Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βορειοκορεάτες και Κινέζοι κομμουνιστές κρατούμενοι στο στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου των Ηνωμένων Εθνών στο Μπούσαν κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Κορέας το 1951

Στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου είναι ο χώρος για τον περιορισμό μαχητών των εχθρικών δυνάμεων, οι οποίοι αιχμαλωτίστηκαν από εμπόλεμη δύναμη σε καιρό πολέμου.

Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των στρατοπέδων αιχμαλώτων, των στρατοπέδων εγκλεισμού και των στρατιωτικών φυλακών. Τα ειδικά κατασκευασμένα στρατόπεδα αιχμαλώτων πολέμου εμφανίστηκαν στο Νόρμαν Κρος στην Αγγλία το 1797 κατά τη διάρκεια των Πολέμων της Γαλλικής Επανάστασης και στη Φυλακή Ντάρτμουρ, που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, και χρησιμοποιούνται σε όλες τις κύριες συγκρούσεις των τελευταίων 200 ετών. Τα κύρια στρατόπεδα χρησιμοποιούνται για ακτοφύλακες, πεζοναύτες, ναυτικούς, στρατιώτες και πιο πρόσφατα, αεροπόρους εχθρικής δύναμης που έχουν αιχμαλωτιστεί από μια εμπόλεμη δύναμη κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από ένοπλη σύγκρουση. Άμαχοι, όπως ναυτικοί του εμπορικού και πολεμικοί ανταποκριτές, έχουν επίσης φυλακιστεί σε ορισμένες συγκρούσεις. Με την υιοθέτηση της Σύμβασης της Γενεύης για τους Αιχμαλώτους του Πολέμου το 1929, που αργότερα αντικαταστάθηκε από την Τρίτη Σύμβαση της Γενεύης, τα στρατόπεδα αιχμαλώτων πολέμου έπρεπε να είναι ανοιχτά σε επιθεώρηση από εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους μιας ουδέτερης δύναμης.

Κράτηση αιχμαλώτων πολέμου πριν από την ανάπτυξη στρατοπέδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από την Ειρήνη της Βεστφαλίας, οι εχθρικοί μαχητές που αιχμαλωτίζονταν από τις εμπόλεμες δυνάμεις συνήθως εκτελούνταν, υποδουλώνονταν ή κρατούνταν για λύτρα.[1] Αυτό, σε συνδυασμό με το σχετικά μικρό μέγεθος στρατών, σήμαινε ότι δεν υπήρχε καμία ανάγκη για οποιαδήποτε μορφή στρατοπέδου για να κρατήσει αιχμαλώτους πολέμου. Η Ειρήνη της Βεστφαλίας, μια σειρά συνθηκών που υπογράφηκαν μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου 1648 που τερμάτισαν τον Τριακονταετή Πόλεμο και τον Ογδοηκονταετή Πόλεμο, περιείχε μια διάταξη σύμφωνα με την οποία όλοι οι κρατούμενοι έπρεπε να απελευθερωθούν χωρίς λύτρα. Αυτό γενικά θεωρείται ότι σηματοδότησε το σημείο όπου οι αιχμάλωτοι εχθρικοί μαχητές θα τυγχάναν εύλογης μεταχείρισης πριν αφεθούν ελεύθεροι στο τέλος της σύγκρουσης ή υπό όρους για να μην πάρουν τα όπλα. Η πρακτική της αποφυλάκισης εχθρικών μαχητών είχε ξεκινήσει χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, τουλάχιστον από την εποχή της Αρχαίας Καρχηδόνας,[2] αλλά έγινε συνήθης πρακτική στην Ευρώπη από το 1648 και μετά. Η επακόλουθη αύξηση του αριθμού των αιχμαλώτων θα οδηγήσει τελικά στην ανάπτυξη των στρατοπέδων αιχμαλώτων πολέμου.

Ανάπτυξη προσωρινών στρατοπέδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την παράδοση του Στρατηγού Τζον Μπέργκοϊν στη Μάχη της Σαρατόγκα το 1777, αρκετές χιλιάδες Βρετανοί και Γερμανοί στρατιώτες οδηγήθηκαν στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης. Για διάφορους λόγους, το Ηπειρωτικό Κογκρέσο ήθελε να τους μετακινήσει νότια. Για το σκοπό αυτό, ένας από τους βουλευτές πρόσφερε τη γη του έξω από το Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια. Οι υπόλοιποι στρατιώτες (περίπου 2.000 Βρετανοί, πάνω από 1.900 Γερμανοί και περίπου 300 γυναίκες και παιδιά) βάδισαν νότια στα τέλη του 1778 — φτάνοντας στην τοποθεσία τον Ιανουάριο του 1779. Δεδομένου ότι οι στρατώνες ήταν μόλις επαρκής στις κατασκευές, οι αξιωματικοί απελευθέρωσαν να ζήσουν τόσο μακριά όσο το Ρίτσμοντ και το Στόντον. Το στρατόπεδο δεν ήταν ποτέ επαρκώς εξοπλισμένο, αλλά οι κρατούμενοι έχτισαν ένα θέατρο στην τοποθεσία. Εκατοντάδες διέφυγαν από τους στρατώνες Άλμπεμαρλ λόγω της έλλειψης φρουρών. Καθώς ο Βρετανικός Στρατός μετακινήθηκε προς τα βόρεια από τις Καρολίνες στα τέλη του 1780, οι υπόλοιποι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στο Φρέντερικ του Μέριλαντ, στο Γουίντσεστερ της Βιρτζίνια και ίσως αλλού. Δεν έχουν απομείνει υπολείμματα του καταυλισμού.

Πρώτο ειδικά κατασκευασμένο στρατόπεδο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Φυλακή Νόρμαν Κρος

Το παλαιότερο γνωστό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου που κατασκευάστηκε ειδικά για το σκοπό αυτό ιδρύθηκε από το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας στο Νόρμαν Κρος, το 1797 για να στεγάσει τον αυξανόμενο αριθμό αιχμαλώτων από τους Πολέμους της Γαλλικής Επανάστασης και τους Ναπολεόντειους Πολέμους.[3]

Στρατόπεδα Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στρατιώτης του Στρατού της Ένωσης κατά την απελευθέρωσή του από τη φυλακή Άντερσονβιλ τον Μάιο του 1865.

Χωρίς ένα μέσο για την αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού αιχμαλώτων στρατευμάτων στις αρχές του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, οι κυβερνήσεις της Ένωσης και της Συνομοσπονδίας βασίστηκαν στο παραδοσιακό ευρωπαϊκό σύστημα αποφυλάκισης υπό όρους και ανταλλαγής κρατουμένων. Εν αναμονή της ανταλλαγής, οι κρατούμενοι περιορίζονταν σε μόνιμα στρατόπεδα.

Ούτε τα στρατόπεδα φυλακών της Ένωσης ούτε της Συνομοσπονδίας διοικούνταν πάντα καλά, και ήταν σύνηθες οι κρατούμενοι να πεθαίνουν από πείνα ή ασθένειες. Υπολογίζεται ότι περίπου 56.000 στρατιώτες πέθαναν στις φυλακές κατά τη διάρκεια του πολέμου, σχεδόν το 10% όλων των θανάτων του Εμφυλίου Πολέμου.[4] Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 14 μηνών στο στρατόπεδο Σάμτερ, που βρίσκεται κοντά στο Άντερσονβιλ της Τζόρτζια, 13.000 (28%) από τους 45.000 στρατιώτες της Ένωσης που ήταν εγκλωβισμένοι εκεί πέθαναν.[5] Στο στρατόπεδο Ντάγκλας στο Σικάγο του Ιλινόι, το 10% των Συνομοσπονδιακών κρατουμένων πέθαναν κατά τη διάρκεια ενός κρύου χειμερινού μήνα και το ποσοστό θανάτων (25%) στη φυλακή Ελμίρα στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης ήταν σχεδόν ίσο με αυτό του Άντερσονβιλ.[6]

Πολωνο-Σοβιετικός Πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το φθινόπωρο του 1920, χιλιάδες αιχμάλωτοι στρατιώτες και φρουροί του Κόκκινου Στρατού είχαν τοποθετηθεί στο στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου Τουχόλα στην Πομερανία. Αυτοί οι κρατούμενοι ζούσαν σε σκάμματα και πολλοί πέθαναν από πείνα, κρύο και μολυσματικές ασθένειες. Σύμφωνα με τους ιστορικούς Ζμπίγκνιεφ Κάρπους και Βαλντέμαρ Ρέζμερ, έως και 2.000 κρατούμενοι πέθαναν στο στρατόπεδο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του.[7]

Σε μια κοινή εργασία Πολωνών και Ρώσων ιστορικών, ο Κάρπους και ο Ρέζμερ υπολογίζουν τον συνολικό αριθμό των νεκρών σε όλα τα πολωνικά στρατόπεδα αιχμαλώτων κατά τη διάρκεια του πολέμου σε 16-17 χιλιάδες, ενώ ο Ρώσος ιστορικός Ματβέγιεφ τον υπολογίζει σε 18-20 χιλιάδες.[8][9]

Στην άλλη πλευρά της πρώτης γραμμής, περίπου 20.000 από τους 51.000 Πολωνούς αιχμαλώτους πέθαναν σε σοβιετικά και λιθουανικά στρατόπεδα.[10]

Ενώ οι συνθήκες για τους Σοβιετικούς αιχμαλώτους αποκαλύφθηκαν ξεκάθαρα από τον ελεύθερο Τύπο στην Πολωνία,[10] δεν θα μπορούσε να αναμενόταν καμία αντίστοιχη εύρεση δεδομένων για τα σοβιετικά στρατόπεδα για Πολωνούς αιχμαλώτους από τον αυστηρά ελεγχόμενο σοβιετικό Τύπο της εποχής. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν πολλές περιπτώσεις κακομεταχείρισης Πολωνών κρατουμένων. Υπήρξαν επίσης περιπτώσεις εκτέλεσης Πολωνών αιχμαλώτων από τον σοβιετικό στρατό, όταν δεν υπήρχαν διαθέσιμες εγκαταστάσεις αιχμαλώτων.[10]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Prisoner of war (POW)». Encyclopædia Britannica. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2012. 
  2. ↑ Fooks, Herbert C. (1924). Prisoners of War 297. 
  3. ↑ Thomas James Walker (1913). The depot for prisoners of war at Norman Cross, Huntingdonshire, 1796 to 1816. Constable & Company. 
  4. ↑ «National Life After Death». Slate. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις August 29, 2011. https://web.archive.org/web/20110829050650/http://www.slate.com/id/2180856/. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2013. 
  5. ↑ «Andersonville: Prisoner of War Camp-Reading 1». Nps.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2008. 
  6. ↑ |«US Civil War Prison Camps Claimed Thousands». National Geographic News. 1 Ιουλίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2010. https://web.archive.org/web/20100225182610/http://news.nationalgeographic.com/news/2003/07/0701_030701_civilwarprisons.html. 
  7. ↑ Ρέζμερ, Βαλντέμαρ· Κάρπους, Ζμπίγκνιεφ. Red Army POWs in the Polish POW camps 1919–1922. σελ. 671. 
  8. ↑ «Czerwonoarmiści w niewoli polskiej». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2013. 
  9. ↑ «ПЛЕННЫЕ КРАСНОАРМЕЙЦЫ В ПОЛЬСКИХ ЛАГЕРЯХ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2013. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Κάρπους, Ζμπίγκνιεφ· Στανίσουαφ, Αλεξαντρόβιτς (1995). Jeńcy polscy w niewoli (1919–1922) Dokumenty i materiały (Victors behind the fences. Polish POWs (1919–1922) Documents and materials. Τόρουν: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. ISBN 83-231-0627-4. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μπέρναμ, Φίλιπ. So Far from Dixie: Confederates in Yankee Prisons (2003)
  • Μπερν, Φρανκ Λ., «Libby Prison: A Study in Emotions», Journal of Southern History 1958 24(4): 430–444. στο JSTOR
  • Κλόιντ, Μπέντζαμιν Γ. Haunted by Atrocity: Civil War Prisons in American Memory (Louisiana State University Press; 2010) 272 σελίδες. Ιχνηλατεί αλλαγές στις απόψεις των Αμερικανών για τη βάναυση μεταχείριση των στρατιωτών τόσο στις φυλακές της Συνομοσπονδίας όσο και στις φυλακές της Ένωσης, από ακατέργαστες αναμνήσεις στο δεκαετίες μετά τον πόλεμο σε μια θέση που εκτρέπει την ευθύνη.
  • Χόριγκαν, Μάικλ. Elmira: Death Camp of the North (2002)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στρατόπεδο_αιχμαλώτων_πολέμου&oldid=10485768"