Ναός
Ο ναός είναι κτήριο το οποίο προορίζεται για λατρευτική και γενικότερα θρησκευτική χρήση και τελετές όπως προσευχή, τέλεση μυστηρίων, ή και θυσίες ανάλογα με την εποχή και τοποθεσία.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ετυμολογία της λέξης στην ελληνική γλώσσα προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα ναίω (κατοικώ),[1] ως κατοικία θεοτήτων. Ο παράπλευρος όρος ιερό ως προσδιορισμός κτηρίου, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ἱερός με έννοια ως θείο.[2] Κοινή είναι επίσης η έκφραση ναός της γνώσης για θέματα που αφορούν τη γνώση, για παράδειγμα όταν γίνεται αναφορά σε βιβλιοθήκες[3] και γενικότερα στην εκπαίδευση.[4]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι περισσότερες θρησκείες διαθέτουν ναούς προσαρμοσμένους στις πεποιθήσεις, εθιμοτυπικό τους, και στοιχεία του ευρύτερου πολιτισμού τους, και ανάλογα με τη θρησκεία οι ναοί έχουν τον δικό τους συγκεκριμένο προσδιορισμό, όπως εκκλησία (πρόσκληση) για τον χριστιανισμό, τέμενος (συνώνυμο του ιερό) για το Ισλάμ, συναγωγή (συνάθροιση) για τον ιουδαϊσμό, και γενικότερα η λέξη ναός χρησιμοποιείται συμπεριληπτικά για όλα τα λατρευτικά κτήρια, όπως του ινδουισμού, βουδισμού, τζαϊνισμού κ.α., καθώς και για τις αρχαίες θρησκείες όπως την αρχαιοελληνική και αιγυπτιακή.[5]
Η μορφή και λειτουργία των ναών μπορεί να ποικίλει, και συχνά θεωρείται ως ο οίκος μιας ή περισσοτέρων θεοτήτων. Συνήθως γίνεται κάποια μορφή προσφοράς στη θεότητα μαζί με άλλες τελετές, ενώ υπάρχει και το σχετικό ιερατείο το οποίο εκτελεί τις τελετές αυτές καθώς και φροντίζει για τη γενικότερη λειτουργία του ναού. Ο βαθμός πρόσβασης σε κάποιον ναό ή τμήματα του, μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη λειτουργία του, κάποια σημεία ενδέχεται να είναι προσβάσιμα μόνο από τους ιερείς (π.χ. το Ιερό Βήμα στον χριστιανισμό), ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις υπάρχει συγκεκριμένος χώρος στον οποίο επιτρέπεται να βρίσκονται οι γυναίκες αντί να έχουν ελεύθερη πρόσβαση παντού (π.χ. το μοναστηριακό άβατο και ο γυναικωνίτης στον χριστιανισμό). Συνήθως οι ναοί αποτελούνται από το κύριο κτήριο τους, καθώς και από κάποια άλλα περιφερειακά κτήρια στον γενικότερο χώρο τους.
Διάσημοι ναοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο παλαιότερος γνωστός ναός είναι ηλικίας 11.500 ετών και ανακαλύφθηκε στην τοποθεσία Γκεμπεκλί Τεπέ στη νοτιοανατολική Τουρκία κοντά στα σύνορα με τη Συρία.[6][7][8] Ιδιαίτερα γνωστοί από τους ναούς της αρχαιότητας είναι αυτοί της Μεσοποταμίας (Μπααλμπέκ), Αιγύπτου (Καρνάκ), Ελλάδας (Παρθενώνας), και Κεντρικής Αμερικής (Τικάλ), αλλά και της Άνγκορ Βατ στην Καμπότζη ο οποίος παράλληλα είναι όχι μόνο ο μεγαλύτερος σε έκταση ινδουιστικός ναός, αλλά γενικότερα ο μεγαλύτερος ναός στον κόσμο με εμβαδό 162.6 εκτάρια (1.626 τ. χλμ).[9][10] Διάσημοι ναοί της αρχαιότητας οι οποίοι δεν διασώζονται πλέον, ήταν ο ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο (ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου), και ο ναός του Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ.
Μεταγενέστεροι διάσημοι ναοί είναι, για τον Χριστιανισμό αυτοί της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη (πλέον λειτουργεί ως μουσείο), Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό, Σαγράδα Φαμίλια στη Βαρκελώνη, και η Παναγία των Παρισίων στο Παρίσι, για το Ισλάμ τα 3 πιο ιερά τεμένη είναι το Μασγίντ αλ-Χαράμ στη Μέκκα, το τέμενος του Προφήτη στη Μεδίνα, και το τέμενος Αλ-Άκσα στην Ιερουσαλήμ, ενώ ο μεγαλύτερος βουδιστικός ναός είναι αυτός του Μπορομπουντούρ στην Ιάβα της Ινδονησίας.[11]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «ναός - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ «ιερός - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:I8r-MchAfzQJ:dias.library.tuc.gr/view/manf/32645%2B&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=uk&client=firefox-b-ab[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/21747/4/SkampardoniMariaEleniMsc2018.pdf, σελ. 10
- ↑ «Temple | building» (στα αγγλικά). Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/temple-building. Ανακτήθηκε στις 2018-10-01.
- ↑ Curry, Andrew. «Gobekli Tepe: The World’s First Temple?» (στα αγγλικά). Smithsonian. https://www.smithsonianmag.com/history/gobekli-tepe-the-worlds-first-temple-83613665/. Ανακτήθηκε στις 2018-09-30.
- ↑ «The temples at Göbekli Tepe | Apollo Magazine» (στα αγγλικά). Apollo Magazine. 2018-07-02. https://www.apollo-magazine.com/the-site-of-the-earliest-known-temple-on-earth-continues-to-keep-its-secrets/. Ανακτήθηκε στις 2018-09-30.
- ↑ «World’s oldest temple built to worship the dog star» (στα αγγλικά). New Scientist. https://www.newscientist.com/article/mg21929303-400-worlds-oldest-temple-built-to-worship-the-dog-star/. Ανακτήθηκε στις 2018-09-30.
- ↑ Glancey, Jonathan. «The surprising discovery at Angkor Wat» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ Guiness Book of Records - Largest Religious Structure[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Largest Buddhist temple» (στα αγγλικά). Guinness World Records. http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/largest-buddhist-temple/. Ανακτήθηκε στις 2018-10-01.