Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μποσνιάκοι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 5/5/2009.
Μποσνιάκοι
Bošnjaci
Συνολικός πληθυσμός
~ 3 εκατομμύρια
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς
Βοσνία και Ερζεγοβίνη1,769,592[1]
Ηνωμένες Πολιτείες350,000[2]
Γερμανία158,158[3]
Σερβία145,278[4]
Αυστρία128,047[5]
Σουηδία90,498[6]
Μαυροβούνιο53,605[7]
Ελβετία46,773[8]
Κροατία31,479[9]
Κόσοβο27,533[10]
Σλοβενία21,542[11]
Δανία21,000[12]
Αυστραλία17,993[13]
Βόρεια Μακεδονία17,018[14]
Νορβηγία16,338[15][16]
Ιταλία3,600[17]
Φινλανδία2,322[18]
Βέλγιο2,182[19]
Ευρωπαϊκή Ένωσησύνολο: ~ 400,000[20]
Γλώσσες
Βοσνιακά
Θρησκεία
Κυρίως Σουνιτισμός
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες
Άλλοι Νότιοι Σλάβοι
1Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2008 από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (Τουρκία) (Milli Güvenlik Kurulu) γύρω στα 2,000,000 Τούρκοι πολίτες είναι Βόσνιοι καθώς προέρχονται κυρίως από Βόσνιους μετανάστες που κατήλθαν στη σημερινή Τουρκία το 19ο και αρχές 20ου αιώνα.

Οι Μποσνιάκοι (συνηθέστερη η χρήση του όρου Βόσνιοι Μουσουλμάνοι) είναι η μεγαλύτερη από τις τρεις εθνοτικές ομάδες της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού το 1991 οι Μποσνιάκοι αποτελούσαν περίπου το 43,5% του συνολικού πληθυσμού της πρώην γιουγκοσλαβικής αυτής δημοκρατίας.

Μετά τον πόλεμο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη οι Μποσνιάκοι αποτελούν την πλειοψηφία στα καντόνια 1, 3, 4, 5, και 9 της Ομοσπονδίας Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της μεγαλύτερης από τις δύο οντότητες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ενώ εντοπίζονται σε ποσοστό περίπου ίσο με αυτό των Κροατών στα καντόνια 6 και 7 της ίδιας οντότητας. Στην άλλη οντότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, τη Δημοκρατία της Σέρσπκα, παρατηρείται μια τάση επιστροφής των εκτοπισμένων και επαναπατρισμού των προσφύγων Μποσνιάκων, αλλά χωρίς να πλησιάζουν τα προπολεμικά τους ποσοστά, ιδίως στην κοιλάδα του Δρίνου, όπου και αποτελούσαν την πλειοψηφία μέχρι τη δεκαετία του 1990. Οι μεγαλύτερες πόλεις με πλειοψηφία Βόσνιων Μουσουλμάνων είναι το Σαράγεβο, η Τούζλα, η Ζένιτσα, το (ανατολικό) Μόσταρ, το Μπίχατς και το Τράβνικ.

Ενδιαφέρον είναι ότι και οι υπόλοιποι σλαβόφωνοι μουσουλμάνοι του γιουγκοσλαβικού χώρου σήμερα ολοένα και περισσότερο χαρακτηρίζονται Μποσνιάκοι (Bošnjaci), έστω κι αν έχουν τις εστίες τους εκτός Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, υπονοώντας έτσι εθνοτικές και πολιτιστικές σχέσεις με τους μουσουλμάνους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Οι περισσότεροι από αυτούς κατοικούν στην περιοχή του Σάντζακ, περιοχή που μοιράζεται από τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Στο σερβικό τμήμα, οι Μποσνιάκοι αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού.

Όνομα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πληθυσμιακή αυτή ομάδα δεν πρέπει να συγχέεται με τους Βόσνιους, οι οποίοι είναι όλοι οι κάτοικοι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ανεξαρτήτως εθνοτικού/θρησκευτικού υποβάθρου (Κροάτες, Σέρβοι, Μποσνιάκοι). Στα ελληνικά δεν έχει επικρατήσεί ιδιαίτερος όρος για την εθνοτική ομάδα αυτή, όπως στα αγγλικά (Bosniaks) ή τα σερβο-κροάτικα (Bošnjaci), επομένως έχει καθιερωθεί ο περιφραστικός όρος Βόσνιοι Μουσουλμάνοι που αποδίδει καλύτερα τη διαφορά μεταξύ του συνόλου του βοσνιακού λαού και της ιδιαίτερης εθνοτικής ομάδας.

Ωστόσο οφείλουμε να ανατρέξουμε σε πηγές και χρήση όρου που να τους αναφέρει ως εθνοτική ομάδα και όχι μονάχα ως θρησκευτική. Σε αυτή την κατεύθυνση, ένας όρος που έχει παρατηρηθεί κυριώς σε προφορικό, αλλά έχει παρατηρηθεί σε βιβλιογραφία είναι η μεταγραφή της βοσνιακής και αγγλικής λέξης Bošnjaci και Bosniaks αντίστοιχα, ο όρος δηλαδή Μποσνιάκοι. Τον όρο χρησιμοποίησε και ο Ηλίας Βενέζης στο βιβλίο του Αιολική Γη. Ο Βενέζης γράφει: Φτάξανε οι Μποσνιάκοι, πρόσφυγες Τούρκοι που έρχονταν απ' τη Βοσνία, και τους πήρανε τα καλύβια τους και τ' αγαθά τους. Οι Μποσνιάκοι, μαζί με τους αρματωμένους ζεϊμπέκηδες, σφάζανε, ρήμαζανε." (ανάγραφοντάς τους ως Τούρκους, προφανώς αναφέρεται στο θρήσκευμά τους που είναι το Ισλάμ, παρόμοιο με τον παλιό όρο Τουρκαλβανοι, δηλαδή Μουσουλμάνοι Αλβανοί).

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι σλαβικές φυλές είχαν κάνει την εμφάνιση τους στην περιοχή της σημερινής Βοσνίας και Ερζεγοβίνης τον 6ο αιώνα μ.Χ. Οι Σλάβοι αναμείχθηκαν με τους ντόπιους ιλλυρικούς πληθυσμούς.

Οι Βόσνιοι εμφανίζονται πρώτη φορά τo Μεσαίωνα, την περίοδο που υπήρχε το Βασίλειο της Βοσνίας, όχι ως ξεχωριστό έθνος αλλά κομμάτι του Σερβικού έθνους. Το 1440, ο βασιλιάς Τβρτκο ο Β΄ είχε αποστείλει μια αντιπροσωπεία στον Πολωνό βασιλιά της Ουγγαρίας, Βλάντισλαβ Γ΄, στην οποία υποστήριξε ότι οι Βόσνιοι και οι Πολωνοί έχουν κοινή καταγωγή και γλώσσα. [21][22] Υπήρχε ακόμα και Βοσνιακή Εκκλησία, η οποία χαρακτηριζόταν ως αιρετική τόσο από την Ορθόδοξη όσο και από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Σύμβολο του Βασιλείου της Βοσνίας

Το όνομα Βοσνία εμφανίζεται πρώτη φορά στο έργο De Administrando Imperio, κεφάλαιο 32, του Βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ΄ στη μορφή Βοσώνα. Γλωσσολόγοι έχουν επίσης συνδέσει το όνομα με τον ποταμό Μπόσνα, του οποίου η ετυμολογία παραμένει άγνωστη και υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με το ζήτημα.

Μετά την κατάκτηση της Βοσνίας από τους Οθωμανούς το 1461, οι Βόσνιοι ξεκίνησαν να ασπάζονται το Ισλάμ, και μέχρι τα τέλη του 16ου αιώνα, οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν την πλειοψηφία. Σε μια αναφορά του 1624, ο πληθυσμός της Βοσνίας (χωρίς την Ερζεγοβίνη) αποτελούταν από 450,000 μουσουλμάνους, 150,000 καθολικούς και 75,000 ορθόδοξους. [23]

Την περίοδο 1831-1832 ωστόσο, οι Βόσνιοι υπό τον Χούσεϊν Γκραντάσστσεβιτς (γνωστός ως 'Δράκος της Βοσνίας') πραγματοποίησαν μια Βοσνιακή Εξέγερση ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία, αν και αρχικά είχε επιτυχίες, κατεστάλη τελικά.

Το 1878, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη προσαρτήθηκε από την Αυστροουγγαρία. Η Αυστροουγγαρία είχε προσπαθήσει να προωθήσει μια κοινή βοσνιακή εθνική συνείδηση σε όλους τους κατοίκους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ανεξαρτήτως θρησκείας. Οι Σέρβοι και οι Κροάτες αρνήθηκαν αυτήν την ταυτότητα, ενώ η κάθε πλευρά διεκδικούσε το μουσουλμανικό πληθυσμό ως δικό της, αντίστοιχα. [24] Μόνο οι μουσουλμάνοι αποδέχονταν τη Βοσνιακή εθνική ταυτότητα, απορρίπτοντας έτσι τις διεκδικήσεις των Σέρβων και των Κροατών.

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δημιουργήθηκε το Βασίλειο Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, στο οποίο οι Βόσνιοι δεν αναγνωρίζονταν ως ξεχωριστή εθνότητα.

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γιουγκοσλαβία βρέθηκε υπό κατοχή του Άξονα. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έγινε τμήμα του Ανεξάρτητου Κράτους της Κροατίας. Κάποιοι Βόσνιοι συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις κατοχής και σχημάτισαν τη γνωστή Μεραρχία Handschar. Στο διάστημα της κατοχής, οι Μποσνιάκοι έγιναν στόχοι επιθέσεων Κροατών Ούστασε και Σέρβων Τσέτνικ. Μερικοί Βόσνιοι πήραν το μέρος των Παρτιζάνων του Τίτο- στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το 23% των Παρτιζάνων ήταν μουσουλμάνοι. Μεταξύ 75,000 και 86,000 Βόσνιοι σκοτώθηκαν συνολικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετά την ήττα του Άξονα και τη δημιουργία της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας το 1945, οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι δέχτηκαν αναγνώριση ως θρησκευτική, αλλά όχι εθνική, μειονότητα. Στην απογραφή του 1948, οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι είχαν τις εξής 3 επιλογές αυτοπροσδιορισμού: Σέρβοι μουσουλμάνοι, Κροάτες μουσουλμάνοι, ή μουσουλμάνοι χωρίς δηλωμένη εθνικότητα. Στην απογραφή του 1953, τα άτομα που επέλεξαν τον αυτοπροσδιορισμό 'Γιουγκοσλάβος, χωρίς δηλωμένη εθνικότητα' ήταν στην πλειοψηφία τους Βόσνιοι μουσουλμάνοι. Ήταν τελικά το 1971, όταν δόθηκε η επιλογή 'εθνικά μουσουλμάνοι', που οι Μποσνιάκοι αναγνωρίστηκαν ως έθνος από τη Γιουγκοσλαβία.

Με το ξέσπασμα του Πολέμου Ανεξαρτησίας της Βοσνίας, πολλοί Μποσνιάκοι έγιναν θύματα σφαγών και μαζικών εκτοπίσεων. Πολύ γνωστή σφαγή Μποσνιάκων είναι αυτή της Σρεμπρένιτσα.

Η Δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης κηρύχθηκε ανεξάρτητη το 1992, όταν το ΝΑΤΟ παρενέβη στον πόλεμο και βομβάρδισε σερβικούς στόχους. Οι άνθρωποι αυτοί αναγνωρίζονταν πλέον επισήμως ως απλά Μποσνιάκοι (Bošnjaci) και η γλώσσα τους ως βοσνιακή (Bosanski), ωστόσο ο όρος αυτός δεν είναι αποδεκτός παγκόσμιος και η γλώσσα που οι Μποσνιάκοι μιλούν είναι η Σερβική γλώσσα.

Γλώσσα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βοσνιακή γλώσσα έχει τις ρίζες στην παλιά σερβοκροατική γλώσσα. Έχει σε πολύ μεγάλο βαθμό συνεννόηση με τα σέρβικα και τα κροατικά, συχνά σε ποσοστό 100%. Η κύρια διαφορά της Βοσνιακής με τις άλλες σερβοκροατικές παραλλαγές είναι οι περισσότερες τουρκικές δανεικές λέξεις που χρησιμοποιούνται στο λόγο.


Γκαλερί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]






Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2017. 
  2. ↑ Bureau, U.S. Census. «American FactFinder – Results». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2007. 
  3. ↑ Germans and foreigners with an immigrant background Αρχειοθετήθηκε 2009-05-04 στο Wayback Machine.
  4. ↑ «Попис становништва, домаћинстава и станова 2011. у Републици Србији: НАЦИОНАЛНА ПРИПАДНОСТ» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2012. 
  5. ↑ Bosnian Austrians
  6. ↑ http://www.scb.se/hitta-statistik/statistik-efter-amne/befolkning/befolkningens-sammansattning/befolkningsstatistik/pong/tabell-och-diagram/helarsstatistik--riket/befolkning-efter-fodelseland-och-ursprungsland/
  7. ↑ «Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011» (PDF). 12 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2011. 
  8. ↑ «Pub_Auslaender_D.pdf» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  9. ↑ Cro Census 2011, Dzs.hr 
  10. ↑ Kosovo Census 2011, ask.rks-gov.net 
  11. ↑ «Statistični urad RS - Popis 2002». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2016. 
  12. ↑ «Kilde: "Ældre bosniske flygtninge søger hjem"». Folkedrab.dk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  13. ↑ «2054.0 Australian Census Analytic Program: Australians' Ancestries (2001 (Corrigendum))» (PDF). Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  14. ↑ «Macedonian Census 2002» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  15. ↑ «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2016. 
  16. ↑ Joshua Project (13 Απριλίου 2010). «Bosniak of Italy Ethnic People Profile». Joshuaproject.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  17. ↑ «ISTAT». 4 Αυγούστου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2016. 
  18. ↑ «Väestö». 
  19. ↑ «Belgium figures». Dofi.fgov.be. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  20. ↑ «2 DEMOGRAFIA 2006.pmd» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  21. ↑ Klaić, Vjekoslav (1882). File:Flag_of_Montenegro.svg. Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν: Tiskom Dioničke tiskare. σελ. 278.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |title= (βοήθεια)
  22. ↑ Dzieje Rzeczypospolitej Polskiej. N. Kamieński. 1844. 
  23. ↑ Velikonja, Mitja (2003). Religious separation and political intolerance in Bosnia-Herzegovina. Η.Π.Α.: Library of Congress. σελ. 56. 
  24. ↑ Publications, Europa (2003). Central and South-Eastern Europe 2004. Psychology Press. ISBN 9781857431865. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μποσνιάκοι&oldid=10560902"