Σεισμός της Ελασσόνας (2021)
| Σεισμός του Τυρνάβου (Δαμάσι) (2021) | |
|---|---|
| Ώρα | 12:16 |
| Διάρκεια | 25 δευτερόλεπτα |
| Μέγεθος | 6,3 R |
| Βάθος | 8,5 km |
| Ρήγμα | Άγνωστο (Μη-χαρτογραφημένο) |
| Τύπος | Επιφανειακός |
| Πληγείσες περιοχές | ΤύρναβοςΕλασσόνα, Μεσοχώρι, Δαμάσι, Αμούρι, Δομένικο, Λάρισα, Φαρκαδόνα |
| Mέγιστη ένταση | VIII (Καταστροφικός) |
| Προσεισμοί | Ναι |
| Μετασεισμοί | 5,9 R + 4 > 5 R |
| Απώλειες | 1 νεκρός |
| δεδομένα | |
Στις 3 Μαρτίου 2021 και τοπική ώρα 12:16:10 (10:16 UTC) έλαβε χώρα ένας σεισμός μεγέθους 6.3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στην περιοχή του Τυρνάβου. Σύμφωνα με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ, το επίκεντρο του σεισμού ήταν 10 χιλιόμετρα δυτικά του Τυρνάβου με εστιακό βάθος 8,5 χιλιόμετρα,[1] ενώ η μέγιστη αντιληπτή έντασή του ανήλθε στο επίπεδο VIII (8), ήταν δηλαδή «καταστροφικός», στη 12-βάθμια Κλίμακα Μερκάλι. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το μέγεθός του ήταν 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ[2].
Ο σεισμός είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ενός ανθρώπου, τρεις ελαφρούς τραυματισμούς και σοβαρές ζημιές σε ένα παλιό σχολείο, δύο εκκλησίες και πολλές κατοικίες στην Ελασσόνα, το Μεσοχώρι, το Δαμάσι, το Αμούρι, το Δομένικο, το Ζάρκο, και στη Λάρισα.[3]
Σεισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχικά, ο σεισμός είχε αναφερθεί με μέγεθος 5,9 βαθμών, ωστόσο αργότερα αναθεωρήθηκε στα 6 ρίχτερ από το Αστεροσκοπείο Αθηνών και στα 6,3 από το USGS.[4] Ο σεισμός έγινε αισθητός σε ολόκληρη την κεντρική και βόρεια Ελλάδα και στην αρχή ειπώθηκε ότι προήλθε από το ρήγμα του Τυρνάβου, το οποίο είχε δώσει καταστροφικό σεισμό το 1892[5] ωστόσο αργότερα έγινε γνωστό ότι πρόκειται για ένα νέο, αχαρτογράφητο, άγνωστο μέχρι τo 2021, ρήγμα της περιοχής. Σύμφωνα με την κλίμακα Μερκάλι, ο σεισμός κατατάσσεται επίσημα στο επίπεδο VIII.[6]
Ο σεισμός προκάλεσε παραμορφώσεις του εδάφους, οι οποίες περιελάμβαναν τη βύθιση του εδάφους κατά 30 εκατοστά στην Ποταμιά και αύξηση της απόστασης Ζάρκου και Κουτσοχέρου κατά 40 εκατοστά.[7] Επίσης μεταξύ Κουτσόχερου και Πηνειάδας και στην κοιλάδα του Τιταρήσιου κοντά στο Βλαχογιάννι παρατηρήθηκαν φαινόμενα ρευστοποίησης, τα οποία εκδηλώθηκαν ως πίδακες νερού, κρατήρες και ροές άμμου.[8]
Προσεισμοί και μετασεισμοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πριν τον κύριο σεισμό, υπήρξε μια σεισμική δραστηριότητα με σεισμούς της τάξης των 2 Ρίχτερ. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, η προσεισμική ακολουθία ξεκίνησε στις 28 Φεβρουαρίου, με έναν σεισμό 1,8 Ρίχτερ. Ακολούθησαν 29 άλλοι προσεισμοί μέχρι το μεσημέρι της 3ης Μαρτίου, με τον μεγαλύτερο να είναι 2,9 Ρίχτερ, μισή ώρα πριν από τον κύριο σεισμό.[9]
Μετά τον σεισμό, έλαβαν χώρα και αρκετοί μετασεισμοί, με ισχυρότερο αυτόν τις 4 Μαρτίου ώρα 20:38:19 με ένταση 6,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, και εστιακό βάθος τα 11,3 χιλιόμετρα. Λίγα λεπτά αργότερα στις 21:23:52, ακολούθησε άλλος ένας 5,5 Ρίχτερ.[10] Ο ισχυρός μετασεισμός της 4ης Μαρτίου πιθανόν προήλθε από ένα άλλο ρήγμα στον χώρο της μετασεισμικής ακολουθίας[11] ή ένα άλλο μέρος του ίδιου ρήγματος με τον πρώτο, και οδήγησε τον σεισμολόγο Άκη Τσελέντη να κάνει λόγο για δίδυμο σεισμό, μιας και είχε περίπου το ίδιο μέγεθος με τον κύριο.[12] Μάλιστα, σύμφωνα με μερικές μετρήσεις, ο σεισμός της 4ης Μαρτίου είχε και αυτός μέγεθος 6.3 Ρίχτερ.[13] Το ακριβές μέγεθος του σεισμού της 4ης Μαρτίου ήταν δύσκολο να υπολογιστεί καθώς την ίδια ώρα περίπου, συνέβη ένας πολύ μεγάλος σεισμός στη Νέα Ζηλανδία, του οποίου τα κύματα επικάλυψαν αυτά του σεισμού στον Τύρναβο, δυσκολεύοντας τον καθορισμό του ακριβούς μεγέθους του.[14]
Στις 12 Μαρτίου 2021 ένας ακόμα ισχυρός μετασεισμός, που σύμφωνα με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ αυτήν τη φορά είχε μέγεθος 5.7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, έλαβε μέρος στις 14:57:50 και ακολούθησε πλήθος νέων μετασεισμών, με μεγαλύτερο αυτόν των 4.9 Ρίχτερ στις 15 Μαρτίου (4.4 Ρίχτερ σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο). [15]
Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, στην περιοχή σημειώθηκαν συνολικά πέντε μετασεισμοί >5 Ρίχτερ (έξι σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Μεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο και το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ),[16] οι οποίοι επειδή ήταν πολύ επιφανειακοί, έγιναν ιδιαίτερα αισθητοί σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, τη Δυτική Μακεδονία, και σε πολλά μέρη της Ηπείρου. Μάλιστα, οι μεγαλύτεροι από αυτούς έγιναν αισθητοί και σε περιοχές της Αττικής, στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα. [17] Μέχρι τις 16 Μαρτίου, έχουν καταγραφεί περίπου 200 μετασεισμικές δονήσεις >3 Ρίχτερ, 30 μετασεισμοί >4 Ρίχτερ, και από τις 28 Φεβρουαρίου όπου άρχισε η προσεισμική ακολουθία και έπειτα, το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο στη μετασεισμική ζώνη κατέγραψε περισσότερους από 1000 σεισμούς συνολικά.
Θύματα και καταστροφές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τον σεισμό ένας άνθρωπος πέθανε έπειτα από τέσσερις ημέρες στο νοσοκομείο. Ο ηλικιωμένος άνδρας είχε απεγκλωβιστεί από το σπίτι του στο Μεσοχώρι, από όπου και δεν πρόλαβε να βγει λόγω κινητικών προβλημάτων. Τα προβλήματα υγείας επιδεινώθηκαν μετά τον απεγκλωβισμό του. Τρεις άνθρωποι τραυματίστηκαν ελαφρά από τον σεισμό, οι δύο όταν πήδηξαν από το κτίριο που βρίσκονταν.[18]
Από τα 4.533 σπίτια τα 1.820 κρίθηκαν μη κατοικήσιμα στις σεισμόπληκτες περιοχές της Λάρισας, της Ελασσόνας, του Τυρνάβου, της Φαρκαδόνας και του Κιλελέρ. Επίσης από τους 148 επαγγελματικούς χώρους που ελέγχθηκαν οι 49 κρίθηκαν ακατάλληλοι, όσον αφορά τους ιερούς ναούς και τα δημόσια κτίρια, «κίτρινα» χαρακτηρίστηκαν τα 66 από τις 132 αυτοψίες, ενώ σε 247 άλλα κτίρια (αποθήκες, στάβλους) τα 211 κρίθηκαν ακατάλληλα προς χρήση.[19]
Ο σεισμός προκάλεσε την πλήρη κατάρρευση του ναού του Αγίου Νικολάου στο Κουτσόχερο, ενώ έπεσε η κορυφή του καμπαναριού του ναού του Αγίου Νικολάου στον Τύρναβο. Επίσης ο ναός του Αγίου Νικολάου των Βλάχων παρουσίασε αποκόλληση της βορειοδυτικής και βορειοανατολικής πλευράς και τμήμα της τοιχοδομίας του κατέρρευσε. Ο ναός του Αγίου Αντωνίου εμφάνισε ρωγμές τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Ο ναός της Αγίας Παρασκευής στον Τύρναβο παρουσίασε κλίση και μεγάλες ρωγμές.Ο ιστορικός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κοιλάδα υπέστη σοβαρές ζημιές έχοντας ρωγμές στις κολώνες στήριξης αλλά και στο εσωτερικό του ναού .Ο ναός της Παναγίας Φανερωμένης εμφάνισε ρωγμές στο κωδωνοστάσιο. Η μονή Προφήτη Ηλία Τυρνάβου υπέστη επίσης σημαντικές ζημίες, με αποκόλληση του βόρειου τοίχου και ρωγμές στον τρούλο και τις καμάρες.[20] Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στο Μεσοχώρι υπέστη επίσης σημαντικές ρωγμές.[21]
Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην Αμυγδαλέα παρουσίασε ρωγμές και αποκόλληση των τοιχογραφιών. Ο ναός του Αγίου Αθανασίου στο κοιμητήριο του χωριού εμφάνισε ρωγμή στο βόρειο τμήμα του ιερού. Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην Ελασσόνα εμφάνισε σοβαρές ρωγμές. Σοβαρές ζημιές παρατηρήθηκαν επίσης στον κοιμητηριακό ναό του Αγίου Αθανασίου Ελασσόνας και του Αγίου Γεωργίου στη Μαγούλα. Επίσης, μικρές ρωγμές και πτώσεις κεραμιδιών παρατηρήθηκαν στο Γενί Τζαμί στη Λάρισα.[20] Σημαντικές ρωγμές και καταρρεύσεις υπέστη ο ναός της Αγίας Παρασκευής στο Αμούρι, ενώ φθορές παρατηρήθηκαν και στο κοιμητήριο του χωριού.[εκκρεμεί παραπομπή]
Το δημοτικό σχολείου Δαμασίου, κατασκευής 1938, υπέστη σημαντικές ζημιές, με αποτέλεσμα να κατεδαφιστεί 8 ημέρες μετά τον σεισμό.[22]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «M 6.3 - 10 km WNW of Týrnavos, Greece». earthquake.usgs.gov. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021.
- ↑ «NOA-IG Catalogue - Advanced Search». www.gein.noa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Ισχυρός σεισμός 6 Ρίχτερ κοντά στη Λάρισα – Αισθητός και στην Αθήνα». Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Σεισμός τώρα: 5,9 Ρίχτερ στην Ελασσόνα». Έθνος. 3 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021.
- ↑ Κουσκουνά, Β. (Σεπτέμβριος 2001). «Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΗΣ (28ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1891) 9ΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1892 ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ». ejournals.epublishing.ekt.gr.
- ↑ «Σεισμός στην Ελασσόνα: «Στο Δαμάσι έχουμε ζημιές» - Τι λέει στο protothema κάτοικος του χωριού». ProtoThema. 3 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Σεισμός στην Ελασσόνα: Κατά 40 εκατοστά μεγάλωσε η απόσταση ανάμεσα σε Λάρισα και Τρίκαλα». in.gr. 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Παυλίδης: Νέο, αχαρτογράφητο τυφλό ρήγμα πίσω από τους δύο μεγάλους σεισμούς στην Ελασσόνα». ΣΚΑΪ. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Real Time Seismicity - Institute of Geodynamics». www.gein.noa.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Σεισμός στην Ελασσόνα: Τουλάχιστον 100 μετασεισμοί - Τι λένε Λέκκας και Τσελέντης». Έθνος. 4 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Σεισμός Ελασσόνα : Αυτό είναι το πόρισμα των σεισμολόγων για τα 6 Ρίχτερ – Φόβοι για δυνατούς μετασεισμούς». in.gr. 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Τσελέντης για Ελασσόνα: «Δίδυμος σεισμός πάνω στο ίδιο ρήγμα»». www.naftemporiki.gr. 3 Μαΐου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ «GEOFON event gfz2021eksc: Greece». GEOFON (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ Group), Radiotileoptiki S. A. (OPEN Digital (1 Ιανουαρίου 1980). «Νέος σεισμός 7,2 Ρίχτερ στη Νέα Ζηλανδία». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2023.
- ↑ «M 5.6 - 8 km W of Elassóna, Greece». earthquake.usgs.gov. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ «LastQuake: Felt an earthquake? Share your testimony and become a citizen seismologist!». m.emsc.eu. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2021.
- ↑ Παναγιώτης (12 Μαρτίου 2021). «Kozanimedia-Ώρα 14:58: Σεισμική δόνηση 5,5 Ρίχτερ ιδιαίτερα αισθητή στην Κοζάνη και σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία-Μετασεισμός της Ελασσόνας | Kozani Media». kozanimedia.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ Newsroom (7 Μαρτίου 2021). «Σεισμός Ελασσόνα: Πέθανε ο 83χρονος που απεγκλωβίστηκε στο Μεσοχώρι - Έδινε μάχη στο νοσοκομείο». Newsbomb. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Στα 1.820 τα ακατάλληλα σπίτια στη Θεσσαλία – Ρωγμές από τον νέο σεισμό». Η Εφημερίδα των Συντακτών. 12 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ 20,0 20,1 «ΥΠΠΟΑ: Αυτοψία στα μνημεία της Λάρισας μετά τους σεισμούς». www.naftemporiki.gr. 3 Αυγούστου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Ζημιές στον ιερό ναό Αγίου Δημητρίου στο Μεσοχώρι Ελασσόνας». ΤΑ ΝΕΑ. 3 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Σεισμός : Τελευταίο κουδούνι στο Δημοτικό σχολείο στο Δαμάσι, λίγο πριν την κατεδάφιση». in.gr. 11 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2021.