Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ντομπρόβα Γκουρνίτσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 50°19′26″N 19°11′41″E / 50.32389°N 19.19472°E / 50.32389; 19.19472

Ντομπρόβα Γκουρνίτσα

Σημαία
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ντομπρόβα Γκουρνίτσα
50°19′26″N 19°11′41″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΒοεβοδάτο Σιλεσίας
Ίδρυση1916
Έκταση189 km²
Πληθυσμός116.930 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Ντομπρόβα Γκουρνίτσα (πολωνικά: Dąbrowa Górnicza) είναι πόλη στο Λεκανοπέδιο Ντονμπρόβα στη νότια Πολωνία, κοντά στο Κατοβίτσε και στο Σοσνόβιετς. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της Βοεβοδάτου Σιλεσίας, στους ποταμούς Τσάρνα Πσέμσα και Μπιάουα Πσέμσα (παραπόταμοι του Βιστούλα, βλέπε Πσέμσα).

Παρόλο που η Ντομπρόβα Γκουρνίτσα ανήκει στην ιστορική περιοχή της Ελάσσονος Πολωνίας, τώρα βρίσκεται στο Βοεβοδάτο Σιλεσίας (από το 1999), ενώ προηγουμένως (1975-1999) ήταν στο Βοεβοδάτο Κατοβίτσε. Η Ντομπρόβα Γκουρνίτσα είναι μία από τις πόλεις της αστικής περιοχής του Κατοβίτσε (2,7 εκατομμύρια κάτοικοι), και στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή Άνω Σιλεσίας (5,2 εκατομμύρια κάτοικοι). Ο πληθυσμός της ίδιας της πόλης είναι 119.373 κάτοικοι (Δεκέμβριος 2019).

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βασιλική της Αγίας Μαρίας των Αγγέλων.

Στο πρώτο μισό του 18ου αιώνα, η Ντομπρόβα ήταν ένας μικρός γεωργικός οικισμός που ανήκε στην ενορία του Μπέντζιν στο Βοεβοδάτο Κρακοβίας της Επαρχίας Ελάσσονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Αναφέρθηκε για πρώτη φορά στις 25 Ιουλίου 1726, όταν ο ενοριακός ιερέας της Εκκλησίας της Αγίας Τριάδας στο Μπέντζιν σημείωσε μια γυναίκα που ονομάζεται Άννα Λισόβα από τη Ντομπρόβα. Κατά την απογραφή του 1787 της Αρχιεπισκοπής της Κρακοβίας, ο οικισμός αριθμούσε 184 κατοίκους. Οι συνοικίες της Ντομπρόβα, που για αιώνες ήταν χωριστά χωριά, είναι πολύ παλαιότερες. Το Τσεμπιεσλαβίτσε (Trzebieslawice) αναφέρθηκε για πρώτη φορά τον 12ο αιώνα. Το Μπουέντοφ (Błędow) αναφέρθηκε από τον επίσκοπο της Κρακοβίας Ίβο Οντρόβονς το έτος 1220. Οι Στσεμιεσίτσε (Strzemieszyce) και Ουιέιστσε (Ujejsce) αναφέρθηκαν τον 14ο αιώνα, το Γκοουόνουγκ (Gołonóg) τον 15ο αιώνα, ενώ το Ζαμπκοβίτσε (Ząbkowice) το περιέγραψε ο Γιαν Ντουούγκος.

Μετά τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας (1795), η Ντομπρόβα προσαρτήθηκε στην Πρωσία και ενσωματώθηκε στη νεοσύστατη επαρχία της Νέας Σιλεσίας. Οι Πρώσοι ανακάλυψαν εδώ πλούσια κοιτάσματα άνθρακα και το πρώτο ανθρακωρυχείο ιδρύθηκε από τον Φρίντριχ Βίλχελμ φον Ρέντεν το 1796. Το 1799, δημιουργήθηκε ο πρώτος λεπτομερής χάρτης αυτής της περιοχής, στον οποίο παρουσιάζεται ένας οικισμός που ονομάζεται Stara Dąbrowa (Παλιά Ντομπρόβα). Βρισκόταν κατά μήκος ενός δρόμου από την Κρακοβία προς την Άνω Σιλεσία. Το ανθρακωρυχείο, που ιδρύθηκε από τον Φρίντριχ Ρέντεν, προσέλκυσε εργάτες και σύντομα δημιουργήθηκε ένας οικισμός γύρω από αυτό. Το 1807, η Ντομπρόβα ανακτήθηκε από τους Πολωνούς και συμπεριλήφθηκε στο βραχύβιο πολωνικό Δουκάτο της Βαρσοβίας και το 1815, μετά τη διάλυση του δουκάτου, έγινε μέρος της υπό ρωσικό έλεγχο Πολωνίας του Συνεδρίου. Το 1846, άνοιξε το ανθρακωρυχείο Τσιεσκόφσκι, το οποίο πήρε το όνομά του από τον Γιούζεφ Τσιεσκόφσκι. Το εργοστάσιο ψευδάργυρου Konstanty λειτούργησε ήδη από το 1823 και τα χαλυβουργικά έργα Huta Bankowa, τα οποία εξακολουθούν να λειτουργούν, κατασκευάστηκαν στο Ντομπρόβα Γκουρνίτσα το 1834. Το πρώτο δημοτικό σχολείο άνοιξε το 1820 και η πρώτη ρωμαιοκαθολική εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου χτίστηκε τη δεκαετία του 1870. Κατά τη διάρκεια της Ιανουαριανής Εξέγερσης, τον Φεβρουάριο του 1863, η Ντομπρόβα καταλήφθηκε από τους Πολωνούς αντάρτες μετά τη νίκη τους στη Μάχη του Σοσνόβιετς εκεί κοντά.[2] Το 1909 η γκμίνα της Ντομπρόβα Γκουρνίτσα ιδρύθηκε από τις τσαρικές αρχές. Παρόλο που ο πληθυσμός του έφτασε τους 30.000, οι Ρώσοι ήταν απρόθυμοι να χορηγήσουν καθεστώς πόλης στη Ντομπρόβα και έτσι παρέμεινε χωριό μέχρι τις 18 Αυγούστου 1916, όταν οι αυστριακές αρχές, οι οποίες κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατέλαβαν το νότιο τμήμα του Κογκρέσου της Πολωνίας, συμφώνησαν να ιδρύσουν την πόλη. Μετά τον πόλεμο, το 1918, η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία και τον έλεγχο της πόλης. 15 ντόπιοι Πολωνοί πρόσκοποι σκοτώθηκαν σε αγώνες για την ανεξαρτησία της Πολωνίας το 1914-1920.[3] Στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία, η Ντομπρόβα ανήκε στο Βοεβοδάτο Κιέλτσε.

Μνημείο για τους ντόπιους ανθρακωρύχους που δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς στο Άουσβιτς.

Το Σεπτέμβριο του 1939, στις αρχές του Β΄΄\ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία εισέβαλε στην πόλη και λίγο αργότερα η γερμανική Einsatzgruppe I επιχείρησε στην πόλη και διέπραξε διάφορα εγκλήματα κατά του πολωνικού πληθυσμού. Επίσης, το Σεπτέμβριο του 1939, τα στρατεύματα της Βέρμαχτ πραγματοποίησαν σφαγή 14 Πολωνών προσκόπων από γειτονικά χωριά της σημερινής περιοχής Τουτσνάβα.[4] Πολωνοί από τη Ντομπρόβα Γκουρνίτσα ήταν μεταξύ των θυμάτων σφαγών που διέπραξαν οι Γερμανοί σε άλλα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Σοσνόβιετς στις 4 Σεπτεμβρίου 1939 και του Τσελίνι στις 4 Ιουνίου 1940.[5] Κάτω από τη γερμανική κατοχή η πόλη προσαρτήθηκε απευθείας στη Γερμανία και συμπεριλήφθηκε στην Επαρχία Άνω Σιλεσίας. Τουλάχιστον 14 Πολωνοί αστυνομικοί από τη Ντομπρόβα δολοφονήθηκαν από τους Ρώσους στη μεγάλη σφαγή του Κάτιν τους Απρίλιο-Μάιο του 1940.[6] Περαιτέρω εκτελέσεις Πολωνών πραγματοποιήθηκαν από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του πολέμου. Πάνω από 40 ντόπιοι Πολωνοί πρόσκοποι, αγόρια και κορίτσια, σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς σε διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς και κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας του 1944,[3] και πάνω από 60 ντόπιοι ανθρακωρύχοι δολοφονήθηκαν επίσης στο Άουσβιτς. Τον Οκτώβριο του 1941, οι κατακτητές εκδίωξαν πάνω από 100 Πολωνούς, οι οποίοι στη συνέχεια στάλθηκαν σε καταναγκαστική εργασία είτε στη Γερμανία είτε σε διάφορα εργοστάσια της περιοχής, ενώ τα σπίτια τους παραδόθηκαν στους Γερμανούς αποίκους στο πλαίσιο της πολιτικής Lebensraum.[7] Η γερμανική κατοχή έληξε το 1945.

Μαζί με ολόκληρο το Ζαγκουέμπιε Ντομπρόφσκιε, η πόλη μεταφέρθηκε στο Βοεβοδάτο Κατοβίτσε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1945.

Το 1968, την τοπική εκκλησία της Αγίας Μαρίας των Αγγέλων επισκέφθηκε ο Προκαθήμενος της Πολωνίας Στέφαν Βισίνσκι και ο Καρδινάλιος Κάρολ Βοϊτίλα (μελλοντικός Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄).[3] Στη δεκαετία του 1970 κατασκευάστηκε το χαλυβουργείο Κατοβίτσε, το οποίο είναι σήμερα το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής χάλυβα στην Πολωνία, το οποίο μετά την ιδιωτικοποίηση του ανήκει στην ArcelorMittal. Στη δεκαετία του 1970 η πόλη επεκτάθηκε εδαφικά και οικονομικά. Το 1975 και το 1977 οι γειτονικές περιοχές Στσεμιεσίτσε Μάουε, Στσεμιεσίτσε Βιέλκιε, Ζαμπκοβίτσε και άλλες έγιναν προαστιακές. Ο πληθυσμός της Ντομπρόβα Γκουρνίτσα έφτασε στο αποκορύφωμά του το 1982, με 152.373 κατοίκους. Το 1984, οι γειτονικοί οικισμοί Μαριάνκι και Ρατανίτσε συμπεριλήφθηκαν εντός των ορίων της πόλης Ντομπρόβα Γκουρνίτσα ως νέες συνοικίες. Στη δεκαετία του 1990 όλα τα τοπικά ανθρακωρυχεία έκλεισαν λόγω έλλειψης άνθρακα. Το 1993, ο γειτονικός οικισμός Τσεμπιεσουαβίτσε (Trzebiesławice) συμπεριλήφθηκε επίσης εντός των ορίων της πόλης ως νέα συνοικία.

Δημοτική Βιβλιοθήκη

Μεταφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτοκινητόδρομος 910 στο κέντρο της πόλης

Υπάρχουν πολλές σημαντικές διαδρομές που διασχίζουν τη Ντομπρόβα Γκουρνίτσα. Αυτές περιλαμβάνουν τον αυτοκινητόδρομο S1 και την εθνική οδό 94. Ο αυτοκινητόδρομος S1 συνδέεται απευθείας με τον αυτοκινητόδρομο Α4 και το Διεθνές Αεροδρόμιο Κατοβίτσε.

Επίσης η Ντομπρόβα Γκουρνίτσα έχει πλούσιο σιδηροδρομικό δίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της γραμμής Βαρσοβίας-Κατοβίτσε (Πανευρωπαϊκός διάδρομος VI) και του κοντινού τερματικού σταθμού Ευρείας Κλίμακας Μεταλλουργικής Γραμμής στο Σουάφκουφ. Το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι πολύ πυκνό στην πόλη, καθώς αποτελεί σημείο διακλάδωσης της πρώην σιδηροδρομικής γραμμής Βαρσοβίας-Βιέννης. Υπάρχουν εννέα σιδηροδρομικοί σταθμοί μέσα στα όρια της πόλης: Dąbrowa Górnicza, Dąbrowa Górnicza Pogoria, Dąbrowa Górnicza Gołonóg, Dąbrowa Górnicza Zabkowice, Dąbrowa Górnicza Sikorka, Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce, Dąbrowa Górnicza Wschodnia, Dąbrowa Górnicza Huta Katowice, και Dąbrowa Górnicza Południowa. Τα τρένα ταχείας κάνουν στάση σε δύο σταθμούς: Dąbrowa Górnicza και Dąbrowa Górnicza Ząbkowice, όλοι οι άλλοι σταθμοί εξυπηρετούν τοπικές συνδέσεις.

Υπάρχει επίσης ένα δίκτυο τραμ, που αποτελεί μέρος της Tramwaje Konurbacji Śląskiej.

Αξιοσημείωτα πρόσωπα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αδελφοποιημένες πόλεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ντομπρόβα Γκουρνίτσα είναι αδελφοποιημένη με τις:[8]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/012415065011-0939473?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  2. ↑ Mateusz Załęski. «Powstanie styczniowe w Zagłębiu. Sprawdź, jak Zagłębiacy zaskoczyli Imperium Rosyjskie». Twoje Zagłębie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «BAZYLIKA Matki Boskiej Anielskiej». dabrowa.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  4. ↑ Βαρντζίνσκα, Μάρια (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 135. 
  5. ↑ Βαρντζίνσκα (2009), σελ. 135, 142
  6. ↑ Μαγκανταλένα Νοβάτσκα. «Uczcili pamięć pomordowanych policjantów w sowieckich obozach». Dąbrowa Górnicza Nasze Miasto (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  7. ↑ Βαρντζίνσκα, Μάρια (2017). Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945 (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 444. ISBN 978-83-8098-174-4. 
  8. ↑ «Miasta partnerskie». dabrowa-gornicza.pl (στα Πολωνικά). Ντομπρόβα Γκουρνίτσα. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ντομπρόβα_Γκουρνίτσα&oldid=10644187"