Σάλπιγξ Ελληνική
 Σάλπιγξ Ελληνική, η πρώτη σύγχρονη ελληνική εφημερίδα, εξώφυλλο 2 Αυγούστου 1821 | |
| Τύπος | Έντυπη Εφημερίδα |
|---|---|
| Εκδότης | Θεόκλητος Φαρμακίδης |
| Ίδρυση | 1821 |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| Έδρα | Καλαμάτα |
| δεδομένα | |
Η Σάλπιγξ Ελληνική υπήρξε η πρώτη έντυπη εφημερίδα στην Ελλάδα. Εκδόθηκε από τον Θεόκλητο Φαρμακίδη στην Καλαμάτα την 1η Αυγούστου 1821.[1] Κυκλοφόρησαν μόνο 3 φύλλα (1, 5 και 20 Αυγούστου 1821),[2] τα οποία σώζονται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, από δωρεά του Τιμολέοντα Φιλήμονα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Δημήτριος Υψηλάντης, ερχόμενος από την Τεργέστη στην Ελλάδα ως πληρεξούσιος του «Εθνικού Εκπροσώπου», δηλαδή του Αλέξανδρου Υψηλάντη, έφερε μαζί του και ένα μικρό τυπογραφείο[3]. Στην προσπάθειά του να βρει τυπογράφο, ήρθε σε επαφή με τον Ιάκωβο Τομπάζη, ο οποίος του σύστησε τον Κωνσταντίνο Τόμπρα που είχε μάθει τη δουλειά του τυπογράφου στο Παρίσι[2]. Ο Τόμπρας δέχτηκε να αναλάβει την λειτουργία του τυπογραφείου και έτσι αποφασίστηκε να εγκατασταθεί μέσα σε ένα τουρκικό τζαμί στην απελευθερωμένη Καλαμάτα το «Εθνικόν Τυπογραφείον»[3]. Σε αυτό τυπώθηκε το πρώτο φύλλο της Σάλπιγγος Ελληνικής την 1η Αυγούστου 1821.
Εκδότης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η έκδοση ανατέθηκε στον λόγιο Θεόκλητο Φαρμακίδη, ο οποίος ορίστηκε «επιστάτης και εκδότης» της εφημερίδας Σάλπιγξ Ελληνική. Ο Θεόκλητος Φαρμακίδης ήταν έμπειρος εφημεριδογράφος[4], καθώς είχε συμμετάσχει και στην έκδοση του περιοδικού Ερμής ο Λόγιος, στη Βιέννη.
Έκδοση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το αρχικό σχέδιο, όταν πρωτοεκδόθηκε η Σάλπιγξ, ήταν να κυκλοφορεί μέρα παρά μέρα. Η τιμή της ορίστηκε στα 50 γρόσια τον χρόνο[5]. Ωστόσο, τελικά κατάφεραν να εκδώσουν μόνο τρία φύλλα, στις 1, 5 και 20 Αυγούστου 1821. Η εφημερίδα κυκλοφόρησε σε σχήμα 4, δίστηλη και τετρασέλιδη. Το πρώτο φύλλο μάλιστα είχε και εξώφυλλο.[6]
Περιεχόμενο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα μόλις τρία φύλλα της Σάλπιγγος, δημοσιεύτηκε υλικό που αφορούσε αποκλειστικά την Ελληνική Επανάσταση. Στα πρώτα δύο φύλλα δημοσιεύτηκε η γνωστή επαναστατική προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Το τρίτο φύλλο περιείχε μια έκκληση των Μεσσηνίων προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις[5], σχετικά με τον απελευθερωτικό αγώνα που διεξήγαγε η Ελλάδα.
Διαφωνία Φαρμακίδη-Υψηλάντη - Διακοπή έκδοσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Δημήτριος Υψηλάντης θεωρούσε ότι η Σάλπιγξ Ελληνική όφειλε να εξυπηρετεί αποκλειστικά το συμφέρον του Αγώνα και ότι θα έπρεπε να ελέγχει και να κατευθύνει ο ίδιος το περιεχόμενό της, έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι εκάστοτε στρατιωτικές και πολιτικές σκοπιμότητες[5]. Ο Θεόκλητος Φαρμακίδης, υποστηρίζοντας την αρχή της ελευθεροτυπίας, αντέδρασε στην προσπάθεια του Υψηλάντη να υποβάλει την εφημερίδα σε λογοκρισία. Έτσι, ο Φαρμακίδης αρνήθηκε να συνεχίσει την έκδοση και αυτή η τόσο αξιόλογη προσπάθεια δεν τελεσφόρησε.
Κριτικές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Θεωρήθηκε ότι η Σάλπιγξ Ελληνική, όπως και κάποιες άλλες ελληνικές εφημερίδες της εποχής, δημοσίευαν παραποιημένες ή υπερβολικές πληροφορίες έτσι ώστε να ενθουσιάσουν τους Έλληνες. Αυτό καθιστούσε δύσκολη την αντικειμενική ενημέρωση και τον σχηματισμό ορθής αντίληψης για τις στρατιωτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης[7].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Βασίλης Φουρτούνης - Τα έντυπα της επανάστασης».
- ↑ 2,0 2,1 Σκιαδάς. «Σάλπιγξ Ελληνική».
- ↑ 3,0 3,1 Παυλόπουλος. «ΣΑΛΠΙΓΞ ΕΛΛΗΝΙΚΗ». Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ Κουμαριανού (1975), σελ. 584
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Παπαλεξάνδρου, σελ. 563
- ↑ «Βιβλιοθήκη της Βουλής - Ελληνική Επανάσταση του 1821».
- ↑ Βακαλόπουλος (1980), σελ. 558
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βακαλόπουλος, Α. (1980). Ιστορία του Νέου Ελληνισμού: Η μεγάλη ελληνική επανάσταση (1821-1829) – Τόμος 5: Οι προϋποθέσεις και οι βάσεις της (1813-1822). Θεσσαλονίκη
- Κουμαριανού, Α. (1975). Ο Τύπος. Ιστορία του ελληνικού έθνους – Τόμος 12: Η ελληνική επανάσταση και η ίδρυση του ελληνικού κράτους (1813-1822) (σελ. 582-587). Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
- Παυλόπουλος, Π. (2021, Οκτώβριος 03). «ΣΑΛΠΙΓΞ ΕΛΛΗΝΙΚΗ» Ένα «εγερτήριον σάλπισμα» της Ελευθερίας του Τύπου κατά την Εθνεγερσία του 1821, στην Καλαμάτα. Ανακτήθηκε από: https://www.prokopiospavlopoulos.gr/2021/10/03/%CF%83%CE%B1%CE%BB%CF%80%CE%B9%CE%B3%CE%BE-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%B5%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%BD-%CF%83/ (Προσπέλαση 16-02-2022).
- Παπαλεξάνδρου, Κ. Τύπος και τυπογραφία. Στο: Δρανδάκης, Μεγάλη ελληνική εγκυκλοπαίδεια, Τόμος 10 (σελ. 563). Αθήνα: Εκδοτικός οργανισμός "Ο φοίνιξ".
- Σάλπιγξ Ελληνική (1821). Ανακτήθηκε από: https://library.parliament.gr/%CE%A8%CE%B7%CF%86%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7/1821/category/1821 (Προσπέλαση 16-02-2022).
- Σκιαδάς, Ε. (2020, Μάρτιος 27). Σάλπιγξ Ελληνική: Η πρώτη εφημερίδα της Επανάστασης 1821. Τα Αθηναϊκά. Ανακτήθηκε από: https://www.taathinaika.gr/salpigks-elliniki-i-proti-efimerida-tis-epanastasis-1821/ (Προσπέλαση 16-02-2022).
- Φουρτούνης, Β. (2011). Τα έντυπα της επανάστασης. Ανακτήθηκε από: http://www.fourtounis.gr/arthra/2011/14-08/14.html (Προσπέλαση 07-05-2022).
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με μια εφημερίδα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |