Παριζίνα (Μπάιρον)
 Παριζίνα και Ούγκο, πίνακας του Τόμας Τζόουνς Μπάρκερ, 1842 | |
| Συγγραφέας | Λόρδος Βύρων |
|---|---|
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1816 |
| Μορφή | ποίημα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Παριζίνα (αγγλικός τίτλος: Parisina) είναι τραγικό αφηγηματικό ποίημα του Λόρδου Μπάιρον. Πιθανότατα γράφτηκε μεταξύ 1812 και 1815 και δημοσιεύτηκε το 1816 στο Λονδίνο μαζί με το ποίημα Η πολιορκία της Κορίνθου. Είναι το τελευταίο από τις έξι λεγόμενες «Ιστορίες της Ανατολής» και το μοναδικό από αυτά που δεν διαδραματίζεται στον οθωμανικό κόσμο.[1]
Έμπνευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σύντομη σύνθεση (586 στίχοι) διαδραματίζεται στην Ιταλία κατά τον 15ο αιώνα και είναι εμπνευσμένη από την τραγική ιστορία της Παριζίνα Μαλατέστα, δεύτερης συζύγου του μαρκήσιου της Φερράρα Νικολό Γ' ντ'Έστε, όπως περιγράφεται από τον Βρετανό ιστορικό Έντουαρντ Γκίμπον στα Διάφορα Έργα (1796). Ο Γκίμπον αναφέρει ότι το 1425 όταν ο μαρκήσιος Νικολό ανακάλυψε ότι η σύζυγός του Παριζίνα τον απατά με τον νόθο γιο του Ούγκο ντ' Έστε, εκτέλεσε και τους δύο. Στο ποίημα ο Μπάιρον άλλαξε το όνομα του μαρκήσιου σε Άτσο για λόγους «ποιητικού μέτρου» και τροποποίησε κάπως την ιστορία.[2]
Στην Παριζίνα, όπως και στο ποίημα Η νύφη της Αβύδου, ο Μπάιρον απεικονίζει μια αιμομικτική ερωτική σχέση. Ο Ούγκο είναι νόθος γιος του συζύγου της Παριζίνας και η σχέση τους δεν είναι μόνο μοιχεία, αλλά κατά την άποψη της εποχής και αιμομιξία. Αυτό πιθανότατα αντανακλά τη στενή σχέση του ποιητή με την ετεροθαλή αδερφή του Αουγκούστα Λι, καθώς υπήρχαν φήμες ότι ήταν αιμομικτική και προκάλεσε σκάνδαλο στην εποχή.
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην ποιητική εκδοχή του Μπάιρον, ο άρχοντας Άτσο ανακαλύπτει ότι η σύζυγός του Παριζίνα έχει ερωτική σχέση με τον νόθο γιο του όταν, μετά την επιστροφή από μια ερωτική συνάντηση, η γυναίκα ψιθυρίζει στον ύπνο της το όνομα του Ούγκο. [3]Ο Ούγκο ήταν αρραβωνιασμένος με την Παριζίνα, αλλά ο γάμος τους ακυρώθηκε γιατί ο Άτσο ήθελε τη νεαρή κοπέλα για τον εαυτό του, ωστόσο ο έρωτάς τους δεν έσβησε. Μόλις αποκαλύφθηκε η απιστία, ο Άτσο καταδικάζει τον γιο του σε θάνατο με αποκεφαλισμό και αναγκάζει την τρομοκρατημένη Παριζίνα να παρακολουθήσει την εκτέλεση. Η κραυγή της υποδηλώνει επικείμενη τρέλα.[4]
Η περαιτέρω μοίρα της Παριζίνας είναι ασαφής. Εξαφανίστηκε από το κάστρο (μάλλον κατέφυγε σε μοναστήρι) και κανείς δεν την ανέφερε ξανά, σαν να μην είχε ζήσει ποτέ. Ο ίδιος ο Άτσο δεν ξαναμίλησε ποτέ γι' αυτούς. Ξαναπαντρεύτηκε και απέκτησε περισσότερα παιδιά, αλλά παρόλα αυτά πάντα θρηνούσε τον χαμένο γιο του.[5]
Διασκευές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 1833: Παριζίνα, όπερα του Γκαετάνο Ντονιτσέττι σε λιμπρέτο του Φελίτσε Ρομάνι εμπνευσμένο από το ποίημα του Μπάιρον.
- 1878: Παριζίνα, όπερα του Ουρουγουανού συνθέτη Tομάς Γκιριμπάλντι.
- 1912: Παριζίνα, όπερα του Πιέτρο Μασκάνι σε λιμπρέτο του Γκαμπριέλε Ντ' Ανούντσιο που διασκεύασε το ποίημα του Μπάιρον.[6]
Η τραγική ιστορία διασκευάστηκε επίσης για το θέατρο και ενέπνευσε ζωγράφους. Λίγα χρόνια μετά την έκδοση του ποιήματος, ζωγράφοι, μεταξύ άλλων οι Τόμας Τζόουνς Μπέικερ, Φορντ Μάντοξ Μπράουν (χαμένο έργο), Τζουζέπε Μπερτίνι δημιούργησαν πίνακες με το ίδιο θέμα.
Μετάφραση στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μετάφραση του ποιήματος από τον Λορέντζο Μαβίλη. [7]
- Ποιητικά έργα Λόρδου Βύρωνος, μετάφραση: Μαρία Κεσίση, εκδόσεις Χαρ. Σπανού, 1974. [8]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ . «scholarsarchive.byu.edu/Parisina: Literary and Historical Perspectives Across Six Centuries».
- ↑ . «petercochran.files.wordpress.com/2009/03/parisina.pdf» (PDF).
- ↑ . «el.wikisource.org/wiki/Parisina».
- ↑ ,. «ennepe-moussa.gr/Απόσπασμα από την Παριζίνα».
- ↑ . «mykeep.com/lordbyron/parisina».
- ↑ . «muse.jhu.edu/article/The Byron Journal/pdf».
- ↑ . «digital.lib.auth.gr/Παριζίνα.pdf» (PDF).
- ↑ . «alfeiosbooks.com/Ποιητικά έργα Λόρδου Βύρωνος».