Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη
Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη | |
---|---|
![]() | |
Ώρα | 23:21 (Ώρα Ανατολικής Ευρώπης)[1] |
Ημερομηνία | 28 Φεβρουαρίου 2023 |
Τοποθεσία | Κοντά στον Ευαγγελισμό Τεμπών Λάρισας |
Συντεταγμένες | 39°50′54″N 22°31′00″E / 39.84833°N 22.51667°EΣυντεταγμένες: 39°50′54″N 22°31′00″E / 39.84833°N 22.51667°E |
Αίτια | υπό έρευνα,[2][3] ανθρώπινα λάθη,[4][5][6][7][8] απουσία συστημάτων ασφαλείας,[9] ελλείψεις σε προσωπικό ρύθμισης της κυκλοφορίας[10] |
Θάνατοι | 57[11] |
Τραυματισμοί | 85 |
Αγνοούμενοι | 1 (θεωρείται νεκρή) [12] |
Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη ή όπως συχνά αποκαλείται «τραγωδία» ή «έγκλημα των Τεμπών», έλαβε χώρα στις 28 Φεβρουαρίου 2023 κοντά στον οικισμό του Ευαγγελισμού Τεμπών Λάρισας, όταν επιβατική αμαξοστοιχία της Hellenic Train συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία της ίδιας εταιρείας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 57 άνθρωποι.
Στις 23:21 ο επιβατικός συρμός Intercity 62 (IC62), με την μηχανή ηλεκτροκίνησης Siemens HellasSpriner 120-023, που μετέφερε περισσότερους από 350 επιβάτες και εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη,[13] συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503, με τις μηχανές ηλεκτροκίνησης Siemens HellasSpriner 120-022 και 120-012, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Θριάσιο. Η σφοδρή σύγκρουση, ο εκτροχιασμός, η πυρόσφαιρα που προκλήθηκε και η πυρκαγιά που ακολούθησε[14] προκάλεσαν τον θάνατο 57 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των δύο μηχανοδηγών.[11] Οι τραυματίες ήταν τουλάχιστον 85. Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που συνέβη στην Ελλάδα μέχρι το 2023.[15][16]
Μετά το δυστύχημα σημειώθηκαν ολονύχτιες διαμαρτυρίες και συγκρούσεις με την αστυνομία σε όλη την Ελλάδα. Από τις 2 Μαρτίου, οι σιδηροδρομικοί της Hellenic Train και του Μετρό της Αθήνας προχώρησαν σε απεργία για να διαμαρτυρηθούν για τους κινδύνους που σχετίζονται με το δυστύχημα. Μετά το δυστύχημα, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής παραιτήθηκε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το δυστύχημα.[17] Επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν περίπου 3 μήνες μετά το συμβάν.[18]
Η υπόθεση προκάλεσε καταδίκη του κρατικού χειρισμού της έρευνας, η οποία χαρακτηρίστηκε ψευδής, με την υποτιθέμενη πρόθεση να ολοκληρωθεί πρόωρα.[19][20] Το γεγονός αυτό προκάλεσε συζήτηση μεταξύ των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης σχετικά με την αποτελεσματικότητα του συστήματος δικαιοσύνης,[21][22] ιδίως όσον αφορά ζητήματα αμεροληψίας και ακεραιότητας.[23] Η κυβερνητική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας καταψήφισε πρόταση δυσπιστίας στις 28 Μαρτίου 2024, παρά τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης σχετικά με τους χειρισμούς του Κυριάκου Μητσοτάκη.[24]
Προειδοποιήσεις πριν το δυστύχημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πριν από το δυστύχημα, είχαν γίνει έγγραφες προειδοποιήσεις, κινητοποιήσεις και νομικές ενέργειες των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όσον αφορά στην υποστελέχωση, την ανεπαρκή συντήρηση και την έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στους σιδηρόδρομους.[25][26] Επίσης, με εμπιστευτική επιστολή, το 2021, ο τότε διευθύνων σύμβουλος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, προειδοποιούσε για τον κίνδυνο «να υπάρξει ένα συμβάν μέγιστης σοβαρότητας» στον σιδηρόδρομο.[27][28] Ακόμη, το 2022 ο πρόεδρος της Επιτροπής ETCS (αριθμός σύμβασης 1005[29], άμεσα συνδεδεμένη με την 717), στην επιστολή παραίτησής του επισήμανε τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, σε συνδυασμό με τις 11 παρατάσεις, στην υλοποίηση της σύμβασης 717/2014 της ΕΡΓΟΣΕ καθώς και τη μη τήρηση της σύμβασης σε επί μέρους τμήματα των γραμμών.[30][31]
Επίσης, o εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γιόζεφ Ντοπελμπάουερ, είχε δηλώσει στο Euronews ότι η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά την ασφάλεια και την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου και ανέφερε ότι υπάρχει διαπιστωμένο θέμα με τον εθνικό φορέα διερεύνησης, χαρακτηρίζοντας προβληματικό το γεγονός ότι η θέση σε λειτουργία του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας αναβλήθηκε για το 2023.[32]
Στην Βουλή, υπό την διακυβέρνηση Τσίπρα, ο ανεξάρτητος βουλευτής Νίκος Νικολόπουλος, είχε καταγγείλει την λειτουργία της ΕΡΓΟΣΕ αλλά και τις τεράστιες καθυστερήσεις του έργου (2015 έως 2019), ενώ ο βουλευτής ΝΔ Χρήστος Κέλλας είχε υποβάλει ερώτηση σχετικά με την μη υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης για να ολοκληρωθεί η σύμβαση 717 για την ανάταξη της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης. Επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, Νίκος Παπάς και Διονύσης Καλαματιανός, είχαν θίξει ζητήματα απαξίωσης του σιδηροδρόμου και σοβαρές ελλείψεις στη τηλεδιοίκηση.[32]
Περίπου έναν μήνα πριν το δυστύχημα, στις 19 Ιανουαρίου 2023 ο βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Χρήστος Κατσώτης υπενθυμίζει ότι εκκρεμούν σημαντικές εγκαταστάσεις στο δίκτυο και προειδοποιεί για τυχόν ατυχήματα ή δυστυχήματα[32], ενώ ο αρμόδιος υπουργός, Κώστας Καραμανλής σε συζήτηση για το δίκτυο που πραγματοποιήθηκε 10 ημέρες πριν το δυστύχημα, είχε δηλώσει ότι «είναι ντροπή να μιλάτε για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων».[33]
Συμβάν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επιβατική αμαξοστοιχία IC62, η οποία επρόκειτο να αναχωρήσει από την Αθήνα για τη Θεσσαλονίκη στις 7:22 μ.μ. μεταφέροντας περίπου 350 επιβάτες, ξεκίνησε με μικρή χρονική καθυστέρηση, γύρω στις 19:30. Πολλοί από τους επιβαίνοντες ήταν φοιτητές που επέστρεφαν στη Θεσσαλονίκη μετά από το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας. Η αμαξοστοιχία IC62 αναχώρησε με 48 λεπτά καθυστέρηση από τον σταθμό του Παλαιοφάρσαλου, λόγω ενός περιστατικού που προηγήθηκε, και έφτασε στη Λάρισα με καθυστέρηση αποβιβάζοντας 81 επιβάτες. Ύστερα από την αποεπιβίβαση των επιβατών, αναχώρησε με 350 επιβάτες από την Γραμμή 2 του Σ.Σ. Λάρισας περίπου στις 23:06, αντί για τις 22:11, εισερχόμενη -μετά από εσφαλμένο χειρισμό του σταθμάρχη Λάρισας- από το κλειδί «118» που βρίσκεται στην βόρεια έξοδο του σταθμού, στη γραμμή καθόδου. Ταυτόχρονα, η εμπορευματική αμαξοστοιχία 63503, έχοντας καθυστερήσει περίπου μια ώρα να αναχωρήσει από την Θεσσαλονίκη, πορευόταν από τη Θεσσαλονίκη προς την Λάρισα, με τελικό προορισμό το Θριάσιο, στην ίδια καθοδική γραμμή.[34]
Η μετωπική σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών σημειώθηκε στις 23:18:28 της 28ης Φεβρουαρίου 2023.[35]. Το τμήμα όπου σημειώθηκε το ατύχημα, 27,3 χιλιόμετρα βόρεια της Λάρισας, ήταν διπλής τροχιάς και ηλεκτροδοτούμενο, όμως τα αυτόματα χειριστήρια είχαν καταστραφεί λόγω πυρκαγιάς το 2019, οπότε η μεταγωγή εξακολουθούσε να ελέγχεται χειροκίνητα.[36] Η επιβατική αμαξοστοιχία και η εμπορευματική αμαξοστοιχία συγκρούστηκαν μετωπικά στα μισά της διαδρομής μεταξύ του Σ.Σ Ευαγγελισμού και του Σ.Σ. Ραψάνης, καθώς η επιβατική αμαξοστοιχία έβγαινε από τη σήραγγα κάτω από τον Αυτoκινητόδρομο Α1. Το επιβατικό τρένο κινούταν με ταχύτητα 160 χλμ./ώρα,[37] ενώ βρισκόταν στην αριστερή, μη προβλεπόμενη, σιδηροδρομική τροχιά, όπου πορευόταν και η εμπορική αμαξοστοιχία, με αντίθετη φορά κίνησης και ταχύτητα περίπου 100 χλμ./ώρα.[38] Από τη σύγκρουση, τα περισσότερα βαγόνια του επιβατικού τρένου εκτροχιάστηκαν,[39] ενώ τη στιγμή της σύγκρουσης, προκλήθηκε ακαριαία πυρόσφαιρα[40] και πυρκαγιά, που κατέκαψε τα δύο μπροστινά βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας.[41] Σύμφωνα με τον τότε περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κωνσταντίνο Αγοραστό, τα βαγόνια 1 και 2 της επιβατικής αμαξοστοιχίας κάηκαν ολοσχερώς, ενώ το ΕΚΑΒ Θεσσαλίας ανέφερε ότι 2 με 3 βαγόνια είχαν πολτοποιηθεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.[42]
Η εμπορική αμαξοστοιχία αποτελούνταν από δύο ηλεκτράμαξες και δεκατρείς φορτάμαξες.Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που στη συνέχεια αμφισβητήθηκαν, οι πρώτες τρεις φορτάμαξες περιείχαν λαμαρίνες εναποτεθειμένες και οι επόμενες δέκα είχαν από ένα εμπορευματοκιβώτιο η κάθε μια, εκ των οποίων τα πρώτα οκτώ ήταν γεμάτα, ενώ τα δύο τελευταία ήταν άδεια. H επιβατική αμαξοστοιχία αποτελούνταν από μια ηλεκτράμαξα και 8 επιβατάμαξες.[43]
Στο σημείο της σύγκρουσης επιχείρησαν 17 οχήματα και 150 πυροσβέστες για την κατάσβεση της φωτιάς, ενώ έγιναν προσπάθειες διάσωσης με περίπου 40 ασθενοφόρα και περισσότερους από 30 αστυνομικούς.[44][45] Χρησιμοποιήθηκαν γερανοφόρα φορτηγά για την ανάσυρση των βαγονιών και για τον απεγκλωβισμό ατόμων. Από τους επιζώντες επιβάτες, οι 250 μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη.[46][47][48] Υπήρξε επικοινωνία με τον Ελληνικό Στρατό για βοήθεια.[49]
Θύματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Hellenic Train, ιδιοκτήτρια εταιρεία της επιβατικής αμαξοστοιχίας, σύμφωνα με την αναφορά που έδωσε στις αρμόδιες αρχές, υπολόγισε καταρχάς τον αριθμό των επιβατών σε περίπου 350. Σε ανακοίνωση της αναφέρει ότι δεν υπάρχει ακριβής εικόνα, πέραν των διαδικτυακών εισιτηρίων που εκδόθηκαν, όσον αφορά το συνολικό αριθμό των επιβαινόντων και τα ονομαστικά τους στοιχεία.[50][51][52]
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, ενώ σε κώμα βρίσκεται μέχρι σήμερα ο Γεράσιμος, ο μοναδικός επιζών του πρώτου βαγονιού. [53][54][55]
Οι νεκροί ταυτοποιήθηκαν πλην μίας αγνοούμενης, για την οποία δεν βρέθηκε δείγμα DNA.[11][56] Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Έλληνες, μεταξύ των οποίων δύο Ελληνοκύπριοι.[57] Ακόμη, μεταξύ των νεκρών ήταν έξι Αλβανοί,[58] ένας Ρουμάνος,[59] ένας Σύρος[60] κι ένας υπήκοος Μπανγκλαντές. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά κι έφτασαν τους 1.300 βαθμούς Κελσίου στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού.
Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Τέσσερις πυροσβέστες που επιχειρούσαν στα συντρίμμια τραυματίστηκαν, διότι φορούσαν ακατάλληλες στολές, οι οποίες δεν μπορούσαν να τους προστατεύσουν από χημικά εγκαύματα.[61][62]
Tα ονόματα των θανόντων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, οι περισσότεροι νέοι φοιτητές, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι. Έντεκα από τα θύματα ήταν εργαζόμενοι του σιδηροδρόμου.[63][64][65][66]
- Παναγιώτης Μπουρνάζης του Ευαγγέλου, 14 ετών, μαθητής από τη Θεσσαλονίκη, είχε γενέθλια την επόμενη μέρα.
- Αναστασία Παπαγγελή, 18 ετών, φοιτήτρια γεωπονικής σχολής του Α.Π.Θ., από τα Καλάβρυτα.
- Θωμαή (Θώμη) Πλακιά, 19 ετών, φοιτήτρια φαρμακευτικής του ΑΠΘ, με καταγωγή από την Καλαμπάκα, δίδυμη της Χρυσής, ξαδέλφη της Αναστασίας.
- Χρυσή (Χρύσα) Πλακιά, 19 ετών, φοιτήτρια αισθητικής, με καταγωγή από την Καλαμπάκα, δίδυμη της Θώμης, ξαδέλφη της Αναστασίας.
- Αναστασία Πλακιά, 19 ετών, φοιτήτρια αισθητικής στη Θεσσαλονίκη, καταγόταν από την Καλαμπάκα, ξαδέλφη των προαναφερθέντων διδύμων.
- Αναστάσιος Κουτσόπουλος 21 ετών, φοιτητής γεωπονικής του Α.Π.Θ., από την Καρδίτσα.
- Μαρία-Θωμαή (Μάρθη) Ψαροπούλου, 19 ετών, από το Πανόραμα Θεσσαλονίκης.
- Φραντσέσκα Μπέζα, 20 ετών, φοιτήτρια τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑ.ΜΑΚ, από το Πανόραμα Θεσσαλονίκης.
- Γεώργιος Παπάζογλου, 22 ετών, φοιτητής Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ., από τη Θεσσαλονίκη.
- Ελένη Τσίντζα, 20 ετών, φοιτήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, από τα Κουφάλια Θεσσαλονίκης.
- Ιορδάνης Αδαμάκης, 22 ετών, ποδοσφαιριστής του ΑΟ Υπάτου, από την Καβάλα.
- Κλαούντια-Αλεξάνδρα Λάτα, 20 ετών, φοιτήτρια του Ιατρικού Τμήματος της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων Θεσσαλονίκης, από τη Λάρισα.
- Αφροδίτη Τσιωμά, 22 ετών, αισθητικός, από τη Θεσσαλονίκη.
- Αγάπη Τσακλίδου, 22 ετών, φοιτήτρια στο Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ, από τη Θεσσαλονίκη.
- Ιφιγένεια Μήτσκα, 22 ετών, απόφοιτος της Ανώτερης Σχολής Τουριστικής Εκπαίδευσης Ρόδου, από τα Γιαννιτσά.
- Άγγελος Τηλκερίδης, 23 ετών, από την Ειρηνούπολη Νάουσας.
- Ντένις Ρούτσι, 22 ετών, από την Αθήνα.
- Κυπριανός Παπαϊωάννου, 23 ετών, φοιτητής Νομικής του Α.Π.Θ., από την Κύπρο.
- Νικήτας Καραθεοδώρου, 23 ετών, πυροσβέστης, από τη Θεσσαλονίκη.
- Αναστασία Αδαμίδη, 24 ετών, απόφοιτος Οδοντιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. από την Πάφο, Κύπρο.
- Καλλιόπη (Κέλλυ) Πορφυρίδου, 23 ετών, φοιτήτρια στη Θεολογική σχολή του Α.Π.Θ., από τη Θεσσαλονίκη.
- Δήμητρα-Ευαγγελία Καπετάνιου, 24 ετών, απόφοιτος του τμήματος Νηπιαγωγών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.από τη Θεσσαλονίκη.
- Ελισάβετ Χατζηβασιλείου, 26 ετών, σοπράνο, από το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης.
- Δημήτριος Ασλανίδης, 26 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.
- Νικόλαος Ναλμπάντης, 29 ετών, μηχανοδηγός, με καταγωγή από την Έδεσσα.
- Σωτήριος Καραγεωργίου, 27 ετών, από τη Μελίκη Ημαθίας, ζούσε στη Θεσσαλονίκη.
- Ελπίδα Χούπα, 28 ετών, απόφοιτος του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πάτρας και φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής στο Α.Π.Θ, από την Αταλάντη Φθιώτιδας
- Ιωάννης Καρασάββας, 27 ετών, φοιτητής επί πτυχίω στο ΠΑ.ΜΑΚ, από τη Θεσσαλονίκη.
- Δημήτριος Οικού, 28 ετών, μηχανοδηγός, από την Αλεξανδρούπολη, ανιψιός του ηθοποιού και σεναριογράφου, Νίκου Σταυρακούδη.
- Παναγιώτης Χατζηχαραλάμπους, 29 ετών, εργαζόμενος του ΟΣΕ (ελεγκτής εισιτηρίων), από την Αθήνα.
- Σοφία-Ειρήνη Ταχμαζίδου, 31 ετών, εργαζόμενη, ανιψιά του δημάρχου Λαγκαδά, από τη Θεσσαλονίκη.
- Δημήτριος Μασσαλής, 29 ετών, ο δεύτερος μηχανοδηγός της εμπορικής αμαξοστοιχίας, από Αθήνα.
- Βάιος Βλάχος, 34 ετών, γεωτεχνικός μηχανικός και απόφοιτος του Α.Π.Θ., από την Καρδίτσα.
- Αθηνά Κατσάρα, 34 ετών, μητέρα ενός δίχρονου αγοριού, από την Κατερίνη.
- Mia Mohhammad Edris, 33 ετών, από το Μπαγκλαντές.
- Σπυρίδων Βούλγαρης, 34 χρονών, ο ένας εκ των δύο μηχανοδηγών της εμπορικής αμαξοστοιχίας, από το Λιανοκλάδι Φθιώτιδας.
- Culea Ionel, 34 ετών, από τη Βραΐλα, Ρουμανία.
- Έλενα Δουρμίκα, 35 ετών, υπηρετούσε ως ΕΠΟΠ στον 1ο Λόχο Διαβιβάσεων στη Βέροια, ήταν μητέρα δύο μικρών αγοριών.
- Βάια Μπλέκα-Καρακώστα, 42 ετών, νοσηλεύτρια στην Παθολογική Κλινική στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Λάρισας, από τον Τύρναβο.
- Ιωάννης Βουτσινάς, 49 ετών, από τον Πειραιά.
- Ανδρέας Παυλίδης, 48 ετών, περιβαλλοντολόγος, από τη Θεσσαλονίκη.
- Μαρία Μουρτζάκη, 51 ετών, εργαζόταν στο κυλικείο του τρένου, από το Ηράκλειο.
- Βασίλειος-Κυριάκος Κώττας, 50 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.
- Βαγγέλης Μπουρνάζης, 53 ετών, συνταξιούχος αστυνομικός, από τη Θεσσαλονίκη, πατέρας του Παναγιώτη.
- Βασιλική Χλωρού, 54 ετών, μητέρα του αθλητή Χριστόφορου-Άγγελου Κωνσταντινίδη (κρίκοι), από τη Θεσσαλονίκη.
- Μαρία Εγούτ, 55 ετών, διοικητική υπάλληλος του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και μητέρα του ηθοποιού και σκηνοθέτη Θοδωρή Ελευθεριάδη, από τη Θεσσαλονίκη.
- Ιωάννης Τζοβάρας, 55 ετών, με καταγωγή από τη Στυλίδα Φθιώτιδας, εργαζόμενος της Hellenic Train (ελεγκτής εισιτηρίων).
- Χρυσή Κουκαριώτου, 55 ετών, καταγόταν από την Αδριανή Δράμας και ζούσε στη Θεσσαλονίκη.
- Μαρία Μιάρη, 56 ετών, καταγόταν από τους Βιταλάδες Κέρκυρας και ήταν εργαζόμενη της Hellenic Train.
- Γεώργιος Φωτόπουλος, 57 ετών, από την Ελβετία.
- Γεώργιος Κουτσούμπας, 58 ετών, μηχανοδηγός της επιβατικής αμαξοστοιχίας, από την Αμαλιάδα, κατοικούσε μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.
- Bozo Pavlini, 61 ετών, από την Αλβανία, εργαζόμενος στη Hellenic Train, στο κυλικείο αμαξοστοιχιών.
- Ιωάννης Καριώτης, 63 ετών, από το χωριό Συκάμινο του Δήμου Ωρωπού, εργαζόμενος της Hellenic Train (ελεγκτής εισιτηρίων).
- Ευαγγελία Ντος Σάντος Σίλβα - Κουκαριώτη, 63 ετών, από την Αδριανή Δράμας, ζούσε μόνιμα στη Γερμανία.
- Γεώργιος Κυριακίδης, 66 ετών, πατέρας δύο παιδιών και είχε επτά εγγόνια, κάτοικος Κορδελιού Θεσσαλονίκης.
- Ibrahim Masri, 42 ετών, Σύρος πρόσφυγας,ταυτοποιήθηκε μέσω δείγματος DNA που εστάλη από τον αδελφό του από την Ολλανδία).
- Εριέττα Μόλχο, 22 ετών, φοιτήτρια του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ. με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη (αγνοούμενη που θεωρείται νεκρή.
Εθνικό πένθος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, από την 1η μέχρι τις 3 Μαρτίου.[67] Στην Κύπρο, ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος, από τις 3 μέχρι τις 5 Μαρτίου, λόγω των δύο Ελληνοκυπρίων φοιτητών που σκοτώθηκαν. Στην Αλβανία, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα, κήρυξε ημέρα εθνικού πένθους την 5η Μαρτίου στη μνήμη των πέντε Αλβανών που σκοτώθηκαν.[68] Μεσίστιες ήταν οι σημαίες και στο κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες στη μνήμη των θυμάτων.[69] Επίσης, στις 29 Φεβρουαρίου 2024, τρισάγιο για τα θύματα των Τεμπών, τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.[70]
Επακόλουθα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το δυστύχημα, οργανώθηκε έκτακτη σύσκεψη από την κυβέρνηση και ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, επισκέφθηκε το σημείο.[71] Η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, διέκοψε την επίσημη επίσκεψή της στη Μολδαβία και επέστρεψε στην Ελλάδα.[72] Επισκέφθηκε τον τόπο του δυστυχήματος και στη μνήμη των θυμάτων άφησε λουλούδια στα συντρίμμια ενός βαγονιού.[73] Σε δήλωσή της χαρακτήρισε το συμβάν «αδιανόητη τραγωδία» και ευχαρίστησε τα σωστικά συνεργεία και το ιατρικό προσωπικό.[74] Το σημείο του δυστυχήματος επίσης επισκέφτηκαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, ο οποίος παραιτήθηκε το απόγευμα της 1ης Μαρτίου,[17] αλλά αργότερα επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές Μαΐου του 2023.[18] Ακόμη το επισκέφτηκαν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, και ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, που εξέφρασαν την απογοήτευση τους προς τον χειρισμό της κατάστασης από τη κυβέρνηση.[75][76] Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Σπύρος Πατέρας και ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης, παραιτήθηκαν μετά το δυστύχημα.[77]
Στις 8 Μαρτίου, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, που ανέλαβε τις αρμοδιότητες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ανακοίνωσε τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των τρένων όπως η ύπαρξη διπλής βάρδιας χωρίς εξαιρέσεις στα σταθμαρχεία και η μείωση της ταχύτητας των συρμών.[78]
Στις 26 Μαρτίου, έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα, ο διευθυντής κυκλοφορίας του ΟΣΕ, Κωνσταντίνος Χρυσάγης, στη λεωφόρο Αθηνών-Σουνίου στο Λαγονήσι.[79][80] Νωρίτερα στις 24 Μαρτίου, είχε πεθάνει επίσης από τροχαίο, ο σταθμάρχης του ΟΣΕ Κώστας Πρασσάς στο Βόλο.[81]
Ο παραιτηθείς μεταβατικός πρόεδρος του ΟΣΕ Γιάννος Γραμματίδης επισήμανε ότι σε εμπιστευτικό του υπόμνημα προς το γραφείο του Πρωθυπουργού τον Σεπτέμβριο του 2024 είχε προτείνει διακοπή κάποιων δρομολογίων του ΟΣΕ επί διετία, όχι όμως για λόγους ασφαλείας, αλλά προκειμένου να αποκατασταθούν οι ζημιές από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias.[82]
Τον Φεβρουάριο του 2025 απειλές κατά της ζωής τους δέχθηκαν η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα και η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη για την υπόθεση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.[83][84]
Πρόταση δυσπιστίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 26 Μαρτίου 2024 το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά και η Πλεύση Ελευθερίας κατέθεσαν από κοινού πρόταση δυσπιστίας για το δυστύχημα των Τεμπών κατά της κυβέρνησης. Στην ψηφοφορία που έγινε μετά την τριήμερη συζήτηση υπέρ της πρότασης δυσπιστίας ψήφισαν 141 βουλευτές (τα κόμματα που την πρότειναν, η Ελληνική Λύση, οι Σπαρτιάτες, το ΚΚΕ και η Νίκη) και κατά 159 βουλευτές (Νέα Δημοκρατία και ο ανεξάρτητος Χάρης Κατσιβαρδάς).[85][86] Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση για συγκάλυψη στο θέμα της τραγωδίας των Τεμπών, ενώ η κυβέρνηση, διά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, απάντησε πως ουδέποτε δόθηκε εντολή για συγκάλυψη.[87]
Διερεύνηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με τον επιθεωρητή του ΟΣΕ, τα αίτια του δυστυχήματος συνοψίζονται, α) στην άκαιρη διέλευση της επιβατικής αμαξοστοιχίας λόγω καθυστέρησης, β) την απουσία επικοινωνίας μεταξύ του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας και του σταθμάρχη, γ) την εγκατάλειψη των πόστων εν ώρα υπηρεσίας από δύο σταθμάρχες, και δ) την ολιγωρία ως προς την ολοκλήρωση του συστήματος τηλεδιοίκησης και των έργων σηματοδότησης.[36]
Ο σταθμάρχης Λάρισας συνελήφθη και προσήχθη στον εισαγγελέα. Στην πρώτη του κατάθεση αναγνώρισε ότι δρομολόγησε το επιβατικό τρένο σε λάθος ράγες.[88][89] Για κατάθεση κλήθηκε επίσης ο εκπρόσωπος της εταιρείας Hellenic Train.[90][91] Στις 5 Μαρτίου ο σταθμάρχης, μετά την απολογία του, κρίθηκε ομόφωνα προφυλακιστέος.[92] Αντιμετωπίζει κατηγορίες όπως την κακουργηματική πράξη διατάραξης της ασφαλείας των συγκοινωνιών και το πλημμεληματικό αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή.[93] Στις 1 Αυγούστου 2024 αποφυλακίστηκε λόγω παρέλευσης των 18 μηνών της προσωρινής κράτησης. Μέχρι την δική θα παραμείνει σε κατ' οίκον περιορισμό.
Ειδικότερα για τον σταθμάρχη το πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής Γεραπετρίτη έκρινε ότι η μετάταξη του σταθμάρχη Λάρισας, που είχε βάρδια τη στιγμή του δυστυχήματος, ήταν παράνομη και ότι η εκπαίδευσή του ήταν «καταφανώς ελλιπής».[94] Η αίτηση του για μετάταξη, κατατέθηκε στο πλαίσιο του Α’ Κύκλου Κινητικότητας έτους 2022 στις 13 Απριλίου 2022, ενώ ακολούθησε η έγκριση του νέου Οργανογράμματος και επικαιροποιήθηκε ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΟΣΕ στις 20 Απριλίου 2022. Η μετάταξη του σταθμάρχη ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2022.[95] Στο άρθρο 33 του Κανονισμού ΟΣΕ αναγράφεται ότι η μετάταξη επιτρέπεται με προσόντα αλλά «εκτός της ηλικίας», ενώ αντίθετα η θέση του σταθμάρχη στο περίγραμμα της κινητικότητας, είχε ως πρόσθετο προσόν, όριο ηλικίας τα 48 έτη.[96]
Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο της Hellenic Train κατήγγειλε ότι στη συγκεκριμένη διαδρομή, δεν λειτουργούσαν τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν δράσει ως δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της σύγκρουσης.[97] Στις 7 Φεβρουαρίου, συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση όπου αναφερόταν το ενδεχόμενο δυστυχήματος ως απόρροια των παραλείψεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ το Νοέμβριο 2022 είχαν στείλει εξώδικο προς το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, τον ΟΣΕ, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Hellenic Train.[98]
Στις 9 Μαρτίου, από τον εισαγγελέα Λάρισας ασκήθηκαν ποινικές διώξεις σε βάρος τριών επιπλέον προσώπων (επιθεωρητής του ΟΣΕ και δύο σταθμάρχες), ως αποτέλεσμα της ανακριτικής διαδικασίας στη Λάρισα.[99]
Τον Απρίλιο του 2023 δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της τριμελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση Γ.Γ. Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.[100][101]
H έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας τον Ιούνιο του 2023 γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο δυστύχημα.[102] Οι πραγματογνώμονες επισημαίνουν ότι η τηλεδιοίκηση εντός των σταθμών αλλά και στην ανοιχτή γραμμή δεν λειτουργούσε. Στην έκθεση αναφέρεται ότι «η ορθή φωτοσήμανση και η επαρκώς εξοπλισμένη και επανδρωμένη υπηρεσία τηλεδιοίκησης θα απέτρεπαν το συμβάν». Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα λάθη, οι πραγματογνώμονες διαπιστώνουν ότι ο σταθμάρχης Λάρισας δεν έκανε ηλεκτρονική χάραξη της διαδρομής, όπως ορίζει ρητώς έγγραφο της Διεύθυνσης Κυκλοφορίας του ΟΣΕ, εξασφαλίζοντας την πορεία του συρμού στη γραμμή ανόδου, και δεν έλεγξε ως όφειλε τα κλειδιά αλλαγών γραμμής και συγκεκριμένα εκείνο με τον κωδικό 118, με συνέπεια η επιβατική αμαξοστοιχία IC62 να κινηθεί στη γραμμή καθόδου. Η έκθεση επίσης εντοπίζει ευθύνες και στο μηχανοδηγό του Intercity διότι δεν ενημέρωσε τον σταθμάρχη όταν άλλαξε πορεία από τη γραμμή ανόδου στη γραμμή καθόδου. Το πόρισμα αναφέρει ότι «οποιαδήποτε επικοινωνία, με κάθε πρόσφορο μέσο VHF ή τηλέφωνο με τον σταθμάρχη θα αναδείκνυε την εσφαλμένη πορεία της αμαξοστοιχίας και θα ενεργούσε ως αποτρεπτικός παράγοντας του συμβάντος».
Τον Μάρτιο του 2024 απολογήθηκαν οι κατηγορούμενοι για τη σύμβαση 717 της ΕΡΓΟΣΕ , η οποία υπογράφηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014 με ορίζοντα υλοποίησης τους 24 μήνες και αφορούσε το έργο «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης - Τηλεδιοίκησης και Αντικατάσταση 70 Αλλαγών Τροχιάς σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» (πλην τμήματος Τιθορέα – Δομοκός).[103] Αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγυήσεις ύψους 500.000 έως 900.000 ευρώ[104] και, κατά περίσταση, με τον όρο της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα. Οι κατηγορούμενοι δεν κατέβαλαν άμεσα τα ποσά ενώ είχαν δικαίωμα της προσφυγής κατά των αποφάσεων εγγύησης.[105]
Σύμφωνα με αποκάλυψη ενός από τους συγγενείς των θυμάτων, «η Hellenic Train χρησιμοποιεί το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας παράτυπα από το 2019». Όπως έχει προκύψει, η εταιρεία εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση πρόσβασης και χρήσης του δικτύου, όπως υποχρεούται από τον νόμο.[106]
Ευρωπαϊκή Εισαγγελία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Ιούνιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, πληροφόρησε τις ελληνικές αρχές για υπόνοιες που προέκυψαν, κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης, για τη διάπραξη αδικημάτων από δύο πρώην υπουργούς, κατάχρηση δημοσίου χρήματος από τον Κώστα Καραμανλή αναφορικά με εργασίες για την επισκευή και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και παράβαση καθήκοντος από τον Χρήστο Σπίρτζη, και κάλεσε την κυβέρνηση να ενεργήσει, καθώς, στην ελληνική έννομη τάξη, αδικήματα υπουργών διώκονται μόνο με απόφαση του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Ωστόσο, στην κοινοβουλευτική συζήτηση που ακολούθησε το Νοέμβριο του 2023, η κυβέρνηση προέκρινε τη σύσταση εξεταστικής και όχι προανακριτικής επιτροπής.[107] Έπειτα από πρόταση του ΚΚΕ και υπερψήφισή της από την πλειοψηφία της Βουλής, εννέα μήνες μετά το δυστύχημα, συγκροτήθηκε η εξεταστική επιτροπή,[108] η οποία κατέληξε σε πόρισμα που εγκρίθηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία, ενώ τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα εξέδωσαν ξεχωριστά πορίσματα.[109]
Η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι, σε δηλώσεις της τον Μάρτιο του 2024 είπε ότι, εάν είχε εφαρμοστεί η τηλεδιοίκηση και η σηματοδότηση, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί. Επίσης, ζήτησε την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.[110]
Αίτια πυρκαγιάς και μπάζωμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, μετά την αυτοψία που διενεργήθηκε κατόπιν εντολής του Εφέτη Ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πυρόσφαιρα προκλήθηκε από τη διαφυγή και ανάφλεξη των σιλικονούχων ελαίων ψύξεως (Bayer Baysilone M60 ) των τριών μετασχηματιστών των ηλεκτρομηχανών, έπειτα από τη διάρρηξη τους.
Στην έκθεση της η πυροσβεστική αναφέρει, μάλιστα, ότι τα έλαια εκτοξεύτηκαν με τη μορφή σπρέι, καλύπτοντας επιφάνεια έως και 50 μέτρων στην περιοχή, σύμφωνα με τα δείγματα εδάφους που ελήφθησαν. Επιπλέον, η Πυροσβεστική Υπηρεσία συμπεραίνει ότι η ανάφλεξη των ελαίων προκλήθηκε από το ηλεκτρικό τόξο που σχηματίστηκε κατά τη σύγκρουση των δύο τρένων. Όπως αναφέρει, η θερμοκρασία που αναπτύχθηκε κατά την ηλεκτρική εκκένωση (εως 20.000 °C) ξεπερνά κατά πολύ τη θερμοκρασία ανάφλεξης των σιλικονούχων ελαίων, γεγονός που εξηγεί την άμεση πυροδότησή τους.[111]
Πραγματογνώμονες που διερεύνησαν το συμβάν για λογαριασμό των οικογενειών των θυμάτων συνέταξαν το δικό τους πόρισμα.[112] Σε συμπληρωματικό πόρισμα που παραδόθηκε στον εισαγγελέα Λάρισας στις 9 Φεβρουαρίου 2024, αναφέρεται ότι σε δείγματα που εξετάστηκαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους βρέθηκαν, μεταξύ άλλων και οι ουσίες ξυλόλιο, τολουόλιο και βενζόλιο, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαία ανάφλεξη μετά από σπινθήρα. Οι ουσίες αυτές χρησιμοποιούνται παρανόμως για τη νοθεία της βενζίνης.[113][114]
Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, οπτικό υλικό που ήλθε στη δημοσιότητα παρουσιάζει την στιγμή της σύγκρουσης των τρένων, την πυρόσφαιρα και την πυρκαγιά που ακολούθησε. Έγγραφα που έχουν συμπεριληφθεί στη δικογραφία δείχνουν ότι στο σημείο ανιχνεύτηκε ξυλόλιο, ένας εύφλεκτος διαλύτης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή χρωμάτων και τη νόθευση καυσίμων. Η ουσία ανιχνεύτηκε, παρά το γεγονός ότι τα συντρίμμια είχαν απομακρυνθεί από το σημείο της σύγκρουσης και ο χώρος είχε καλυφθεί με χαλίκι.[115] Πόρισμα του εμπειρογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη, που ορίστηκε τεχνικός σύμβουλος από τον Σύλλογο Οικογενειών Θυμάτων Δυστυχήματος Τεμπών, κάνει λόγο για αλλοίωση και «μόλυνση» του πεδίου του δυστυχήματος, για εγκληματικές αβλεψίες, παραλείψεις και ενέργειες, οδηγώντας ακόμη και την επίσημη έρευνα, σε λάθος δεδομένα και σκεπτικό.[116][117] Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν ζητήσει απαντήσεις για το ποιος έδωσε εντολή να μπαζωθεί το σημείο της σύγκρουσης[118] και για το τι ακριβώς μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία που προκάλεσε την ανεξήγητη πυρόσφαιρα.[119]
Για το ζήτημα προκλήθηκε πολιτική αντιπαράθεση, με την αντιπολίτευση να θέτει ζήτημα συγκάλυψης. Ο Χρήστος Τριαντόπουλος, υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, αρνήθηκε ότι ήταν αυτός που έδωσε την εντολή για το μπάζωμα.[120] Ρεπορτάζ του Mega στις 30 Ιανουαρίου 2025 ανέφερε πως οι αστυνομικοί που είχαν αναλάβει την προστασία του χώρου μίλησαν στις καταθέσεις τους για πιέσεις από άτομα της κυβέρνησης, προκειμένου να δώσουν την άδεια να προχωρήσουν στο μπάζωμα της περιοχής. Οι αστυνομικοί, σε σύσκεψη που έγινε στις 3 Μαρτίου 2023, επέμεναν πως ο χώρος δεν πρέπει να αλλοιωθεί και πως αν το έκαναν θα έπρεπε να έχουν ενημερωθεί οι δικαστικές αρχές. Στη συνέχεια έγινε το μπάζωμα, χωρίς να ενημερωθούν οι δικαστικές αρχές και για το λόγο αυτό ασκήθηκαν στη συνέχεια ποινικές διώξεις. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το μπάζωμα έγινε προκειμένου να εξαφανιστούν τα συντρίμμια και το σκηνικό της τραγωδίας, για επικοινωνιακούς (και όχι μόνο) λόγους, ώστε να μην αναπαράγονται οι τραγικές εικόνες.[121][122][123]
Ο εφέτης ανακριτής διέταξε τη Χημική Υπηρεσία να ελέγξει χώματα από τον τόπο της σύγκρουσης των τρένων, τα οποία είχαν μεταφερθεί σε ιδιωτικό ακίνητο, το οποίο φυλάσσεται από την ΕΛ.ΑΣ. Επίσης, εξετάζονται τα χώματα που μεταφέρθηκαν στη θέση Κουλούρι.[124]
Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γάνδης, που ερεύνησαν το δυστύχημα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στο πρώτο βαγόνι υπήρχε δεξαμενή με τουλάχιστον 3,5 τόνους εύφλεκτων υγρών στο εμπορικό τρένο.[125] Σύμφωνα με τον πραγματογνόμωνα Μάρκο Χρυσό, η ποσότητα ξυλολίου που βρέθηκε σε δείγματα από το σημείο του δυστυχήματος, ήταν υπερβολικά μεγαλύτερη του κανονικού,[126] ενώ με βάση νέα πειστήρια (συμπεριλαμβάνονται βίντεο και έκθεση) που παρατέθηκαν από τον Κοκοτσάκη, σε συνεργασία με τους Χρυσό και Μανώλη Παπαδάκη, «διαπιστώνεται η χωρίς καμία αμφιβολία ροή φλεγομένων αυτών υγρών καυσίμων στα πρανή (λόγω κλήσης) της σιδηροδρομικής γραμμής, στο σημείο που κατέληξαν και εντοπίστηκαν τα συντρίμμια της επιβατικής αμαξοστοιχίας μετά τη σύγκρουση, διαπίστωση η οποία δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το είδος της καύσης αλλά και της ταυτότητας του καιόμενου υλικού» καθώς και «επιβεβαιώνεται ότι ο θάνατος πολλών εκ των διασωθέντων της σύγκρουσης των τρένων, οφείλεται σε εύφλεκτα καύσιμα υλικά».[127]
Στις 22 Φεβρουαρίου 2025 ήρθε στη δημοσιότητα το πόρισμα που συνέταξε Βέλγος πραγματογνώμονας, για λογαριασμό της Hellenic Train. Για τα αίτια της πυρκαγιάς και πυρόσφαιρας αναφέρει ότι η έκρηξη και η φωτιά μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων στο δυστύχημα των Τεμπών αποδόθηκαν σε ηλεκτρικά τόξα και βραχυκύκλωμα στον εναέριο ηλεκτροφόρο αγωγό, πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Πρόσθετα αναφέρεται ότι βραχυκυκλώματα στους πυκνωτές προκάλεσαν την ανάφλεξη και την έκρηξη του ψυκτικού υγρού, το οποίο κάηκε (2,4 τόνοι) μέχρις εξάντλησης.[128] Για τον Κώστα Λακαφώση, τεχνικό σύμβουλο οικογενειών των θυμάτων, το συγκεκριμένο πόρισμα είναι ανυπόστατο και δεν μπορεί να σταθεί ούτε πέντε λεπτά στο δικαστήριο.[129]
Θεωρία περί αδήλωτου βαγονιού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε συμπληρωματική τεχνική έκθεση του πραγματογνώμονα Κοκοτσάκη, την οποία κατέθεσαν στον εφέτη ανακριτή Λάρισας, που χειρίζεται την υπόθεση, αναφέρεται ότι η εμπορική αμαξοστοιχία είχε ένα επιπλέον 14ο βαγόνι, που δεν είχε δηλωθεί, και ότι σε αυτό το βαγόνι υπήρχε εύφλεκτο υλικό.[130] Η Hellenic Train επιμένει ότι τα βαγόνια ήταν 13[131] και τα ελληνικά hoaxes θεωρούν άτοπους τους ισχυρισμούς Κοκοτσάκη[132]. Η επικαιροποιημένη πάντως έκθεση Κοκοτσάκη, που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2024, αναφέρει πως "H παρούσα, συμπληρώνει, τροποποιεί και αντικαθιστά όλες τις προηγούμενες εκθέσεις (τακτικές και συμπληρωματικές) που αναφέρονται σε ίδια θέματα ή αντικείμενα". Σε αυτήν δεν γίνεται κάποια αναφορά σε 14ο βαγόνι, χωρίς όμως να αναιρείται ρητώς η συγκεκριμένη θεωρία.[133]
Καταστροφή βιολογικού υλικού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Φεβρουάριο του 2025, ήρθε στην δημοσιότητα έγγραφο το οποίο δείχνει ότι βιολογικό υλικό των θυμάτων καταστράφηκε 40 ημέρες μετά το δυστύχημα, αντί 7-8 μηνών όπως συνηθίζεται. Από την πλευρά του ανακριτή που έδωσε την εντολή, αναφέρεται ότι πρόκειται για τυπική διαδικασία, ενώ αντίθετα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τα δείγματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε τοξικολογικές εξετάσεις ώστε να διαπιστωθεί η προέλευση των θανάτων.[134]
Βιντεοληπτικό υλικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βιντεοληπτικό υλικό από τον σταθμό Θεσσαλονίκης, όπου και έγινε η φόρτωση της εμπορικής αμαξοστοιχίας και των υπόλοιπων σταθμών απ’ όπου διήλθε η εμπορική αμαξοστοιχία, διαγράφηκε, έχουν αναφέρει κύκλοι εργαζομένων του ΟΣΕ. Παράλληλα, ανέφεραν ότι δεν ζητήθηκε το εν λόγω υλικό, αλλά μόνο τα βίντεο για τους σταθμούς από όπου διήλθε το επιβατικό τρένο.[135][136] Τον Νοέμβριο του 2024, εννέα μήνες μετά την δημοσιοποίηση της καταγγελίας, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου διέταξε εισαγγελική έρευνα, προκειμένου να διερευνηθεί γιατί δεν εστάλη το οπτικοακουστικό υλικό από κάμερες στη Θεσσαλονίκη, όπως έχει ζητηθεί, για να φανεί μεταξύ άλλων το εμπόρευμα που φορτώθηκε στην εμπορική αμαξοστοιχία.[137]
Δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, κατατέθηκαν στον αρμόδιο ανακριτή τρία βίντεο[138] από την ιδιωτική εταιρεία φύλαξης Interstar Security που έχει την ευθύνη για την επιτήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου μέσω καμερών. Σε αυτά εμφανίζεται εμπορική αμαξοστοιχία με παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτήν που ενεπλάκη στο σιδηροδρομικό δυστύχημα, η οποία παρουσιαζόταν χωρίς εμφανές ύποπτο φορτίο στα πρώτα τρία βαγόνια με τις λαμαρίνες. Οι δικαστικοί πραγματογνώμονες, που έλαβαν την εντολή του εφέτη ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, να εξετάσουν τα βίντεο, στην έκθεσή τους[139] (Λάρισα, 13 Φεβρουαρίου 2025) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι παρόλο που πράγματι πρόκειται για την ίδια εμπορική αμαξοστοιχία και ότι με βάση τα καρέ που φαίνονται στο βίντεο δεν διακρίνεται παράνομο φορτίο, δεν μπορούν να αποφανθούν για τη γνησιότητα των βίντεο.[140][141][142] Σε αντίθεση με τους ειδικούς, η κυβέρνηση και ορισμένα μέσα ισχυρίστηκαν πως τα βίντεο είναι γνήσια.[143][144][145] Αναμένεται η έκθεση από το εγκληματολογικό εργαστήριο της ΕΛ.ΑΣ για τη γνησιότητα των εν λόγω βιντεο.[146]
Δύο χρόνια μετά το δυστύχημα έγινε γνωστό πως 649.000 αρχεία ηχητικά και βίντεο που αφορούσαν τις δύο πρώτες ημέρες, την 28η Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου 2023, κατασχέθηκαν και παραδόθηκαν στον ανακριτή, αλλά δεν υπάρχουν στη δικογραφία. Δικαστικές πηγές απάντησαν ότι αυτά τα στοιχεία δεν ήταν χρήσιμα στην υπόθεση και γι’ αυτό δεν συμπεριλήφθηκαν στη δικογραφία.[147]
Συρραφή και αλλοίωση συνομιλιών υπαλλήλων του σιδηροδρόμου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δημοσίευμα στις 24 Μαρτίου 2024, ανέφερε ότι μετά το δυστύχημα μονταρίστηκαν δύο διαφορετικές ηχογραφημένες συνομιλίες του σταθμάρχη με μηχανοδηγούς στη Λάρισα και δόθηκαν στην δημοσιότητα για να προβληθεί η θεωρία του ανθρώπινου λάθους.[148] Αντίθετα, στο πρωτότυπο ηχητικό υλικό που παραδόθηκε στη Δικαιοσύνη, δεν διαπιστώθηκε καμία αλλοίωση, επέμβαση ή διαγραφή δεδομένων από το καταγραφικό σύστημα του ΟΣΕ, σύμφωνα με το πόρισμα του ΕΜΠ. Η έρευνα ολοκληρώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2025, και το πόρισμα της ειδικής πραγματογνωμοσύνης ενσωματώθηκε στη δικογραφία.[149]
Πυροσβεστική και αστυνομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με δημοσιεύματα, από τις καταθέσεις πυροσβεστών και αστυνομικών προκύπτει ότι είχαν δοθεί εντολές για άμεση αποκατάσταση του χώρου της τραγωδίας.[150] Οι πυροσβέστες έλαβαν εντολή να πραγματοποιήσουν απλή αυτοψία "μακροσκοπικά", ενώ ο διευθυντής της Περιφερειακής Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών φέρεται να απάντησε σε πυροσβέστη που προσπάθησε να μάθει για ποιο λόγο φεύγουν από το σημείο του δυστυχήματος: «Άσ' το να ξεφουσκώσει».[151] Επίσης αξιωματικός Πυροσβεστικής χωρίς εμπειρία και γνώσεις τοποθετήθηκε στο ανακριτικό γραφείο του τμήματος αδυνατώντας να ασκήσει ελεγκτικά καθήκοντα και να συντονίσει το έργο των ανακριτικών υπαλλήλων.[152]
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση σχετικά με την πιθανότητα σύνδεσης της υπόθεσης Καλογήρου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 17 Φεβρουαρίου 2025 εντοπίστηκε νεκρός σε λόφο στον Τύρναβο ο Βασίλης Καλογήρου, γιος της εισαγγελέως Εφετών Λαρίσης Σοφίας Αποστολάκη-Καλογήρου που επόπτευε την έρευνα για την τραγωδία των Τεμπών. Ο Βασίλης Καλογήρου είχε εξαφανιστεί στις 30 Δεκεμβρίου 2024.[153]
Η συγκεκριμένη υπόθεση, προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις σε μεγάλο μέρος της ελληνικής αντιπολίτευσης. Συγκεκριμένα, από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ (Φάμελλος), έγινε λόγος για «ερωτήματα» που πιθανόν να προκύπτουν σχετικά με το «τι συσχέτιση μπορεί να υπάρχει» μεταξύ της υπόθεσης Καλογήρου και της ενασχόλησής του με το ζήτημα των Τεμπών. Από την πλευρά της Ελληνικής Λύσης (Βελόπουλος) υπήρξε αμφισβήτηση της λειτουργίας της δικαιοσύνης και έγινε λόγος για «επαναλαμβανόμενες “συμπτώσεις”» στις οποίες ο πρόεδρος του κόμματος συμπεριέλαβε το θανατηφόρο τροχαίο δυστύχημα του σταθμάρχη στον Βόλο, το θανατηφόρο τροχαίο δυστύχημα για τον διευθυντή κυκλοφορίας του ΟΣΕ στο Σούνιο και τον θάνατο του Καλογήρου. Τέλος από την πλευρά της Πλεύσης Ελευθερίας (Καζαμίας, Κωνσταντοπούλου) αναφέρθηκε ότι η συγκεκριμένη σύμπτωση είναι άξια διερεύνησης και επανέλαβε το επιχείρημα των επαναλαμβανόμενων συμπτώσεων.[154][155]
Από την μεριά της κυβέρνησης, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από τους υπουργούς Μάκη Βορίδη και Άδωνι Γεωργιάδη και την αναπληρώτρια υπουργό Ειρήνη Αγαπηδάκη, που μίλησαν για «χυδαιότητες» εκ μέρους της αντιπολίτευσης.[154][155]
Η εισαγγελία του Αρείου Πάγου (κατόπιν αιτήματος της ίδιας της Σοφίας Αποστολάκης-Καλογήρου) διέψευσε οποιαδήποτε πιθανή συσχέτιση της εξαφάνισης με την άσκηση των εισαγγελικών καθηκόντων της Εισαγγελέως.[156][157] Αντιθέτως, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Δημήτρης Βερβεσός), επέκρινε την συγκεκριμένη δημοσίευση από τον Άρειο Πάγο και ζήτησε διευκρινίσεις που να δικαιολογούν τη δημόσια παρέμβαση της εισαγγελέως.[158].
Κοινωνικές αντιδράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πορείες και απεργίες διαμαρτυρίας το 2023
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τις ημέρες που ακολούθησαν το δυστύχημα, διοργανώθηκαν συγκεντρώσεις και πορείες διαμαρτυρίας από εργατικά συνδικάτα, φοιτητικούς συλλόγους και άλλους φορείς στην Αθήνα, τον Πειραιά, την Λάρισα, την Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και σε άλλες πόλεις τις Ελλάδας.[159][160] Συνθήματα, όπως το «πάρε με όταν φτάσεις», έγιναν χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκτεταμένων διαδηλώσεων.[161] Οι διαμαρτυρίες θεωρήθηκαν από τις μεγαλύτερες τα τελευταία χρόνια, συγκρίσιμες σε μέγεθος με εκείνες που πραγματοποιήθηκαν το 2011, κατά την κορύφωση της ελληνικής οικονομικής κρίσης.[162]
Ο πρόεδρος ενός συνδικάτου σιδηροδρομικών υπαλλήλων επέκρινε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, επειδή είχε προγραμματίσει να εγκαινιάσει την επομένη του δυστυχήματος Κέντρο τηλεδιοίκησης – σηματοδότησης σιδηροδρομικού δικτύου Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη, αν και η τηλεδιοίκηση δε λειτουργούσε στο σιδηροδρομικό δίκτυο της βόρειας Ελλάδας.[163] Η Πανελλήνια Ένωση Σιδηροδρομικών διαδήλωσε στις 2 Μαρτίου καταγγέλλοντας τα προβλήματα του τομέα, καθώς και τη γενικότερη κατάσταση του σιδηροδρόμου.[164][165] Υπήρξαν και επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και της αστυνομίας, όταν οι διαδηλωτές έφτασαν στα κεντρικά γραφεία της Hellenic Train.
![Κόσμος συγκεντρωμένος σε πλατεία, με πανό. Το μπροστινό γράφει «Όχι άλλοι νεκρό στο βωμό του κέρ[δους]. Οι ιδιωτικοποιήσεις...».»](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Patra-Diadhlwsh-gia-ta-tempi_2.jpg/300px-Patra-Diadhlwsh-gia-ta-tempi_2.jpg)
Στις 8 Μαρτίου, η ΑΔΕΔΥ, τα περισσότερα εργατικά κέντρα της χώρας, σιδηροδρομικοί, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, φαρμακοποιοί και ναυτεργατικά σωματεία πραγματοποίησαν 24ωρη απεργία.[166] Οι απεργιακές συγκεντρώσεις προσέλκυσαν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, φοιτητές και μαθητές από πολλές σχολές και σχολεία μέσης εκπαίδευσης που τέθηκαν σε κατάληψη.[167][168] Ήταν από τις πολυπληθέστερες διαδηλώσεις στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες,[169][170] αφού μόνο στην Αθήνα συμμετείχαν τουλάχιστον 40.000 άτομα σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ.,[171] ενώ άλλες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για περίπου 100.000.[172]
Πανελλαδική απεργία πραγματοποιήθηκε και στις 16 Μαρτίου από τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ, με μεγάλες συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα, ενώ την προηγούμενη ημέρα απέργησαν οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης.[173] Έρευνα της κοινής γνώμης εκτίμησε ότι το 30% του πληθυσμού άνω των 17 ετών ή περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε κάποια κινητοποίηση (διαδήλωση, απεργία κ.λπ.) ή εκδήλωση.[174]
Απεργιακές συγκεντρώσεις και συλλογή υπογραφών το 2024
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, στις 28 Φεβρουαρίου 2024, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε απεργιακές συγκεντρώσεις στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις στη μνήμη των θυμάτων. Οι πολίτες κρατώντας κόκκινα μπαλόνια και πανό, και με κυρίαρχο σύνθημα, «αυτό το έγκλημα δεν θα ξεχαστεί», ζήτησαν από την Δικαιοσύνη να κάνει άμεσα το καθήκον της.[175] Παράλληλα, μετά από αίτημα της προέδρου του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων "Τέμπη 2023", Μαρίας Καρυστιανού προς την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, οι καμπάνες σε όλες τις εκκλησίες των Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος χτύπησαν πένθιμα 57 φορές, στις 10 το πρωί.[176]
Την ίδια ημέρα, διαδηλωτές και γονείς παιδιών που χάθηκαν, έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 θυμάτων μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.[177] Τα ονόματα σβήστηκαν το βράδυ από συνεργεία του Δήμου Αθηναίων, αλλά ξαναγράφτηκαν την επομένη κατά τη διάρκεια πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου.[178]
Έναν χρόνο μετά το δυστύχημα, ο Σύλλογος συγκέντρωσε υπογραφές μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας change.org, με σκοπό την άρση της ασυλίας, με σχετική αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι διαδικτυακές υπογραφές ξεπέρασαν τα 1,3 εκατομμύρια.[179][180]
Συγκεντρώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό το 2025
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 26 Ιανουαρίου 2025 και ύστερα από κάλεσμα του Συλλόγου των συγγενών θυμάτων του δυστυχήματος, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε πάνω από 180 σημεία στην Ελλάδα και σε άλλα 25 σε πόλεις του εξωτερικού, έχοντας κεντρικό σύνθημα την φράση «Δεν έχω οξυγόνο».[181] Σύμφωνα με ηχητικό ντοκουμέντο, που ήρθε στην δημοσιότητα το 2025 οι λέξεις ήταν τα τελευταία λόγια επιβατών πριν από το δυστύχημα.[182] Οι συγγενείς των θυμάτων και οι συγκεντρωμένοι απαίτησαν την πλήρη διαλεύκανση από τις αρμόδιες αρχές και την απόδοση δικαιοσύνης, ώστε να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για τον θάνατο των επιβατών, κάνοντας λόγο για έγκλημα.[183]
Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχαν δημοσιοποιηθεί πληροφορίες για τις εκθέσεις του πραγματογνώμονα Κοκοτσάκη και της ομάδας των εμπειρογνωμόνων του ΕΜΠ, στις οποίες αναφέρεται ότι η εμπορική αμαξοστοιχία πιθανότατα μετέφερε παράνομο φορτίο υδρογονανθράκων, η καύση των οποίων προκάλεσε σε δεύτερο χρόνο τον θάνατο 27-28 ανθρώπων εντός του τραίνου. Ο Κοκοτσάκης αμφισβήτησε την εκτίμηση του εμπειρογνώμονα άλλων οικογενειών θυμάτων, Κώστα Λακαφώση, ο οποίος κάνει λόγο μόνο για 5 ως 7 θύματα από την πυρκαγιά .[184] Τον ισχυρισμό του Κοκοτσάκη έχει απορρίψει και συγγενής θυμάτων, τουλάχιστον όσον αφορά τα παιδιά του, βασιζόμενος σε γνωμάτευση ιδιώτη ιατροδικαστή.[185]
Στο ίδιο συμπέρασμα, όσον αφορά τους υδρογονάνθρακες, καταλήγει και η τεχνική έκθεση του Αχιλλέα Μιχόπουλου, τεχνικού συμβούλου οικογενειών θυμάτων στα Τέμπη.[14]
Η πρόεδρος του Συλλόγου «Τέμπη 2023» αντέδρασε στην επιλογή του Κωνσταντίνου Τασούλα, ως υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, κατηγορώντας τον πως κατά την θητεία του ως Προέδρου της Βουλής, όχι μόνο δεν έλαβε τα δέοντα μέτρα για να διαλευκανθούν οι αιτίες του δυστυχήματος, αλλά τουναντίον συνέβαλε στη συγκάλυψη του ζητήματος.[186]
Σχετικά με την τηλεοπτική κάλυψη των συγκεντρώσεων από την δημόσια τηλεόραση, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ κατήγγειλαν ότι υποβαθμίστηκαν με ακραίο τρόπο, παραθέτοντας σχετικά στοιχεία,[187] ενώ η αντιπολίτευση ζήτησε την παραίτηση της διοίκησης της ΕΡΤ.[188] Το ίδιο αίτημα διατύπωσε και η Ομοσπονδία Εργαζομένων Ραδιοφωνίας-Τηλεόρασης (ΠΟΣΠΕΡΤ)[189] Η διοίκηση της ΕΡΤ αρνήθηκε τις κατηγορίες καταλογίζοντας στους εκπροσώπους «απαράδεκτη διαστρέβλωση της πραγματικότητας».[190]
Στις 7 Φεβρουαρίου 2025 πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας συλλαλητήρια μαθητών, φοιτητών και εκπαιδευτικών με βασικό αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη για την τραγωδία των Τεμπών, και σύνθημα «Δεν έχω άλλο οξυγόνο».[191][192]
Καλλιτεχνικά έργα, μνημεία και εκδηλώσεις στη μνήμη των θυμάτων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καλλιτεχνικά έργα και μνημεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Ιανουάριο 2024, ο εικαστικός Γιώργος Κόφτης δημιούργησε έργο στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους στο σιδηροδρομικό δυστύχημα. Το έργο του «Τα 58 καρφιά στα Τέμπη» αποτελούταν από 58 καρφιά ύψους 2-2,5 μέτρων που ήταν μπηγμένα στο έδαφος[193] 500 μέτρα νότια του σημείου που έγινε το δυστύχημα. Τα 57 καρφιά ήταν προς μνήμη των 57 θυμάτων και το 58ο για τους τραυματίες, τους συγγενείς και τους αγνοούμενους.[194] Το καρφί επιλέχθηκε γιατί «είναι κάτι που μας πονάει, ένα αγκάθι, είναι αυτό που νιώθουμε όταν περνάμε από το σημείο».[193] Λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα του 2024, ο εικαστικός διαπίστωσε ότι το έργο είχε ξηλωθεί.[195]
Τον Μάρτιο 2024, κυκλοφόρησε τραγούδι με τίτλο «Στην Ελλάδα των Τεμπών», που αποτελεί σύμπραξη δέκα καλλιτεχνών και είναι αφιερωμένο στα 57 θύματα που έχασαν τόσο άδικα τη ζωή τους, σε στίχους και μουσική Κωνσταντίνου Γερμανού και Παντελή Κυραμαργιού.[196]
Μνημείο με τα ονόματα των φοιτητών και των φοιτητριών από τη Θεσσαλονίκη που σκοτώθηκαν στο δυστύχημα έφτιαξαν μέλη των Φοιτητικών Συλλόγων του ΑΠΘ στον προαύλιο χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 5 Μαΐου 2023.[197]
Πλακέτα για τα 57 θύματα στα Τέμπη αποκαλύφθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024 στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα.[198]
Τη δημιουργία μνημείου στην Αθήνα για τα θύματα της τραγωδίας προανήγγειλε ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας.[199]
Συναυλία στο Καλλιμάρμαρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 11 Οκτωβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο από τον Σύλλογο θυμάτων Τεμπών 2023. Παρόντες εντός και εκτός του Σταδίου, σύμφωνα με την αστυνομία, ήταν περισσότεροι από 45.000 θεατές, ενώ παράλληλα η συναυλία-διαμαρτυρία μεταδιδόταν μέσω διαδικτύου. Στη συναυλία συμμετείχαν αφιλοκερδώς, ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, οι Κοινοί Θνητοί, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Ιουλία Καραπατάκη, ο Σωκράτης Μάλαμας, η Τάνια Τσανακλίδου, η Μάρθα Φριντζήλα και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου.[200]
Οι καλλιτέχνες, αλλά και πολίτες κρατώντας πανό, έκαναν λόγο για «έγκλημα» και «κρατική δολοφονία», με μοναδικό αίτημα την απονομή δικαιοσύνης. Η πρόεδρος του Συλλόγου, Μαρία Καρυστιανού, είπε μεταξύ άλλων ότι «αυτό που σκότωσε τους 57 στα Τέμπη παραμένει ελεύθερο να σκοτώνει ξανά και ξανά».[201]
Δικαστικές αποφάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρώτη δικαστική απόφαση για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη εκδόθηκε από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών (τμήμα εργατικών διαφορών) στις 1 Φεβρουαρίου 2025 επιδικάζοντας αποζημίωση συνολικού ύψους 800.000 ευρώ στους συγγενείς θύματος, καταλογίζοντας ευθύνες στην ΟΣΕ Α.Ε. και τη Hellenic Train Α.Ε., οι οποίες, σύμφωνα με το δικαστήριο, αν και γνώριζαν ότι δε λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση και η σηματοδότηση, επέτρεπαν τη διενέργεια μεταφορών η πρώτη και τη μεταφορά επιβατών η δεύτερη, «εκθέτοντας τόσο τους επιβάτες όσο και τους εργαζόμενους σε κίνδυνο ζωής και υγείας».[202][203]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Η στιγμή της σύγκρουσης των δύο τρένων – Βίντεο ντοκουμέντο». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Church bells, strikes mark year since Greece's worst train crash». France24 (στα Αγγλικά). 28 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Παράταση στην έρευνα για το έγκλημα των Τεμπών». Εφημερίδα των Συντακτών. 1 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Τέμπη: 8 αλήθειες και 3 μύθοι για το πολύνεκρο δυστύχημα». ΤΑ ΝΕΑ. 19 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2025. "Τα μοιραία λάθη και οι παραλείψεις, ο ανθρώπινος παράγοντας, τα συστήματα ασφαλείας και τα μεγάλα προβλήματα του σιδηροδρομικού δικτύου"
- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Τι τελικά οδήγησε στη μοιραία σύγκρουση των δύο τρένων». Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ. 2 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2025. Η κακή συντήρηση του δικτύου, οι διαχρονικές ελλείψεις, η απουσία συστήματος σηματοδότησης και αυτοματοποίησης, οι αρμοδιότητες των φορέων και το ανθρώπινο λάθος
- ↑ Iefimerida.Gr, Newsroom (7 Απριλίου 2023). «Τέμπη: Τα πρώτα συμπεράσματα των πραγματογνωμόνων-Τρία σημαντικά στοιχεία από την πρώτη αυτοψία». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2025. "Τέμπη: Παραλείψεις και ανθρώπινα λάθη"
- ↑ Σουλιώτης, Γιάννης (26 Φεβρουαρίου 2024). «Ενας χρόνος μετά τα Τέμπη: Ανατομία της τραγωδίας σε 4 πράξεις». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2025. "Ανθρώπινα λάθη, συστημικά ελλείμματα και διοικητικές παραλείψεις" περιγράφονται στα ντοκουμέντα και στις μαρτυρίες που έχει συλλέξει ο ειδικός εφέτης ανακριτής για τα Τέμπη
- ↑ «ΒΙΝΤΕΟ». Enikos. 21 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2025. "έρευνα του Τάσου Τέλλογλου για τα ανθρώπινα λάθη και την τηλεδιοίκηση, που παρουσιάστηκε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1"
- ↑ «‘Unjustifiable Delays’: Rail Safety Upgrade in Greece Stalled for Years» (στα αγγλικά). The New York Times. 2 Μαρτίου 2023. https://www.nytimes.com/2023/03/02/world/europe/greece-rail-safety.html. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Η «ιστορία» του μοιραίου σταθμάρχη Λάρισας στον ΟΣΕ». Μακεδονία. 3 Μαρτίου 2023. https://www.makthes.gr/tempi-i-istoria-toy-moiraioy-stathmarchi-larisas-ston-ose-632475. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 «Τέμπη: Στους 55 οι ταυτοποιημένοι νεκροί -Μητέρα ψάχνει την κόρη της, πληροφορίες για Σύρο που αγνοείται». iefimerida.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Η ιστορία της Εριέττας, θύματος στα Τέμπη, θυμίζει την τραγωδία της «Αντιγόνης»: «Δεν βρέθηκε τίποτα από το σώμα της»».
- ↑ «Τέμπη: Η πρώτη επίσημη τοποθέτηση της Hellenic Train για την σιδηροδρομική τραγωδία». www.ethnos.gr. Έθνος. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ 14,0 14,1 ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (26 Ιανουαρίου 2025). «Τέμπη: Οι δεξαμενές με το εύφλεκτο υλικό στο εμπορικό τρένο». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ Πανουτσοπούλου, Μάγδα (1 Μαρτίου 2023). «Greece declares 3 days of national mourning in wake of deadly train crash». www.aa.com.tr. Anadolu Agency. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ Kitsantonis, Niki; Horowitz, Jason (2023-03-01). «Train Crash in Greece Kills at Least 36» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2023/03/01/world/europe/greece-train-crash.html. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01.
- ↑ 17,0 17,1 «Παραιτήθηκε ο Κώστας Αχ. Καραμανλής: «Ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των θυμάτων»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ 18,0 18,1 «Πρώτος στις Σέρρες με 12.436 ψήφους ο Κώστας Καραμανλής». Reader. 21 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ mkatopodi (8 Φεβρουαρίου 2024). «Greek Supreme Court Refutes Reports of Oversights, Delays in Tempi Probe». tovima.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ Κωνσταντάρας, Νίκος (27 Φεβρουαρίου 2024). «Tα Τέμπη, η Δικαιοσύνη και η τιμή της πολιτείας». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Photos: Greeks strike to mark train crash anniversary and demand justice». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Rule of law in Greece: European Parliament sounds the…». Renew Europe (στα Αγγλικά). 7 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ «SYRIZA's Avgeri criticizes parliamentary committee investigation on Tempi train crash». www.amna.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Greek government survives no-confidence vote over deadly Tempi train crash». POLITICO (στα Αγγλικά). 28 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Προφητική ανακοίνωση στις 7 Φεβρουαρίου από την Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλ. Κίνηση Σιδηροδρομικών». www.naftemporiki.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: Το εξώδικο της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης που ενημέρωνε για διαλυμένο σιδηροδρομικό δίκτυο από το Νοέμβριο». Έθνος. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: Έγγραφο βόμβα εκθέτει τον Καραμανλή - Ο Τσαλίδης είχε προειδοποιήσει από το 2021 για τον κίνδυνο δυστυχήματος». topontiki.gr. 14 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024.
- ↑ «ΣΥΡΙΖΑ: Αυτό είναι το έγγραφο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που προειδοποιούσε για ατύχημα». News.gr (στα Αγγλικά). 29 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Ολοκληρώθηκε η σύμβαση 10005 για την εγκατάσταση του συστήματος ETCS στον σιδηροδρομικό άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας».
- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Η παραίτηση κόλαφος για τα «τυφλά» τρένα - Εγγραφα φωτιά για το «επικίνδυνο» δίκτυο». Ημερησία. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τις πταίει - Διαφθορά, λεηλασία, γραφειοκρατία και μνημόνια... πηγαινοέφερναν τη «σύμβαση 717» για την τηλεασφάλεια των τρένων». ProtoThema. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 32,0 32,1 32,2 Χριστοφορίδου, Σοφία (12 Μαρτίου 2023). «Πριν τις νεκρώσιμες καμπάνες ήχησαν «καμπανάκια» για την ασφάλεια». www.emakedonia.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Όταν ο Καραμανλής έλεγε πως «δεν παίζουμε με την ασφάλεια των επιβατών στα τρένα» μια βδομάδα πριν την τραγωδία στα Τέμπη». in.gr. 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Mary-Kate, Findon (1 March 2023). «Crushed carriages lay strewn off tracks after deadly train crash in Greece». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 March 2023. https://web.archive.org/web/20230301134319/https://www.independent.co.uk/tv/news/greece-train-wreck-collision-accident-b2291764.html. Ανακτήθηκε στις 1 March 2023.
- ↑ «Δήμαρχος Τεμπών για τη σύγκρουση τρένων: Από τα τρία πρώτα βαγόνια δεν έχει μείνει τίποτα - Έλιωσαν τα σίδερα». ΕΘΝΟΣ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ 36,0 36,1 Κουνέλη, Δήμητρα (9 Μαρτίου 2023). «Τέμπη: Πολλαπλά λάθη, ολιγωρία για την τηλεδιοίκηση - Δύο σταθμάρχες εγκατέλειψαν το πόστο τους, λέει ο επιθεωρητής του ΟΣΕ». topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη: «Οι οδηγοί στο συγκεκριμένο σημείο κινούνται στα τυφλά»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη: 36 οι νεκροί - Έρευνα για τα αίτια». www.naftemporiki.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Εκτροχιασμός τρένου στα Τέμπη: Σκηνές χάους, δεκάδες τραυματίες και αναφορές για νεκρούς». ΕΘΝΟΣ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (26 Ιανουαρίου 2025). «Τέμπη: Οι δεξαμενές με το εύφλεκτο υλικό στο εμπορικό τρένο». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Ανεβαίνει ο αριθμός των νεκρών - Τι είπε ο εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής». Ημερησία. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη / «Πολτοποιημένα 2 με 3 βαγόνια» – Σοκαριστική μαρτυρία». Αυγή. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Hellenic Train: Αυτά μετέφεραν τα 13 βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας στα Τέμπη». in.gr. 30 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Carnage after trains collide near Greek city of Larissa» (στα αγγλικά). BBC News. 2023-03-01. https://www.bbc.com/news/world-europe-64806678. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01.
- ↑ «Greece train collision updates: At least 29 dead, 85 injured». ABC News (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «32 people dead and 85 injured in a train collision in Greece» (στα αγγλικά). The Jerusalem Post. https://www.jpost.com/international/article-733022. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01.
- ↑ «Fiery Greece train collision kills 32, injures at least 85». Associated Press (στα Αγγλικά). 28 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ Hauser, Heather· Chen, Chris· Liakos, Mohammed· Tawfeeq, Jennifer (1 Μαρτίου 2023). «At least 29 dead, 85 injured as trains collide in Greece». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Fiery Greece train collision kills 29, injures at least 85». AP NEWS (στα Αγγλικά). 28 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ Κόντη, Δέσποινα. «Hellenic Train: ανακοίνωσε αριθμό επιβατών στο… περίπου». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Hellenic Train: Ανακοίνωση για την τραγωδία στα Τέμπη – Τι λέει για τον αριθμό επιβατών και τις αναφορές για φιάλες υγραερίου». www.flash.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Εκτροχιασμός τρένου στα Τέμπη: Σκηνές χάους, δεκάδες τραυματίες και αναφορές για νεκρούς». ΕΘΝΟΣ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: «Ο Γεράσιμος έναν χρόνο μετά είναι σε κώμα» - Συγκλονίζει η μητέρα του μοναδικού επιζώντα από το πρώτο βαγόνι». 25 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Τέμπη: Στο Μιλάνο συνεχίζει τη μάχη ο Γεράσιμος – Η δήλωση του πατέρα του επιζώντα του πρώτου βαγονιού». 4 Δεκεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Τέμπη: Δύο χρόνια μετά ο Γεράσιμος είναι ακόμα σε κώμα - «Η καρδιά του χτυπάει με τον ρυθμό των εξελίξεων»». 1 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Γκιρτζιμάνης, Παναγιώτης (9 Μαρτίου 2023). «Δυστύχημα στα Τέμπη: Ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ για τα θύματα της τραγωδίας (vid)». mynews.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2023.
- ↑ Prakas, Nikolaos (3 Μαρτίου 2023). «Both Cypriots on Greek train identified, three-day mourning announced (update 4)». Cyprus Mail (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Shkon në gjashtë numri i viktimave shqiptare në aksidentin tragjik në Greqi». Paparaci (στα Αλβανικά). 4 Μαρτίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ «MAE: Un român a murit în accidentul feroviar din Grecia» [MAE: A Romanian died in the railway accident in Greece]. Digi24 (στα Ρουμανικά). 4 Μαρτίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ταυτοποιήθηκε Σύρος με αδελφό του στην Ολλανδία». www.eleftheria.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: «Ανεξήγητα» εγκαύματα σε 4 πυροσβέστες που επιχειρούσαν στο τρίτο βαγόνι - Dnews». www.dnews.gr. 14 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ amorou (1 Φεβρουαρίου 2025). «Αποκάλυψη Κοκοτσάκη για Τέμπη: «Αν έπαιρναν ιστό από το δέρμα των πυροσβεστών, θα είχαμε αποκαλύψει ποιο ήταν το υλικό που τους τραυμάτισε»». topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Αυτοί είναι οι 57 αδικοχαμένοι των Τεμπών». voria.gr. 14 Μαρτίου 2023.
- ↑ Η μαύρη λίστα με τους νεκρούς στα Τέμπη. larissanet.gr. 17 Μαρτίου 2023. Aνακτήθηκε στις 29/02/2024.
- ↑ Νίκος Μποζιονέλος. Τέμπη | Η λίστα των 57 νεκρών (όλα τα ονόματα). intronews.gr. Aνακτήθηκε στις 29/02/2024.
- ↑ «Τέμπη». Σύλλογος Πληγέντων Δυστυχήματος. 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Τριήμερο εθνικό πένθος για την τραγωδία στα Τέμπη - Τι θα ισχύσει αύριο Πέμπτη 2/3 για τα σχολεία». ertnews.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Tragjedia me 57 viktima në Greqi, Shqipëria shpall të dielën ditë zie». top-channel.tv (στα Αλβανικά). Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Κομισιόν: Μεσίστιες οι σημαίες για την τραγωδία στα Τέμπη». www.news247.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ Τρισάγιο για τα θύματα των Τεμπών τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης. orthodoxianewsagency.gr. 29 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 16/04/2024.
- ↑ «Train accident in Greece kills at least 29». Philstar.com. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «ΠτΔ: Είμαστε δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων - Επιστρέφει εσπευσμένα από την Μολδαβία». Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. 1 Μαρτίου 2023. https://www.youtube.com/watch?v=9zfSI7P5aVc. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Η ΠτΔ στον τόπο της τραγωδίας στα Τέμπη». Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. 1 Μαρτίου 2023. https://www.youtube.com/watch?v=n4JR476zhUk. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Δήλωση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη». Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Στα Τέμπη ο Ανδρουλάκης: Ανείπωτη τραγωδία, στη σκέψη όλων μας υπάρχει ένα τεράστιο «γιατί»». LiFO. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2023.
- ↑ Αντζολέτος, Αντώνης. «Κουτσούμπας: «Προδιαγεγραμμένο έγκλημα στα Τέμπη»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Παραίτηση των διοικητών ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ». www.businessnews.gr. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Διπλή βάρδια χωρίς εξαιρέσεις στα σταθμαρχεία - Ποια μέτρα ανακοινώνει ο Γεραπετρίτης - ΤΟ ΒΗΜΑ». ΤΟ ΒΗΜΑ. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Σκοτώθηκε σε τροχαίο στο Λαγονήσι ο διευθυντής κυκλοφορίας του ΟΣΕ - Δείτε φωτογραφίες». ProtoThema. 27 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2024.
- ↑ Κουκουμάκας, Κώστας (28 Μαρτίου 2023). «Ο νεκρός Διευθυντής Κυκλοφορίας του ΟΣΕ και το δυστύχημα των Τεμπών». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024.
- ↑ «Νεκρός σε τροχαίο ο σταθμάρχης του ΟΣΕ Κώστας Πρασσάς». Η Βραδυνή. 27 Μαρτίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2024.
- ↑ IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (1 Φεβρουαρίου 2025). «Γραμματίδης για δημοσίευμα στα «Νέα»: Δεν έθεσα ποτέ θέμα ασφαλείας του ΟΣΕ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Τέμπη: Απειλές κατά της ζωής τους δέχονται πρόεδρος και εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. naftemporiki.gr. 13 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Κλάπα και Αδειλίνη δέχτηκαν απειλές κατά της ζωής τους. efsyn.gr. 13.02.25. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Πρόταση δυσπιστίας για Τέμπη: 159 «όχι», 141 «ναι». lifo.gr. 29/03/2024. Ανακτήθηκε στις 30/03/2024.
- ↑ Χρήστος Μπόκας, Γιώργος Ευγενίδης. Βουλή: Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα Τέμπη από 159 βουλευτές. protothema.gr. 28.03.2024. Ανακτήθηκε στις 30/03/2024.
- ↑ Με 159 «όχι» απορρίφθηκε η πρόταση δυσπιστίας για τα Τέμπη - Οι ομιλίες των πολιτικών αρχηγών. euronews.com. 28/03/2024. Ανακτήθηκε στις 30/03/2024.
- ↑ Μάνδρου, Ιωάννα (1 Μαρτίου 2023). «Τραγωδία στα Τέμπη: Ο σταθμάρχης παραδέχθηκε παραλείψεις, σύμφωνα με πληροφορίες». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Παραδέχτηκε το λάθος ο σταθμάρχης - «Έστειλα το επιβατηγό στη λάθος γραμμή»». ΤΟ ΒΗΜΑ. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Στο Α.Τ. Λάρισας ο σταθμάρχης και ο εκπρόσωπος της Hellenic Train». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Train Crash in Greece Kills at Least 29» (στα αγγλικά). The New York Times. 2023-03-01. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2023/02/28/world/europe/train-crash-greece.html. Ανακτήθηκε στις 2023-03-01.
- ↑ «Τέμπη: Προφυλακιστέος ο σταθμάρχης Λάρισας για το τραγικό δυστύχημα». ΕΘΝΟΣ. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: Προφυλακιστέος ο σταθμάρχης για το σιδηροδρομικό δυστύχημα». iefimerida.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Ολόκληρα τα πορίσματα των κομμάτων - Αύριο συνεδριάζει για τελευταία φορά η Εξεταστική». ProtoThema. 10 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Αυτό είναι το ΦΕΚ για την μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη στην Λάρισα». in.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Τέμπη - Ραγκούσης: Ο ΟΣΕ απαιτούσε όριο ηλικίας τα 48 έτη στους σταθμάρχες». Alfavita. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ Τριανταφύλλου, Δήμητρα (1 Μαρτίου 2023). «Τραγωδία στα Τέμπη: «Επί 45 ολόκληρα λεπτά έψαχναν να βρουν σε ποιο κομμάτι της διαδρομής βρίσκεται το τρένο»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023.
- ↑ Κόντη, Δέσποινα. «Τραγωδία στα Τέμπη: Δραματικές προειδοποιήσεις για δυστύχημα». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023.
- ↑ Μάνδρου, Ιωάννα (9 Μαρτίου 2023). «Τέμπη: Νέες βαριές διώξεις για την τραγωδία – Εις βάρος του επιθεωρητή και δύο σταθμαρχών». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: Στη δημοσιότητα ολόκληρο το πόρισμα για την τραγωδία». www.naftemporiki.gr. 20 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Tο Πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών αναφορικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα με πυρκαγιά που έλαβε χώρα στις 28-02-2023 στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών». 20 Απριλίου 2023.
- ↑ «Τέμπη: Ευθύνες σε σταθμάρχη, μηχανοδηγό και ΟΣΕ». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 21 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Η ιστορία της περιβόητης σύμβασης 717, χωρίς «παρωπίδες»». radar.gr. 20 Απριλίου 2024.
- ↑ Σοφία Σπίγγου. Τέμπη: Ελεύθεροι με εγγυήσεις – μαμούθ δύο ακόμα κατηγορούμενοι ΕΡΓΟΣΕ. newsbomb.gr. 29/03/2024. Ανακτήθηκε στις 01/04/2024.
- ↑ «Το «fake news» για τη μονταζιέρα στα Τέμπη που διαψεύδεται». ΤΟ ΒΗΜΑ. 12 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2024.
- ↑ ««Η Hellenic Train χρησιμοποιεί το σιδηροδρομικό δίκτυο χωρίς άδεια από το 2019», καταγγέλλει πατέρας θύματος». in.gr. 13 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2024.
- ↑ Nektaria Stamouli (26-01-2024). «Greece rejected EU prosecutor’s call for action against 2 ex-ministers after rail crash». Politico. https://www.politico.eu/article/greece-european-public-prosecutors-office-eppo-ministers-christos-spirtzis-konstantinos-karamanlis-rail-crash/. Ανακτήθηκε στις 27-01-2024.
- ↑ Χατζηπαρασκευά, Μιχαέλα (20 Νοεμβρίου 2023). «Συγκροτήθηκε η Εξεταστική Επιτροπή για τα Τέμπη: Ποιοι βουλευτές συμμετέχουν από κάθε κόμμα». Ειδήσεις απο τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2024.
- ↑ «Εξεταστική για Τέμπη: Εγκρίθηκε το πόρισμα της ΝΔ- Οι θέσεις των άλλων κομμάτων». www.naftemporiki.gr. 11 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2024.
- ↑ ««Δικαιοσύνη» για τα Τέμπη ζητεί η Ευρωπαία Εισαγγελέας». ΤΑ ΝΕΑ. 15 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Υποβολή Συμπληρωματικής Έκθεσης Αυτοψίας και Διερεύνησης αιτίων πυρκαγιάς» (PDF). Zougla.gr. 06/07/2023. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|ημερομηνία=
(βοήθεια) - ↑ «Τέμπη: «Φωτιά» το πόρισμα των πραγματογνωμόνων των οικογενειών - Η ανεξήγητη ουσία». CNN.gr. 16 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Τέμπη: Πόρισμα για εκρηκτικά υγρά και αέρια παραδόθηκε στον εισαγγελέα- Τι απαντά η Hellenic Train». Libre. 9 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Καραμαγκάλη, Έλενα (9 Φεβρουαρίου 2024). «Τέμπη: Αποκαλύψεις για το συμπληρωματικό πόρισμα του Γενικού Χημείου του Κράτους - Ποιες ουσίες ανιχεύτηκαν στα ρούχα των θυμάτων (ηχητικό)». topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Σουλιώτης, Γιάννης· Κρίθαρη, Ελβίρα (28 Φεβρουαρίου 2024). «Τραγωδία στα Τέμπη: Νέα βίντεο και ηχητικά από το μοιραίο δρομολόγιο». kathimerini.gr.
- ↑ «Τέμπη: Παραλείψεις στις έρευνες αναφέρει πραγματογνώμονας». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 23 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Τέμπη / Το μπάζωμα αλλοίωσε τον τόπο του δυστυχήματος - Όλο το πόρισμα. avgi.gr. 23.02.24. Aνακτήθηκε στις 29/02/2024.
- ↑ Τέμπη: Αυτό είναι το έγγραφο του Κ. Αγοραστού για το μπάζωμα στον τόπο της τραγωδίας. capital.gr. 01-Μαρ-2024. Ανακτήθηκε στις 02/03/2024.
- ↑ Δυστύχημα Τέμπη: Ένας χρόνος μετά - Γιατί «αγνοούνται» τα 3 βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας. newsbomb.gr. 28/02/2024. Ανακτήθηκε στις 02/03/2024.
- ↑ Το «μπάζωμα» στα Τέμπη πυροδοτεί πολιτική αντιπαράθεση – Για «συγκάλυψη» κατηγορεί την κυβέρνηση η αξιωματική αντιπολίτευση. ertnews.gr. 1/3/24. Ανακτήθηκε στις 2/3/2024.
- ↑ Νέες αποκαλύψεις για το «μπάζωμα» των Τεμπών – «Μας άσκησαν πίεση» λένε οι αστυνομικοί και δίνουν ονόματα. tanea.gr. 30/01/2025. Ανακτήθηκε στις 31/01/2025.
- ↑ Μπάζωμα στα Τέμπη: «Εξαφανίστε τα συντρίμμια» - Οι καταθέσεις δύο αξιωματικών της ΕΛΑΣ «καίνε» την κυβέρνηση. dnews.gr. 30/01/2025. Ανακτήθηκε στις 31/01/2025.
- ↑ in.gr. «Λαμπρόπουλος: Νέες αποκαλύψεις για το μπάζωμα στα Τέμπη – Ποιο πρόσωπο έδωσε τις εντολές». in.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Παραιτήθηκε ο πρόεδρος Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Δυστυχημάτων – Ποιοι είναι στο στόχαστρο για την μονταζιέρα». slpress.gr. 27 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Τα μυστικά του πρώτου βαγονιού: Δεξαμενή με τουλάχιστον 3,5 τόνους εύφλεκτων υγρών στο εμπορικό τρένο στα Τέμπη, σύμφωνα με επιστήμονες του πανεπιστημίου της Γάνδης [videos]». hellasjournal.com. 2 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Sleed (16 Φεβρουαρίου 2025). «Τέμπη: Ταφόπλακα στα σενάρια της κυβέρνησης - «Βρέθηκε ξυλόλιο 170 φορές πάνω από τα όρια ρύπανσης περιοχών της Κίνας» (Video) - Documento». www.documentonews.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Group), Radiotileoptiki S. A. (OPEN Digital (15 Φεβρουαρίου 2025). «Τέμπη: Νέα βίντεο επιβεβαιώνουν την καύση υγρών καυσίμων - Τα πειστήρια Κοκοτσάκη και η συμπληρωματική έκθεση-«καταπέλτης»». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Λιλιοπούλου, Μαρία (22 Φεβρουαρίου 2025). «Πόρισμα Hellenic Train για Τέμπη: «Η έκρηξη και η πυρκαγιά ήταν μια ατυχής σύμπτωση»». Έθνος. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Λακαφώσης για το πόρισμα της Hellenic Train για τα Τέμπη: Είναι μια καλογραμμένη επιστημονική φαντασία. megatv.com. 23.02.2025. Ανακτήθηκε στις 23/02/2025.
- ↑ «Ενδείξεις για «χαμένο» βαγόνι στο εμπορικό τρένο». ΤΟ ΒΗΜΑ. 9 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Τι απαντά η Hellenic Train στα «καρφιά» Μητσοτάκη - Επιστρέφει το μπαλάκι των ευθυνών». in.gr. 30 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Παραπλάνηση Κοκοτσάκη για “παράνομο φορτίο” σε κοντέινερ της εμπορικής», Ellinika Hoaxes, 12 Φεβρουαρίου 2025
- ↑ «Επικαιροποιημένη Τεχνική Έκθεση» Βασίλης Κοκοτσάκης, Μάνος Παπαδάκης, Νικόλαος Ντούβρος, 13 Μαΐου 2024
- ↑ tanea.gr (29 Ιανουαρίου 2025). «Αποκαλυπτικό έγγραφο για τα Τέμπη: Εδωσαν εντολή να καταστραφεί βιολογικό υλικό των θυμάτων». ΤΑ ΝΕΑ. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Τέμπη / Καταγγελίες ότι σβήστηκε βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας. avgi.gr. 16.02.24. Ανακτήθηκε στις 10/04/2024.
- ↑ Τέμπη: «Σβήστηκε βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας» – Ερωτήματα για το φορτίο και την… αλλαγμένη κλειδαριά. enikos.gr. 17 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10/04/2024.
- ↑ Ξυνού, Αντωνία (18 Νοεμβρίου 2024). «Τέμπη: Έρευνα για τα βίντεο που εστάλησαν στον ανακριτή». news247.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ «Τέμπη: Τι δείχνουν τα δύο νέα βίντεο στη δικογραφία». Η Καθημερινή. 07/02/25. https://www.kathimerini.gr/visual/video/563458645/tempi-ti-deichnoyn-ta-dyo-nea-vinteo-sti-dikografia/.
- ↑ «Η Εκθεση Των Πραγματογνωμόνων». kathimerini.gr. 13/02/2025. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|ημερομηνία=
(βοήθεια) - ↑ «Τέμπη: Ολόκληρη η έκθεση των πραγματογνωμόνων για τα νέα βίντεο». Η Καθημερινή. 13.02.2025. https://www.kathimerini.gr/society/563468755/tempi-olokliro-to-porisma-gia-ta-nea-vinteo/.
- ↑ Τέμπη: Έκθεση με αντιφάσεις – Ταυτοποίηση του εμπορικού τρένου, δίχως γνωμοδότηση για τη γνησιότητα των βίντεο. documentonews.gr. 13.02.2025. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Ιωάννα Μάνδρου. Τέμπη: Η εμπορική αμαξοστοιχία είναι στα βίντεο, λένε οι πραγματογνώμονες. tovima.gr. 13.02.2025. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Δημήτρης Γκάτσιος. Νέα δεδομένα στην πολιτική σύγκρουση από τα βίντεο για τα Τέμπη. capital.gr. 14/02/2025. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Σοφία Σπίγγου. Τέμπη: Ταυτοποιήθηκε η μοιραία αμαξοστοιχία στα νέα βίντεο. kathimerini.gr. 14/02/2025. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Α. Πορτοσάλτε: Έκανα το δημοσιογραφικό μου καθήκον με τα βίντεο για τα Τέμπη. liberal.gr. 14/02/2025. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ «Τέμπη: Στα εγκληματολογικά της ΕΛ.ΑΣ. κρίνεται η γνησιότητα των νέων βίντεο – Ένσταση ακυρότητας από τους δικηγόρους των συγγενών». ThePressProject. 14/02/25. https://thepressproject.gr/tebi-sta-egklimatologika-tis-el-as-krinetai-i-gnisiotita-ton-neon-vinteo-enstasi-akyrotitas-apo-tous-dikigorous-ton-syngenon/.
- ↑ Σύνταξη Συντακτική ομάδα ertnews.gr. Ρεπορτάζ Ελπίδα Κουτσογιάννη. Τέμπη: Στον εφέτη ανακριτή υπέβαλαν το πόρισμά τους οι πραγματογνώμονες για τα τρία βίντεο – Στις εκθέσεις τους αναφέρουν ότι δεν διακρίνεται ύποπτο φορτίο. ertnews.gr. 13/02/25. Ανακτήθηκε στις 14/02/2025.
- ↑ Λαμπρόπουλος, Βασίλης (24 Μαρτίου 2024). «Η μονταζιέρα στα Τέμπη ρίχνει νέες σκιές στην τραγωδία». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/print/politics/i-montaziera-sta-tempi-lfrixnei-nees-skies-stin-tragodia/. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Τέμπη: Δεν υπήρξε αλλοίωση στα ηχητικά από τη νύχτα της σύγκρουσης - Το πόρισμα του ΕΜΠ. protothema.gr. 01.02.2025. Ανακτήθηκε στις 01/02/2025.
- ↑ Kostas (1 Φεβρουαρίου 2025). «Νέες αποκαλύψεις για τα Τέμπη: «Είχαν πάρει εντολή να είναι ο χώρος της τραγωδίας… λαμπίκο»». topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Τέμπη: Πυροσβέστες καταγγέλλουν πιέσεις να μην κάνουν αυτοψία στο σημείο - 'Εξαφανιστείτε από εκεί, φύγετε τώρα' [βίντεο]». The TOC. 4 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Μιχαλούδη, Ειρήνη (5 Φεβρουαρίου 2025). «Τέμπη: Με μηδενική εμπειρία η αξιωματικός της Πυροσβεστικής που έστειλαν για αυτοψία». NewsIT. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Μυστήριο με το πώς και το πότε βρέθηκε η σορός του Βασίλη στον Τύρναβο - «Κλειδί» οι τοξικολογικές». ΤΟ ΒΗΜΑ. 19 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 154,0 154,1 ««Φτάσατε σε τέτοιο βαθμό αθλιότητας...»: Σκληρή κόντρα Αγαπηδάκη - Βελόπουλου για θάνατο Καλογήρου και Τέμπη - Παρέμβαση και από Πολάκη». www.naftemporiki.gr. 19 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 155,0 155,1 «Βουλή: Στο «κόκκινο» η αντιπαράθεση για υπόνοιες γύρω από τον θάνατο του Βασίλη Καλογήρου». www.naftemporiki.gr. 19 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Τι απαντά ο Αρειος Πάγος στον Φάμελλο για τα περί σύνδεσης Τεμπών - Β. Καλογήρου». ΤΟ ΒΗΜΑ. 20 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Εισαγγελία Αρείου Πάγου». 3 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ Newsroom, Tvxs (20 Φεβρουαρίου 2025). «Πρόεδρος ΔΣΑ / «Καρφιά» κατά της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου μετά την παρέμβαση για το θάνατο του Βασίλη Καλογήρου». tvxs.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Τραγωδία στα Τέμπη: Κλειστό το Σύνταγμα – Σε εξέλιξη διαδήλωση». kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023.
- ↑ Newsroom. «Τραγωδία στα Τέμπη: Πορεία μαθητών και φοιτητών στο κέντρο της Αθήνας – Συγκεντρώσεις και σε άλλες πόλεις». kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023.
- ↑ Gatopoulos, Derek (3 Μαρτίου 2023). «Thousands march in Greece as anger builds over train deaths». AP News (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Public Issue: 2,5 εκατ. πολίτες σε απεργίες και διαδηλώσεις για τα Τέμπη- Ρεκόρ 12ετίας | LiFO». www.lifo.gr. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης ΟΣΕ για το Κέντρο Σηματοδότησης του Δικτύου: Ποιο έργο θα εγκαινίαζε σήμερα ο κ. Μητσοτάκης;». Έθνος. 01-03-2023. https://www.ethnos.gr/greece/article/249080/proedrospanellhniasenoshsprosopikoyelxhsosegiatokentroshmatodothshstoydiktyoypoioergothaegkainiazeshmeraokmhtsotakhs. Ανακτήθηκε στις 14-09-2024.
- ↑ «Strike action on metro suspended due to deadly train crash». eKathimerini. 1 March 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 March 2023. https://web.archive.org/web/20230301170419/https://www.ekathimerini.com/news/1205686/strike-action-on-metro-suspended-due-to-deadly-train-crash/. Ανακτήθηκε στις 1 March 2023.
- ↑ «Greek rail workers strike over safety concerns as death toll in train tragedy tops 50». France24. 2 March 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 March 2023. https://web.archive.org/web/20230302062124/https://www.france24.com/en/europe/20230302-greece-seeks-answers-following-deadly-train-collision. Ανακτήθηκε στις 2 March 2023.
- ↑ «ΑΠΕΡΓΙΑ για τα Τέμπη: Ποιοι βάζουν "λουκέτο" -Πώς (δεν) θα κινηθούν τα ΜΜΜ». aftodioikisi.gr. 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Φοιτητικές καταλήψεις σε δεκάδες σχολές στο φόντο της μεγαλειώδους πορείας για τα Τέμπη». Documento. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.
- ↑ «'Πάρε με όταν φτάσεις': Κύμα καταλήψεων σε σχολεία και πανεπιστήμια - Διαμαρτυρίες για την τραγωδία στα Τέμπη». The TOC. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Απεργία για τα Τέμπη: Πότε ξεκινούν οι πορείες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, περιφέρεια -Πού θα γίνουν». iefimerida.gr. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη / Η οργή ξεχείλισε σε όλη την Ελλάδα - Φωτογραφίες και βίντεο από τις ιστορικές πορείες». Η Αυγή. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.
- ↑ «ΕΛ.ΑΣ.: Πάνω από 40.000 άτομα στην πορεία στο Σύνταγμα για το δυστύχημα των Τεμπών». www.lifo.gr. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τέμπη / Ιστορικές στιγμές στο κέντρο της Αθήνας – Οργή λαού από δεκάδες χιλιάδες». Η Αυγή. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Τετάρτη 15 Μαρτίου 24ωρη απεργία όλων των δημοσιογράφων». ΕΣΗΕΑ. 13 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Πάνω από 2,5 εκατ. συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις για το έγκλημα στα Τέμπη!». imerodromos.gr. 20 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Ποτάμι η οργή για τα Τέμπη παρά τις προκλήσεις». efsyn.gr. 28 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Τέμπη 2024 – Η στιγμή που οι καμπάνες ήχησαν πένθιμα 57 φορές. ekklisiaonline.gr. Τετάρτη, 28 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28/02/2024.
- ↑ Έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 νεκρών των Τεμπών μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη (εικόνες). iefimerida.gr. 28/02/2024. Ανακτήθηκε στις 29/02/2024.
- ↑ Φοιτητές ξαναέγραψαν τα ονόματα των νεκρών των Τεμπών μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη (εικόνες). iefimerida.gr. 29/02/2024. Ανακτήθηκε στις 29/02/2024.
- ↑ «Tempe train crash: Opposition MP calls on minister to heed public petition | eKathimerini.com». www.ekathimerini.com (στα Αγγλικά). 4 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2024.
- ↑ «ΤΡΑΓΩΔΙΑ -ΤΕΜΠΗ 2023». change.org. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Έγκλημα στα Τέμπη: Σήμερα γεμίζουν δρόμοι και πλατείες - Ο διαδραστικός χάρτης με όλες τις συγκεντρώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό». documentonews.gr. 26 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Τέμπη: Αυτό είναι το φρικιαστικό ηχητικό ντοκουμένο που έχει στοιχειώσει». in.gr. 26 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Έγκλημα στα Τέμπη: Ποτάμι οργής ζητά δικαιοσύνη σε Ελλάδα και εξωτερικό». News 24/7. 26 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Νέα έκθεση Κοκοτσάκη για Τέμπη: «27 άνθρωποι επέζησαν από τη σύγκρουση αλλά πέθαναν από τη φωτιά»». 31 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Πλακιάς: Άσχετοι με τα ιατροδικαστικά όσοι λένε ότι τα παιδιά μου απανθρακώθηκαν ζωντανά». 31 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Καρυστιανού κατά Τασούλα: Ακατάλληλος για ΠτΔ -Συνέβαλε στο «μπάζωμα» της υπόθεσης των Τεμπών». lifo.gr. 14 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ Εργαζόμενοι ΕΡΤ: "Οι διαδηλώσεις για τα Τέμπη υποβαθμίστηκαν ακραία από τη δημόσια τηλεόραση". news247.gr. 26/01/2025. Ανακτήθηκε στις 26/01/2025.
- ↑ «Νίκος Ανδρουλάκης για Τέμπη: Έπρεπε να έχει παραιτηθεί η διοίκηση της ΕΡΤ». efsyn.gr. 27 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ ΠΟΣΠΕΡΤ: «Παραιτηθείτε τώρα» – Σκληρό μήνυμα στη διοίκηση της ΕΡΤ για το μαζικό συλλαλητήριο για τα Τέμπη. documentonews.gr. 26.01.2025. Ανακτήθηκε στις 28/01/2025.
- ↑ Η ανακοίνωση της ΕΡΤ για την κάλυψη των συγκεντρώσεων για τα Τέμπη. protothema.gr. 26.01.2025. Ανακτήθηκε στις 28/01/2025.
- ↑ Τέμπη: Μεγάλο μαθητικό - φοιτητικό συλλαλητήριο στην Αθήνα - Συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα. protothema.gr. 07.02.2025. Ανακτήθηκε στις 08/02/2025.
- ↑ Τέμπη: Συλλαλητήρια μαθητών και φοιτητών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις. naftemporiki.gr. 7 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 08/02/2025.
- ↑ 193,0 193,1 Βασίλης Καραμπάσης. Γ. Κόφτης (εικαστικός): 57+1 καρφιά στα Τέμπη. ertnews.gr. 01/02/24. Aνακτήθηκε στις 28/02/2024.
- ↑ Μαριάννα Μανωλοπούλου. Ο Γιώργος Κόφτης βάζει «58 καρφιά στα Τέμπη». Πώς έφτιαξε το έργο και γιατί. athensvoice.gr. 30.01.2024. Aνακτήθηκε στις 28/02/2024.
- ↑ NEWSROOM (28 Δεκεμβρίου 2024). «"58 καρφιά στα Τέμπη": Ξήλωσαν το έργο του Γιώργου Κόφτη στη μνήμη των θυμάτων». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ "στην ελλάδα των τεμπών", Βίντεο youtube
- ↑ Μνημείο για τα θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη στο ΑΠΘ. cnn.gr. Παρασκευή, 05 Μάιος 2023. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
- ↑ Τέμπη: Συγκίνηση στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα- Μνημείο για τα 57 θύματα. lifo.gr. 28/02/2024. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
- ↑ Τέμπη: Μνημείο για τα θύματα εισηγείται ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας. cnn.gr. 29/02/2024. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
- ↑ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΜΠΗ: Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ “ΚΥΛΗΣΕ” ΑΠ’ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ. news247.gr. 11/10/2024. Aνακτήθηκε στις 12/10/2024.
- ↑ Δεν θα ξεχάσουμε τα Τέμπη: Τραγούδι και διαμαρτυρία από το Καλλιμάρμαρο έως τον ουρανό. efsyn.gr. 11/10/2024. Aνακτήθηκε στις 12/10/2024.
- ↑ Τέμπη: Πρώτη δικαστική απόφαση - Ευθύνες σε ΟΣΕ και Hellenic Train, αποζημίωση 800.000 ευρώ σε συγγενείς θύματος. imerisia.gr. 01.02.25. Ανακτήθηκε στις 01/02/2025.
- ↑ «Τέμπη: Πρώτη δικαστική απόφαση για αποζημίωση σε οικογένεια νεκρού». www.naftemporiki.gr. 1 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2025.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «Η μελέτη του Αντιστράτηγου - Υπαρχηγού ΠΣ ε.α. και Νομικού Δικαστικού Πραγματογνώμονα Ανδριανού Γκουρμπάτση για το δυστύχημα στα Τέμπη» (PDF). isuu.com. efsyn.gr. (25 Απριλίου 2024).