Γρηγόρης Σκαφίδας

Γρηγόρης Σκαφίδας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1902 Ληξούρι
Θάνατος	1944 Καρπενήσι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συνδικαλιστής
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας

Ο Γρηγόρης Σκαφίδας (1902-1944) ήταν κομμουνιστής, εργάτης φωταερίου, συνδικαλιστής και ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ.

Βιογραφία

Νεανικά χρόνια

Ο Γρηγόρης Σκαφίδας γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς το 1902. Μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και προσελήφθη ως εργάτης στην Εταιρεία Φωταερίου Αθηνών. Από νεαρή ηλικία ασπάστηκε την κομμουνιστική ιδεολογία και εντάχθηκε στο ΚΚΕ, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε και με τον συνδικαλισμό. Τα πρώτα χρόνια από την ένταξή του στο ΚΚΕ ήταν χαμηλόβαθμο στέλεχος και στις αρχές της δεκαετίας του 30 μετέβη στη Μόσχα και φοίτησε στις κομματικές σχολές KOYTB.

Μετά την επάνοδό του από τη Μόσχα, ανέλαβε θέσεις σε διάφορους τομείς του κόμματος και ανέβηκε στην κομματική ιεραρχία. Εξελέγη μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ το 1934 στο 5ο Συνέδριο του κόμματος και επανεξελέγη στην ΚΕ το 1935 στο 6ο Συνέδριο. Για την κομματική και συνδικαλιστική του δράση διώχθηκε κατ΄ επανάληψη από το κράτος.

Το κομματικό του ψευδώνυμο ήταν Γκεοργκίεφ.

Στη Δικτατορία Μεταξά

Κατά τη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας πέρασε στην παρανομία, αναλαμβάνοντας διάφορες υπεύθυνες θέσεις του κόμματος. Τον Απρίλιο του 1938 η Ασφάλεια συνέλαβε την τριμελή γραμματεία του ΠΓ του ΚΚΕ Βασίλη Νεφελούδη, Στέλιο Σκλάβαινα και Μήτσο Παρτσαλίδη, μαζί με αρκετά άλλα στελέχη του κόμματος και μέχρι το τέλος του έτους οι συλλήψεις κλιμακώθηκαν και η καθοδήγηση του ΚΚΕ αποψιλώθηκε. Στην 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, τον Φλεβάρη του 1939, ο Σκαφίδας έγινε μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ, μαζί με άλλα στελέχη για να αναπληρωθούν οι κενές θέσεις στην καθοδήγηση μετά τις συλλήψεις του προηγούμενου έτους.

Το καλοκαίρι του 1939 μαζί με τον Γ. Σιάντο ανέλαβαν την καθοδήγηση του Μακεδονικού Γραφείου του κόμματος. Συνελήφθη από την Ασφάλεια τον Νοέμβριο του 1939 μαζί με τον Σιάντο και κλείστηκε στην Κέρκυρα στην Ακτίνα Θ’, όπου ήταν κρατούμενος ο Νίκος Ζαχαριάδης και άλλα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ. Για τη σύλληψη των Σιάντου-Σκαφίδα η Παλιά Κεντρική Επιτροπή με ανακοίνωσή της στον Ριζοσπάστη της 25ης Δεκέμβρη 1939 κατήγγειλε ως "χαφιέ" τον Μισέλ Γκαζέ, που είχε συλληφθεί ένα μήνα νωρίτερα. Στην Κέρκυρα λίγο καιρό μετά έκανε δήλωση μετανοίας, αφέθηκε ελεύθερος και επέστρεψε στην Αθήνα. Σύμφωνα με μια εκδοχή ο Σκαφίδας έκανε δήλωση κατ΄ εντολή του Ζαχαριάδη, ώστε να αφεθεί ελεύθερος και να ερευνήσει τον ρόλο του Σιάντου, που ο Ζαχαριάδης θεωρούσε σκοτεινό.

Διαγραφή και δολοφονία του

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εγκαταστάθηκε στη Μεσσηνία στο χωριό της γυναίκας του. Οι παλιοί του σύντροφοι τον είχαν απομονώσει ως "δηλωσία", ενώ τον Δεκέμβρη του 1942 διαγράφηκε από το κόμμα με απόφαση της Β' Πανελλαδικής συνδιάσκεψης του ΚΚΕ.

Την Άνοιξη του 1944 κλήθηκε από την τότε ηγεσία του ΚΚΕ στο Καρπενήσι για να του ανατεθεί δουλειά στο ΕΑΜ και να εξεταστεί η περίπτωσή του. Μερικούς μήνες αργότερα, το καλοκαίρι του 1944, εκτελέστηκε στο Καρπενήσι μετά από εντολή της ηγεσίας ως προδότης του ΚΚΕ.

Τα έργα του

Τα δύο πονήματα του Γρηγορίου Σκαφίδα αφορούν την ανθρωπολογική διάσταση και της συγγενικής σημασίας των Ελλήνων και συναντούνται στη βιβλιογραφία με τους τίτλους "Σίμου Ναυπακτίας - Ιστορία και Παράδοση" και "Γενεαλογικά δέντρα Σιμωτών Ναυπακτίας - Ρίζες και Μνήμες".

Πηγές

1. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
2. Το ΚΚΕ, επίσημα κείμενα, τόμοι Δ' & Ε', εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1975 & 1981
3. Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2015
4. Δημήτρης Μιχελίδης: "Ο μυστικός πράκτορας στο ΚΚΕ", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1986
5. Βασίλης Νεφελούδης: Αχτίνα Θ'. Αναμνήσεις, 1930-1940, Εκδόσεις της Εστίας, Αθήνα 2007
6. Γρηγόρης Φαράκος: "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004