Κατάλογος μοναρχών της Βρετάνης

Δουκικός θυρεός την περίοδο μεταξύ 1316 και 1514.

Το λήμμα αυτό αποτελεί έναν κατάλογο των μοναρχών της Βρετάνης (βασιλείς και δούκες) που βασίλεψαν στη Βρετάνη (Βασίλειο και Δουκάτο της Βρετάνης) ως το 1547 με εξαίρεση τρεις περιόδους : τους πολέμους διαδοχής μεταξύ του Οίκου της Βαν και της Ρεν (874-890), τη νορμανδική εισβολή στη Βρετάνη κατά το πρώτο μισό του 10ου αιώνα και τον Πόλεμο της βρετονικής διαδοχής (1341-1365). Οι κυβερνήτες της Βρετάνης μερικές φορές ήταν εκλεγμένοι, συνήθως όμως κυβερνούσαν χάρη σε κληρονομικά δικαιώματα, μερικές φορές ήταν γυναίκες που έφεραν τον τίτλο της δούκισσας της Βρετάνης. Οι μεγάλες πόλεις της Βρετάνης κυβερνήθηκαν από κόμητες οι οποίοι πολλές φορές βρέθηκαν σε σύγκρουση με την κεντρική αυλή του δούκα. Την εποχή που η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία οι πρώτοι κυβερνήτες της Βρετάνης καταγράφονται σαν "βασιλείς" στην Κορνουάλη και στο Ντέβον. Οι βασιλείς αυτοί είχαν υπό την εξουσία τους την Αρμορική, ο Ιορδάνης ο Αλανός καταγράφει έναν βασιλιά με το όνομα Ριόθαμος. Δεν υπάρχει ωστόσο ξεχωριστός κυβερνήτης της Βρετάνης, τα εδάφη της ήταν μοιρασμένα σε δώρα από τους τοπικούς κόμητες. Το Δουκάτο της Βρετάνης εμφανίστηκε για πρώτη φορά με τη "μάχη του Τραν-λα-Φορέ" (939), ο ποταμός Κουεσνόν καθιερώθηκε σαν όριο ανάμεσα στη Βρετάνη και τη Νορμανδία. Ο Αλαίν Β΄ της Βρετάνης έδωσε όρκο υποτέλειας στον Λουδοβίκο Δ΄ της Γαλλίας αλλά το δουκάτο δεν είχε καμιά βασιλική προσοχή μέχρι τη χρονιά που ο Λουδοβίκος ΣΤ΄ της Γαλλίας ίδρυσε επισκοπή στη Νάντη (1123). Δεν αναφέρονται άλλοι δούκες της Βρετάνης μέχρι την εποχή που ο Αρθούρος Α΄ της Βρετάνης αναγνώρισε τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Αύγουστο σαν κυρίαρχο του (1202).

Η περιοχή της Βρετάνης ήταν γνωστή συχνά σαν δουκάτο και οι κυβερνήτες της δούκες, ιστορικά ωστόσο είναι γνωστό ότι στα μέσα του 12ου αιώνα οι βασιλείς της Γαλλίας αποκαλούσαν τους κυβερνήτες της Βρετάνης κόμητες. Η χερσόνησος πήρε αργότερα τον τίτλο του δουκάτου σαν δώρο του βασιλείου της Γαλλίας. Η άποψη αυτή δεν ταυτίζεται καθόλου με τον τρόπο που προσέγγισαν το δουκάτο ο Κάρολος Η΄ της Γαλλίας και ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας που παντρεύτηκαν διαδοχικά την Άννα της Βρετάνης. Ο τελευταίος κάτοχος του τίτλου του ηγεμόνα της Βρετάνης ήταν ο δελφίνος και δούκας Ερρίκος της Γαλλίας, γιος του βασιλιά της Γαλλίας Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας. Η στέψη του ως βασιλιάς της Γαλλίας, στις 31 Μαρτίου 1547, κατέστησε οριστική, πλέον, την ένωση του δουκάτου με το βασίλειο της Γαλλίας. Ωστόσο, η ημερομηνία ίδρυσης μιας ενιαίας και ανεξάρτητης Βρετάνης παραμένει συζητήσιμη. Η ημερομηνία που είναι αποδεκτή από τον περισσότερο κόσμο είναι η μάχη του Μπαλόν, η οποία κερδήθηκε από τις δυνάμεις του Νομινόη στις 22 Νοεμβρίου 845. Ακόμη, το σύμφωνο του Ανζέ το 851 που υπεγράφη μεταξύ του Ερισπόη και του Καρόλου Β΄ του Φαλακρού, θεωρείται από αρκετούς και ως η επίσημη « ληξιαρχική πράξη του Βασιλείου της Βρετάνης ».

Βασιλείς και πρίγκιπες της Βρετάνης

Βασιλείς κατά τον ύστερο Μεσαίωνα

Πορτραίτο	Βασιλεία	Κάτοχος	Σημειώσεις
	περίπου 818	Μορβάν Λεζ-Μπρέιζ	Βασιλιάς των Βρετόνων της περιοχής του Πριζιάκ
	περίπου 822 - περίπου 825	Βιομάρκ	Αρχηγός ή βασιλιάς των Βρετόνων των νοτιοανατολικών

Βασιλείς της Βρετάνης

Πορτραίτο	Βασιλεία	Κάτοχος	Σημειώσεις
	845 - 851	Νομινόης	Κόμης της Βαν Μίσος
	851 - 857	Ερισπόε	Γιος του προηγούμενου Αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς το 851
	857 - 874	Σολομών	Στέφτηκε βασιλιάς της Βρετάνης το 857, αφού πρώτα δολοφόνησε τον ξάδερφό του Ερισπόη, του οποίου δεν ενέκρινε τις στενές διπλωματικές σχέσεις με τη Δυτική Φραγκία. Υπό τη βασιλεία του, η Βρετάνη έφτασε στο απόγειο της γεωγραφικής της επέκτασης. Αφού πολέμησε επί περίπου δεκαπέντε χρόνια ενάντια στους Βίκινγκ στη διάρκεια των Νορμανδικών Επιδρομών, κατάφερε να τους εκδιώξει από τη Βρετάνη, ενώ βοήθησε, μάλιστα, τον Κάρολο τον Φαλακρό να τους εκδιώξει από την Ανζέ το 873. Στο τέλος της βασιλείας του, αποσύρθηκε σε μοναστήρι ώστε να εξιλεωθεί για τον φόνο του Ερισπόη. Το 874, ο γαμπρός του Πασκουέτεν και ο γαμπρός του Ερισπόη, Γκυρβάν τον παρέδωσαν στους Φράγκους οι οποίοι τον δολοφόνησαν.
Πόλεμος Διαδοχής (874-876) : μεταξύ του Πασκουέτεν, κόμη της Βαν, και του Γκυρβάν, κόμη της Ρεν.
Πόλεμος Διαδοχής (876-890) : μεταξύ του Αλαίν, κόμη της Βαν και του Ζουντικαέλ, πρίγκιπα του Ποέρ.
	890 - 907	Αλαίν Α΄ ο Μέγας	Κόμης της Βαν Μόνος βασιλιάς κατά το 890
	908 - 913	Γκουρμαελόν	Κόμης της Κορνουάλης (πριν από το 907) Βασιλεύον πρίγκηπας το 908

Νορμανδική κατοχή

Ημερομηνίες	Σημειώσεις
913 - 931	Κατοχή της Βρετάνης από τους Βίκινγκ υπό τους αρχηγούς Ρόγκνβαλντ και Φελεκάν.
931	Οι Αλαίν Μπαρμπετόρτ και Ζυέλ Μπερανζέ, Κόμης της Ρεν επιχείρησαν να απελευθερώσουν τη Βρετάνη, χωρίς όμως επιτυχία. Ο Φελεκάν σκοτώθηκε στη διάρκεια των συγκρούσεων.
931 - 937	Κατοχή της Βρετάνης από τους Βίκινγκ υπό τον αρχηγό Ινκόν, ο οποίος διαδέχτηκε τον Ρόγκνβαλντ.
931 - 937	Ο Γουλιέλμος ο Μακρύσπαθος, δούκας της Νορμανδίας, ο οποίος είχε καταλάβει το Κοταντέν και το Αβρανσάν, αυτοανακηρύσεται « VVILEIM DUX BRI(TONUM) » δηλαδή « Γουλιέλμος, δούκας των Βρετόνων », όπως αναφέρεται επιγραφή πάνω σε δηνάριο-αρχαιολογικό εύρημα.

Δούκες της Βρετάνης

Οίκος της Ναντ (936-990)

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστεία	Σημειώσεις
1		Αλαίν Μπαρμπετόρτ (910 - 952)	936 - 952	Ναντ	Δούκας της Βρετάνης
Μοιρασμένη αντιβασιλεία (952 - 958) : Τιμπώ ο Κλέφτης, Κόμης της Μπλουά και Φούλκων Β΄, Κόμης του Ανζού
2		Δρόγων (περίπου 950 - 958)	952 - v.958	Ναντ	Δούκας της Βρετάνης στη διάρκεια της μοιρασμένης αντιβασιλείας μεταξύ του θείου του, Τιμπώ του Κλέφτη, Κόμης του Μπλουά, του οποίου ανέθεσε τη διοίκηση στον αρχιεπίσκοπο του Ντολ, Βικοχέν, και του Ζυέλ Μπερανζέ, Κόμη της Ρεν και του γαμπρού του τελευταίου, Φούλκων του Καλού, Κόμη του Ανζού (ο οποίος νυμφεύθηκε τη χήρα του Αλαίν Β΄).
3		Οέλ Α΄ (? - ?)	v.960 - 980	Ναντ	Δούκας της Βρετάνης, Κόμης της Ναντ.
4		Γκερέκ (? - 988)	v.980 - 988	Ναντ	Δούκας της Βρετάνης και Επίσκοπος της Ναντ.
5		Αλαίν, κόμης της Νάντης (περίπου 981 - 990)	988 - 990	Ναντ	Δούκας της Βρετάνης, Κόμης της Ναντ.

Οίκος της Ρεν (990-1066)

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστεία	Σημειώσεις
6		Κόναν Α΄ (? - 27 Ιουνίου 992)	990 - 992	Ρεν	Δούκας της Βρετάνης - Κόμης της Ρεν
7		Γοδεφρείδος Α΄ Μπερανζέ (? - 1008)	992 - 1008	Κατάλογος κομήτων της Ρεν	Δούκας της Βρετάνης
Αντιβασιλεία (1008 - 1012) : Αβουάζ της Νορμανδίας (χηρεύουσα δούκισσα), εν ονόματι του ανήλικου γιου της Αλαίν Γ΄
8		Αλαίν Γ΄ (997- 1η Οκτωβρίου 1040)	1008 - 1040	Κατάλογος κομήτων της Ρεν	Δούκας της Βρετάνης - σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούσε τον τίτλο του Βασιλιά της Βρετάνης.
Αντιβασιλεία (1040 - 1047) : Εόν Α΄ της Παντιέβρ εις όνομα του ανιψιού του Κόναν Β΄
9		Κόναν Β΄ (1030 - 11 Δεκεμβρίου 1066)	1040 - 1066	Κατάλογος κομήτων της Ρεν	Δούκας της Βρετάνης.

Οίκος της Κορνουάιγ (1066-1156)

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστία	Σημειώσεις	Λάβαρο
10		Οέλ Β΄ (περίπου 1030 - 13 Απριλίου 1084)	1066 - 1084	Κορνουάιγ	Δούκας της Βρετάνης, Κόμης της Κορνουάιγ - Κόμης της Ναντ. Σύζυγος της Αβουάζ της Βρετάνης, κόρης του Αλαίν Γ΄ και αδερφής του Κόναν Β΄.
11		Αλαίν Δ΄ Φερζάν (περίπου 1060 - 13 Οκτωβρίου 1119)	1084 - 1115	Κορνουάιγ	Δούκας της Βρετάνης.
12		Κόναν Γ΄ ο Παχύς (1095 - 17 Σεπτεμβρίου 1148)	1115 - 1148	Κορνουάιγ	Δούκας της Βρετάνης.
Αντιβασιλεία (1148 - 1156) : Εντόν ντε Ποροέ εις όνομα της δούκισσας Μπερτ.
13		Μπερτ (1114 - 1156)	1148 - 1156	Κορνουάιγ	Κληρονομική Δούκισσα της Βρετάνης, καθώς ο πατέρας της Κόναν Γ΄ αποκλήρωσε τον γιο του Οέλ Γ΄ λόγω του ότι επρόκειτο για εκτός γάμου τέκνο του και όρισε ως διάδοχο τον εγγονό του Κόναν Δ΄, υπό την αντιβασιλεία του γαμπρού του, Εντόν ντε Ποροέ. Με τον θάνατό του, ο Εντόν απομάκρυνε τον γαμπρό του και ο Οέλ Γ΄ επιχείρησε να διεκδικήσει τα δικαιώματά του επί του θρόνου. Ο Κόναν Δ΄ κατέφυγε στην Αγγλία και ο Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας τον απεκατέστησε στον θρόνο του Δουκάτου το 1156.

Οίκος της Παντιέβρ - Πλανταγενέτες (1156-1221)

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστεία	Σημειώσεις	Λάβαρο
14		Κόναν Δ΄ ο Μικρός (v. 1138 - 20 Φεβρουαρίου 1171)	1156 - 1166	Παντιέβρ	Κόμης του Ρίτσμοντ από το 1146, ανακυρήχτηκε Δούκας το 1156 σε βάρος του αντιβασιλέα του, Εντόν Β΄ ντε Πορροέ. Το 1166, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί σε όφελος της κόρης του Κωνσταντίας, την οποία είχε υποσχεθεί στον Γοδεφρείδο, γιο του Ερρίκου Β΄, βασιλιά της Αγγλίας. Πέθανε στις 20 Φεβρουαρίου 1171.
Αντιβασιλεία (1166 - 1181) : Ερρίκος Β΄ Πλανταγενέτης, βασιλιάς της Αγγλίας, πατέρας του Γοδεφρείδου Πλανταγενέτη
15		Κωνσταντία (περίπου 1161 - Σεπτέμβριος 1201)	1166 - 1201	Παντιέβρ	Κόρη του Κόναν Δ΄, με τον πατέρα της να παραιτείται υπέρ της το 1166. Ο σύζυγός της, Γοδεφρείδος Πλανταγενέτης ανακηρύχτηκε Δούκας της Βρετάνης το 1181, όμως πέθανε πρόωρα στις 19 Αυγούστου 1186. Πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1201.
16		Γοδεφρείδος Β΄ Πλανταγενέτης (23 Σεπτεμβρίου 1158 - 19 Αυγούστου 1186)	1181 - 1186	Πλανταγενέτες	Γιος του Ερρίκου Β΄ Πλανταγενέτη, ανακηρύχτηκε Δούκας της Βρετάνης ως σύζυγος της δούκισσας Κωνσταντίας. Πέθανε στις 19 Αυγούστου 1186.
17		Αρθούρος Α΄ (29 Μαρτίου 1187 – 3 Απριλίου 1203)	1196 - 1203	Πλανταγενέτες	Γιος της Κωνσταντίας και του Γοδεφρείδου Β΄ Πλανταγενέτη, αναγνωρίστηκε ως δούκας το 1196. Μεταξύ 1196 και 1198, ο βασιλιάς της Αγγλίας, Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατέλαβε τη Βρετάνη, ενώ απήγαγε την Κωνσταντία. Ο νεαρός δούκας Αρθούρος Α΄ οδηγήθηκε στην αυλή του Φίλιππου Αύγουστου από τον επίσκοπο της Βαν, μέχρι την απελευθέρωση της μητέρας του. Πέθανε στις 3 Απριλίου 1203.
Αντιβασιλεία (1203 - 1213) : Γκι ντε Τουάρ, τρίτος σύζυγος της δούκισσας Κωνσταντίας, βαγίστρος εις όνομα της ανήλικης κόρης του, Αλίκης
18		Αλίκη (1200 - 21 Οκτωβρίου 1221)	1203 - 1221	Παντιέβρ	Κόρη της Κωνσταντίας και του Γκι ντε Τουάρ, αναγνωρίστηκε ως δούκισσα το 1213 με τον θάνατο του αδερφού της, βαγίστρου της Βρετάνης. Πέθανε στις 21 Οκτωβρίου 1221.

Καπετιανός Οίκος του Ντρε (1221-1341)

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστεία	Σημειώσεις	Θυρεός
-		Αντιβασιλεία (1213 - 1237) : Πέτρος Α΄ του Ντρε Μωκλέρκ Βαγίστρος της Βρετάνης εις όνομα της συζύγου του, δούκισσας Αλίκης μεταξύ 1213 και 1221 Βαγίστρος της Βρετάνης εις όνομα του ανήλικου γιου του, Ιωάννη Α΄ του Κοκκινομάλλη μεταξύ 1221 και 1237.
19		Ιωάννης Α΄ ο Κοκκινομάλλης (1217 ή 1218 – 8 Οκτωβρίου 1286)	1221 - 1286	Ντρε	Γιος του Πιέρ Μωκλέρκ και της δούκισσας Αλίκης. Έγινε δούκας της Βρετάνης το 1221, με τον θάνατο της μητέρας του, όμως, καθώς ήταν ηλικίας μόλις τεσσάρων ετών, ο πατέρας του ανέλαβε την αντιβασιλεία του έως τον θάνατό του το 1237. Πέθανε στις 8 Οκτωβρίου 1286.
20		Ιωάννης Β΄ (3 Ιανουαρίου 1239 – 18 Νοεμβρίου 1305)	1286 - 1305	Ντρε	Κόμης του Ρίτσμοντ από το 1268, έγινε δούκας το 1286 με τον θάνατο του πατέρα του, του δούκα Ιωάννη Α΄. Συμμαχώντας με τον βασιλιά της Γαλλίας, το Δουκάτο έγινε μέλος της Βουλής των Ομοτίμων της Γαλλίας το 1297 από τον Φίλιππο Δ΄ τον Ωραίο. Πέθανε στη Ρώμη στις 18 Νοεμβρίου 1305
21		Αρθούρος Β΄ (25 Ιουλίου 1261 - 27 Αυγούστου 1312)	1305 - 1312	Ντρε	Γιος του Ιωάννη Β΄ και της Βεατρίκη της Αγγλίας, έγινε δούακς της Βρετάνης με τον θάνατο του πατέρα του. Πέθανε στις 27 Αυγούστου 1312.
22		Ιωάννης Γ΄ ο Καλός (8 Μαρτίου 1286 - 30 Απριλίου 1341)	1312 - 1341	Ντρε	Έγινε δούκας το 1312 με τον θάνατο του πατέρα του, Αρθούρου Β΄. Το 1316, τροποποίησε οριστικά τον θυρεό του, αντικαθιστώντας το σύνολο του θυρεού του με αναπαραστάσεις ερμίνων. Η άρνησή του να προετοιμάσει τη διαδοχή του, καθώς και το γεγονός ότι δεν απέκτησε απογόνους οδήγησε στον πόλεμο της βρετονικής διαδοχής. Πέθανε στις 30 Απριλίου 1341.

Πόλεμος Διαδοχής (1341-1365)

Ο Πόλεμος της Βρετονικής Διαδοχής (1341 - 1364) ή πόλεμος των δύο Ζαν είναι μία από τις δευτερεύουσες πολεμικές συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου. Στις 30 Απριλίου 1341, ο δούκας Ιωάννης Γ΄ της Βρετάνης πέθανε χωρίς απογόνους παρά τους τρεις γάμους του, με την Ισαβέλλα των Βαλουά, την Ισαβέλλα της Καστίλης και την Ιωάννα της Σαβοΐας, και χωρίς να έχει ορίσει διάδοχο.

Η Ιωάννα του Παντιέβρ και η Ιωάννα της Φλάνδρας μπήκαν σε διαμάχη για την κληρονομιά, ωθώντας τους συζύγους τους, Ζαν ντε Μονφόρ και Σαρλ ντε Μπλουά να διεκδικήσουν το δουκάτο. Όμως, η Γαλλία και η Αγγλία βρίσκονταν σε πόλεμο από το 1337 και ο Εδουάρδος Γ΄ είχε ανακηρυχτεί βασιλιάς της Γαλλίας. Έτσι, ο Ζαν ντε Μονφόρ του δήλωσε πίστη, ενώ ο Κάρολος του Μπλουά έκανε το ίδιο για λογαριασμό του θείου του, Φίλιππου ΣΤ΄ της Γαλλίας.

Οι Γάλλοι αιχμαλώτισαν τον Ζαν ντε Μονφόρ και εγκατέστησαν στην εξουσία τον Κάρολο του Μπλουά το 1341, όμως ο Εδουάρδος Γ΄ αποβιβάστηκε στην Μπρεστ το 1342. Ενώ ο Ζαν ντε Μονφόρ ήταν σιδεροδέσμιος και η Ιωάννα της Φλάνδρας βρισκόταν εν μέσω κρίσης σχιζοφρένειας, μία ανακωχή συμφωνήθηκε το 1343. Το 1365, μέσω του πρώτου Συμφώνου της Γκεράντ, η Ιωάννα του Παντιέβρ παραιτήθηκε των δικαιωμάτων της από το δουκάτο προς όφελος του Ιωάννη Δ΄.

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Ημερομηνίες	Δυναστεία	Σημειώσεις	Θυρεός
-		Κάρολος του Μπλουά (1319 - 29 Σεπτεμβρίου 1364)	1341 - 1364	Μπλουά	Σύζυγος της Ιωάννα του Παντιέβρ, ο Κάρολος του Μπλουά ανακηρύχτηκε δούκας από τον βασιλιά της Γαλλίας, τον θείο του, Φίλιππο ΣΤ΄ της Γαλλίας. Ο Κάρολος του Μπλουά σκοτώθηκε στη μάχη του Ωραί το 1364
-		Ιωάννα του Παντιέβρ (1319 - 10 Σεπτεμβρίου 1384)	1341 - 1364	Παντιέβρ	Κόμισσα της Παντιέβρ, ανιψιά του Ιωάννη Γ΄ της Βρετάνης
εναντίον
-		Ζαν Β΄ ντε Μονφόρ (περίπου 1294 - 26 Σεπτεμβρίου 1345)	1341 - 1345	Μονφόρ	Κόμης του Μονφόρ, ετεροθαλής αδερφός του Ιωάννη Γ΄ της Βρετάνης
-		Ιωάννα της Φλάνδρας (1295 - 1374)	1341 - 1364	Φλάνδρα
-		Ζαν Γ΄ ντε Μονφόρ (1339 - 1399)	1357 - 1364	Μονφόρ	Γιος του Ζαν Β΄ ντε Μονφόρ, ήταν η μητέρα του, Ιωάννα της Φλάνδρας, που συνέχισε τον πόλεμο μετά τον θάνατο του πατέρα του. Ξεκίνησε να λαμβάνει μέρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις το 1357. Το 1364, πολιόρκησε το Ωραί, βοηθούμενος από ενισχύσεις που είχαν σταλεί από τον Μαύρο Πρίγκιπα, ενώ κατανίκησε και σκότωσε τον Κάρολο του Μπλουά στη μάχη του Ωραί. Εκκίνησε διαπραγματεύσεις με τη δούκισσα Ιωάννα του Παντιέβρ, οι οποίες κατέληξαν στο πρώτο σύμφωνο της Γκεράντ το 1365, το οποίο τον αναγνώριζε ως μόνο δούκα της Βρετάνης.

Οίκος των Καπετιδών-Μονφόρ (1365-1514)

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστεία	Σημειώσεις	Θυρεός
23		Ιωάννης Δ΄ ο Κατακτητής (1339 - 1η Νοεμβρίου 1399)	1365 - 1399	Μονφόρ	Γιος του Ζαν ντε Μονφόρ, ο Ιωάννης Δ΄ ήταν ο νικητής του πολέμου της βρετονικής διαδοχής. Έχοντας δεχτεί έντονη κριτική για τη φιλοαγγλική του στάση, δέχτηκε την επίθεση του βασιλιά Καρόλου Ε΄ της Γαλλίας που κατέλαβε για σύντομη διάρκεια του δουκάτο, ενώνοντάς το με τις υπόλοιπες κτήσεις του Γαλλικού Στέμματος. Επανέκτησε τη Βρετάνη το 1379 έπειτα από κάλεσμα των ίδιων ευγενών που λίγο καιρό νωρίτερα των είχαν υποχρεώσει σε αυτοεξορία.
24		Ιωάννης Ε΄ ο Σοφός (24 Δεκεμβρίου 1389 - 29 Αυγούστου 1442)	1399 - 1442	Μονφόρ	Γιος του Ιωάννη Δ΄
25		Φραγκίσκος Α΄ ο Αγαπητός (11 Μαΐου 1414 - 18 Ιουλίου 1450 )	1442 - 1450	Μονφόρ	Γιος του Ιωάννη Ε΄ και της Ιωάννας της Γαλλίας
26		Πέτρος Β΄ ο Απλός (7 Ιουλίου 1418 - 22 Σεπτεμβρίου 1457)	1450 - 1457	Μονφόρ	Γιος του Ιωάννη Ε΄ και της Ιωάννας της Γαλλίας
27		Αρθούρος Γ΄ ο Δικαιοδότης ή ο Σταβλάρχης του Ρισμόν (24 Αυγούστου 1393 - 26 Δεκεμβρίου 1458)	1457 - 1458	Μονφόρ	Γιος του Ιωάννη Δ΄ και της Ιωάννας της Ναβάρρας
28		Φραγκίσκος Β΄ (23 Ιουνίου 1433 - 9 Σεπτεμβρίου 1488)	1458 - 1488	Μονφόρ	Γιος του Ρισάρ ντ'Ετάμπ, εγγονός του Ιωάννη Δ΄
29		Άννα (25 Ιανουαρίου 1477 - 9 Ιανουαρίου 1514)	1488 - 1514	Μονφόρ	Βασίλισσα των Ρωμαίων και αρχιδούκισσα της Αυστρίας μέσω του γάμου της με τον Μαξιμιλιανό Α΄, υπήρξε επίσης Βασίλισσα της Γαλλίας, της Σικελίας και της Ιερουσαλήμ μέσω του γάμου της με τον Κάρολο Η΄ και εκ νέου βασίλισσα της Γαλλίας και δούκισσα του Μιλάνου μέσω του γάμου της με τον Λουδοβίκο ΙΒ΄.

Καπετιανός Οίκος των Βαλουά-Ορλεάν (1514-1547)

Οι τρεις τελευταίοι δούκες της Βρετάνης δεν ασκούσαν ουσιαστικά διοικητικά καθήκοντα, καθώς ο έλεγχος του δουκάτου ανήκε στον βασιλιά Φραγκίσκο Α΄ της Γαλλίας. Μετά το έδικτο της Ένωσης της Βρετάνης με τη Γαλλία το 1532, ο πληθυσμός της Ναντ υποδέχτηκε πάνω από μια φορά τον Γάλλο μονάρχη με την επευφημία: « Vive le Duc ! » (« Ζήτω ο Δούκας ! »).

Κατάταξη	Πορτραίτο	Όνομα	Βασιλεία	Δυναστεία	Σημειώσεις	Θυρεός
30		Κλαυδία της Γαλλίας (13 Οκτωβρίου 1499 - 20 Ιουλίου 1524)	1514 - 1524	Βαλουά-Ορλεάν	Κόρη της Άννας της Βρετάνης και του Λουδοβίκου ΙΒ΄ της Γαλλίας, Δούκισσα της Βρετάνης με τον θάνατο της μητέρας της. Βασίλισσα της Γαλλίας, Δούκισσα του Μιλάνου, Κόμισσα του Σουασόν, του Μπλουά, του Κουσί, της Ετάμπ και του Μονφόρ, μέσω του γάμου της με τον βασιλιά Φραγκίσκο Α΄ της Γαλλίας
31		Φραγκίσκος Γ΄ (28 Φεβρουαρίου 1518 - 10 Αυγούστου 1536)	1524 - 1536	Βαλουά-Ορλεάν-Ανγκουλέμ	Ο Φραγκίσκος Γ΄, δελφίνος της Γαλλίας, ήταν ο τελευταίος εστεμμένος δούκας. Ο πατέρας του ο βασιλιάς Φραγκίσκος Α΄ κυβερνούσε απευθείας του δουκάτο. Κάτι που συνέβαινε σε πλήρη αντίθεση με το σύμφωνο που συνέδεε τη Βρετάνη με τη Γαλλία, καθώς η Βρετάνη όφειλε να δοθεί ως κτήση στο μικρότερο γιο του Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας.
32		Ερρίκος (31 Μαρτίου 1519 - 10 Ιουλίου 1559)	1536 - 1547	Βαλουά-Ορλεάν-Ανγκουλέμ	Μικρότερος γιος του Φραγκίσκου Α΄, έγινε Δελφίνος και Δούκα της Βρετάνης με τον θάνατο του αδερφού του το 1536. Έφερε τον τίτλο του δούκα χωρίς να έχει στεφθεί τέτοιος στη Ρεν, σύμφωνα με την παράδοση. Με τον θάνατο του πατέρα του το 1547, έγινε βασιλιά της Γαλλίας υπό την ονομασία Ερρίκος Β΄. Το δουκάτο, τότε, ενσωματώθηκε οριστικά στις βασιλικές κτήσεις

Άλλοι

Διεκδικητές

Πορτραίτο	Όνομα	Ημερομηνίες	Δυναστεία	Σημειώσεις	Θυρεός
	Ολιβιέ ντε Μπλουά	1420	Μπλουά	Κόμης του Παντιέβρ - Γιος του Ζαν ντε Μπλουά και της Μαργκερίτ ντε Κλισσόν - Εγγονός της δούκισσας Ιωάννα του Παντιέβρ και του Καρόλου του Μπλουά.
	Κάρολος Η΄ της Γαλλίας	1488	Βαλουά	Βασιλιάς της Γαλλίας - Το 1480, ο πατέρας του, Λουδοβίκος ΙΑ΄ είχε αγοράσει έναντι του ποσού των 50.000 λιρών από τη Νικόλ του Μπλουά-Βρετάνης, κόμισσας της Παντιέβρ και κληρονομικής διαδόχου του Ολιβιέ ντε Μπλουά, τα δικαιώματα επί της Βρετάνης που διατηρούσε.
	Ζαν Β΄ ντε Ροάν	1488	Ροάν	Υποκόμης του Ροάν - σύζυγος της Μαρίας της Βρετάνης, κόρης του δούκα Φραγκίσκου Α΄ - όσο η Άννα της Βρετάνης ήταν ακόμη ανήλικο κορίτσι (και παρά το γεγονός ότι ο Φραγκίσκος Β΄ την είχε αναγνωρίσει ως διάδοχο μέσω του Συμβουλίου των Ευγενών), ο Ζαν διεκδίκησε το δουκάτο λόγω της ύπαρξης του Συμφώνου της Γκεράντ το οποίο απέκλειε τη διαδοχή από τις γυναίκες όσο υπήρχε διάδοχος αρσενικού γένους - Έλαβε πάνω από μια φορά τον τίτλο του δούκα, κάτι που ο Κάρολος Η΄ του απαγόρευσε στη συνέχεια.
	Ζαν ντε Σαλόν	1488	Σαλόν-Αρλαί	Πρίγκιπας της Οράγγης - Αν και ποτέ δεν διεκδίκησε επισήμως τα δικαιώματά του επί του συγκεκριμένου τίτλου, υποχρέωσε τον Κάρολο Η΄ να τον πληρώσει ώστε να παραιτηθεί αυτών. Γιος της Αικατερίνης της Βρετάνης, η ίδια αδερφή του τελευταίου δούκα Φραγκίσκου Β΄, τα δικαιώματά του σύμφωνα με τους βρετονικούς νόμους (Σύμφωνο της Γκεράντ) ήταν, δίχως αμφιβολία, τα καλύτερα δυνατά για να μπορέσει να διαδεχτεί τον Φραγκίσκο Β΄.
	Ισαβέλλα της Ισπανίας	1590 - 1598	Αψβούργοι	Ινφάντα της Ισπανίας - μεγαλύτερη κόρη του βασιλιά Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας και της Ελισάβετ του Βαλουά, η ίδια μεγαλύτερη κόρη του Ερρίκου Β΄, είχε κληρονομήσει τα δικαιώματα για τη διαδοχή του δουκάτου, σύμφωνα με τον νόμο περί διαδοχής προγενέστερο του Εδίκτου της Ενώσεως, καθώς ο βασιλιάς Ερρίκος Γ΄ της Γαλλίας ήταν αδερφός του τελευταίου δούκα. Αρνούμενος να αναγνωρίσει το Έδικτο της Ενώσεως του 1532, ο Φίλιππος Β΄ απέστειλε τις στρατιωτικές του δυνάμεις στη Βρετάνη ώστε να υποστηρίξει τις διεκδικήσεις της δούκισσας Ισαβέλλας του και να δημιουργήσει μια γέφυρα προς τις κτήσεις του στις Κάτω Χώρες.
	Φίλιππος Εμμανουήλ της Λωρραίνης	1590 - 1598	Λωρραίνη	Δούκας του Μερκέρ - Κυβερνήτης της Βρετάνης - σύζυγος της Μαρίας του Λουξεμβούργου, κόμισσας της Παντιέβρ (διεκδικήτρια βάση δικαίου).

Τίτλος ευγένειας

Πορτραίτο	Όνομα	Ημερομηνίες	Δυναστεία	Σημειώσεις	Θυρεός
	Λουδοβίκος της Γαλλίας ( 25 Ιουνίου 1704 - 13 Απριλίου 1705)	1704 - 1705	Βουρβόνοι	Γιος του Λουδοβίκου της Γαλλίας, Δελφίνος, δισέγγονος του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας - Έλαβε τον τίτλο από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ κατά τη γέννησή του, πέθανε σε ηλικία εννέα μηνών.
	Λουδοβίκος της Γαλλίας (8 Ιανουαρίου 1707 - 8 Μαρτίου 1712)	1707 - 1712	Βουρβόνοι	Αδερφός του προηγούμενου - Έλαβε τον τίτλο από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ κατά τη γέννησή του, με τον Λουδοβίκο της Γαλλίας να γίνεται στη συνέχεια δελφίνος, με τον θάνατο του πατέρα του.
	Φραγκίσκος των Βουρβόνων (22 Νοεμβρίου 1972 - 7 Φεβρουαρίου 1984 )	1973 - 1984	Βουρβόνοι	Γιος του Αλφόνσου των Βουρβόνων, δούκα του Κάδιξ και δούκα του Ανζού, νόμιμου διεκδικητή του γαλλικού θρόνου - Έλαβε τον τίτλο από τον παππού του, Ιάκωβο Ερρίκο των Βουρβόνων στις 13 Οκτωβρίου 1973 - Δούκας της Βουρβόνης μετά τον θάνατο του παππού του το 1975.

Υποτέλεια

Από το 1169 με τον δούκα Γοδεφρείδο Β΄, οι δούκες της Βρετάνης ορκίζονταν πίστη στον βασιλιά της Γαλλίας (ορισμένες φορές ορκίζονταν πίστη στους βασιλείς της Αγγλίας όταν οι τελευταίοι διεκδικούσαν τον τίτλο του βασιλιά της Γαλλίας) για τη Βρετάνη. Αυτό γινόταν ως συνήθεια έως και τον Ιωάννη Δ΄, είτις για διάρκεια 176 ετών. Οι επόμενοι δούκες έδιναν απλό όρκο, παρά τις επαναλαμβανόμενες διαμαρτυρίες και αιτιάσεις της γαλλικής βασιλικής αυλής.

Οι δούκες όφειλαν, επίσης, να δίνουν όρκο πίστης και για τις άλλες κτήσεις που διέθεταν:

• στον βασιλιά της Αγγλίας για το Τιμάριο του Ρίτσμοντ (όταν αυτός τους το παραχωρούσε) ;
• στον βασιλιά της Γαλλίας :
  • για την υποκομητεία της Λιμόζ : ο Αρθούρος Β΄ στον Κάρολο του Μπλουά
  • για την κομητεία του Μονφόρ-Λ'Αμωρί : Από τον Ιωάννη Δ΄.

Ο δούκας Αρθούρος Γ΄, που είχε γίνει σταβλάρχης της Γαλλίας πριν από την άνοδό του στον δουκικό θρόνο, όταν και δεν ήταν παρά μονάχα κόμης του Ρίτσμοντ — ήταν γνωστός υπό την ονομασία connétable de Richemont — ο οποίος, ορκιζόμενος πίστη στις 14 Οκτωβρίου 1457, είχε έναν βαστάζο να προηγείται ο οποίος έφερε δύο σπαθιά : το ένα έξω από τη θήκη του με τη λεπίδα προς τα πάνω, λόγω του δουκικού του τίτλου, το άλλο στη θήκη, λόγω της θέσης του ως σταβλάρχη.

Το 1366, ο Ιωάννης Δ΄ απέφυγε να δώσει όρκο πίστης υποστηρίζοντας ότι επιθυμούσε να το κάνει, αν και αμέσως μετά έδωσε όρκο πίστης για το φέουδό του της κομητείας του Μονφόρ-Λ'Αμωρί. Οι δισταγμοί αυτοί στο να δοθεί όρκος πίστης στον βασιλιά ήταν χαρακτηριστικοί μιας περιόδου κατά την οποία η βασιλική εξουσία είχε δεχθεί ισχυρό πλήγμα από τον Εκατονταετή Πόλεμο και όπου οι μεγαλύτεροι και πιο ισχυροί φεουδάρχες επιχειρούσαν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους και να μην είναι υποχρεωμένοι να λογοδοτούν στον βασιλιά της Γαλλίας. Ένα από τα πλέον σημαντικά θέματα της διαμάχης αυτής για την εξουσία ήταν ο Τρελός Πόλεμος στον οποίο ο Φραγκίσκος Β΄ οδήγησε τη Βρετάνη, ερχόμενος σε μετωπική σύγκρουση με τη βρετονική αριστοκρατία η οποία στην πλειοψηφία της ήταν πιστή στον βασιλιά της Γαλλίας.

Πηγές

• John Le Patourel, Feudal Empires: Norman and Plantagenet; ed. Michael Jones, (The Hambledon Press, 1984)
• Michael Jones, The Creation of Brittany, (The Hambledon Press, 1988)
• Pierre Riche, The Carolingians:A family who forged Europe, Transl. Michael Idomir Allen, (University of Pennsylvania Press, 1993)