Μπαμπούρ
| Μπαμπούρ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | ظهیرالدین مُحمَّد بابُر (Περσικά) |
| Προφορά | |
| Γέννηση | 14 Φεβρουαρίου 1483[1][2][3] Αντιτζάν |
| Θάνατος | 26 Δεκεμβρίου 1530 Άγκρα |
| Τόπος ταφής | Gardens of Babur, Καμπούλ και Αφγανιστάν |
| Παρατσούκλι | ظهير الدين |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Τσαγαταϊκή γλώσσα |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Τσαγαταϊκή γλώσσα περσικά Αραβικά Χίντι |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής αυτοβιογράφος μονάρχης[4] συγγραφέας[5] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Baburnama |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αϊσά Σουλτάν Μπεγκούμ (1499–1503) Μουμπαρίκα Γιουσουφζάι Maham Begum Masuma Sultan Begum Zainab Sultan Begum |
| Σύντροφος | Baburi Andijani[6] |
| Τέκνα | Μίρζα Χιντάλ Γκουλμπαντάν Μπαγίμ Χουμαγιούν Κάμραν Μίρζα Ασκάρι Μίρζα Φαχρ ουν Νίσα Γκουλτσεχρά Μπεγκούμ Αλτούν Μπίσικ Masuma Sultan Begum Gulrukh Begum |
| Γονείς | Ουμάρ Σιχ Μίρζα Β´ και Κουτλούγκ Νιγκάρ Χανούμ |
| Αδέλφια | Khanzada Begum |
| Οικογένεια | Δυναστεία των Μουγκάλ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Αυτοκράτορας των Μουγκάλ (1526–1530) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Μπαμπούρ (περσικά: بابر, πλήρες όνομα: Ζαχίρ αντ-Ντιν Μουχάμμαντ, 14 Φεβρουαρίου 1483 – 26 Δεκεμβρίου 1530) ήταν κατακτητής από την Κεντρική Ασία, ο οποίος έθεσε τις βάσεις της δυναστείας των Μουγκάλ στην Ινδική υποήπειρο, και έγινε ο πρώτος αυτοκράτορας του οίκου αυτού.[7] Από την πλευρά του πατέρα του, ήταν απευθείας απόγονος του Τουρκομογγόλου κατακτητή Ταμερλάνου από τη φυλή των Μπαρλάς, και από την πλευρά της μητέρας του απόγονος του Τζένγκις Χαν. Επηρεάστηκε επίσης από τον περσικό πολιτισμό και στοιχεία του μετέδωσε στην ινδική κοινωνία κατά τη διαχείριση της αυτοκρατορίας του.[8][9]
Η κοινή ονομασία του ήταν Μπαμπούρ («τίγρης»)[7], και ήταν ο μεγαλύτερος υιός του Ουμάρ Σιχ Μιρζά, ηγεμόνα της κοιλάδας της Φεργκάνα. Διαδέχθηκε τον πατέρα του στην εξουσία το 1495 ενώ ήταν 12 ετών, και αντιμετώπισε εξέγερση η οποία υποκινήθηκε από τους συγγενείς του. Κατέκτησε τη Σαμαρκάνδη δύο χρόνια αργότερα, ωστόσο έχασε τη Φεργκάνα. Προσπαθώντας να επανακτήσει τη Φεργκάνα, έχασε τη Σαμαρκάνδη. Το 1501 προσπάθησε να επανακτήσει και τις δύο πόλεις, ωστόσο ηττήθηκε από τον Ουζμπέκο φύλαρχο Μουχάμμαντ Σαϊμπανί Χαν. Το 1504 κατέκτησε την Καμπούλ, της οποίας ηγεμόνας ήταν ο διάδοχος του περίφημου Ουλούγ Μπεγ, που ήταν ακόμα νήπιο. Ο Μπαμπούρ συνήψε συμμαχία με τον Ισμαήλ Α´, ηγεμόνα των Σαφαβιδών του Ιράν και επανέκτησε περιοχές της κεντρικής Ασίας, ανάμεσα τους και την πόλη Σαμαρκάνδη, της οποίας όμως τον έλεγχο έχασε μετέπειτα για ακόμα μια φορά από τους Ουζμπέκους.
Μετά τις αλλεπάλληλες απώλειες του ελέγχου της πόλης της Σαρμακάνδης, ο Μπαμπούρ έστρεψε την προσοχή του στα εδάφη της βόρειας Ινδίας. Την εποχή εκείνη, η περιοχή ανάμεσα στον ποταμό Ινδό και τον Γάγγη ήταν υπό τον έλεγχο του Ιμπραήμ Λόντι της αφγανικής δυναστείας των Λόντι, ενώ η γειτονική περιοχή της Ρατζπουτάνα κυβερνιόταν από μια ινδική ομοσπονδία φυλών υπό την καθοδήγηση του Ρανά Σανγκά της Μεουάρ. Το 1524, ο Νταουλάτ Χαν Λόντι, επαναστάτης της δυναστείας των Λόντι, προσκάλεσε τον Μπαμπούρ ώστε να ανατρέψει τον Ιμπραήμ και να πάρει τη θέση του ως ο νέος ηγεμόνας. Ο Μπαμπούρ κατόρθωσε να νικήσει τον Ιμπραήμ Λόντι στην πρώτη μάχη του Πανιπάτ το 1526, και με την ανάληψη της εξουσίας έθεσε την αρχή της Αυτοκρατορίας των Μουγκάλ. Αντιμετώπισε την ινδική αντίσταση από τις ντόπιες δυνάμεις οι οποίες τον θεωρούσαν ξένο, κατάφερε όμως να τους νικήσει στην μάχη της Χανούα.
Ο Μπαμπούρ παντρεύτηκε αρκετές φορές, και από τους γιους του οι πλέον αξιόλογοι είναι οι Χουμαγιούν, Καμράν Μιρζά, και Χιντάλ Μιρζά. Πέθανε το 1530 και τον διαδέχτηκε ο Χουμαγιούν. Κατά την επιθυμία του, ο Μπαμπούρ θάφτηκε στους Κήπους του Μπαμπούρ στην Καμπούλ του Αφγανιστάν. Καθώς καταγόταν από την πλευρά του πατέρα του από τον Ταμερλάνο, ο Μπαμπούρ θεωρούσε τον εαυτό του Τιμουρίδη και Τούρκο, αν και υπάρχουν ουζμπεκικές πηγές οι οποίες τον θεωρούν Ουζμπέκο.
Αποτελεί εθνικό ήρωα στο Ουζμπεκιστάν και το Κιργιστάν. Υπήρξε επίσης ποιητής, και πολλά από τα ποιήματά του προσαρμόστηκαν ως δημοτικά τοπικά άσματα από τους κατοίκους των περιοχών αυτών. Έγραψε μάλιστα και την αυτοβιογραφία του, τη Μπαμπουρνάμα, στα τσαγκατάι τουρκικά και το έργο αυτό κατόπιν μεταφράστηκε στα περσικά κατά την διάρκεια της ηγεμονίας του εγγονού του, Ακμπάρ του Μεγάλου.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 www
.sscnet .ucla .edu /southasia /History /Mughals /Babar .html. - ↑ 2,0 2,1 «Бабур, Зегир-эддин-Мохаммед» (Ρωσικά)
- ↑ 3,0 3,1 «Бабер» (Ρωσικά)
- ↑ «Бабур, Зехир-эд-дин Мухаммед» (Ρωσικά)
- ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Μπαμπούρ: «بابر نامہ» (Τσαγαταϊκή γλώσσα, περσικά) 16ος αιώνας. σελ. 120-121.
- ↑ 7,0 7,1 «Μπαμπούρ (1483 - 1530) - Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.». www.greekencyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ F. Lehmann: Ẓahīr-al-Dīn Moḥammad Bābor. In Encyclopædia Iranica. Online Ed. December 1988 (upd. August 2011). "BĀBOR, ẒAHĪR-AL-DĪN MOḤAMMAD (6 Moḥarram 886-6 Jomādā I 937/14 February 1483 – 26 December 1530)
- ↑ Robert L. Canfield, Robert L. (1991). Turko-Persia in historical perspective, Cambridge University Press, p.20
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |