Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μάρμαρα του Παρθενώνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ελγίνεια μάρμαρα)
Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα (ορθότερα: Γλυπτά του Παρθενώνα), γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα από τους Άγγλους λόγω του Έλγιν , είναι συλλογή γλυπτών που προέρχονται από την Ακρόπολη των Αθηνών. Αφαιρέθηκαν και κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρους, 7ο κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1799 μέχρι το 1803, και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806.Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην Ελληνική επικράτεια, ισχυρίστηκε ότι κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τις οθωμανικές αρχές για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό τη μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Η ύπαρξη φιρμανιού και, αν υπήρχε, το ακριβές πνεύμα της άδειας, αμφισβητείται.[1] Το 2019 Τούρκοι ερευνητές υποστήριξαν ότι δεν υπήρξε τέτοιο φιρμάνι.[2] Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816. Το 1939 τοποθετήθηκαν στην αίθουσα Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό.

Οι προσπάθειες της Ελλάδας για την επιστροφή αρχαιοτήτων του Παρθενώνα που αποσπάστηκαν από τον Έλγιν ξεκίνησαν το 1836.[1] Από το 1983, με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, η Ελλάδα καταβάλλει νέες προσπάθειες να φέρει τα γλυπτά πίσω στην Αθήνα. Η προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στο τόπο καταγωγής και δημιουργίας τους υποστηρίζεται ενεργά από διεθνή, ομότιτλη επιτροπή.[3] Η αναγκαιότητα της επιστροφής τους στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από την επίσημη θέση της εκπροσώπου της ΟΥΝΕΣΚΟ, με βάση την αρχή της διατήρησης της ακεραιότητας των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας.[4] Κατά καιρούς έχουν δει τη δημοσιότητα διάφορες προτάσεις από έγκριτους, ουδέτερους παρατηρητές, με σκοπό την εξεύρεση μιας λύσης στη διαφωνία Ελλάδας και Μεγάλης Βρετανίας επί του ζητήματος της επιστροφής των κλεμμένων γλυπτών.[5] [6] [7]

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Βρετανικό Μουσείο τον Απρίλιο του 2007 αναφέρει ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο.[8] Νεότερη ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου (2009) ανέφερε πως, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, θα ήταν διατεθειμένο να δανείσει τα Γλυπτά, αρκεί η ελληνική κυβέρνηση να αναγνωρίσει το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Μουσείο. Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.

Το 2014, η ΟΥΝΕΣΚΟ πρότεινε να διαμεσολαβήσει για την επίλυση του θέματος, αλλά η πρόταση αυτή απορρίφθηκε αργότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο.[9][10][11] Το 2021, η ΟΥΝΕΣΚΟ αναγνώρισε επίσημα ότι το ζήτημα είναι "διακυβερνητικό".[12]

Περιγραφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συλλογή περιλαμβάνει μερικά από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών, που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 1/2 από ό,τι απομένει από τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα που διασώθηκε: 75 μέτρα από τα αρχικά 160 μέτρα, 15 από τις 92 μετόπες, 17 τμηματικές μορφές από τα αετώματα, όπως επίσης και άλλα τμήματα της αρχιτεκτονικής. Τα αποκτήματα του Έλγιν περιλαμβάνουν ακόμη αντικείμενα από άλλα κτήρια της Αθηναϊκής Ακρόπολης: το Ερέχθειο, που μεταβλήθηκε σε ερείπιο κατά τον ελληνικό αγώνα της Ανεξαρτησίας (1821-33), τα Προπύλαια και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Ο λόρδος Έλγιν πήρε περίπου τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα και από τα υπόλοιπα δημιουργήθηκαν εκμαγεία σε γύψο. Έκτοτε τα Μάρμαρα αναφέρονται συχνά ως Ελγίνεια.

Ένα από τα μάρμαρα του Παρθενώνα που επεστράφησαν, είναι το Τμήμα του Παλέρμο. Πρόκειται για ένα μαρμάρινο γλυπτό 2.500 ετών του ποδιού και του φορέματος της θεάς Αρτέμιδος.[13][14] Το συγκεκριμένο τμήμα αφαιρέθηκε από τον Λόρδο Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα και παραδόθηκε στον Βρετανό Πρόξενο της Σικελίας το 1816.[15] Κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, το τμήμα αυτό κρατούνταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλίνας στο Παλέρμο.[16] Το 2022 επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα, όπως και άλλα τμήματα από το πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης (2006) και το μουσείο του Βατικανού (2023).[1]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποσημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Titi, Catharine (2023). «The Parthenon Marbles and International Law» (στα αγγλικά). SpringerLink. doi:10.1007/978-3-031-26357-6. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-031-26357-6. 
  2. ↑ «Αποκάλυψη ειδικών: Ο Έλγιν δεν είχε φιρμάνι από το Σουλτάνο για τη λεηλασία του Παρθενώνα» από in.gr. Δημοσιεύθηκε 21/02/2019. Αρχειοθετήθηκε 22/02/2019. Ανακτήθηκε 24/02/2019.
  3. ↑ «Marbles Reunited joins the international campaign for the return of the Parthenon Sculptures. | International Association for the Reunification of the Parthenon Sculptures». www.parthenoninternational.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016. 
  4. ↑ «tovima.gr - Διεθνής Συνάντηση «ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ: Η Ακεραιότητα ενός Μνημείου-Συμβόλου - Ο Ρόλος των Πολιτών»». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016. 
  5. ↑ «A manifesto for the Parthenon Marbles (Financial Times, 29.11.2008)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2014. 
  6. ↑ «More reports from the Parthenon Marbles round table event in Brussels last week». Elginism (στα Αγγλικά). 22 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016. 
  7. ↑ «Museum Security Network  » Parthenon Marbles». www.museum-security.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016. 
  8. ↑ «Biblical Archaeology Society». 21 Νοεμβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
  9. ↑ «UNESCO Letter to British Government for the return of Parthenon’s Marbles». UNESCO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-19. https://web.archive.org/web/20141019111639/http://www.iemc-unesco.org/unesco-letter-to-british-government-for-the-return-of-parthenons-marbles/. Ανακτήθηκε στις 2016-05-27. 
  10. ↑ «UK has not written back to UNESCO Letter». UNESCO. http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CLT/19_ICPRCP_Recommendations_en_final.pdf. 
  11. ↑ «Elgin Marbles: UK declines mediation over Parthenon sculptures». BBC News. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2015. 
  12. ↑ «UNESCO». unesdoc.unesco.org. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2023. 
  13. ↑ «Italy returns Parthenon marble fragment to Greece - Arts & Entertainment - CBC News». 3 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
  14. ↑ http://www.cbc.ca/arts/artdesign/story/2008/09/24/parthenon-marble-italy.html?ref=rss
  15. ↑ «AFP: Italy returns long lost Parthenon fragment to Greece». 26 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
  16. ↑ «Italy has returned to Greece the 'Palermo fragment' - XpatAthens.com - Daily news». 17 Φεβρουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάρμαρα_του_Παρθενώνα&oldid=10446362"