Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οδός Πανεπιστημίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οδός Πανεπιστημίου
Η οδός Πανεπιστημίου.
ΣυντήρησηΔήμος Αθηναίων
Μήκος1,2 χλμ.
ΠεριοχήΑθήνα
ΕκκίνησηΠλατεία Συντάγματος
ΤέλοςΠλατεία Ομονοίας

Η Οδός Πανεπιστημίου είναι ιστορικός δρόμος στην 1η δημοτική ενότητα της πόλης της Αθήνας. Εντάσσεται στο ρυμοτομικό πλέγμα του πολεοδομικού σχεδίου που εφαρμόστηκε βόρεια της παλαιάς πόλης, αναπτυσσόμενη περιμετρικά του ιστορικού κέντρου και παραλλήλως της Ακαδημίας και της Σταδίου.

Είναι μονής κατεύθυνσης από το 1960, με φορά νότια-βόρεια. Έχει συνολικό μήκος 1,2 χιλιόμετρα, με έξι λωρίδες κυκλοφορίας, πέντε για την κίνηση των οχημάτων και μία αντίστροφης κυκλοφορίας για τα μέσα μεταφοράς.

Αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν αρκετά κτήρια οκτώ με δέκα ορόφων επί της οδού. Νεοκλασικά κτήρια μόλις δύο με τριών ορόφων υπήρχαν εξ ολοκλήρου έως τη δεκαετία του 1950, αλλά αμέσως μετά μια έντονη κατασκευαστική τάση οικοδόμησης πολυκατοικιών (σε συνδυασμό και με μια νοοτροπία θεώρησης των νεοκλασικών κτηρίων ως αναχρονιστικά, που κυριάρχησε στην κοινή γνώμη της χώρας την τότε εποχή), γκρέμισε τα περισσότερα από αυτά στη δεκαετία του 1960, αν και αρκετά νεοκλασικά κτήρια διασώθηκαν.

Σημαντικά κτήρια που βρίσκονται στην οδό είναι τα εξής:

Ονομασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία του δρόμου προέρχεται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών,[1][2] το ιστορικό κτήριο του οποίου οικοδομήθηκε το 1841 και αποτελεί τμήμα της λεγόμενης Τριλογίας των Αθηνών. Η οδός είχε μετονομαστεί επισήμως σε Ελευθερίου Βενιζέλου στις 8 Σεπτεμβρίου 1945,[3][4] αλλά παραμένει γνωστή με την αρχική της ονομασία μέχρι σήμερα.

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχικά η Πανεπιστημίου ήταν μια οδός διπλής κατεύθυνσης έως τη περίοδο μετά τον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο, με λεωφορειακές λωρίδες, φωτεινούς σηματοδότες σε κύριες διασταυρώσεις, καθώς και φωτισμό, τα οποία εγκαταστάθηκαν κατά τη δεκαετία του 1950. Αρκετές κλασικές κινηματογραφικές ταινίες γυρίστηκαν στη οδό. Η κόκκινη γραμμή 2 του μετρό της Αθήνας βρίσκεται κάτω από την οδό. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του αρχικού της τμήματος, η οποία διήρκεσε από το 1992 έως το 1999, απομακρύνθηκε μέρος του χώματος, ώστε να κατασκευαστούν οι υπόγειες σήραγγες. Το γεγονός αυτό προκάλεσε μια τρύπα βάθους 22 μέτρων που είχε ως αποτέλεσμα την καθίζηση του οδοστρώματος κατά 4 μέτρα. Οι εργάτες κάλυψαν τη τρύπα με τσιμέντο ώστε να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η κυκλοφορία. Κατά τη δεκαετία του 2000, τα λεωφορεία του ΟΑΣΑ μπορούσαν να κινούνται προς αμφότερες τις κατευθύνσεις.

Περιγραφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημείο αφετηρίας της οδού είναι η Ομόνοια, ενώ στεγάζει το ιστορικό κτήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και την Ακαδημία Αθηνών, μεταξύ άλλων εμβληματικών κτισμάτων του αστικού κέντρου της Αθήνας. Θεωρείται διαχρονικά ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς και πολυσύχναστους δρόμους της πόλης, με επισκέπτες φοιτητές και επαγγελματίες.

Εναλλακτικές προτάσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο παρελθόν, είχαν υπάρξει σχέδια για μετατροπή της οδού σε πεζόδρομο, έναν χώρο πολιτιστικό, κοσμοπολίτικο, καθώς και χώρο αθλοπαιδιών. Η ιδέα ήταν μέρος ενός πρότζεκτ που ανακοινώθηκε για πρώτη φορά από την υπουργό Τίνα Μπιρμπίλη του τότε Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τον Οκτώβριο του 2009 (και μάλιστα μόλις λίγες μέρες μετά την κυβερνητική αλλαγή), η οποία τελικώς τον Ιούνιο του 2011 όταν πληροφορήθηκε ότι επρόκειτο να αντικατασταθεί στα πλαίσια ενός κυβερνητικού ανασχηματισμού μεταβίβασε το πρότζεκτ στο Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο εκπόνησε μετά σχετική μελέτη με τίτλο Ξανασκέψου την Αθήνα (Rethink Athens).[5] Η ιδέα αυτή διατυπώθηκε σε μια προσπάθεια για μια Αθήνα πιο δελεαστική και γοητευτική, σύμφωνα με όσους το είχαν υποστηρίξει. Από την άλλη, οι μελετητές ήταν επικριτικοί αναφορικά με τις πολιτικές επιπτώσεις του έργου.

Επιπλέον, υπήρξαν φόβοι για τη δημιουργία μιας «νεκρής ζώνης» στην Πανεπιστημίου, καθώς μιας και είναι ένας πλατύς δρόμος στον οποίο ο κόσμος λαμβάνει συνειδητή απόφαση για να επισκεφθεί, και όχι μια πλατεία στην οποία ο κόσμος συγκεντρώνεται φυσικά και αυθόρμητα, θα προσελκύσει αποκλειστικά δραστηριότητες χαμηλού επιπέδου (καφετέριες, μπαρ) και θα οδηγήσει στην εξάλειψη των υπόλοιπων δραστηριοτήτων που κάποιος αναμένει να συναντήσει σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα (λιανεμπόριο, υπηρεσίες, γραφεία, παρουσία εταιρειών διαφόρων ειδών, οικονομικές υπηρεσίες, ξενοδοχεία, κινηματογράφοι, θέατρα). Κάτι τέτοιο φοβήθηκαν πως θα είχε συμβεί από τη γωνία με τη Πλατεία Συντάγματος.

Επιπρόσθετα, υπήρξαν ακόμα εντονότεροι φόβοι για δημιουργία «ζώνης τρόμου» τη νύχτα με τεράστια άνοδο της εγκληματικότητας λόγω της ανυπαρξίας νυχτερινής συγκοινωνιακής κυκλοφορίας. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση θα είχε αυξηθεί, επίσης, στις υπόλοιπες παραπλήσιες οδούς, καθώς επρόκειτο να εκτρέπεται προς την Ακαδημίας η κίνηση της Πανεπιστημίου, η οποία θα ήταν κλειστή ακόμα και για τα λεωφορεία - θα υπήρχε μόνο γραμμή τραμ, η οποία μάλιστα δεν θα ήταν συνεχόμενη με το σημερινό δίκτυο τραμ (καθώς η μελέτη, παραδόξως, προέβλεπε διαφορετικό σύστημα ηλεκτροδότησης των συρμών του τραμ κατά μήκος της Πανεπιστημίου), απαιτώντας μετεπιβίβαση μεταξύ των συρμών, και θα είχε περιορισμένη κάλυψη, γεγονός που θα δυσκόλευε την πρόσβαση στην Πανεπιστημίου.

Το σχέδιο της ανάπλασης εν τέλει δεν έλαβε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εγκαταλείφθηκε από την πολιτεία. Στο σκεπτικό της απορριπτικής έκθεσης της επιτροπής, τόσο η ανάπλαση της Πανεπιστημίου όσο και η ανάπλαση του Φαληρικού όρμου, θεωρήθηκαν «διακοσμητικά έργα», τα οποία ως δεύτερης προτεραιότητας θα επιβάρυναν σημαντικά τις κρατικές δαπάνες χωρίς κάποιο πραγματικό όφελος για την πολιτεία.[6]

Φωτογραφίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εμβληματικά κτίρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απόψεις της οδού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Σύγχρονες
  • Άποψη με φορά προς νότο (2009)
    Άποψη με φορά προς νότο (2009)
  • Άποψη με φορά προς το νότο (2020)
    Άποψη με φορά προς το νότο (2020)
  • Άποψη με φορά προς το βορρά
    Άποψη με φορά προς το βορρά
  • Άποψη με φορά προς την ανατολή
    Άποψη με φορά προς την ανατολή
  • Συμβολή με οδό Πατησίων
    Συμβολή με οδό Πατησίων
  • Ιστορικές
  • Στο ύψος του Πανεπιστημίου (1907)
    Στο ύψος του Πανεπιστημίου (1907)
  • Συμβολή με πλατεία Ομονοίας (δεκαετία 1960)
    Συμβολή με πλατεία Ομονοίας (δεκαετία 1960)

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Πανεπιστήμιο Αθηνών». Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015. 
  2. ↑ «Νεοκλασική Τριλογία Αθηνών: Ακαδημία - Πανεπιστήμιο - Βιβλιοθήκη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015. 
  3. ↑ Eθνική Φωνή Ρεθύμνης 9 Σεπτεμβρίου 1945 Goto Page 7
  4. ↑ ««Ελευθερίου Βενιζέλου», όπως οδός Πανεπιστημίου και λεωφόρος Θησέως, Του Δημητρη Ρηγοπουλου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2016. 
  5. ↑ «ΑΡΧΙΚΗ». www.rethinkathens.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2016. 
  6. ↑ http://www.lifo.gr/now/athens/55934

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Α. Θεόφιλος, Βραχύς έλεγχος της του αρχιτέκτονας κ. Λυσάνδρου Καντανζόγλου καλλιτεχνικής εξετάσεως των παρά τον πρυτάνεως κ. Κ. Φρεαρίτου γενομένων έργων για την αποπεράτωσιν και ανακαίνισιν τον Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1865.
  • Π. Βάκας, Το κτίριον του Πανεπιστημίου, Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος 1934, σ. 481-510.
  • Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996.
  • Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα, 1984.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οδός_Πανεπιστημίου&oldid=10703156"