Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλκοολισμός στη Ρωσία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πολλές γιορτές στη Ρωσία δεν θεωρούνται ολοκληρωμένες χωρίς αλκοολικές σπονδές
Αφίσα μιας Κοινωνίας υπέρ της νηφαλιότητας στη Ρωσική Αυτοκρατορία. 1902

Ο αλκοολισμός στη Ρωσία είναι κοινωνικό πρόβλημα το οποίο σχετίζεται με την κλίμακα της κατανάλωσης αλκοόλ ανάμεσα στους Ρώσους.

Σύμφωνα με διάφορους ειδικούς, το πρόβλημα υπονομεύει σοβαρά την κοινωνικοοικονομική ζωή της ρωσικής κοινωνίας και απειλεί με μεγάλης κλίμακας δημογραφικές συνέπειες για τη χώρα, όπως υψηλά επίπεδα νοσηρότητας, θνησιμότητας, εγκληματικότητας που σχετίζεται με τη χρήση αλκοολούχων ποτών, επηρεάζοντας ταυτοχρόνως αρνητικά την ψυχική υγεία και κανονική ζωή του πληθυσμού που δεν πίνει.

Η αλκοολοποίηση του πληθυσμού στη Ρωσία, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, έχει αποκτήσει χαρακτήρα εθνικής[1][2] και ανθρωπιστικής καταστροφής[3], και καθώς αυξάνεται με τα χρόνια, δημιουργεί πραγματική απειλή για την κοινωνική ασφάλιση των πολιτών[1].

Σύμφωνα με στοιχεία του Ροσποτρεμπναντζόρ για το 2016, το επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ (καθαρής αιθανόλης) στη Ρωσία είναι πάνω από 10 λίτρα ανά άτομο[4]. Οι κοινωνιολόγοι αποδίδουν την αύξηση της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών στη Ρωσία από τη δεκαετία του 1990 στην απότομη επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων κατά τη διάρκεια των μετασοβιετικών μεταρρυθμίσεων, στην κοινωνική τους διαταραχή και σε ένα επίμονο αίσθημα ανασφάλειας και ανασφάλειας που εμφανίστηκε μαζικά. Η χρήση του αλκοόλ για πολλούς αποτελεί ένα είδος διαφυγής από την πραγματικότητα, «ξεπερνώντας» τη δυσφορία και το στρες, «ξεχνώντας» τις δυσκολίες και τις ανησυχίες[1].

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η κατανάλωση αλκοόλ στη Ρωσία βρίσκεται σε ύφεση. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η μέση κατανάλωση αλκοόλ για την περίοδο 2016-2018 στη Ρωσία ήταν 11,2 λίτρα καθαρής αιθανόλης ανά άτομο, επίπεδο χαμηλότερο από αυτό ευρωπαϊκών χωρών όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία.[5]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη μεσαιωνική Ρωσία, κατανάλωναν κυρίως μπύρα, υδρόμελι, κβας και κρασί, ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Το κρασί, σύμφωνα με την παράδοση που έφερε από το Βυζάντιο, πίνονταν αραιωμένο μέχρι το 1:20. Το αλκοόλ σταφυλιού ("άκβα βίτα") εισήχθη στο ρωσικό κράτος το 1386, ενώ τον 15ο αιώνα εμφανίστηκε η τεχνολογία για την απόσταξη βότκας ψωμιού, αλλά αυτά τα ποτά παρέμειναν σχετικά ακριβό για τους απλούς ανθρώπους. Έτσι, για παράδειγμα, στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, ένας κουβάς (12 λίτρα ) "καυτού κρασιού" (βότκα) με ισχύ 20-24% κοστίζει από 50 καπίκια έως 1 ρούβλι (4-8 καπίκια ανά λίτρο), και κατά τις αποτυχίες των καλλιεργειών, οι τιμές μπορούσαν να φτάσουν έως και τα 4 ρούβλια ανά κουβά[6], ενώ ο μισθός ενός τεχνίτη ήταν 40 καπίκια το μήνα. Ωστόσο, η κατάχρηση αλκοόλ έχει γίνει τόσο αξιοσημείωτο φαινόμενο στη δημόσια ζωή που η σύνοδος του Στόγκλαβ αναφέρει ήδη την έλλειψη νηφαλιότητας μεταξύ κληρικών και μοναχών.

Ο Αυστριακός διπλωμάτης των αρχών του 16ου αιώνα Σ. φον Χέρμπερσταϊν στο βιβλίο του «Σημειώσεις για τη Μοσχοβία» έγραψε πως, στη Μόσχα, οι απλοί άνθρωποι και ο όχλος επιτρεπόταν να πίνουν αλκοολούχα ποτά μόνο τις αργίες[7][8]. Ως εκ τούτου, οι ξένοι εγκαθιστούνταν σε ξεχωριστούς οικισμούς, όπου καταναλώνονταν καθημερινά αλκοολούχα ποτά. Σύμφωνα με τις παραδόσεις της φιλοξενίας εκείνης της εποχής, ο καλεσμένος έπρεπε να μεθύσει, ειδικά ξένοι πρεσβευτές.

Στους ξένους που επισκέφθηκαν τη Ρωσία αργότερα, στα τέλη του 16ου και 17ου αιώνα, δημιουργούνταν η εντύπωση ότι αυτό ήταν το έθιμο της καθημερινής ρωσικής ζωής.

Το πρώτο κρατικό μονοπώλιο στην παραγωγή και πώληση αλκοόλ στη Ρωσία ιδρύθηκε από τον Ιβάν Γ΄ τον 15ο αιώνα, ενώ οι απλοί άνθρωποι απαγορευόταν να παρασκευάζουν και να πίνουν ακόμη και μπύρα και υδρόμελι στο σπίτι (με την απειλή να τους κόψουν τα χέρια τους). ώστε να μην στερούνται εισοδήματα από τις κρατικές εγκαταστάσεις ποτού[9]. Στα υπόλοιπα κτήματα επιτρεπόταν να πίνουν στο σπίτι, στους βογιάρους και στον κλήρο επετράπη να έχουν ταβέρνες και να ιδρύουν αποστακτήρια, σε ένα σύστημα γεωργίας στον έλεγχο του κράτους[10]. Στη συνέχεια, αυτό το μονοπώλιο επεκτάθηκε επανειλημμένα, με τη μια ή την άλλη μορφή, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελώντας στα μέσα του 19ου αιώνα έως και το 50% του εισοδήματος του κρατικού ταμείου και καταστρέφοντας τους αγρότες και τους φτωχούς της πόλης [11][12][13].

Η κατάσταση όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ στη Ρωσία άρχισε να αλλάζει σημαντικά στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, όταν η τεχνολογική επανάσταση κατέστησε δυνατή τη μαζική παραγωγή σχετικά φθηνής βότκας. Το 1913, ένα λίτρο βότκας κόστιζε 60 καπίκια, ενώ οι μισθοί των ειδικευμένων εργατών κυμαίνονταν από 30 έως 50 ρούβλια κάθε μήνα. Μέχρι το 1911, η βότκα αντιπροσώπευε το 89,3% της συνολικής κατανάλωσης οινοπνευματώδων ποτών στη χώρα[14].

Κύριες απειλές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατάχρηση αλκοόλ είναι ένας παράγοντας της δημογραφικής και κοινωνικής κρίσης στη Ρωσία, μια εθνική απειλή σε επίπεδο ατόμου, οικογένειας, κοινωνίας, κράτους. Η ανάπτυξη του αλκοολισμού υπονομεύει τα θεμέλια της οικογένειας και οδηγεί στη γέννηση παιδιών με διάφορες, γενετικές και μη, ανωμαλίες[15]. Η μέθη οδηγεί σε διάλυση οικογενειών[16]. Ο αλκοολισμός είναι ο κύριος παράγοντας στην καταστροφική μείωση του πληθυσμού της Ρωσίας[17].

Η μέθη και ο αλκοολισμός είναι από τα πιο κοινά αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα στη ρωσική κοινωνία. Η κατάχρηση αλκοόλ είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους για το υψηλό ποσοστό εγκληματικότητας στη Ρωσία. Ελλείψει μιας ισορροπημένης αντιαλκοολικής πολιτικής του κράτους, η εγκληματική επίδραση της μέθης στην κοινωνική σφαίρα αυξάνεται[18]. Οι ρωσικές αρχές θεωρούν τη δηλητηρίαση από αλκοόλ στη χώρα «εθνική τραγωδία»[19].

Ο κίνδυνος του αλκοολισμού είναι η μείωση του επιπέδου κουλτούρας της κοινωνίας και των μεμονωμένων πολιτών, μέχρι την κοινωνική και ψυχολογική τους υποβάθμιση, τον αρνητικό αντίκτυπο στην ηθική ατμόσφαιρα, την εργασιακή πειθαρχία, τις επαγγελματικές ιδιότητες των εργαζομένων, την υγεία και την απόδοσή τους. Επιπλέον, η αλκοολοποίηση της Ρωσίας συνοδεύεται συνήθως από τον εθισμό στα ναρκωτικά και την πορνεία, μεταξύ άλλων.

Η μαζική διανομή της μέθης και του αλκοολισμού λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως παράγοντας που περιορίζει σοβαρά τη δυνατότητα πραγματοποίησης των δικαιωμάτων των ανθρώπων για ζωή και ασφάλεια, την απόκτηση κατάλληλης εκπαίδευσης και επαγγέλματος που είναι απαραίτητα για μια ευημερούσα ζωή και την προστασία τους από τη βία και την καταπάτηση ανθρώπων που καταχράζονται αλκοόλ[1].

Σύμφωνα με τον Ρώσο πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ[16], "ο αλκοολισμός προκαλεί επίσης τεράστια οικονομική ζημιά: απώλεια από τη μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας, ζημιές από πυρκαγιές που προκαλούνται από μέθη και άλλα οικονομικά κόστη, δεν έχει νόημα να τα απαριθμήσουμε.”

Κυβερνητική πολιτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τσαρικοί χρόνοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Καπηλειό. (Αντρέι Ριάμπουσκιν, 1891)
Μηχανή για την παρασκευή λαθραίων ποτών.

Ο Β. Β. Ποχλιόμπκιν αναφέρει έναν πολύ γνωστό αφορισμό για την υποστήριξη της πολιτικής για το αλκοόλ, ο οποίος αποδίδεται στην Αικατερίνη Β΄: «Είναι πιο εύκολο να χειριστείς έναν μεθυσμένο λαό».

Υπάρχει η άποψη ότι η πρωτοκαθεδρία στον αλκοολισμό του λαού ανήκει στον Ιβάν Δ' τον Τρομερό. Επιστρέφοντας από το Καζάν, διέταξε την κατασκευή ενός ειδικού σπιτιού για τα ποτά των φρουρών, το οποίο ονόμασε με την ταταρική λέξη «καμπάκ». Αλλά το Ταταρικό καμπάκ είναι ένα πανδοχείο όπου σερβίρονταν φαγητό και ποτά, και σε αυτό διαφέρει ελάχιστα από την αρχαία σλαβική κορτσμά. Από την άλλη, το καμπάκ που δημιούργησε ο Ιβάν Δ', ήταν ένα μέρος που σέρβιρε μόνο ποτά. Για πρώτη φορά, ένα τέτοιο όνομα βρίσκεται σε ένα έγγραφο του 1563 και μέχρι το τέλος του αιώνα γίνεται το παραδοσιακό όνομα των κρατικών ταβερνών που εμφανίστηκαν σε όλες τις πόλεις. Είναι αυτό το γεγονός που μπορεί πιθανώς να ληφθεί ως αφετηρία στην ιστορία της ρωσικής μέθης[20].

Ξεκινώντας με τον Ιβάν τον Τρομερό, το τσαρικό ταμείο ενθάρρυνε κρυφά τη μέθη, καθώς λάμβανε από αυτήν σημαντικά έσοδα στον προϋπολογισμό. Η παραγωγή και πώληση οινοπνεύματος στην τσαρική Ρωσία ήταν σχεδόν ολοκληρωτικά μονοπωλημένη από το κράτος. Πολλοί ξένοι ταξιδιώτες που έχουν επισκεφθεί τη Ρωσία το έχουν αναφέρει αυτό. Για παράδειγμα, ο Άγγλος απεσταλμένος στη Μόσχα Τζάιλς Φλέτσερ, έγραψε στη δεκαετία του 1580 ότι «κανείς δεν είχε το δικαίωμα να αποσπά την προσοχή του λαού από το να πιει στις ταβέρνες, καθότι έτσι αποτρέπεται η αύξηση του βασιλικού εισοδήματος». Ως αποτέλεσμα, η κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά στις γιορτές, έγινε μέρος της ρωσικής λαϊκής κουλτούρας[21].

Αλλά αυτή η τάση διακόπηκε για λίγο κατά τη διάρκεια των αυθόρμητων λαϊκών κινημάτων των Κοινωνιών υπέρ της νηφαλιότητας, που εμφανίστηκαν τον Αύγουστο του 1858 στις επαρχίες Βίλνας και Κόβνο και μέχρι το καλοκαίρι του 1859 εξαπλώθηκαν σε 32 επαρχίες της Ρωσικής Αυτοκρατορίας[22]. Οι κύριοι συμμετέχοντες στο κίνημα ήταν αγρότες και φτωχοί και ο λόγος συμμετοχής τους ήταν η αχαλίνωτη άνοδος της τιμής της βότκας. Ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων τους, περίπου τρεις χιλιάδες ταβερνιάρηδες καταστράφηκαν, οι "νηφάλιοι" αρνήθηκαν να πιουν ακόμη και δωρεάν βότκα[23]. Απαιτούσαν το κλείσιμο των καμπάκ και μερικές φορές έκαναν πογκρόμ σε καταστήματα ποτών. Ο Υπουργός Οικονομικών, που αισθάνθηκε την απώλεια στο ταμείο, με ειδικό διάταγμα απαγόρευσε τις συναθροίσεις[24] και διέταξε «να καταργηθούν και να αποτραπούν εφεξής οι υφιστάμενες ποινές αποχής από το κρασί»[25].

Ωστόσο, τον Μάιο του 1859, οι ακτιβιστές προχώρησαν στην καταστροφή των εγκαταστάσεων κατανάλωσης ποτών - αυτές οι αναταραχές σάρωσαν 15 επαρχίες της Μέσης και Κάτω Βόλγας, τα Ουράλια και το Κέντρο της Ρωσίας[26][27].

Το κράτος πάλεψε με τα πιο αυστηρά μέτρα ενάντια στο κίνημα νηφαλιότητας, που προκάλεσε τεράστιες απώλειες στον προϋπολογισμό της χώρας[11]. Η εξέγερση κατευνάστηκε από στρατεύματα που έλαβαν διαταγές να πυροβολήσουν τους επαναστάτες. 11 χιλιάδες άνθρωποι στάλθηκαν σε φυλακές και καταναγκαστικά έργα.[28]

Το 1894, ο υπουργός Οικονομικών Σεργκέι Γιούλιεβιτς Βίττε ίδρυσε ένα νέο, πιο προοδευτικό κρατικό μονοπώλιο στην παραγωγή και πώληση βότκας για να σταματήσει η ανεξέλεγκτη υπερτιμολόγηση της βότκας από φορολογικούς αγρότες και ταβερνιάρηδες και να σταθεροποιηθεί η ροή εισοδήματος στο ταμείο. Το αλκοόλ υπόκειτο σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό μοντέλο. Το 1913, τα «έσοδα από το ποτό» από το μονοπώλιο της βότκας απέφεραν το 26% του κρατικού προϋπολογισμού[11]. Ταυτόχρονα, ο Βίττε ξεκίνησε επίσης τη δημιουργία εκκλησιαστικών και κοσμικών κοινωνιών νηφαλιότητας, η μεγαλύτερη από τις οποίες ήταν η Πανρωσική Αδελφότητα Νηφαλιότητας ον. Αλεξάντρ Νέβσκι.

Το 1914, μετά το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η πώληση αλκοολούχων ποτών απαγορεύτηκε στη Ρωσία. Αρχικά, εισήχθη απαγόρευση ως κοινό μέτρο που συνοδεύει την κινητοποίηση. Στη συνέχεια, στις 22 Αυγούστου 1914, ανακοινώθηκε ότι η απαγόρευση θα συνεχιζόταν καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. Σταδιακά επεκτάθηκε όχι μόνο στη βότκα, αλλά και στο κρασί και την μπύρα. Στη συνέχεια, στις αρχές Σεπτεμβρίου, δεχόμενος τον Μέγα Δούκα Κωνσταντίνο Κωνσταντίνοβιτς ως πρόεδρο των Κοινωνιών Νηφαλιότητας, ο τσάρος Νικολάι είπε: «Έχω ήδη αποφασίσει να απαγορεύσω για πάντα την επίσημη πώληση βότκας στη Ρωσία». Επιτρεπόταν το ποτό μόνο σε εστιατόρια της 1ης κατηγορίας και σε μπουφέδες σε λέσχες ευγενών και εμπορικές συναντήσεις, όπου δεν επιτρέπονταν τα κατώτερα στρώματα. Οι Μπολσεβίκοι ζήτησαν την κατάργηση της ταξικής διαίρεσης, επιτρέποντας σε όλους να πίνουν «ως ευγενείς». Τα μεθυσμένα πογκρόμ στην Πετρούπολη, όταν στρατιώτες και ναύτες λήστεψαν μαζικά αποθήκες κρασιού και βότκας το 1917-1918 ξεπέρασαν την έφοδο στο Χειμερινό Παλάτι ως προς τον αριθμό των θυμάτων, συνέβησαν επίσης σε άλλες πόλεις, μέχρι το 1917[10].

ΕΣΣΔ / ΡΣΟΣΔ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γραμματόσημο της ΕΣΣΔ το 1985 "Η νηφαλιότητα είναι ο κανόνας της ζωής"

Η πιο γνωστή εκστρατεία κατά του αλκοόλ είναι αυτή της περιόδου 1985-1987, η οποία έλαβε χώρα στην αρχή της Περεστρόικα, όταν, παρά τις προηγούμενες εκστρατείες, η κατανάλωση αλκοόλ στην ΕΣΣΔ αυξανόταν σταθερά. Ξεκίνησε δύο μήνες μετά την έλευση του Γκορμπατσώφ και ως εκ τούτου έλαβε το όνομα του.

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών στην ΕΣΣΔ έφτασε σε επίπεδο ρεκόρ στην ιστορία της χώρας. Η κατανάλωση αλκοόλ, η οποία δεν ξεπερνούσε τα 5 λίτρα ανά άτομο ετησίως ούτε στη Ρωσική Αυτοκρατορία, ούτε κατά την εποχή του Στάλιν, έφτασε το όριο των 10,5 λίτρων καταχωρισμένου αλκοόλ έως το 1984. Υπολογίζεται ότι αυτό το επίπεδο κατανάλωσης ισοδυναμούσε με περίπου 90-110 μπουκάλια βότκας ετησίως για κάθε ενήλικο άνδρα (η ίδια η βότκα ήταν περίπου το ένα τρίτο αυτού του όγκου, το υπόλοιπο καταναλώθηκε με τη μορφή λαθραίων ποτών, κρασιών και μπύρας).

Οι εμπνευστές της εκστρατείας ήταν μέλη του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ Μ. Σ. Σολομέντσεφ και Ε. Κ. Λιγκατσώφ, οι οποίοι, ακολουθώντας τον Γ. Β. Αντρόποφ πίστευαν ότι ένας από τους λόγους της στασιμότητας της σοβιετικής οικονομίας ήταν η γενική πτώση των ηθικών αξιών των «οικοδόμων του κομμουνισμού» και η αμελής στάση απέναντι στην εργασία, για την οποία ο μαζικός αλκοολισμός ήταν ένοχος.

Ρωσική Ομοσπονδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς[29], η Ρωσία έχει ένα πολύ ισχυρό αλκοολικό λόμπι που εμποδίζει τους νόμους κατά του αλκοόλ. Ως αποτέλεσμα του γεγονότος ότι επιβλήθηκαν ειδικοί φόροι κατανάλωσης στις περιφέρειες, οι τοπικές αρχές έχουν συμφιλιωθεί με τους παραγωγούς βότκας[29]. Σύμφωνα με την οικονομολόγο Τατιάνα Μιχάιλοβα, ένα ευσυνείδητο κράτος δεν πρέπει να θέτει ως καθήκον να γεμίζει τον προϋπολογισμό με τέλη από καπνό και ισχυρό αλκοόλ. Η κατανάλωση επιβλαβών ουσιών πρέπει να είναι χαμηλή, πράγμα που σημαίνει ότι τα τέλη θα πρέπει επίσης να είναι χαμηλά.

Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει καν διάθεση για καταπολέμηση της μέθης και δεν τίθεται θέμα λήψης σοβαρών μέτρων. Μπλοκάρεται με κάθε δυνατό τρόπο η διεξαγωγή του Κρατικού Συμβουλίου για τα προβλήματα του αλκοολισμού στη Ρωσία, καθώς και ακροάσεις κατά του αλκοόλ στην Κάτω Βουλή. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όλες οι ενέργειες που γίνονται επί του παρόντος σε αυτόν τον τομέα «απλώς διαιρούν την αγορά»[29].

Μετά την αρχή της πανδημίας του COVID-19, η κατανάλωση αλκοόλ έχει εκτοξευθεί στα ύψη, σε σημείο που έχουν τεθεί περιορισμοί σε ορισμένες περιοχές[30]. Αυτές οι ενέργειες είναι συνεπείς με τις συστάσεις του ΠΟΥ και τις συμβουλές του εξειδικευμένου ερευνητικού ινστιτούτου του Ροσποτρεμπναντζόρ[31], αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί συνολικά στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Σημερινή κατάσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατανάλωση αλκοόλ κατά κεφαλήν, 2009
Κατανάλωση αλκοόλ ανά κάτοικο ανά έτος ανά χώρα, 2011 [5] : w > 19 l, h 10 l, d < 0,2 l, gray - χωρίς δεδομένα

Σύμφωνα με την «Ανάλυση της αγοράς για βότκα και οινοπνευματώδη ποτά» που εκπονήθηκε από την BusinesStat, οι λιανικές πωλήσεις βότκας και οινοπνευματωδών ποτών στη Ρωσία το 2010 ανήλθαν σε 1,67 δισεκατομμύρια λίτρα. Αυτό δεν έλαβε υπόψη την κατανάλωση υποκατάστατων αλκοολούχων ποτών, από δηλητηρίαση με τα οποία σημειώνονται ετησίως 40-50 χιλιάδες θάνατοι στη Ρωσία[32].

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος πληροφορικής και έρευνας συστημάτων του Ερευνητικού Ινστιτούτου Ψυχιατρικής της Μόσχας του Υπουργείου Υγείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, διδάκτορα Ιατρικών Επιστημών Α. Β. Νεμτσόφ, στη Ρωσία έως και το 40% του ανδρικού πληθυσμού σε ηλικία εργασίας κάνει τακτική κατάχρηση αλκοόλ, 2 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αλκοολισμό και περίπου 500 χιλιάδες πεθαίνουν κάθε χρόνο.

Κατά την αξιολόγηση της κατανάλωσης αλκοόλ σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου, η περιοχή της Ρωσίας και της Ουκρανίας είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά του εξαρτημένου από το αλκοόλ πληθυσμού (μεταξύ του πληθυσμού άνω των 15 ετών) - 4,8%, μια από τις υψηλότερες καταγεγραμμένες κατά κεφαλήν κατανάλωση καθαρού αλκοόλ- 9 λίτρα, την υψηλότερη συνολική κατανάλωση αλκοόλ - 15,1 λίτρα, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά του ανδρικού πληθυσμού που καταναλώνει αλκοόλ - 87%, και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά του γυναικείου πληθυσμού που καταναλώνει αλκοόλ - 73%[33].

Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ξεκίνησε ενεργά μια εκστρατεία για τη μείωση της εξάρτησης του πληθυσμού από το αλκοόλ. Εισήχθη απαγόρευση της διαφήμισης αλκοολούχων ποτών στα μέσα ενημέρωσης και στο Διαδίκτυο[34], η πώληση ποτών τη νύχτα περιορίστηκε[35], οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης αυξήθηκαν[36][37].

Μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό The Lancet το 2014 αναφέρει ότι ο μέσος Ρώσος πίνει 20 λίτρα βότκα το χρόνο. Οι ερευνητές έκαναν έρευνες από το 1999 έως το 2010 σε 151.000 ενήλικες άνδρες στο Μπαρναούλ, το Μπίισκ και το Τομσκ, παίρνοντας τους τακτικά συνεντεύξεις σχετικά με τον εθισμό στο αλκοόλ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 8.000 συμμετέχοντες στην έρευνα πέθαναν. Αφού ανακάλυψαν τα αίτια του θανάτου τους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος θανάτου σε άνδρες που πίνουν τρία ή περισσότερα μπουκάλια μισού λίτρου βότκα την εβδομάδα πριν φτάσουν στην ηλικία των 55 ετών είναι 35%, και το ένα τέταρτο του συνολικού ανδρικού πληθυσμού της Ρωσίας πεθαίνει πριν φτάσει σε αυτήν την ηλικία[38].

Ο Αλεξέι Νεμεριούκ, επικεφαλής του Τμήματος Εμπορίου και Υπηρεσιών της Μόσχας, δήλωσε τον Δεκέμβριο του 2013 ότι «Η κατανάλωση ισχυρών ποτών, ιδιαίτερα της βότκας, έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 20% την τελευταία δεκαετία... Ο μέσος Μοσχοβίτης καταναλώνει περίπου 10 λίτρα κρασιά σταφυλιού και φρούτων το χρόνο, περίπου 16,5 λίτρα βότκα, περίπου 2 λίτρα κονιάκ και 90 λίτρα μπύρα»[39]. Με άλλα λόγια, κάθε κάτοικος της πρωτεύουσας, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των μωρών, πίνει ένα μέσο καθημερινό κοκτέιλ που αποτελείται από περίπου 5 ml κονιάκ, 30 ml κρασί, 50 ml βότκα και 300 ml μπύρα.

Το 2013, οι Ρώσοι έπιναν περίπου 13% λιγότερα αλκοολούχα ποτά από πέρυσι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 2013 (στοιχεία από το Ρωσικό Υπουργείο Υγείας), το μέσο επίπεδο κατανάλωσης ήταν περίπου 13,5 λίτρα. Το μέσο επίπεδο ρωσικών πωλήσεων είναι 9,1 λίτρα, σύμφωνα με τη Ροσστάτ, που δίνεται στην έκθεση του Ροσποτρεμπναντζόρ για το 2013. Ο ηγέτης στη Ρωσία όσον αφορά τις πωλήσεις αλκοόλ (προϊόντα που περιέχουν αλκοόλ - βότκα, αλκοολούχα ποτά και κρασιά φρούτων και μούρων) είναι η Δημοκρατία των Κόμι, όπου ο όγκος των πωλήσεων αλκοολούχων προϊόντων φτάνει τα 14,6 λίτρα κατά κεφαλήν, ενώ στο Όμπλαστ του Λένινγκραντ τα 14,0 λίτρα ετησίως. Στο Κεντρικό Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα, ο όγκος αιχμής των πωλήσεων αλκοόλ καταγράφηκε στο Όμπλαστ της Μόσχας - 13 λίτρα, η μέση κατανάλωση στην Κεντρικό Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα - 10,6 λίτρα, στο Όμπλαστ της Μόσχας - 12,2 λίτρα ανά άτομο. Το λιγότερο αλκοόλ πωλείται στη νότια Ρωσία και στη Σιβηρία - λιγότερο από 8 λίτρα[40]. Η Τσετσενία, η Ινγκουσετία και το Νταγκεστάν καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις στην «Εθνική κατάταξη νηφαλιότητας των διοικητικών υποδιαιρέσεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας», με βάση την έρευνα που διεξήχθη από το ομοσπονδιακό πρόγραμμα «Νηφάλια Ρωσία» και το Κέντρο Εξειδικευμένης Αναλυτικής στο Κοινωνικό Επιμελητήριο της Ρωσικής Ομοσπονδίας[41].

Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το 2019, τα τελευταία 15 χρόνια, η κατανάλωση αλκοόλ στη Ρωσία έχει μειωθεί κατά 43%[42].

Τον Μάιο του 2020, ο επικεφαλής ψυχίατρος-ναρκολόγος του Τμήματος Υγείας της Μόσχας και του Υπουργείου Υγείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Γιεβγκένι Μπριουν, δήλωσε ότι ο αλκοολισμός έχει σημαντικό αντίκτυπο στην αύξηση της θνησιμότητας σε ηλικία εργασίας στη Ρωσία[43].

Τον Αύγουστο του 2020, ερευνητές δημοσίευσαν στοιχεία στο International Journal of Drug Policy, σύμφωνα με τα οποία, από το 2005 έως το 2016, ο όγκος κατανάλωσης αλκοόλ από τους Ρώσους μειώθηκε από 18,7 σε 11,7 λίτρα καθαρού αλκοόλ κατά κεφαλήν του ενήλικου πληθυσμού.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Заграев Г. Г. Алкоголизм и пьянство в России. Пути выхода из кризисной ситуации Αρχειοθετήθηκε Ιουνίου 5, 2016 στη Wayback Machine του Internet Archive //Социологические исследования, № 8, Август 2009, C. 74-84
  2. ↑ Пьянство ставит крест на будущем России Αρχειοθετήθηκε Οκτώβριος 7, 2009 στη Wayback Machine του Internet Archive // Утро.ру, 5 октября 2009 по материалам ООН Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε Μάρτιος 4, 2016 στη Wayback Machine του Internet Archive: Россия перед лицом демографических вызовов Αρχειοθετήθηκε 2014-12-01 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε Δεκέμβριος 1, 2014 στη Wayback Machine του Internet Archive — М., ПРООН, 2009, 208 страниц
  3. ↑ Халтурина Д. А., Коротаев А. В. Алкогольная катастрофа и возможности государственной политики в преодолении алкогольной сверхсмертности в России Αρχειοθετήθηκε Δεκέμβριος 30, 2019 στη Wayback Machine του Internet Archive. М., 2010.
  4. ↑ «Россияне стали на треть меньше пить». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-18. https://web.archive.org/web/20180718234751/https://lenta.ru/news/2017/01/24/alkopotreblenie2016/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-17. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «WHO | Global status report on alcohol and health 2018». WHO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019. 
  6. ↑ Суворов Н. И. Воспоминание о бывших в XVII столетии двух хлебных неурожаях в Вологодском крае Αρχειοθετήθηκε Οκτώβριος 16, 2014 στη Wayback Machine του Internet Archive // Памятная книжка Вологодской губернии на 1860 год. — Вологда, 1960.
  7. ↑ Сигизмунд фон Герберштейн Записки о Московии. Часть 2. Праздники. Издание 1813 года.
  8. ↑ «Записки о Московии (Герберштейн; Анонимов)/1866 (ВТ:Ё)/Праздники — Викитека». ru.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020. 
  9. ↑ «История пивоварения в России» (στα Ρωσικά). РИА Новости. 9 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  10. ↑ 10,0 10,1 AIF.RU (2 Δεκεμβρίου 2008). «Как власть в России проигрывала битву за трезвость». aif.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 «Краткий курс истории. Четвертая винная монополия» (στα Ρωσικά). histrf.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  12. ↑ «Самая естественная монополия» (στα Ρωσικά). «Коммерсантъ». 20 Ιανουαρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  13. ↑ «Откупа и акцизы при поставках крепких напитков в верхнем Поволжье в XVIII XIX вв». cyberleninka.ru. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  14. ↑ Огурцов П.П. «Северный стиль потребления алкоголя в России» (PDF). ЛДПР. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  15. ↑ Доклад Общественной палаты Российской Федерации «ЗЛОУПОТРЕБЛЕНИЕ АЛКОГОЛЕМ В РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ: социально-экономические последствия и меры противодействия» Αρχειοθετήθηκε Αύγουστος 22, 2009 στη Wayback Machine του Internet Archive, Москва, 13 мая 2009 года
  16. ↑ 16,0 16,1 Дмитрий Медведев, 3-й президент Российской Федерации, «В бедной стране пьянства НЕ победить!» Αρχειοθετήθηκε Ιουνίου 16, 2010 στη Wayback Machine του Internet Archive — совещание о мерах по снижению потребления алкоголя в России, 12 Августа 2009, Сочи
  17. ↑ Немцов А. В., Терехин А. Т. Размеры и диагностический состав алкогольной смертности в России. Наркология. № 12. 2007 с 29-36.
  18. ↑ АЛЕКСЕЕВА А. И. Криминология. Курс лекций. «Щит-М», 1999 .- 340 с. ISBN 5-93004-008-7 Лекция 7. Причинный комплекс преступности в современной России: "При отсутствии взвешенной антиалкогольной политики государства усиливается криминогенное воздействие пьянства на социальную сферу."
  19. ↑ Отравления алкоголем — «национальная трагедия» Αρχειοθετήθηκε Απριλίου 18, 2012 στη Wayback Machine του Internet Archive // BBC Russian, 23 июня 2006
  20. ↑ «Алкоголизм и трезвость в дореволюционный период в России». ФБУЗ "Центр гигиенического образования Роспотребнадзора". cgon.rospotrebnadzor.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  21. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα :0.
  22. ↑ «Лит.: Фёдоров В. А., Крестьянское трезвенное движение 1858—1859 гг., в кн.: Революционная ситуация в России в 1859—1861 гг., М., 1962.». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 
  23. ↑ Екатерина Деревяшкина (31 Ιανουαρίου 2019). «Трезвые бунты. Как крестьяне целыми деревнями отказывались пить». chr.aif.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  24. ↑ Иванъ Прыжовъ. Исторія кабаковъ въ Россіи въ связи съ историей русскаго народа. Изданіе книгопродавца-типографа М. О. Вольфа, 1868.
  25. ↑ «Желудочный бунт. Трезвенников секли и пытали, а за соль рубили головы — «Не пьём!»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 
  26. ↑ «Владимир Ильич Вардугин. Глава Трезвеннические бунты в России в 1858—1860». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 
  27. ↑ ««Ты меня уважаешь?», Владимир Ильич Вардугин, Трезвеннические бунты в России в 1858—1860». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 
  28. ↑ Иван Прыжов, «История кабаков в России в связи с историей русского народа».
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 «В России каждый десятый мужчина — алкоголик» // GZT.ru, 14 мая 2008
  30. ↑ Герман Пятов (28 Απριλίου 2020). «Коронавирус или водка - что убьет больше?». Комсомольская правда www.kp.ru (στα Ρωσικά). Москва: АО Издательский дом "Комсомольская правда". Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  31. ↑ ФБУЗ «Центр гигиенического образования населения» Роспотребнадзора (2020). «Алкоголь против COVID-19: правда, мифы, мнения и факты». cgon.rospotrebnadzor.ru (στα Ρωσικά). Москва. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  32. ↑ Гасанов И. И.· Хабибулина Ж. Ю.· Булычёва О. С. (2013). «Анализ роли суррогатных алкогольных напитков в формировании феномена высокой алкогольной смертности в мире». Научный журнал. Успехи современного естествознания № 9. σελίδες 92–93. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2016. 
  33. ↑ Rehm J.T., Mathers C., Popova S., Thavorncharoensap M., Teerawattananon Y., and Patra J. (2009) Global burden of disease and injury and economic cost attributable to alcohol use and alcohol use disorders . Lancet 373, 2223 — 33 .
  34. ↑ Запрет на рекламу алкоголя в интернете и печатных СМИ принят во втором чтении Αρχειοθετήθηκε Ιουλίου 21, 2013 στη Wayback Machine του Internet Archive // Lenta.ru, 2012-07-04
  35. ↑ Вступил в силу запрет на продажу пива в ночное время и в ларьках Αρχειοθετήθηκε Νοέμβριος 1, 2013 στη Wayback Machine του Internet Archive // Interfax, 1 января 2013 года
  36. ↑ Путин выступил против резкого повышения акцизов на алкоголь и табак Αρχειοθετήθηκε Σεπτέμβριος 5, 2013 στη Wayback Machine του Internet Archive // Forbes.ru, 30.07.2013: "В 2013 году в России произошло самое значительное в истории повышение акцизов на алкоголь "
  37. ↑ Вытрезвитель всероссийского масштаба. В России введены ограничения на торговлю даже пивом, а водка значительно подорожает Αρχειοθετήθηκε Μάρτιος 4, 2013 στη Wayback Machine του Internet Archive // Перевод ИноСМИ, оригинал — «Украіна Молода» Αρχειοθετήθηκε Ιανουάριος 9, 2015 στη Wayback Machine του Internet Archive, Украина, 04/01/2013
  38. ↑ «Британские учёные выяснили, что водка провоцирует раннюю смерть российских мужчин». Interfax. 31 Ιανουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2014. 
  39. ↑ «Москвич в среднем ежегодно выпивает 16,5 литра водки, 10 литров вина и 90 литров пива». Interfax. 11 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2014. 
  40. ↑ «Государственный доклад «О состоянии санитарно-эпидемиологического благополучия населения в Российской Федерации в 2013 году»» (PDF). Роспотребнадзор. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2014. 
  41. ↑ «Чечня, Ингушетия и Дагестан лидируют в Национальном рейтинге трезвости». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2019. 
  42. ↑ Россия отказывается от древней традиции, чтобы выжить Αρχειοθετήθηκε Οκτώβριος 10, 2019 στη Wayback Machine του Internet Archive // РИА Новости, 10.10.2019
  43. ↑ «Эксперт: смертность в работоспособном возрасте выросла в РФ в том числе из-за алкоголизма». "Будущее России. Национальные проекты". 26 Μαΐου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλκοολισμός_στη_Ρωσία&oldid=10810857"