Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λευκορωσία

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Belarus)

Συντεταγμένες: 53°31′00″N 28°46′00″E / 53.5167°N 28.7667°E / 53.5167; 28.7667

Δημοκρατία της Λευκορωσίας
Рэспу́бліка Белару́сь

Σημαία
Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: Мы, беларусы
Εμείς, οι Λευκορώσοι
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση της Λευκορωσίας (πράσινο)
στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (σκούρο γκρι)
και μεγαλύτερη πόληΜινσκ
53°54′N 27°33′E / 53.9°N 27.55°E / 53.9; 27.55 (Μινσκ)
Λευκορωσικά, Ρωσικά
Προεδρική κοινοβουλευτική δημοκρατία
Αλεξάντερ Λουκασένκο
Ρόμαν Γκολοβτσένκο
Ανεξαρτησία
• Κηρύχθηκε
• Αναγνωρίσθηκε
Ισχύον Σύνταγμα		από την ΕΣΣΔ
27 Ιουλίου 1990
25 Δεκεμβρίου 1991
15 Μαρτίου 1994α
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
207.600 km2 (86η)
Αμελητέο
3.306 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 1-2024 
 • Απογραφή 2009 
 • Πυκνότητα 
9.156.000[1] (99η) 
9.503.807[2]  
44,1 κατ./km2 (173η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 
170,961 δισ. $[3] (59η)  
17.999 $[3] (65η) 
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 
48,847 δισ. $[3] (71η)  
5.142 $[3] (80η) 
ΔΑΑ (2021)Αύξηση 0,808[4] (60η) – πολύ υψηλός
ΝόμισμαΛευκορωσικό ρούβλι (BYN)
 • Θερινή ώραEET (UTC +2)
(UTC +3)
ISO 3166-1BY
Internet TLD.by
Οδηγούν σταδεξιά
Κωδικός κλήσης+375
α Αναθεωρήθηκε με εθνικό δημοψήφισμα στις 24 Νοεμβρίου 1996 και τέθηκε σε ισχύ στις 27 Νοεμβρίου 1996. Αναθεωρήθηκε ξανά στις 17 Οκτωβρίου 2004 καταργώντας τα όρια για την προεδρική θητεία.

Η Λευκορωσία (λευκορωσικά: Белару́сь‎‎, ρωσικά: Белару́сь‎‎, πρώην Белору́ссия), επίσημα Δημοκρατία της Λευκορωσίας (λευκορωσικά: Рэспу́бліка Белару́сь‎‎, Ρεσπούμπλικα Μπιελαρούς), είναι χώρα της Ανατολικής Ευρώπης με πρωτεύουσα το Μινσκ. Συνορεύει με την Πολωνία στα δυτικά, τη Λιθουανία στα βορειοδυτικά, τη Λετονία στον βορρά, τη Ρωσία στα ανατολικά και την Ουκρανία στα νότια. Είναι ένα περίκλειστο κράτος της Ευρώπης, το μεγαλύτερο περίκλειστο κράτος της ηπείρου.

Ετυμολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα της Λευκορωσίας είναι στενά συνδεδεμένο με τον όρο Μπελάγια Ρως, που σημαίνει Λευκοί Ρως.[5] Μια εθνο-θρησκευτική θεωρία προτείνει ότι το όνομα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα παλιά εδάφη της Ρουθηνίας στο μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας, η οποία κατοικούνταν κυρίως από πρώιμους εκχριστιανισμένους Σλάβους, σε αντίθεση με τη Μαύρη Ρουθηνία, που κατοικούνταν κυρίως από ειδωλολάτρες από τις Βαλτικές χώρες.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 5000 έως το 2000 π.Χ., κυριαρχούσαν οι πολιτισμοί Μπαντκεραμίκ. Επιπλέον, έχουν βρεθεί υπολείμματα του πολιτισμού Δνείπερου-Ντονέτς στη Λευκορωσία και σε μέρη της Ουκρανίας. Οι Κιμμέριοι και άλλοι κτηνοτρόφοι περιφέρονταν στην περιοχή την περίοδο 1000 π.Χ. έως 500 μ.Χ., και οι Σλάβοι είχαν ήδη κατοικία που οριοθετούταν από τους Σκύθες, που περιφέρονταν στη γύρω περιοχή. Εισβολείς από την Ασία, μεταξύ των οποίων ήταν οι Ούννοι και οι Άβαροι, την περίοδο 400-600, αλλά δεν κατάφεραν να αποσπάσουν τη σλαβική παρουσία.

Οι Σλαβικοί πληθυσμοί της Λευκορωσίας εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ανάμεσα στον 6ο και τον 8ο αιώνα μ.Χ.. Οι πρώτοι αυτοί πληθυσμοί ήρθαν σε επαφή με τους Βαράγγους και οργανώθηκαν από τους Ρως στο πριγκιπάτο του Πόλατσκ, που διήρκεσε από τον 11ο μέχρι τον 14ο αιώνα.

Τον 13ο αιώνα το κράτος των Ρως δέχτηκε εισβολή των Μογγόλων. Τα εδάφη της σημερινής Λευκορωσίας αποτέλεσαν τον πυρήνα του νεοϊδρυθέντος Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Η πόλη Ναβάχραντακ, στη δυτική Λευκορωσία, ήταν η πρωτεύουσα αυτού του κράτους. Η επικράτεια του Μεγάλου Δουκάτου επεκτάθηκε μέχρι τον 15ο αιώνα σε μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης, από τη Βαλτική στη Μαύρη Θάλασσα. Το 1569 το κράτος αυτό ενώθηκε με την Πολωνία και αποτέλεσαν μαζί την Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία, μέχρι το 1791 που καταργήθηκαν οι διοικητικές υποδιαιρέσεις και η ένωση ονομάστηκε πλέον Βασίλειο της Πολωνίας. Ωστόσο, το βασίλειο της Πολωνίας δεν κράτησε πολύ, αφού το 1795 τα εδάφη του μοιράστηκαν ανάμεσα στη Ρωσία, την Αυστρουγγαρία και την Πρωσία.

Μετά τη Ρωσική Επανάσταση το 1917 και το τέλος της Γερμανικής κατοχής κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Λευκορωσία κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 25 Μαρτίου του 1918. Η Εθνική Δημοκρατία της Λευκορωσίας που ιδρύθηκε είχε μικρή διάρκεια, λόγω της κατάκτησης της από την Σοβιετική Ένωση και έγινε επίσημα μέλος της το 1922 ως Λευκορωσική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, σύντομα Λευκορωσική ΣΣΔ. Η ημερομηνία αυτή δεν θεωρείται σήμερα η επίσημη ημερομηνία ανεξαρτησίας της χώρας αν και από πολλούς γιορτάζεται ως τέτοια. Το 1919 ιδρύθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Λευκορωσίας, παράλληλα με την ίδρυση της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Λευκορωσίας, που το 1922 αποτέλεσε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Σοβιετικής Ένωσης. Τότε η Ρωσική ΣΣΔ καταλάμβανε, εκτός από τη Ρωσία, και άλλες περιοχές, που έγιναν αργότερα Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες. Το 1939 αρκετά από τα σημερινά σύνορα της απέκτησαν τη σημερινή τους έκδοση, πράγμα που οριστικοποιήθηκε το 1945, με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η χώρα βρέθηκε υπό Γερμανική κατοχή το διάστημα 1941 – 1944. Έχασε περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της και παραπάνω από τις μισές τις οικονομικές της πηγές. Ωστόσο, ανοικοδομήθηκε στα μεταπολεμικά χρόνια και μαζί με τη Ρωσική ΣΣΔ και την Ουκρανική ΣΣΔ ήταν οι τρεις Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες που ήταν ιδρυτικά μέλη, αλλά μετά τη διάλυση τους πήραν τη θέση τους η σημερινή Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία.

Το 1986 συνέβη στη γειτονική Ουκρανία το Ατύχημα του Τσερνόμπιλ, οι οικολογικές συνέπειες του οποίου ακόμα βασανίζουν τη Λευκορωσία, καθώς το ένα πέμπτο της έκτασής της δέχτηκε ραδιενεργά κατάλοιπα από την έκρηξη στο Τσερνόμπιλ. Με βάση τον σημερινό δείκτη πληθωρισμού η ζημιά ανέρχεται σε περίπου 720 δισ. δολάρια.

Η Λευκορωσία κήρυξε ανεξαρτησία από τη Σοβιετική Ένωση στις 3 Ιουλίου του 1990. Στις 8 Δεκεμβρίου του 1991 οι ηγέτες της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας συναντήθηκαν στη Λευκορωσία και υπέγραψαν επίσημη δήλωση με την οποία η ΕΣΣΔ διαλύθηκε και αντικαταστάθηκε από την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών. Το κοινοβούλιο ψήφισε την ανεξαρτησία της στις 27 Ιουλίου 1990 και έγινε επίσημα στις 25 Αυγούστου του επόμενου έτους. Επίσης, ο πληθυσμός της χώρας που ξεπερνούσε τα 10 εκατομμύρια στο τέλος της ΕΣΣΔ, η φτώχεια ανέβηκε μετά την ανεξαρτησία, όπως έγινε για παράδειγμα στη Ρωσία και την Ουκρανία, προκαλώντας μείωση του πληθυσμού και στα σήμερα (2016) είναι περίπου 9,5 εκατομμύρια από 10,2 που ήταν το 1991.

Ανεξαρτησία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάρτιο του 1990 πραγματοποιήθηκαν εκλογές για έδρες στο Ανώτατο Σοβιέτ της Λευκορωσικής ΣΣΔ. Αν και το Λαϊκό Μέτωπο της Λευκορωσίας υπέρ της ανεξαρτησίας κατέλαβε μόνο το 10% των εδρών, ο πληθυσμός ήταν ικανοποιημένος από την επιλογή των αντιπροσώπων.[6] Η Λευκορωσία ανακηρύχθηκε κυρίαρχη στις 27 Ιουλίου 1990 με την έκδοση της Ανακήρυξης Κρατικής Κυριαρχίας της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Λευκορωσίας.

Με την υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος, το όνομα της χώρας άλλαξε σε Δημοκρατία της Λευκορωσίας στις 25 Αυγούστου 1991.[6] Ο πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ της Λευκορωσίας, Στανισλάβ Σούσκεβιτς, συναντήθηκε με τον Μπορίς Γιέλτσιν της Ρωσίας και τον Λεονίντ Κραβτσούκ της Ουκρανίας στις 8 Δεκεμβρίου 1991 στο Δάσος Μπιαλοβιέζα για να ανακηρύξουν επίσημα τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τη δημιουργία της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών.[6]

Ένα εθνικό σύνταγμα εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 1994, κατά το οποίο οι λειτουργίες του πρωθυπουργού μεταφέρθηκαν στον Πρόεδρο της Λευκορωσίας.

Μετά την ανεξαρτησία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές δύο γύρων για την προεδρία έλαβαν χώρα στις 24 Ιουνίου 1994 και στις 10 Ιουλίου 1994[7] έφερε τον πρώην άγνωστο Αλέξανδρο Λουκασένκο σε προεξέχουσα θέση στο έθνος. Συγκέντρωσε το 45% των ψήφων στον πρώτο γύρο και το 80%[6] στον 2ο γύρο, κερδίζοντας τον Βιατσεσλάβ Κέμπιτς που έλαβε το 14% των ψήφων. Ο Λουκασένκο επανεκλέχθηκε το 2001, το 2006, το 2010, το 2015 και πάλι το 2020. Δυτικές κυβερνήσεις,[8] η Διεθνής Αμνηστία,[9] και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν επικρίνει τον αυταρχικό τρόπο κυβέρνησης του Λουκασένκο.

Από το 2014, μετά από χρόνια αγκαλιάσματος της ρωσικής επιρροής στη χώρα, ο Λουκασένκο πίεσε για την αναβίωση της λευκορωσικής ταυτότητας μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας και τη στρατιωτική παρέμβαση στην ανατολική Ουκρανία. Για πρώτη φορά, έδωσε μια ομιλία στα λευκορωσικά (και όχι στα ρωσικά, την οποία χρησιμοποιούν οι περισσότεροι κάτοικοι της χώρας), όπου είπε: «Δεν είμαστε Ρώσοι - είμαστε Λευκορώσοι» και στη συνέχεια ενθάρρυνε τη χρήση των Λευκορωσικών. Οι εμπορικές διαφορές, η συνοριακή διαμάχη και η πολύ χαλαρή επίσημη στάση απέναντι στις φωνές των αντιφρονούντων αποτελούν μέρος της αποδυνάμωσης της μακροχρόνιας ζεστής σχέσης με τη Ρωσία.[10]

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Γεωγραφία της Λευκορωσίας

Η Λευκορωσία είναι σχετικά επίπεδη χώρα, χωρίς μεγάλα βουνά. Το ψηλότερο σημείο της είναι ο λόφος Τζιαρζίνσκαγια με υψόμετρο 345 μέτρα και το χαμηλότερο βρίσκεται στον ποταμό Νεμάν με 90 μέτρα. Η χώρα διασχίζεται από τρία σημαντικά ποτάμια: τον Νεμάν, τον Πρίπιατ και τον Δνείπερο. Ακόμα η Λευκορωσία έχει 11.000 λίμνες. Παραπάνω από το 40% της έκτασης της αποτελείται από δάση. Το μέσο υψόμετρο της Λευκορωσίας είναι 160 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Το κλίμα χαρακτηρίζεται από ήπιους προς ψυχρούς χειμώνες, με τις μέσες θερμοκρασίες Ιανουαρίου να κυμαίνονται από −4 °C (24,8 °F) στα νοτιοδυτικά (Μπρεστ) και στα βορειοανατολικά −8 °C (17,6 °F) (Βίτσεμπσκ), και δροσερά και υγρά καλοκαίρια, με μέση θερμοκρασία 18 °C (64,4 °F).[11] Η χώρα έχει μια ετήσια βροχόπτωση 550-700 χιλιοστών. Η χώρα βρίσκεται στη μεταβατική ζώνη μεταξύ ηπειρωτικών κλιμάτων και θαλάσσιων κλιμάτων.

Οι μέσες ημερήσιες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες στις έξι μεγαλύτερες πόλεις της Λευκορωσίας
Τοποθεσία Ιούλιος (°C) Ιούλιος (°F) Ιανουάριος (°C) Ιανουάριος (°F)
Μινσκ 23/14 74/57 -2/-6 28/20
Γόμελ 25/15 77/58 -2/-7 28/19
Μογκιλιόφ 23/12 74/55 -1/-6 30/21
Βίτσεμπσκ 23/13 74/56 -3/-7 26/18
Γκρόντνο 24/12 75/55 -1/-6 30/21
Μπρεστ 25/14 83/61 0/-5 31/23

Οι φυσικοί πόροι της είναι τα δάση της, μικρές ποσότητες φυσικού αερίου και πετρελαίου, γρανίτης, πηλός, κιμωλία κ.ά.

Διακυβέρνηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πολίτευμα της Λευκορωσίας είναι Προεδρική δημοκρατία. Η εξουσία ασκείται από τον πρόεδρο της χώρας και από το κοινοβούλιο. Ο πρωθυπουργός είναι συνταγματικά ο επικεφαλής της κυβέρνησης αλλά τυπικά οι ουσιαστικές αρμοδιότητες ανήκουν στον πρόεδρο. Οι εξουσίες που ασκεί είναι αυτές που του αναθέτει ο πρόεδρος ενώ βοηθά και συνεπικουρεί τον πρόεδρο στην άσκηση των καθηκόντων του. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1994, που τροποποιήθηκε το 1996, η νομοθετική εξουσία της Λευκορωσίας αποτελείται από δύο σώματα. Τη Βουλή των Αντιπροσώπων (110 μέλη) και το Συμβούλιο της Δημοκρατίας (64 έδρες). Μετά την ανεξαρτησία της το 1991, η Λευκορωσία αγωνίζεται να ανακαλύψει την ταυτότητά της. Το πρώτο Σύνταγμα μετά τη διάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ. υιοθετήθηκε τον Μάρτιο του 1994 με δημοψήφισμα. Στα μέσα τού '94 ο Αλεξάντερ Λουκασένκο (ο οποίος ηγείτο της κοινοβουλευτικής επιτροπής κατά της διαφθοράς) εξελέγη πρώτος πρόεδρος της Λευκορωσίας. Από τις πρώτες μέρες της εκλογής του, ο Λουκασένκο κατέστησε σαφή τη δέσμευσή του για πολιτική και οικονομική προσέγγιση με τη Ρωσία. Το 1996, έγιναν αποδεκτές με δημοψήφισμα οι προτεινόμενες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις από τον Λουκασένκο, για ενίσχυση των εξουσιών του, ως αντιστάθμισμα στη βαλλόμενη από τη δύση (Ε.Ε., Η.Π.Α.) πολιτική του. Οι βουλευτές που τον στήριξαν ψήφισαν την αντικατάσταση του Ανωτάτου Συμβουλίου με νέα Βουλή Αντιπροσώπων, η οποία δεν έχει αναγνωρισθεί από διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΑΣΕ. Τον Σεπτέμβριο του 2001, ο Λουκασένκο επανεξελέγη πρόεδρος με 75,6%.[12] Επίσης, το 2013-14 ήταν η χειρότερη δημοκρατία της Ευρώπης όταν προσπέρασε τη Ρωσία. Επίσης, είναι η χώρα με τη χαμηλότερη ελευθερία του τύπου σε όλη την Ευρώπη. Η παγκόσμια κατάταξή της είναι 157η ανάμεσα σε 180 χώρες. Η διακυβέρνηση του, έχει δεχθεί αρκετές κριτικές. Σύμφωνα με την Κοντολίζα Ράις έχει χαρακτηριστεί η χώρα ως «η τελευταία δικτατορία της Ευρώπης».

Εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Εκλογές στη Λευκορωσία

Στη χώρα διεξάγονται προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές τον Αύγουστο του 2020 ο Αλεξάντερ Λουκασένκο εξελέγη για έκτη θητεία, που θα διαρκεί τα έτη 2020-2025.

Θανατική ποινή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Θανατική ποινή στη Λευκορωσία

Η Λευκορωσία είναι η μόνη Ευρωπαϊκή χώρα που χρησιμοποιεί ακόμα τη θανατική ποινή. Οι ΗΠΑ και η Λευκορωσία ήταν οι μόνες δύο χώρες από τα 56 κράτη μέλη του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη που πραγματοποίησαν εκτελέσεις κατά τη διάρκεια του 2011.[13]

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Οικονομία της Λευκορωσίας

Στατιστικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία της χώρας είναι σοβιετικού τύπου, δηλαδή υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός από το κράτος. Στη χώρα οι άνεργοι είναι 679.000, 1,5% (εκτ. 2005), και ένα σημαντικό ποσοστό είναι γυναίκες. Την 1η Ιουλίου 2016, το παλιό ρούβλι αντικαταστάθηκε από το νέο ρούβλι με αναλογία 10.000 προς 1, που θα βοηθήσει σε μείωση του πληθωρισμού. Ο νέος κωδικός ISO 4217 είναι ο BYN. Η χρήση των παλιών ρουβλιών ήταν εφικτή και στο δεύτερο εξάμηνο του 2016, και ο σχεδιασμός όμοιος με το ευρώ. Τα χαρτονομίσματα θα είναι των 5, 10, 20, 50, 100, 200 και 500 ρουβλιών και τα κέρματα θα είναι των 1, 2, 5, 10, 50 καπίκιων, καθώς και των 1 και 2 ρουβλιών, τα οποία τέθηκαν σε διάθεση την 1η Ιουλίου 2016. Η ανακοίνωση της έκδοσης του νέου ρουβλιού έγινε τον Νοέμβριο του 2015.

Βιομηχανία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λευκορωσία είναι μια πολύ αναπτυγμένη βιομηχανικά χώρα, ήδη από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και με τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Σήμερα είναι ακόμη παραγωγική και αξιόπιστη, αν και τεχνολογικά παρωχημένη. Σημαντικός τομέας των εξαγωγών αποτελεί η διύλιση πετρελαίου και η παραγωγή οχημάτων, έχοντας ένα σημαντικό μέρος των εξαγωγών.

Η πιο γνωστή είναι η βιομηχανία οχημάτων και βαρέων μηχανημάτων Μπελαρούς (γνωστά τα ομώνυμα τρακτέρ). Ακόμα και σήμερα, πολλά εξαρτήματα της αεροπορίας και της διαστημικής υπηρεσίας της Ρωσίας εξακολουθούν και κατασκευάζονται εδώ. Σημειωτέο είναι επίσης ότι και το σημερινό πολιτικό καθεστώς δίνει αρκετό βάρος στην τεχνική μόρφωση, έτσι ώστε όλοι σχεδόν οι Λευκορώσοι εργαζόμενοι να έχουν πτυχία σε κάποιο τεχνικό τομέα.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί η βιομηχανία πρωτογενούς παραγωγής γουναρικών, με αξιοσημείωτες εξαγωγές σε Ιταλία και Ελλάδα.

Δημογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Δημογραφία της Λευκορωσίας

Οι δύο επίσημες γλώσσες της χώρας είναι τα ρωσικά και τα λευκορωσικά.[14] Οι μειονότητες μιλούν πολωνικά, ουκρανικά και Ανατολικά Γίντις[15]. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 74,8 χρόνια (69,7 χρόνια οι άνδρες και 79,6 οι γυναίκες).[16]

Τα Λευκορωσικά, αν και δεν χρησιμοποιείται τόσο ευρέως όσο τα ρωσικά, είναι η μητρική γλώσσα του 53.2% του πληθυσμού, ενώ η ρωσική γλώσσα είναι η μητρική γλώσσα μόνο του 41.5%.[17]

Θρησκεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Θρησκεία στη Λευκορωσία (2011)[18]
Ανατολική Ορθοδοξία
  
 48.3%
Αθρησκεία
  
 41.1%
Ρωμαιοκαθολικισμός
  
 7.1%
Άλλες θρησκείες
  
 3.3%
Κύριο λήμμα: Θρησκεία στη Λευκορωσία
Καθεδρικός Ναός της Αγίας Σοφίας στο Πόλοτσκ

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, τον Νοέμβριο του 2011, το 58,9% των Λευκορώσων ανήκουν σε κάποιο είδος θρησκείας. Οι πιο πολλοί από αυτούς είναι Ανατολικοί Ορθόδοξοι (Λευκορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, ως εξαρχία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας) και αποτελεί περίπου το 82%. Οι Ρωμαιοκαθολικοί είναι περισσότεροι στις δυτικές περιφέρειες, με μειονότητες να ακολουθούν την Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία. Ανάλογες μειονότητες ακολουθούν τον Ιουδαϊσμό, το Ισλάμ και τον νεοπαγανισμό, ενώ υπάρχουν επίσης διάφορα δόγματα του Προτεσταντισμού. Η Ρωμαιοκαθολική μειονότητα της Λευκορωσίας είναι συγκεντρωμένη στο δυτικό τμήμα της χώρας, ειδικά γύρω από τη Χρόντνα, αποτελούμενη από ένα μείγμα Λευκορώσων και πολωνικών και λιθουανικών μειονοτήτων της χώρας.[19] Σε δήλωση προς τα ΜΜΕ σχετικά με τους δεσμούς Λευκορωσίας-Βατικανού, ο Πρόεδρος Λουκασένκο δήλωσε ότι οι Ορθόδοξοι και Καθολικοί πιστοί είναι τα «δύο βασικά δόγματα στη χώρα μας».[20]

Η Λευκορωσία ήταν κάποτε ένα σημαντικό κέντρο Εβραίων της Ευρώπης, με το 10% του πληθυσμού να είναι Εβραίοι. Αλλά από τα μέσα του 20ού αιώνα, ο αριθμός των Εβραίων μειώθηκε από το Ολοκαύτωμα, την απέλαση και τη μετανάστευση, οπότε σήμερα αποτελούν μια πολύ μικρή μειονότητα που αποτελεί λιγότερο από το ένα τοις εκατό του πληθυσμού της χώρας.[21] Οι Τατάροι Λίπκα, που αριθμούν πάνω από 15.000 άτομα, είναι κυρίως Μουσουλμάνοι. Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος, η Λευκορωσία δεν έχει επίσημη θρησκεία. Ενώ η ελευθερία της θρησκείας χορηγείται στο ίδιο άρθρο, οι θρησκευτικές οργανώσεις που θεωρούνται επιβλαβείς για την κυβέρνηση ή την κοινωνική τάξη μπορούν να απαγορευτούν.

Στατιστικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πληθυσμός: 9.156.000[1] (εκτίμηση 1-2024)
  • Ρυθμός αύξησης πληθυσμού: -0,2% (εκτ. 2015)
  • Βρεφική θνησιμότητα: 0,362%[22]
  • Θρησκείες: Ορθόδοξοι: 65-70%, Καθολικοί: 15%, άλλο: 20% (εκτ. 2003). Οι εκτιμήσεις αυτές ίσως είναι παραπλανητικές, αφού σημαντικό μέρος του πληθυσμού είναι αβάφτιστοι, σαν συνέπεια της σοβιετικής περιόδου, και παρ'όλα αυτά αυτοτοποθετούνται σε κάποιο δόγμα με κριτήρια πολιτιστικά και ιστορικά. Ιστορικά, οι Λευκορώσοι έχουν ασπαστεί διάφορες θρησκείες. Για παράδειγμα στα τέλη του 18ου αιώνα το 70% ήταν Ουνίτες, το 15% Καθολικοί, το 7% Εβραίοι και το 6% Ορθόδοξοι. Ωστόσο, στη χώρα εορτάζονται μαζί οι Ορθόδοξες και Καθολικές εκδόσεις του Πάσχα και των Χριστουγέννων ως εθνικές εορτές.
  • Αναλφαβητισμός: 0,3%

Μεταφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Πολιτισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λευκορωσία έχει αξιόλογη λαϊκή μουσική παράδοση. Ο γνωστότερος ίσως Λευκορώσος καλλιτέχνης είναι ο ζωγράφος Μαρκ Σαγκάλ.

Το 2015 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς.

Ενδυμασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παραδοσιακή λευκορωσική ενδυμασία προέρχεται από την εποχή των Ρως του Κιέβου. Λόγω του δροσερού κλίματος, τα ρούχα σχεδιάστηκαν για να διατηρούν τη θερμότητα του σώματος και συνήθως κατασκευάζονται από λινάρι ή μαλλί. Είναι διακοσμημένα με περίτεχνα σχέδια, λόγω της επιρροής από τα γειτονικά έθνη: Πολωνοί, Λιθουανοί, Λετονοί, Ρώσοι και άλλα ευρωπαϊκά έθνη. Κάθε περιοχή της Λευκορωσίας έχει αναπτύξει συγκεκριμένα σχέδια σχεδιασμού.[23] Ένα διακοσμητικό μοτίβο που είναι συνηθισμένο στην πρώιμη ενδυμασία κοσμεί σήμερα το άσπρο μέρος της εθνικής σημαίας της Λευκορωσίας, που εγκρίθηκε σε αμφισβητούμενο δημοψήφισμα το 1995.[24]

Κουζίνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ντρανίκι, το εθνικό πιάτο

Η Λευκορωσική κουζίνα αποτελείται κυρίως από λαχανικά, κρέας (κυρίως χοιρινό) και ψωμί. Τα φαγητά συνήθως μαγειρεύονται αργά ή ψήνονται. Συνήθως, οι Λευκορώσοι τρώνε ένα μικρό πρωινό και δύο χορταστικά γεύματα, με το δείπνο να είναι το μεγαλύτερο γεύμα της ημέρας. Το σιτάρι και η σίκαλη καταναλώνονται στη χώρα, αλλά η σίκαλη βρίσκεται σε περισσότερη αφθονία λόγω των σκληρών συνθηκών για την καλλιέργεια σιταριού. Για να δείξουν τη φιλοξενία, ένας οικοδεσπότης προσφέρει ψωμί και αλάτι όταν χαιρετάει έναν επισκέπτη[25].

Τηλεπικοινωνίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Κωδικός χώρας: .by

Το κρατικό μονοπώλιο τηλεπικοινωνιών, η Beltelecom, κατέχει την αποκλειστική διασύνδεση με παρόχους Διαδικτύου εκτός της Λευκορωσίας. Η Beltelecom κατέχει όλα τα κανάλια που συνδέονται με τα συστήματα των Lattelecom, TEO LT, Tata Communications (πρώην Teleglobe), Synterra, Rostelecom, Transtelekom και MTS ISP. Η Beltelecom είναι ο μόνος φορέας που έχει την άδεια να παρέχει εμπορικές υπηρεσίες VoIP στη Λευκορωσία.[26]

Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λευκορωσία διαθέτει τέσσερα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς που έχουν χαρακτηριστεί από την UNESCO: το Καστρικό Σύμπλεγμα Μιρ, το Κάστρο Νέσβιζ, το Μπελοβέζσκαγια Πούστσα (μοιράζεται με την Πολωνία) και το Γεωδαιτικό Τόξο Στρούβε (μοιράζεται με εννέα άλλες χώρες).[27]

Διοικητική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λευκορωσία διαιρείται σε 6 Βόμπλαστς (вобласць), λέξη που μεταφράζεται σε «περιφέρεια». Η διαίρεση αυτή χρονολογείται ήδη από τη Σοβιετική περίοδο.

Η πρωτεύουσα και οι 6 περιφέρειες της Λευκορωσίας:

  1. Μινσκ (Мінск)
  2. Περιφέρεια Μπρεστ (Брэсцкая вобласць)
  3. Περιφέρεια Γόμελ (Гомельская вобласць)
  4. Περιφέρεια Γρόδνα (Гродненская вобласць)
  5. Περιφέρεια Μαγιλιόβ (Магілёўская вобласць)
  6. Περιφέρεια Μινσκ (Мінская вобласць)
  7. Περιφέρεια Βιτσέμπσκ (Віцебская вобласць)

Σχετικά θέματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μπελάβια (Белавиа) - Λευκορωσικές αερογραμμές

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Population of the Republic of Belarus». National Statistical Committee of the Republic of Belarus. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024. 
  2. ↑ http://www.geohive.com/cntry/belarus.aspx
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Λευκορωσία». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  4. ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. ↑ Zaprudnik 1993, σελ. 2
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Fedor, Helen (1995). «Belarus – Prelude to Independence». Belarus: A Country Study. Library of Congress. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2007. 
  7. ↑ «World Factbook: Belarus». Central Intelligence Agency. 20 Οκτωβρίου 1994. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (TXT) στις 26 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2007. 
  8. ↑ «Standing up for Free and Fair Elections in Belarus». Foreign Affairs and International Trade Canada. Government of Canada. 25 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2013. 
  9. ↑ «Human rights by country – Belarus». Amnesty International Report 2007. Amnesty International. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2007. 
  10. ↑ «The Strange Death of Russia's Closest Alliance». Global Voices. 21 Φεβρουαρίου 2017. 
  11. ↑ Fedor, Helen (1995). «Belarus – Climate». Belarus: A Country Study. Library of Congress. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2007. 
  12. ↑ "Πλανήτης Γη" 2000 Dorlinng Kindersley Limited, London, 2001 Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη ISBN 960-8162-20-3.
  13. ↑ «Death sentences and executions in 2011» (PDF). Amnesty International. Μάρτιος 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Ιουνίου 2014. 
  14. ↑ Τα ρωσικά είναι η κύρια γλώσσα, που χρησιμοποιείται από το 72% του πληθυσμού, ενώ τα Λευκορωσικά, η επίσημη πρώτη γλώσσα, ομιλείται από το 11,9%.
  15. ↑ Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, TX: SIL International. Online version: Ethnologue.com.
  16. ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  17. ↑ «Population classified by knowledge of the Belarusian and Russian languages by region and Minsk City». Belstat.gov.by. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2017. 
  18. ↑ «Religion and denominations in the Republic of Belarus» (PDF). Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Belarus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2013. 
  19. ↑ «Belarus – Religion». countrystudies.us. 
  20. ↑ «Belarus, Roman Catholic Church may ink cooperation agreement – President». News.belta.by. 25 Απριλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2012. 
  21. ↑ Minsk Jewish Campus Jewish Belarus Αρχειοθετήθηκε 24 August 2013 at Archive.is; retrieved 9 July 2007.
  22. ↑ Λευκορωσία Αρχειοθετήθηκε 2015-10-15 στο Wayback Machine. CIA World Factbook
  23. ↑ «Belarusian traditional clothing». Belarusguide.com. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2013. 
  24. ↑ «Belarus – Ornament, Flags of the World». Fotw.fivestarflags.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2013. 
  25. ↑ Canadian Citizenship and Immigration – Cultures Profile Project – Eating the Belarusian Way Αρχειοθετήθηκε 2007-03-20 στο Wayback Machine. (1998); retrieved 21 March 2007.
  26. ↑ "ONI Country Profile: Belarus", OpenNet Initiative, 18 November 2010
  27. ↑ «Belarus – UNESCO World Heritage Centre». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2006. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λευκορωσία&oldid=10787835"