Οπόλε Λουμπέλσκιε
Συντεταγμένες: 51°9′N 21°58′E / 51.150°N 21.967°E
| Οπόλε Λουμπέλσκιε | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Οπόλε Λουμπέλσκιε | ||
| Χώρα | Πολωνία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Gmina Opole Lubelskie | |
| Έκταση | 15,12 km² | |
| Πληθυσμός | 8.135 (31 Μαρτίου 2021)[1] | |
| Ταχ. κωδ. | 24-300 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Το Οπόλε Λουμπέλσκιε (πολωνικά: Opole Lubelskie) είναι πόλη και η έδρα του Πόβιατ Οπόλε Λουμπέλσκιε, στο Βοεβοδάτο Λούμπλιν της νοτιοανατολικής Πολωνίας. Ο πληθυσμός του είναι 8.241 κάτοικοι (2021).[2] Η πόλη βρίσκεται περίπου 10 χιλιόμετρα ανατολικά του ποταμού Βιστούλα. Ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα και ιστορικά ανήκει στη Γη του Λούμπλιν, η οποία είναι μέρος της Ελάσσονος Πολωνίας.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λέξη «opole» προέρχεται από μια σλαβική γλωσσική ρίζα και υποδηλώνει μια βασική μονάδα της σλαβικής φυλετικής επικράτειας. Η φυλετική οργάνωση, βασισμένη στο opole, παρέμεινε λειτουργική στην Πολωνία μέχρι τον Μεσαίωνα. Υπάρχουν πολλά μέρη με το όνομα Opole στην Πολωνία, το πιο γνωστό είναι στην Άνω Σιλεσία. Για να γίνει διάκριση μεταξύ αυτών των δύο, το επίθετο «Lubelskie» προστέθηκε στο όνομα της πόλης, η οποία βρίσκεται κοντά στην πόλη Λούμπλιν.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη ξύλινη εκκλησία στο Οπόλε Λουμπέλσκιε χτίστηκε πιθανώς τον 12ο αιώνα. Το 1368, με διάταγμα του βασιλιά Καζίμιρ Γ΄ του Μέγα, το Οπόλε Λουμπέλσκιε έλαβε προνόμια πόλης, τα οποία επιβεβαιώθηκαν σε έγγραφα που εκδόθηκαν το 1419. Τον 16ο και 17ο αιώνα, το Οπόλε Λουμπέλσκιε ήταν ένα από τα κέντρα της Μεταρρύθμισης στην Πολωνία. Εδώ δραστηριοποιήθηκαν αρκετοί καλβινιστές. Το 1625, ένα νοσοκομείο χτίστηκε έξω από την πόλη, κατά μήκος του δρόμου προς το Σαντόμιες. Μεταξύ 1663 και 1675 κατασκευάστηκε νέος ενοριακός ναός, ο οποίος σώζεται ακόμη. Στα μέσα του 18ου αιώνα, το Οπόλε Λουμπέλσκιε ευημερούσε, αφού οι Πιαριστές ήρθαν εδώ μετά από αίτημα του Γιαν Τάρουο (1684-1750), ο οποίος ανοικοδόμησε επίσης το Παλάτι Σουουπέτσκι (τώρα Παλάτι Λουμπομίρσκι) σε στυλ μπαρόκ.
Χτίστηκαν νέο νοσοκομείο και σχολεία, επεκτάθηκε η εκκλησία και λειτούργησε μοναστήρι. Στα τέλη του 18ου αιώνα, η Ροζάλια Λουμπομίρσκα πέρασε μερικά χρόνια στο παλάτι του συζύγου της, Αλεξάντερ, που βρίσκεται στο χωριό Νιέζντουφ, κοντά στο Οπόλε Λουμπέλσκιε.
Οι Εβραίοι έφτασαν για πρώτη φορά στην πόλη τον 16ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια των ταραχών των Κοζάκων του 17ου αιώνα, πολλοί Εβραίοι του Οπόλε Λουμπέλσκιε δολοφονήθηκαν και οι περιουσίες τους λεηλατήθηκαν. Οι Εβραίοι επέστρεψαν αργότερα στην πόλη και τον 18ο αιώνα η πόλη είχε μια συναγωγή, ένα νεκροταφείο και μια ολόκληρη Χασιδική δυναστεία. Ο 20ος έφερε αλλαγή στην κοινότητα. Εκτός από το υπερορθόδοξο κίνημα Agudat Israel και ένα σχολείο για ορθόδοξα κορίτσια, σιωνιστικές ομάδες και κοσμικά κινήματα νεολαίας, όπως οι Hashomer Hatzair και Beitar, ιδρύθηκαν στην πόλη. Πριν από τη γερμανική κατοχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, 4.325 Εβραίοι ζούσαν στο Οπόλε Λουμπέλσκιε,[3] οι οποίοι αποτελούσαν περισσότερα από τα δύο τρίτα του πληθυσμού. Το Σεπτέμβριο του 1939, το Οπόλε Λουμπέλσκιε καταλήφθηκε από τους Γερμανούς και ο πολωνικός πληθυσμός της πόλης λεηλάτησε αμέσως την περιουσία των Εβραίων.[4]
Από την αρχή του πολέμου, οι Γερμανοί βασάνισαν, λήστεψαν και ταπείνωσαν τον εβραϊκό πληθυσμό. Στις 15 Φεβρουαρίου 1941 και στις 26 Φεβρουαρίου 1941, δύο μεταφορές απέλασης με 2.003 Εβραίους άνδρες, γυναίκες και παιδιά αναχώρησαν από τον σταθμό Άσπανγκ της Βιέννης για το γκέτο που είχε στηθεί στο Οπόλε Λουμπέλσκιε. Μέχρι το Μάρτιο του 1941, 8.000 Εβραίοι ζούσαν στο Οπόλε Λουμπέλσκιε, συμπεριλαμβανομένου του γηγενούς πληθυσμού, των Αυστριακών και άλλων από κοντινές κοινότητες, όπως το Καζίμιες Ντόλνι και το Πουουάβι. Εδώ μεταφέρθηκαν και Εβραίοι από τη Γαλλία και τη Σλοβακία. Ο συνωστισμός στο γκέτο ήταν έντονος με 7 έως 10 άτομα να ζουν σε κάθε δωμάτιο. Ο συνωστισμός και η έλλειψη εσωτερικών υδραυλικών εγκαταστάσεων και γλυκού νερού οδήγησαν σε επιδημία τύφου το χειμώνα του 1941 από την οποία πέθαναν εκατοντάδες. Από το Μάιο του 1941, άνδρες και γυναίκες ικανοί για εργασία αναπτύχθηκαν για καταναγκαστική εργασία στο Ντέμπλιν, στο Γκόλαμπ, στο Γιουζέφουφ και αλλού. Μερικοί εργάζονταν σε κατοικίες, γραφεία και υπαίθριους χώρους Γερμανών αξιωματούχων και αστυνομικών.
Οι γερμανικές αρχές σκότωσαν αρκετές δεκάδες νοσοκομειακούς ασθενείς τον Ιούλιο του 1941 και βίασαν και δολοφόνησαν Εβραίους εφήβους το 1942. Η μαζική δολοφονία των κατοίκων του γκέτο ξεκίνησε την άνοιξη του 1942. Εκατοντάδες Εβραίοι μεταφέρθηκαν εκεί και στη συνέχεια στάλθηκαν σε στρατόπεδα εξόντωσης ή εργασίας. Οι μεταφορές ξεκίνησαν τον Μάρτιο με μία στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ στις 31 Μαρτίου 1942 και ακολούθησαν απελάσεις στο στρατόπεδο εξόντωσης Σομπίμπουρ το Μάιο και τον Οκτώβριο του 1942. Η τελευταία μεταφορά μπορεί να περιλάμβανε τους περισσότερους ντόπιους Εβραίους. Γυναίκες και παιδιά επέβαιναν σε κάρα αλόγων που οδηγούσαν ντόπιοι χωρικοί. Οι άντρες περπατούσαν Στο Στσέλτσε, ένα στρατόπεδο διέλευσης, τους έβαλαν σε τρένα για το Σομπίμπουρ, όπου εκεί δολοφονήθηκαν αμέσως. Από τους 2.003 Βιεννέζους Εβραίους, μόνο 28 είναι γνωστό ότι έχουν επιζήσει. Ο αριθμός των Εβραίων του Οπόλε Λουμπέλσκιε που επέζησαν είναι άγνωστος.[5]
Σήμερα, το Οπόλε Λουμπέλσκιε φιλοξενεί μια από τις πιο σύγχρονες φυλακές στην Πολωνία (Zakład Karny Opole Lubelskie), η οποία άνοιξε τον Οκτώβριο του 2009.
Κουζίνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μεταξύ των προστατευόμενων παραδοσιακών τοπικών τροφίμων, όπως ορίζονται από το Υπουργείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Πολωνίας, είναι:
- Wędzone dzwonka karpia z Pustelni, κομμάτια καπνιστού γραβαδιού, που παράγονται με παραδοσιακό τρόπο, χωρίς τεχνητά συντηρητικά, στον κοντινό οικισμό Πουστέλνια, ένα παραδοσιακό πιάτο της περιοχής.[6]
- Masło z Opola Lubelskiego, τοπικό βούτυρο.[7]
Αθλητισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα είναι η Οπαλάνιν Οπόλε Λουμπέλσκιε.[8] Αγωνίζεται στα κατώτερα πρωταθλήματα.
Αδελφοποιημένες πόλεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Οπόλε Λουμπέλσκιε είναι αδελφοποιημένο με τις:
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ bdl
.stat .gov .pl /api /v1 /data /localities /by-unit /060611212054-0956550?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022. - ↑ «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά).
- ↑ «Ghetto/Opole/Dombrowa».
- ↑ «Jews in the Opole Ghetto, 1941».
- ↑ Megargee, Geoffrey (2012). Encyclopedia of Camps and Ghettos. Μπλούμιγκτον, Ιντιάνα: University of Indiana Press. σελ. Volume II 688–691. ISBN 978-0-253-35599-7.
- ↑ W krainie lubelskich produktów tradycyjnych (στα Πολωνικά). σελ. 231. ISBN 978-83-7642-667-9.
- ↑ W krainie lubelskich produktów tradycyjnych, σελ. 146
- ↑ «MKS Opolanin Opole Lubelskie» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2021.
