Χαμαιλέων (αστερισμός)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Χαμαιλέων | |
|---|---|
 πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα | |
| Συντομογραφία | Cha |
| Λατινικό όνομα | Chameleon |
| Γενική | Chamaeleontis |
| Έκταση | 132 τετ. μοίρες Κατάταξη 79ος |
| Αριθμός άστρων (μέγεθος ≤ 6,5) |
3 |
| Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ +0° and −90° | |
Ο Χαμαιλέων (Λατινικά: Chamaeleon, συντομογραφία: Cha) είναι αστερισμός, ένας από τους 12 που δημιούργησαν οι Pieter Dirkszoon Keyser και Frederick de Houtman μεταξύ των ετών 1595 και 1597, και πρωτοεμφανίσθηκε στην Ουρανομετρία του Johann Bayer το 1603. Είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι νότιος αστερισμός, αόρατος από την Ελλάδα, και συνορεύει με τους παρακάτω έξι αστερισμούς: Τρόπις, Ιπτάμενος Ιχθύς, Τράπεζα, Οκτάς Πτηνόν και Μυία. Σχετικώς μικρός και ασήμαντος αστερισμός, είχε ενσωματωθεί από τον Pontanus στην Treatise του John Chilmead με την Μυία ως «ο χαμαιλέων με τη μύγα» (η μύγα είναι και στην πραγματικότητα τροφή αυτού του ζώου, του χαμαιλέοντα). Αλλά ο Ιούλιος Σίλερ μετέβαλε εντελώς τον χαρακτήρα του αστερισμού ενώνοντάς τον με το Πτηνόν και την Μυία και σχηματίζοντας από το σύνολο τη βιβλική Εύα. Στην Κίνα ορισμένοι αστέρες του Χαμαιλέοντος συναποτελούσαν το Seaou Tow, μικρό μέτρο όγκου ή κουτάλα, που φαίνεται πράγματι να απεικονίζουν οι αστέρες α, θ, η, ι, ζ και μ στο δυτικό μισό του σημερινού μας αστερισμού.
Οι φωτεινότεροι αστέρες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δεν υπάρχει στον αστερισμό αστέρας φωτεινότερος του τέταρτου μεγέθους, και κανένας δεν έχει ιδιαίτερο όνομα, παρ'όλα αυτά ο Γκουλντ του απέδιδε 50 αστέρες μέχρι έβδομου μεγέθους.
- Ο α Χαμαιλέοντος έχει φαινόμενο μέγεθος 4,06 και φασματικό τύπο F5 V.
- Ο β Χαμαιλέοντος έχει φαινόμενο μέγεθος 4,26 και φασματικό τύπο B5 V.
- Ο γ έχει φαιν.μέγεθος 4,11 και φασμ.τύπο M0 III.
- Ο δ2 έχει φαιν.μέγεθος 4,45 και φασμ.τύπο M0 III.
- Ο θ έχει φαιν.μέγεθος 4,35 και φασματ.τύπο K2 III.
Αξιοσημείωτα στον αστερισμό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μεταβλητοί αστέρες ορατοί και με κιάλια είναι ο R Χαμαιλέοντος, τύπου Mira, με περίοδο 11 μήνες, και ο RS Χαμαιλέοντος, μεταβλητός δι' εκλείψεων με περίοδο 40 ώρες.
- Το ανοικτό «Σμήνος του ήτα Χαμαιλέοντος» περιέχει 30 ως 50 αστέρες συγκεντρωμένους σε ένα χώρο διαμέτρου περίπου τριών ετών φωτός. Το σμήνος έχει φαιν.μέγεθος 5 και απέχει από τη Γη 315 έτη φωτός.
- Υπάρχει και το πλανητικό νεφέλωμα NGC 3195 με φαινόμενη διάμετρο περί τα 40΄΄.
- Ο γαλαξίας NGC 2915 είναι αμυδρός νάνος σπειροειδής που βρίσκεται μόλις έξω από την Τοπική Ομάδα, σε απόσταση 15 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.
- Η έκρηξη ακτίνων γ GRB 990510, που καταγράφηκε στις 10 Μαΐου 1999 (όπως υποδηλώνει και το όνομα) προερχόμενη από εκτιμώμενη απόσταση 9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, υπήρξε η πρώτη της οποίας μετρήθηκε η πόλωση του ορατού φωτός που εξέπεμψε.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Allen, Richard Hinckley: Star Names: Their Lore and Meaning, Dover Publ., 1963
- Burnham, Robert, Jr.: Burnham's Celestial Handbook, Dover Edition, 1978
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Chamaeleon (constellation) στο Wikimedia Commons
Λεξιλογικός ορισμός του Χαμαιλέων στο Βικιλεξικό
