βάση το ελβετικό μοντέλο, επειδή η περιοχή είναι εθνοτικά ποικιλόμορφη.[1]

Μακεδονία για τους Μακεδόνες είναι σύνθημα και πολιτική έννοια που χρησιμοποιήθηκε κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα στην περιοχή της Μακεδονίας. Στόχος του ήταν να συμπεριλάβει όλες τις εθνικότητες της περιοχής, σε μια ξεχωριστή υπερεθνική οντότητα.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σύνθημα αναπτύχθηκε από τον Βρετανό πολιτικό Γουίλιαμ Γκλάντστοουν το 1897, όταν προώθησε την ιδέα για ένα είδος μικρής Βαλκανικής Ομοσπονδίας στην περιοχή αυτή.[2][3] Ο Γκλάντστοουν έκανε έκκληση για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών που κατοικούσαν στην περιοχή, ενώ η Βρετανία θεωρούσε τη δημιουργία μιας αυτόνομης Μακεδονίας με Χριστιανό κυβερνήτη ως πιθανή λύση του Μακεδονικού ζητήματος.[4] Με τον όρο «Μακεδόνες», ορισμένοι συγγραφείς πιστεύουν ότι ο Γκλάντστοουν είχε κατά νου τις διάφορες εθνοτικές ομάδες που κατοικούσαν στη Μακεδονία, όπως Βούλγαροι, Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, Αρμάνοι και Αλβανοί, και όχι μια φανταστική «μακεδονική» εθνότητα.[5][6][7] Ο Μάριν Β. Πούντεφ συνοψίζει ότι «η Μακεδονία, με τη φράση του Γκλάντστοουν, ήταν για τους Μακεδόνες, δηλαδή όχι μόνο για το βουλγαρικό στοιχείο... αλλά και για όλα τα άλλα εθνικά στοιχεία που κατοικούσαν σε αυτήν».[8] Με την ευκαιρία αυτή, ο Βρετανός δημοσιογράφος Τζορτζ Ουόρινγκτον Στίβενς σημείωσε επίσης στον πρόλογο του φυλλαδίου που περιέχει την επιστολή του Γκλάντστοουν, ότι έχει χρησιμοποιήσει το «Μακεδόνες» ως συλλογικό όνομα του διαφορετικού πληθυσμού της περιοχής.[9] Ο Στίβενς εξήγησε ότι υπήρχαν τουλάχιστον έξι διαφορετικά είδη Μακεδόνων εκείνη την εποχή.[10] Μόλις ο Γκλάντστοουν κυκλοφόρησε το σύνθημα, αυτό το ρητό έγινε ευρέως γνωστό. Το 1898, ο ιστορικός Ουίλιαμ Μίλερ υποστήριξε για τη διακήρυξη του Γκλάντστοουν και το σύνθημά του, ότι αυτή η ιδέα δεν είναι πρακτική γιατί δεν υπήρχε μακεδονικό έθνος και η όλη δυσκολία σε αυτή τη χώρα είναι ότι είναι ένα μείγμα διαφορετικών αντιμαχόμενων εθνοτήτων.[11] Για αυτόν τον λόγο, σύμφωνα με τον Άλεν Άπγουορντ, αυτή η φράση δεν θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί από κανέναν, που γνώριζε από πρώτο χέρι τη χώρα.[12]

Άλλοι συγγραφείς ερμηνεύουν τη δήλωση του Γκλάντστοουν ότι αναγνωρίζει τους Σλαβομακεδόνες ως ξεχωριστή εθνικότητα,[13][14][15] αν και λίγοι αποδέχθηκαν την ιδέα ότι μπορεί να υπάρχει ξεχωριστό μακεδονικό έθνος.[15]

Μια αφίσα από τη δεκαετία του 1930, που εκδόθηκε από την αδελφότητα Στρούγκα στη Σόφια, με το σύνθημα.[16]

Το σύνθημα υιοθετήθηκε από την Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ) και από τη Σλαβομακεδονορουμανική Πολιτιστική Εταιρεία, στις αρχές του 20ού αιώνα. Την εποχή εκείνη, σύμφωνα με τον Βασίλ Κάντσοφ, οι ντόπιοι Βούλγαροι και Αρμάνοι αυτοαποκαλούνταν Μακεδόνες και τα γύρω έθνη τους αποκαλούσαν έτσι.

Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε άρθρο τους που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 1902, οι επαναστάτες της ΕΜΕΟ προώθησαν την ιδέα της αυτονομίας και τα συνθήματα «Μακεδονία για τους Μακεδόνες».[17] Η Οργάνωση έδωσε εγγύηση για τη διατήρηση όλων των εθνικών κοινοτήτων εκεί και επέμεινε ότι οι Βούλγαροι μπορούσαν να είναι περήφανοι για την ανοχή τους, σε αντίθεση με τους Ρουμάνους, τους Σέρβους και τους Έλληνες. Σχεδίαζαν επίσης ότι η διοίκηση της μελλοντικής αυτόνομης Μακεδονίας θα στηριχθεί στη βουλγαρική πλειοψηφία. Την ίδια χρονιά η Οργάνωση άλλαξε τον αποκλειστικά βουλγαρικό της χαρακτήρα[18] και την άνοιξε σε όλους τους Μακεδόνες και Θράκες ανεξαρτήτως εθνικότητας, που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στο αντιοθωμανικό κίνημα.[19] Αυτοί οι επαναστάτες έβλεπαν τη μελλοντική αυτόνομη Μακεδονία ως πολυεθνική πολιτική και το «Μακεδόνας» ήταν ένας όρος ομπρέλα που κάλυπτε Έλληνες, Βούλγαρους, Τούρκους, Αρμάνους και Βλαχομογλενίτες, Αλβανούς, Σέρβους, κ.λπ..[20] Ωστόσο, ο Βρετανός πρόξενος στα Σκόπια, Ραφαήλ Φοντάνα, έγραψε με αφορμή την Εξέγερση του Ίλιντεν το 1903 ότι οι επαναστάτες εργάζονταν για μια γενική βουλγαρική εξέγερση για να φτάσουν τον στόχο του «Μακεδονία για τους Μακεδόνες», που εννοείται ότι σημαίνει «Μακεδονία για τους Βούλγαρους».[21] Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη στη βουλγαρική ιστορική επιστήμη, η ιδέα της αυτονομίας αντιπροσώπευε μόνο μια τακτική που αποσκοπούσε στην τελική ένωση με τη Βουλγαρία.[22] Κάποιοι ανεξάρτητοι ερευνητές προτείνουν ότι πίσω από το σύνθημα «Μακεδονία για τους Μακεδόνες» υπήρχε ένα εφεδρικό σχέδιο για την ένταξη της Μακεδονίας στο βουλγαρικό κράτος.[23]

Μακεδονική Πατριωτική Οργάνωση και ΕΜΕΟ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912–1913) και ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος (1914–1918) άφησαν την περιοχή μοιρασμένη κυρίως μεταξύ της Ελλάδας και της Σερβίας (αργότερα Γιουγκοσλαβία), γεγονός που οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στην εθνοτική της σύνθεση.[24] Η βουλγαρική κοινότητα μειώθηκε, είτε με ανταλλαγές πληθυσμών είτε με βίαιη αλλαγή της εθνοτικής ταυτότητας των κοινοτήτων.[25] Με αυτόν τον τρόπο το σύνθημα άρχισε να χάνει τον αυθεντικό του χαρακτήρα. Σλαβομακεδόνες μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά ίδρυσαν το 1922, στο Φορτ Γουέιν της Ιντιάνα, τη Μακεδονική Πατριωτική Οργάνωση. Οι ιδρυτές της ΜΠΟ στις φιλοδοξίες τους για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Μακεδονία δέχτηκαν και το σύνθημα «Μακεδονία για τους Μακεδόνες». Η χρήση των «Μακεδόνων» και των «Μακεδόνων μεταναστών» ίσχυε τότε εξίσου σε όλες τις εθνότητες της Μακεδονίας - Βούλγαρους, Βλάχους, Τούρκους, Αλβανούς, Έλληνες και άλλους [26] Κατά τη δεκαετία του 1920, η ΕΜΕΟ ακολούθησε επίσης την ιδέα για ένα ανεξάρτητο Ενωμένο Μακεδονικό πολυεθνικό κράτος με κυρίαρχο το βουλγαρικό στοιχείο, κάτι ως «Ελβετία στα Βαλκάνια» και κράτησε το σύνθημα Μακεδονία για τους Μακεδόνες μέχρι την παύση του το 1934.[27]

Σλαβομακεδονορουμανική Πολιτιστική Εταιρεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σλαβομακεδονορουμανική Πολιτιστική Εταιρεία είχε ως μέλη της τον αναπληρωτή πρωθυπουργό και τους υπουργούς Εξωτερικών, καθώς και τον Επικεφαλή της Ρουμανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και την ελίτ της ρουμανικής πολιτικής τάξης. Το 1912 δημοσιεύτηκαν στο Βουκουρέστι αρμάνικα απομνημονεύματα, μετά το ξέσπασμα του Βαλκανικού Πολέμου. Τα απομνημονεύματα υπέγραψαν πέντε εξέχουσες ρουμανικές και αρμανικές δημόσιες προσωπικότητες, μέλη της Εταιρείας. Σε αυτά, η Σλαβομακεδονορουμανική Πολιτιστική Εταιρεία, χρησιμοποιώντας το σύνθημα «Μακεδονία για τους Μακεδόνες», δήλωσε ότι η αυτονομία της Μακεδονίας είναι η καλύτερη λύση για το Μακεδονικό Ζήτημα. Καθώς η περιοχή ήταν εθνοτικά ποικιλόμορφη, προτάθηκε ένα αυτόνομο, ουδέτερο, καντονοποιημένο στο ελβετικό πρότυπο κράτος, όπου όλες οι εθνικότητες θα διατηρούν τις μητρικές τους γλώσσες και θρησκείες, απολαμβάνοντας τα ίδια δημοκρατικά πολιτικά δικαιώματα.[28] Το 1917, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τα απομνημονεύματα μεταφράστηκαν στην εσπεράντο και δημοσιεύτηκαν στη Στοκχόλμη. Τα απομνημονεύματα παρουσιάστηκαν στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού το 1919.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Makedonia Al Makedoniani: expozo da La Kulturala Societo Makedonian-Rumaniana (PDF). Stockholm: Wilhelmssons Förlag. 1917. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2019. 
  2. ↑ Η απελπισία της τουρκικής κυβέρνησης θα πρέπει να με κάνει μάρτυρα με ευχαρίστηση την εκδίωξή της από τις χώρες που βασανίζει. Δίπλα στην Οθωμανική Κυβέρνηση τίποτα δεν μπορεί να είναι πιο αξιοθρήνητο και αξιόλογο από τις ζήλιες μεταξύ Ελλήνων και Σλάβων και τα σχέδια των ήδη υπαρχόντων κρατών για ιδιοποίηση άλλων εδαφών. Γιατί όχι η Μακεδονία για τους Μακεδόνες όπως και η Βουλγαρία για τους Βούλγαρους και η Σερβία για τους Σέρβους; Επιστολή που παρατίθεται από τον Γκλάντστοουν και την Βαλκανική Συνομοσπονδία στους The Times (6 Φεβρουαρίου 1897).
  3. ↑ Keith Brown, Loyal Unto Death: Trust and Terror in Revolutionary Macedoni, Indiana University Press, 2013, (ISBN 0253008476), σελ. 15-16.
  4. ↑ Βλάσης Βλασίδης, “Macedonia and the Great Powers”, σελ. 333.
  5. ↑ «The Macedonian Question Before European Diplomacy». Balkania Volumes 1-2 (στα Αγγλικά). Balkania Publishing Company. 1967. σελ. 10. By the term of “Macedonians” Gladstone had in mind the various ethnic groups who had settled and lived for centuries in Macedonia, such as: Bulgarians, Turks, Greeks, Albanians, Romanians, and others. 
  6. ↑ Szajkowski, Bogdan· Gow, James (1993). Encyclopaedia of Conflicts, Disputes, and Flashpoints in Eastern Europe, Russia, and the Successor States (στα Αγγλικά). Longman Group. σελ. 205. ISBN 978-0-582-21002-8. Gladstone's much quoted phrase, Macedonia to the Macedonians, clearly referred to all the inhabitants of Macedonia irrespective of creed or ethnic origin, not to an imagined Macedonian ethnic group. 
  7. ↑ Blinkhorn, Martin· Veremēs, Thanos (1990). Modern Greece: Nationalism & Nationality (στα Αγγλικά). Sage-Eliamep. σελ. 112. ISBN 978-960-7061-00-3. Gladstone's much - quoted phrase, Macedonia to the Macedonians, clearly referred to all the inhabitants of Macedonia irrespective of creed or ethnic origin, not to an imagined Macedonian ethnic group. 
  8. ↑ Pundeff, Marin V. (1994). Bulgaria in American Perspective: Political and Cultural Issues (στα Αγγλικά). East European Monographs. σελ. 100. ISBN 978-0-88033-295-8. 
  9. ↑ Пантев, Андрей, Генов, Румен, „Уилям Гладстон и българите Политика на праведна страст“, ТАНГРА ТанНакРа, София, 1999, стр. 166.
  10. ↑ Lieberman, Benjamin (2013). Terrible Fate: Ethnic Cleansing in the Making of Modern Europe. Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-4422-3038-5. , σελ. 56.
  11. ↑ Miller, William (1898). Travels and Politics in the Near East. σελ. 388. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2019. 
  12. ↑ Allen Upward, The East End of Europe, 1908: The Report of an Unofficial Mission to the European Provinces of Turkey on the Eve of the Revolution, σελ. σελ. 25-27.
  13. ↑ De Jong, Jutta (1984). Jugoslawien. Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 9783525273159. mit dieser ebenso einfachen wie genialen Frage verblueffte der englische Staatsmann Gladstone Anfang 1897 die europaeische Oeffentlichkeit. Seine Rethorik verwies nitch nur die schaerfsten Konkurrenten um den Zankapfel Makedonien, Serbien und Bulgarien, in ihre Grenzen. Es musste auch so scheinen, als haette er mit einem Federstrich eine Nationalitaet aus der Taufe gehoben, die sich allein ueber den Namen ihres Siedlungsgebietes definierte, die Makedonier. Dies wirkte um so befremdlicher, als eigenstaendige Interessen der Bewohner des umstrittenen Raumes bis dahin weder wahrgenommen worden waren, geschweige denn zur Debatte gestanden haetten. Ihre Interessen waren berets von Serbien, Bulgarien, und Griechenland festgelegt - wenn auch divergent. Entsprechend war die "makedonische Frage" ausschliesslich unter dem Aspekt diskutiert worden, welcher dieser drei Nachbarstaaten die zentrale Balkanregion zugebilligt werden koennte, ohne das labile politische Gleichgewicht auf dem Balkan zu gefaehrden. 
  14. ↑ Shea, John (1997). Macedonia and Greece: The Struggle to Define a New Balkan Nation. McFarland & Company. ISBN 9781476621760. By the last two decades of the nineteenth century, the European powers were well aware of a spirit of national consciousness, based on ethnic and language differences from other Balkan areas, within Macedonia. The slogan "Macedonia for the Macedonians" was adopted by the English politician Gladstone in this period. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Singleton, Fred (1985). A short history of the Yugoslav peoples. Cambridge University Press. ISBN 9780521274852. Few accepted the idea that there might be a separate Macedonian nation, although Gladstone had raised the slogan 'Macedonia for the Macedonians' during the Midlothian campaign of 1879-80. 
  16. ↑ Стружко културно-просветно братство "Братя Миладинови" - "Братя Миладинови Димитър 1810 и Константин 1830 - за памет на 75 години от мъченишката им смърт (1862 януарий 1937)"; София, 1937 година.
  17. ↑ For more see: Tchavdar Marinov, We, the Macedonians, The Paths of Macedonian Supra-Nationalism (1878–1912) in: Mishkova Diana ed., 2009, We, the People: Politics of National Peculiarity in Southeastern Europe, Central European University Press, (ISBN 9639776289), σελ. 117-120.
  18. ↑ Initially the membership in the IMRO was restricted only for Bulgarians. Its first name was "Bulgarian Macedonian-Adrianople Revolutionary Committees", which was later changed several times. IMRO was active not only in Macedonia but also in Thrace (the Vilayet of Adrianople). Since its early name emphasized the Bulgarian nature of the organization by linking the inhabitants of Thrace and Macedonia to Bulgaria, these facts are still difficult to be explained from the Macedonian historiography. They suggest that IMRO revolutionaries in the Ottoman period did not differentiate between ‘Macedonians’ and ‘Bulgarians’. Moreover, as their own writings attest, they often saw themselves and their compatriots as ‘Bulgarians’. All of them wrote in standard Bulgarian language. For more see: Brunnbauer, Ulf (2004) Historiography, Myths and the Nation in the Republic of Macedonia. In: Brunnbauer, Ulf, (ed.) (Re)Writing History. Historiography in Southeast Europe after Socialism. Studies on South East Europe, vol. 4. LIT, Münster, σελ. 165-200 (ISBN 382587365X).
  19. ↑ Ivo Banac. (1984). The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. σελ. 315. ISBN 978-0801494932. Ανακτήθηκε στις Μαρτίου 30, 2019. 
  20. ↑ Bechev, Dimitar. Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Historical Dictionaries of Europe, Scarecrow Press, 2009, (ISBN 0810862956), Introduction.
  21. ↑ Nikolaos K. Martēs, Deborah Whitehouse, The Macedonians and their contribution to Western civilization, Edition 2, Diachronikes Ekdoseis, 2002, (ISBN 9608172055), p 116.
  22. ↑ Димитър Гоцев, Идеята за автономия като тактика в програмите на национално-освободителното движение в Македония и Одринско 1893-1941, Изд. на БАН, София, 1983 г.
  23. ↑ İpek Yosmaoğlu, Blood Ties: Religion, Violence and the Politics of Nationhood in Ottoman Macedonia, 1878–1908, Cornell University Press, 2013, (ISBN 0801469791), σελ. 16.
  24. ↑ "At the end of the World War I there were very few historians or ethnographers, who claimed that a separate Macedonian nation existed... Of those Macedonian Slavs who had developed then some sense of national identity, the majority probably considered themselves to be Bulgarians, although they were aware of differences between themselves and the inhabitants of Bulgaria... The question as of whether a Macedonian nation actually existed in the 1940s when a Communist Yugoslavia decided to recognize one is difficult to answer. Some observers argue that even at this time it was doubtful whether the Slavs from Macedonia considered themselves to be a nationality separate from the Bulgarians." The Macedonian conflict: ethnic nationalism in a transnational world, Loring M. Danforth, Princeton University Press, 1997, (ISBN 0-691-04356-6), σελ. 65-66.
  25. ↑ Ivo Banac, The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics, Cornell University Press, 1988, (ISBN 0801494931), σελ. 33
  26. ↑ "Note" to Article 28 in the first chart of MPO.
  27. ↑ Victor Roudometof, "Collective Memory, National Identity, and Ethnic Conflict: Greece, Bulgaria, and the Macedonian Question, Greenwood Publishing Group, 2002, (ISBN 0275976483), σελ. 99.
  28. ↑ Tanașoca, Anca, Nicolae-Șerban Tanașoca. Unitate romanică și diversitate balcanică. Editura Fundației PRO, 2004. σελ. 156.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μακεδονία_για_τους_Μακεδόνες&oldid=10235060"