Κάρολος E΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Ο Κάρολος Ε΄[5] (ολλανδικά: Keizer Karel V, 24 Φεβρουαρίου 1500 – 21 Σεπτεμβρίου 1558),[6] από τον Οίκο των Αψβούργων, γνωστός και με το λατινικό όνομα Carolus Quintus («Κάρολος Κουίντος»[7]), δηλ. "πέμπτος", ήταν κυβερνήτης της Ισπανικής Αυτοκρατορίας ως Κάρολος Α΄ (ισπανικά: Carlos I de España) από το 1516 και αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως Κάρολος Ε΄ από το 1519, ενώ κυβερνούσε και τα εδάφη του πρώην δουκάτου της Βουργουνδίας από το 1506. Ο Κάρολος ήταν επίσης Βασιλιάς της Αραγωνίας, Βασιλιάς της Σαρδηνίας και Βασιλιάς της Καστίλης (1516-1555). Παραιτήθηκε χάριν του νεότερου αδελφού του, Φερδινάνδου Α΄, ο οποίος τον διαδέχθηκε στον θρόνο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και του γιου του Φιλίππου Β΄, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Ισπανίας (1556).
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως απόγονος τριών ηγεμονικών δυναστειών της Ευρώπης, του Οίκου των Αψβούργων, του Οίκου των Βαλουά-Βουργουνδίας και του Οίκου της Τραστάμαρα, έγινε ηγεμόνας των κτήσεων των Αψβούργων στην κεντρική Ευρώπη, των Βουργουνδικών Κάτω Χωρών και των βασιλείων της Καστίλλης και Αραγωνίας. Ήταν επίσης κυρίαρχος εκτεταμένων περιοχών της Κεντρικής, Δυτικής, και Νότιας Ευρώπης καθώς και των ισπανικών αποικιών στην Αμερική και την Ασία.
Ο Κάρολος ήταν ο πρεσβύτερος γιος του Φιλίππου Α΄ και της Ιωάννας Α΄ της Καστίλης. Από την πλευρά του πατέρα του ήταν εγγονός του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Α΄ και από την πλευρά της μητέρας του εγγονός των Καθολικών Βασιλέων Φερδινάνδου της Αραγωνίας και Ισαβέλλας Α΄ της Καστίλλης. Όταν ο Φίλιππος πέθανε το 1506, ο Κάρολος έγινε κυβερνήτης των Βουργουνδικών Κάτω Χωρών και συμβασιλέας της μητέρας του στην Ισπανία μετά τον θάνατο του Φερδινάνδου το 1516. Καθώς ο Κάρολος ήταν το πρώτο πρόσωπο που κυβέρνησε την Καστίλλη-Λεόν και την Αραγωνία ταυτόχρονα ιδίω δικαιώματι, έγινε ο πρώτος Βασιλιάς της Ισπανίας (η συμβασιλεία της μητέρας του Ιωάννας ήταν τυπική μόνο, δεδομένης της ψυχικής της αστάθειας).[8] Το 1519, ο Κάρολος διαδέχθηκε τον παππού του, Μαξιμιλιανό, ως Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και Αρχιδούκας της Αυστρίας. Από αυτό το σημείο και μετά, το βασίλειο του Καρόλου, το οποίο έχει περιγραφεί ως «η αυτοκρατορία στην οποία ο ήλιος δεν δύει ποτέ», κάλυπτε τέσσερα εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα στην Ευρώπη, την Άπω Ανατολή και την Αμερική.[9]
Μεγάλο μέρος της βασιλείας του Καρόλου αφιερώθηκε στους Ιταλικούς Πολέμους εναντίον των Γάλλων βασιλέων Φραγκίσκου Α΄ και Ερρίκου Β΄, οι οποίοι πόλεμοι, αν και εξαιρετικά πολυέξοδοι, ήταν στρατιωτικά επιτυχείς λόγω του αήττητων ισπανικών σχηματισμών (τέρθιο) και των προσπαθειών των πρωθυπουργών του Μερκουρίνο Γκαττινάρα και Φρανθίσκο ντε λος Κόμπος ι Μολίνα. Οι δυνάμεις του Καρόλου ανακατέλαβαν το Μιλάνο και τη Φρανς-Κοντέ από τη Γαλλία μετά την αποφασιστική νίκη των Αψβούργων στη Μάχη της Παβίας το 1525,[10] η οποία ώθησε τον Φραγκίσκο να δημιουργήσει τη Γαλλοοθωμανική συμμαχία. Ο αντίπαλος του Καρόλου Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής κατέκτησε την Ουγγαρία το 1526 αφού νίκησε τους Χριστιανούς στη Μάχη του Μόχατς. Παρ' όλα αυτά, η Οθωμανική προέλαση ανακόπηκε όταν οι Τούρκοι απέτυχαν να καταλάβουν τη Βιέννη το 1529.
Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του Καρόλου στον αγώνα κατά της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης. Ήρθε σε αντιπαράθεση με τους Διαμαρτυρόμενους πρίγκιπες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που με αφορμή τον Προτεσταντισμό επεδίωκαν ευρύτερη αυτονομία, και συνεκάλεσε τη Σύνοδο του Τριδέντου (Τρέντο) που υπήρξε η απαρχή της Αντιμεταρρύθμισης. Από τις κορυφαίες εκφράσεις του αντιμεταρρυθμιστικού πνεύματος της Συνόδου ήταν η επί βασιλείας του Καρόλου ίδρυση του Τάγματος των Ιησουϊτών.
Επί της βασιλείας του επίσης η Ισπανία κατέκτησε το Μεξικό και το Περού και πραγματοποιήθηκε ο πρώτος περίπλους της Γης από τον Μαγγελάνο.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυμφεύτηκε το 1526 την Ισαβέλλα των Αβίς, κόρη τού Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας, και είχε τέκνα:
- Φίλιππος Β΄ (1527 - 1598), Βασιλιάς της Ισπανίας, Πορτογαλίας, Νεαπόλεως και Σικελίας, Δούκας του Μιλάνου, των Επτά Επαρχιών των Κάτω Χωρών, κ.λπ..
- Μαρία (1528 - 1603), παντρεύτηκε τον εξάδελφό της, Μαξιμιλιανό Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
- Φερδινάνδος (1529 - 1530).
- γιος (29 Ιουνίου 1534), θνησιγενής.
- Ιωάννα (1535 - 1573), παντρεύτηκε τον εξάδελφό της, Ιωάννη Εμμανουήλ της Πορτογαλίας.
- Ιωάννης (1537 - 1538).
- γιος (21 Απριλίου 1539), θνησιγενής.
Από μη νόμιμες σχέσεις είχε φυσικά τέκνα:
- (νόθη) Ισαβέλλα της Καστίλλης (1518 - 1537), πιθανώς κόρη του από τη θετή γιαγιά του, Γερμανή της Φουά.
- (νόθη) Μαργαρίτα (1522 - 1586), κόρη από τη Γιοχάννα Μαρία φαν ντερ Γκάυνστ. Παντρεύτηκε πρώτα τον Αλέξανδρο των Μεδίκων, Δούκα της Φλωρεντίας, και μετά τον Οκτάβιο Φαρνέζε, Δούκα της Πάρμας.
- (νόθη) Χουάνα (1522 - 1503), από μία ευγενή από το Νάσσαου.
- (νόθη) Ταντέα (1523; - π. 1562), κόρη από την Ορσολίνα ντελλα Πέννα. Παντρεύτηκε τον Σινιμπάλντο ντι Κοπέσκι.
- (νόθος) Δον Χουάν (1547 - 1578), γιος από την Μπάρμπαρα Μπλόμμπεργκ. Ως ναύαρχος ήταν ο νικητής της ναυμαχίας της Ναυπάκτου.
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Πρόγονοι του Καρόλου Ε΄ της Γερμανίας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ημερομηνία παραίτησης του Καρόλου. Στις 24 Φεβρουαρίου 1558, το σώμα των εκλεκτόρων που συνήλθε στη Φρανκφούρτη αποδέχθηκε την αυτοκρατορική παραίτηση του Καρόλου Ε' και ανακήρυξε ως αυτοκράτορα τον Φερδινάνδο.
- ↑ Kenneth Meyer Setto, The Papacy and the Levant 1204-1571, σελ. 716, The American Philosophical Society (1984)
- ↑ Hastings Robinson, The Zurich Letters, τόμος 3, μέρος 1, σελ. 182, The Parcer Society
- ↑ George Edmundson, History of Holland, BiblioBazaar (2008)
- ↑ «Γερμανία. Κάρολος Ε΄». Εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν. τόμ. 7. Αθήνα: Εκδοτικός Οίκος Ελευθερουδάκη. 1929. σελίδες 322–323.
- ↑ Maltby, William S. (25 Μαρτίου 2002). The Reign of Charles V. Macmillan International Higher Education. ISBN 978-0-230-62908-0.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 21 (Αθήνα: Πυρσός, 1933) σ. 300
- ↑ William S. Maltby, Charles V. History 1450-1789.
- ↑ Maximilian I, Luminarium.org. Excerpted from Encyclopædia Britannica, 11th Ed. Vol XVII. Cambridge: Cambridge University Press, 1910. 923.
- ↑ Blockmans, Emperor Charles V, 60, 68; Guicciardini, History of Italy, 363–364; Oman, Art of War, 211.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- (Αγγλικά) Alain Saint-Saëns (Ed.), Young Charles V. University Press of the South: New Orleans, 2000.
- (Γερμανικά) Norbert Conrads: Die Abdankung Kaiser Karls V. Abschiedsvorlesung, Universität Stuttgart, 2003 (Reden_und_Aufsaetze_65.pdf)
- (Γερμανικά) Stephan Diller, Joachim Andraschke, Martin Brecht: Kaiser Karl V. und seine Zeit. Ausstellungskatalog. Universitäts-Verlag, Bamberg 2000, ISBN 3-933463-06-8
- (Αγγλικά) Howell, Robert B. (2000), «The Low Countries: A Study in Sharply Contrasting Nationalisms», στο: Barbour, Stephen; Carmichael, Cathie, επιμ., Language and nationalism in Europe, Oxford: Oxford University Press, σελ. 130–150, ISBN 0-19-823671-9
- (Γερμανικά) Alfred Kohler: Karl V. 1500–1558. Eine Biographie. C. H. Beck, München 2001, ISBN 3-406-45359-7
- (Γερμανικά) Alfred Kohler: Quellen zur Geschichte Karls V. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1990, ISBN 3-534-04820-2
- (Γερμανικά) Alfred Kohler, Barbara Haider. Christine Ortner (Hrsg): Karl V. 1500–1558. Neue Perspektiven seiner Herrschaft in Europa und Übersee. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 2002, ISBN 3-7001-3054-6
- (Γερμανικά) Ernst Schulin: Kaiser Karl V. Geschichte eines übergroßen Wirkungsbereichs. Kohlhammer, Stuttgart 1999, ISBN 3-17-015695-0
- (Γερμανικά) Ferdinant Seibt: Karl V. Goldmann, München 1999, ISBN 3-442-75511-5
- (Γερμανικά) Manuel Fernández Álvarez: Imperator mundi: Karl V. – Kaiser des Heiligen Römischen Reiches Deutscher Nation.. Stuttgart 1977, ISBN 3-7630-1178-1
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γενεαλογικό δέντρο του Καρόλου Κουίντου και τον προγόνων του Αρχειοθετήθηκε 2011-09-07 στο Wayback Machine.
- Luminarium Encyclopedia Βιογραφία του Καρόλου Κουίντου
- Answers.com Βιογραφία του Καρόλου Κουίντου
- New Advent Βιογραφία του Καρόλου Κουίντου
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
_-_Sardinia_Variant.svg)
.svg)
.svg)
- Βασιλείς της Ισπανίας
- Οίκος των Αψβούργων
- Τάγμα της Περικνημίδας
- Κόμητες της Βουργουνδίας
- Βασιλείς της Σικελίας
- Μονάρχες της Νεαπόλεως
- Δούκες του Μιλάνου
- Δούκες της Βουργουνδίας
- Δούκες της Βραβάντης
- Πρίγκιπες των Αστουριών
- Κόμητες του Αρτουά
- Κόμητες της Φλάνδρας
- Τιτουλάριοι δούκες Νέων Πατρών
- Κόμητες της Βαρκελώνης
- Βασιλείς της Αραγωνίας
- Βασιλείς της Βαλένθια