Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κολομάν της Γαλικίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κολομάν της Γαλικίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Kálmán Árpád-házi (Ουγγρικά)
Γέννηση1208
Βασίλειο της Ουγγαρίας
Θάνατος1241
Čazma
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημαpolitician before the emergence of political parties
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣαλομέα της Πολωνίας (από 1215)[1]
ΓονείςΑνδρέας Β΄ της Ουγγαρίας[2] και Γερτρούδη της Μερανίας[2]
ΑδέλφιαΓιολάνδη της Ουγγαρίας
Αγία Ελισάβετ της Ουγγαρίας
Άννα Μαρία της Ουγγαρίας
Στέφανος ο Υστερότοκος
Ανδρέας της Γαλικίας
Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας
ΟικογένειαΟίκος των Άρπαντ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδούκας (Πριγκιπάτο του Χάλιτσκ)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Κολομάν της Γαλικίας, Ουγγρική γλώσσα: "Kálmán" (1208 - 1241) από τον Οίκο των Αρπάντ ήταν πρίγκιπας (1214-1215), μετά βασιλιάς (1216-1221) της Γαλικίας και δούκας της Σλαβονίας (1226-1241). Ο Κολομάν ήταν ο δεύτερος γιος του βασιλέως της Ουγγαρίας Ανδρέα Β΄ με την πρώτη του σύζυγο Γερτρούδη της Μερανίας. Ο πατέρας του και ο Δούκας της Πολωνίας Λέσεκ Α΄ ο Λευκός προχώρησαν σε Συνθήκη σύμφωνα με την οποία ο μικρός Κολομάν θα παντρευόταν την κόρη του Λέσεκ Α΄ Σαλομέα της Πολωνίας. Η Γαλικία διαιρέθηκε, το δυτικό της τμήμα πέρασε στον Λέσεκ τα υπόλοιπα εδάφη στον Κολομάν, στα τέλη του 1214 οι Πολωνοί κατέλαβαν ολόκληρο το βασίλειο αλλά οι Ούγγροι το ανακατέλαβαν. Ο Ανδρέας Β΄ διόρισε έναν Ούγγρο ευγενή τον Βενέδικτο τον Φαλακρό να διοικήσει την Γαλικία στο όνομα του μικρού Κολομάν.

Σε δύο χρόνια (1216) ο Κολομάν στέφτηκε ο πρώτος βασιλιάς της Γαλικίας από τον ίδιο τον πάπα. Όταν κατέλαβαν την Γαλικία τα Ουγγρικά στρατεύματα ο Λέσεκ Α΄ συμμάχησε με τον πρίγκιπα του Νόβγκοροντ Μστισλάβ Μστισλάβιτς, επιτέθηκαν στην Γαλικία (1219) έδιωξαν τον Κολομάν και τοποθέτησαν τον Ντανίλο της Γαλικίας, γαμπρό του Μστισλάβ. Ο Ντανίλο που διεκδικούσε την Γαλικία από το 1205 επιτέθηκε σε Πολωνικές περιοχές, αυτό ανάγκασε τον Λέσεκ Α΄ και τον Ανδρέα Β΄ της Ουγγαρίας να συμμαχήσουν ξανά. Το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου (1219) ο Ουγγρικός και ο Πολωνικός στρατός επιτέθηκαν στην Ουγγαρία, αποκατέστησαν στον θρόνο τον μικρό Κολομάν. Ο Μστισλάβ Μστισλάβιτς και οι Κουμάνοι συμμάχοι του επιτέθηκαν τον Αύγουστο του 1221 για άλλη μια φορά στην Γαλικία, ο Κολομάν όχι μόνο ανατράπηκε αλλά και αιχμαλωτίστηκε. Ο Ανδρέας Β΄ αναγκάστηκε για να εξασφαλίσει την ελευθερία του γιου του να απαρνηθεί από τα δικαιώματα του στην Γαλικία και να παντρέψει τον μικρότερο γιο του Ανδρέα με την Άννα, κόρη του Μστισλάβ Μστισλάβιτς. Ο Κολομάν επέστρεψε στην Ουγγαρία (1222), εγκαταστάθηκε στην Σλαβονία στην οποία είχε μεγάλα κτήματα τουλάχιστον μια δεκαετία (1210), απέκτησε αργότερα (1226) δικαιώματα στην Κροατία και την Δαλματία. Με τον μεγαλύτερο αδελφό του Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας συνεργάστηκαν σε θέματα της κληρονομιάς του πατέρα τους από την εποχή που ζούσε ακόμα.

Ο Κολομάν ήταν ο δεύτερος γιος του βασιλέως της Ουγγαρίας Ανδρέα Β΄ και της πρώτης συζύγου του Γερτρούδης της Μερανίας.[3] Ο πατέρας του Ανδρέα Β΄ και παππούς του Κολομάν Μπέλα Γ΄ της Ουγγαρίας ήταν ο πρώτος βασιλεύς της Ουγγαρίας που κατέκτησε το Πριγκιπάτο της Γαλικίας (1188).[4] Ο Μπέλα Γ΄ έδωσε δώρο την Γαλικία στον ανήλικο Ανδρέα αλλά έγινε σύντομα μισητός επειδή δεν σεβόταν τα έθιμα των κατοίκων και την Ορθόδοξη πίστη τους.[4] Οι κάτοικοι της Γαλικίας έδιωξαν τον Ανδρέα από την περιοχή τους (1189-1190) αλλά ο ίδιος σε όλη του την ζωή δεν παραιτήθηκε ποτέ από τα δικαιώματα του σε αυτήν.[4][5] Από την εποχή που ο Ρόμαν ο Μέγας ο οποίος ένωσε τα Πριγκιπάτα της Βολυνίας και της Γαλικίας έπεσε σε μάχη εναντίον των Πολωνών (1205) ο Ανδρέας Β΄ προχωρούσε σχεδόν κάθε χρόνο σε εκστρατεία εναντίον της Γαλικίας.[6][7] Ο Ανδρέας Β΄ υιοθέτησε τους τίτλους "βασιλεύς της Γαλικίας και της Λοδομερίας" με στόχο να δείξει ότι διεκδικούσε τα δύο πριγκιπάτα.[8][9] Τα πρώτα χρόνια υποστήριξε τους ανήλικους γιους του Μστισλάβ Μστισλάβιτς Ντανίλο της Γαλικίας και Βασίλκο Ρομανόβιτς εναντίον του Βλαντίμιρ Γ΄ Ιγκόρεβιτς και των αδελφών του που διεκδικούσαν επίσης την Γαλικία.[10]

Ο Κολομάν γεννήθηκε (1208) και πήρε το όνομα του από έναν Ιρλανδό προσκυνητή που καταγράφηκε στην Αυστρία (1012).[11] Η μεγάλη εύνοια που είχε η μητέρα του στους συγγενείς της και τους ευγενείς από την Γερμανία εξόργισε την τοπική αριστοκρατία.[8] Η Γερτρούδη δολοφονήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1213 από μια ομάδα Ούγγρων ευγενών λίγο μετά την αναχώρηση του συζύγου της σε εκστρατεία εναντίον της Γαλικίας.[12] Ο Ανδρέας Β΄ επέστρεψε στην Ουγγαρία αφού όρισε έναν τοπικό Βογιάρο ευγενή τον Βλάντισλαβ να κυβερνήσει την Γαλικία στο όνομα του.[13] Ο Λέσεκ Α΄ της Πολωνίας παραχώρησε άσυλο στον Ντανίλο της Γαλικίας και τον Βασίλκο Ρομανόβιτς, προχώρησαν κατόπιν σε συμμαχίες με τοπικούς πρίγκιπες όπως ο Αλέξανδρο Βσεβολόντοβιτς και ο Μστισλάβ Γιαροσλάβιτς.[13] Οι Πολωνοί σύμμαχοι εισέβαλαν στην Γαλικία, συνέτριψαν τον Βλάντισλαβ αλλά δεν μπόρεσαν να κατακτήσουν την πρωτεύουσα του πριγκιπάτου.[14][15] Σε μια επιστολή που έστειλε ο Ανδρέας Β΄ στον πάπα Ιννοκέντιο Γ΄ σημειώνει ότι οι βαρόνοι της Γαλικίας του είχαν προτείνει να τοποθετήσει βασιλιά της χώρας τον δεύτερο γιο του Κολομάν.[16] Ο Λέσεκ Α΄ της Πολωνίας ήταν ο πρώτος που του είχε κάνει την πρόταση και του έδωσε σύζυγο την κόρη του Σαλομέα.[17] Ο Ανδρέας Β΄ και ο Λέσεκ Α΄ συναντήθηκαν (1214), προχώρησαν σε κοινή εκστρατεία και ανέτρεψαν την ίδια χρονιά τον Βλάντισλαβ.[18]

Πρίγκιπας της Γαλικίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Πριγκιπάτο της Γαλικίας/Χάλιτς και τα γειτονικά κρατίδια

Ο μικρός Κολομάν ορίστηκε νέος βασιλιάς της Γαλικίας αλλά επειδή ήταν ακόμα ανήλικος ο πατέρας του όρισε μια σειρά από Ούγγρους ευγενείς ως κηδεμόνες με βασικότερο τον Κάρολο τον Φαλακρό.[18] Ο Ανδρέας Β΄ έστειλε επιστολή στον πάπα Ιννοκέντιο Γ΄, τον ευχαρίστησε και του ζήτησε να εξουσιοδοτήσει τον Ιωάννη, Αρχιεπίσκοπο του Έστεργκομ να στέψει τον Κολομάν βασιλιά.[18][19] Στην επόμενη επιστολή ευχαρίστησε ξανά τον πάπα και τον ενημέρωσε ότι ξέσπασε σφοδρή σύγκρουση ανάμεσα στον Ανδρέα και τους αντάρτες που πολιορκούσαν την Γαλικία.[20] Ο Ανδρέας Β΄ ζήτησε επίσης από τον Ιννοκέντιο Γ΄ να στείλει έναν παπικό Λεγάτο για να νομιμοποιήσει την άνοδο του γιου του στον θρόνο.[21] Ο Πάπας Ονώριος Γ΄ δήλωσε αργότερα ότι ο Ιωάννης έστεψε βασιλιά τον Κολομάν "με τις ευλογίες της Αγίας Έδρας" αλλά οι συνθήκες της στέψης του ήταν άγνωστες.[22][23] Οι σχέσεις ανάμεσα στον Ανδρέα Β΄ και τον Λέσεκ Α΄ εντάθηκαν απότομα, ο Λέσεκ Α΄ παραχώρησε την βασικότερη πριγκιπική έδρα της Βολυνίας στους Ντανιέλ και Βασίλκο Ρομανόβιτς.[18][24] Ο Ουγγρικός στρατός επιτέθηκε στην Γαλικία (1215-1216) και κατέλαβε το Πσέμισλ.[23] Ο Λέσεκ Α΄ πλησίασε τον πρίγκιπα του Νόβγκοροντ Μστισλάβ Μστισλάβιτς και του ζήτησε βοήθεια εναντίον των Ούγγρων.[23] Η αλληλουχία των γεγονότων δεν είναι αξιόπιστη επειδή οι χρονολογίες είναι αβέβαιες.[23][25] Την περίοδο 1215-1219 ο Μστισλάβ Μστισλάβιτς εισέβαλε με τον στρατό του στην Γαλικία αναγκάζοντας τον Κολομάν, τον Βενέδικτο τον Φαλακρό και τους υπόλοιπους κηδεμόνες του να δραπετεύσουν στην Ουγγαρία.[26][27]

Ο Μστισλάβ Μστισλάβιτς έδωσε την κόρη του Άννα σύζυγο στον Ντανίλο Ρομανόβιτς ο οποίος κατέλαβε σύντομα τα εδάφη ανάμεσα στους ποταμούς Βιεπς και Μπουκ.[28] Ο Λέσεκ Α΄ εξοργισμένος με την στάση του συμμάχου του προχώρησε σε νέα συμμαχία με τον Ανδρέα Β΄ της Ουγγαρίας.[29][30] Οι ενωμένες δυνάμεις τους νίκησαν τον Οκτώβριο του 1219 σε τρεις μάχες τον στρατό του Μστισλάβ Μστισλάβιτς.[31][32] Ο Μστισλάβ Μστισλάβιτς και ο Ντανίλο εγκατέλειψαν την Ουγγαρία, στον θρόνο της χώρας επανήλθε ο Κολομάν.[31][33] Ο γαμπρός του Σουντισλάβ ορκίστηκε από τον Ανδρέα Β΄ την ίδια περίοδο αρχηγός του βασιλικού στρατού της Γαλικίας.[34] Ο Μστισλάβ Μστισλάβιτς στρατολόγησε Κουμάνους, επιτέθηκε στην Γαλικία αλλά δεν μπόρεσε να καταλάβει την πρωτεύουσα,[29] Η αποτυχία έδωσε θάρρος στον στρατό της Γαλικίας, εγκατέλειψαν την χώρα τους για να βοηθήσουν τον Λέσεκ Α΄ στην εκστρατεία του στην Βολυνία. Ο μικρός Κολομάν μεταφέρθηκε στην καλά οχυρωμένη εκκλησία της Παρθένου.[29][31] Ο Μστισλάβ Μστισλάβιτς εκμεταλλεύτηκε το πλεονέκτημα της απουσίας του στρατού για να επιτεθεί ξανά στην Γαλικία, πολιορκήθηκε και οι υπερασπιστές τράπηκαν σε φυγή (14 Αυγούστου 1221).[31][33] Οι φύλακες του Κολομάν προσπάθησαν να αντισταθούν αλλά η έλλειψη του νερού τους ανάγκασε να παραδοθούν, ο Κολομάν και η Σαλομέα φυλακίστηκαν.[31] Οι εσωτερικοί εμφύλιοι στην Ουγγαρία δεν επέτρεψαν στον Ανδρέα Β΄ να προχωρήσει σε νέα εκστρατεία στην Γαλικία, προσπάθησε να συμβιβαστεί με τον Μστισλάβ Μστισλάβιτς (1221-1222).[29][35] Ο Κολομάν παραιτήθηκε από όλα τα δικαιώματα στον θρόνο της Γαλικίας και η κόρη του Μστισλάβ Μαρία θα παντρευόταν τον μικρότερο αδελφό του Ανδρέα ώστε να μεταφερθούν σε εκείνον τα κληρονομικά δικαιώματα.[29][35]

Δούκας της Σλαβονίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την απελευθέρωση του (1222) ο Κολομάν επέστρεψε στην Ουγγαρία.[29] Ο πατέρας του πλησίασε τον πάπα Ονώριο Γ΄, του ζήτησε να ακυρώσει την συμφωνία που είχε κάνει με τον Μστισλάβ Μστισλάβιτς, ο πάπας του απάντησε ότι το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι να ακυρώσει την μεταφορά της κληρονομιάς από τον Κολομάν στον Ανδρέα.[35][36] Ο Κολομάν διατήρησε τον τίτλο "βασιλεύς της Γαλικίας" μέχρι τον θάνατο του αν και δεν επισκέφτηκε ποτέ ξανά την χώρα.[35] Με την σύζυγο του έζησε στα οικογενειακά κτήματα που κατείχαν από το 1210, βρίσκονταν κοντά στα σύνορα της Ουγγαρίας με την Γαλικία.[35][37][38] Ο Ανδρέας Β΄ εμπιστεύτηκε στον Κολομάν την διακυβέρνηση της Σλαβονίας, της Κροατίας και της Δαλματίας (1226).[39] Τις τρεις περιοχές κυβερνούσε ο μεγαλύτερος αδελφός του Κολομάν και διάδοχος του πατέρα του Μπέλα που μεταφέρθηκε στην Τρανσυλβανία.[39] Το καλοκαίρι του 1226 ο Κολομάν επισκέφτηκε την Δαλματία και έγινε δεκτός από τους κατοίκους των πόλεων.[40] Ο Κολομάν προχώρησε σε δωρεές στην επισκοπή του Τρόγκιρ και επιβεβαίωσε τις παλαιότερες της μητέρας του με διατάγματα (1229).[41] Την περίοδο 1226-1229 ζούσε ωστόσο τον περισσότερο χρόνο στα παλιά οικογενειακά του κτήματα.[42] Ο Κολομάν υποστήριξε τις προσπάθειες του μεγαλύτερου αδελφού του Μπέλα να αναθεωρήσουν τις δωρεές του πατέρα τους ενώ ο ίδιος βρισκόταν ακόμα εν ζωή, επιβεβαίωσαν μια παλιότερη δωρεά του Μπαν της Κροατίας (1231).[43]

Ο Κολομάν αγνόησε τα προνόμια των Ναιτών και προσπάθησε να φορολογήσει την περιουσία τους, αυτοί αντέδρασαν και διαμαρτυρήθηκαν στον πάπα.[44] Ο πάπας όρισε τον Βαρθολομαίο ντε Γκρος, επίσκοπο του Πετς σαν διαιτητή στην διαμάχη ανάμεσα στον ηγούμενο του Αββαείου του Πετσβαράντ και τον προκαθήμενο του Κεφαλαίου του Πετς. Η ρητή εντολή του πάπα ήταν να μην αφορίσει κανείς τον Κολομάν χωρίς την δική του σύμφωνη γνώμη.[44] Οι τρεις ηγούμενοι έπεισαν τον Κολομάν να επαναφέρει τα παλιά προνόμια των Ναιτών (31 Ιουλίου 1231) αλλά η τελική συμφιλίωση ήρθε μετά από πολλά χρόνια διαπραγματεύσεων (1239).[44] Ο Κολομάν παραχώρησε πολλά προνόμια σε Γερμανούς, Σάξονες, Ούγγρους και Σλάβους "νέους εποίκους" που εγκαταστάθηκαν στο Βούκοβαρ (1239), τους επέτρεψε ακόμα και να κυβερνούνται αυτόνομα με τους δικούς του δικαστές. Ο Κολομάν και ο μεγαλύτερος αδελφός του Μπέλα αντέδρασαν έντονα στον τρίτο γάμο του πατέρα τους με την Βεατρίκη των Εστέ. Με τον θάνατο του Ανδρέα Β΄ (21 Σεπτεμβρίου 1235) την κατηγόρησαν για μοιχεία, ο γιος που γέννησε αργότερα Στέφανος ο Υστερότοκος αποκλείστηκε από τα μεγαλύτερα ετεροθαλή αδέλφια του από κάθε τίτλο ως νόθος. Ο Πάπας Γρηγόριος Θ΄ τον πίεσε να καταδιώξει τους αιρετικούς, εισέβαλε στην Βοσνία και στην Ζαχλουμία αλλά δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει την ίδρυση της Βοσνιακής εκκλησίας. Υποστήριξε την ίδρυση της Βοσνιακής εκκλησίας και παραχώρησε το Βούκοβαρ στον επίσκοπο της. Οι Μογγόλοι επιτέθηκαν από τα ανατολικά στο Βασίλειο της Ουγγαρίας, ο ίδιος έσπευσε να βοηθήσει τον μεγάλο του αδελφό αλλά ο Ουγγρικός στρατός υπέστη πανωλεθρία στην "μάχη του Μόχι" (11 Απριλίου 1241). Ο Κολομάν υπέστη και ο ίδιος σοβαρά χτυπήματα στην διάρκεια της μάχης και πέθανε λίγες βδομάδες αργότερα από τα τραύματα του.

  1. p11413.htm#i114130. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  3. Almási 1994, σ. 316
  4. 4,0 4,1 4,2 Engel 2001, σ. 54
  5. Font 1991, σ. 120
  6. Font 1991, σ. 121-122
  7. Engel 2001, σσ. 54, 89
  8. 8,0 8,1 Engel 2001, σ. 90
  9. Font 1991, σ. 122
  10. Font 1991, σσ. 121–122
  11. Font & Barabás 2017, σσ. 11-12
  12. Engel 2001, σ. 91
  13. 13,0 13,1 Font & Barabás 2017, σσ. 27–28
  14. Font & Barabás 2017, σ. 28
  15. Hollý 2007, σ. 11
  16. Hollý 2007, σσ. 11-12
  17. Hollý 2007, σ. 12
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 Font 1991, σ. 126
  19. Hollý 2007, σ. 15
  20. Hollý 2007, σ. 16
  21. Hollý 2007, σσ. 16-17
  22. Hollý 2007, σ. 17
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 Font 1991, σ. 127
  24. Font & Barabás 2017, σ. 43
  25. Hollý 2007, σσ. 20-22
  26. Hollý 2007, σσ. 20-21
  27. Font & Barabás 2017, σ. 67
  28. Hollý 2007, σ. 21
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 Font 1991, σ. 128
  30. Dimnik 2003, σ. 290
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 Hollý 2007, σ. 22
  32. Font & Barabás 2017, σσ. 68, 74
  33. 33,0 33,1 Font & Barabás 2017, σ. 68
  34. Font & Barabás 2017, σσ. 62, 68
  35. 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 Hollý 2007, σ. 23
  36. Font & Barabás 2017, σ. 76
  37. Barabás 2016, σ. 96
  38. Font & Barabás 2017, σ. 75
  39. 39,0 39,1 Hollý 2007, σ. 26
  40. Font & Barabás 2017, σ. 85
  41. Font & Barabás 2017, σσ. 62, 85
  42. Font & Barabás 2017, σ. 84
  43. Font & Barabás 2017, σσ. 84, 89
  44. 44,0 44,1 44,2 Font & Barabás 2017, σ. 109
  • Almási, Tibor (1994). "Kálmán 2.". In Kristó, Gyula; Engel, Pál; Makk, Ferenc (eds.). Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) [Encyclopedia of the Early Hungarian History (9th–14th centuries)] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σ. 316.
  • Barabás, Gábor (2015). "Viola opolei hercegnő és Kálmán szlavón herceg: Egy historiográfiai vita margójára [Duchess Viola of Opole and Coloman, Duke of Slavonia: Contribution to a Historiographical Dispute]". Világtörténet (in Hungarian). 37 (1): 5–28.
  • Barabás, Gábor (2016). "Coloman of Galicia and his Polish Relations. The Duke of Slavonia as Protector of Widowed Duchesses". In Bagi, Dániel; Barabás, Gábor; Máté, Zsolt (eds.). Hungaro–Polonica: Young Scholars on Medieval Polish–Hungarian Relations. Történészcéh Egyesület. σσ. 89–117.
  • Barabás, Gábor (2017). "Kálmán szlavón herceg és IX. Gergely pápa: Magyar királyi herceg az Apostoli Szentszék szolgálatában? [Coloman, Duke of Slavonia and Pope Gregory IX: Hungarian Royal Prince in the Service of the Holy See?]". Aetas (in Hungarian). 32 (3). AETAS Könyv- és Lapkiadó Egyesület: 36–51.
  • Barabás, Gábor (2019). "Prince Coloman's Life after 1226: A Member of the Árpádian Dynasty and Central European Narrative Sources". Hungary and Hungarians in Central and East European Narrative Sources (10th–17th Centuries). Pécs: University of Pécs. σσ. 107–123.
  • Barabás, Gábor (2020). "A King in Slavonia: Prince Coloman in the Realm of St Stephen in the 1230s". Stefan the First-Crowned and His Time. Belgrade: Institute of History. σσ. 291–308.
  • Dimnik, Martin (2003). The Dynasty of Chernigov, 1146–1246. Cambridge University Press.
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers.
  • F. Romhányi, Beatrix (2022). "Kálmán herceg és a pálosok [Prince Coloman and the Paulines]". In Bagi, Dániel; Barabás, Gábor; Fedeles, Tamás; Kiss, Gergely (eds.). Ruscia – Hungaria – Europa. Ünnepi kötet Font Márta professzor asszony 70. születésnapjára (in Hungarian). Kronosz Kiadó. σσ. 529–535.
  • Font, Márta (1991). "II. András orosz politikája és hadjáratai [Andrew II's policy and campaigns in Rus']". Századok (in Hungarian). 125 (1–2): 107–144.
  • Font, Márta (2019). "Coloman, the King of Galicia: The Problems of Coronation". Specimina nova. Pars prima, Sectio mediaevalis: dissertationes historicae collectae per Cathedra Historiae Medii Aevi Modernorumque Temporum Universitatis Quinqueecclesiensis. 10. University of Pécs: 81–94.
  • Font, Márta; Barabás, Gábor (2017). Kálmán, Halics királya, Szlavónia hercege, 1208–1241 [Coloman, King of Halych, Duke of Slavonia, 1208–1241] (in Hungarian). Magyar Történelmi Társulat–Kronosz Kiadó.
  • Font, Márta; Barabás, Gábor (2019). Coloman, King of Galicia and Duke of Slavonia (1208–1241): Medieval Central Europe and Hungarian Power. Amsterdam University Press.
  • Gál, Judit (2020). Dalmatia and the Exercise of Royal Authority in the Árpád-Era Kingdom of Hungary. Arpadiana III., Research Centre for the Humanities.
  • Hollý, Karol (2007). "Princess Salomea and Hungarian–Polish Relations in the Period 1214–1241" (PDF). Historický Časopis. 55 (Supplement): 5–32.
  • Homza, Martin (2021). "Coloman of Galicia, a Symbol of Medieval Intellectual Culture Between Slovakia and Croatia". In Holjevac, Željko; Homza, Martin (eds.). Studia Carpathico-Adriatica, Vol. II: Intellectual Connections Between Croatia and Slovakia. Slovak–Croatian Commission of Humanities. σσ. 15–24
  • Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Rulers of the House of Árpád] (in Hungarian). I.P.C. Könyvek.
  • Runciman, Steven (1989). A History of the Crusades, Volume II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East 1100–1187. Cambridge University Press.