Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κριστιάνο Ρονάλντο

λήμμα ημιπροστατευμένο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Κριστιάνο Ρονάλντο

Το 2023 με την Αλ Νασρ Ριάντ
Προσωπικές πληροφορίες
Πλήρες όνομαΚριστιάνο Ρονάλντο ντος Σάντος Αβέιρο
Ημερ. γέννησης5 Φεβρουαρίου 1985 (1985-02-05) (39 ετών)
Τόπος γέννησηςΦουνσάλ, Πορτογαλία
Ύψος1,85 μ.[1][2][3]
ΘέσηΕπιθετικός
Πληροφορίες συλλόγου
ΟμάδαΑλ Νασρ Ριάντ
Νούμερο φανέλας7
Ομάδες νέων
1993–1995Αντορίνια
1995–1997Νασιονάλ
1997–2002Σπόρτινγκ Λισαβόνας
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
2002–2003Σπόρτινγκ Λισαβόνας Β2(0)
2002–2003Σπόρτινγκ Λισαβόνας 25(3)
2003–2009Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ196(84)
2009–2018Ρεάλ Μαδρίτης292(311)
2018–2021Γιουβέντους98(81)
2021–2022Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ40(19)
2023–Αλ Νασρ Ριάντ59(59)
Εθνική ομάδα
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
2001Πορτογαλία Κ-159(7)
2001–2002Πορτογαλία Κ-177(5)
2003Πορτογαλία Κ-205(1)
2002–2003 Πορτογαλία Κ-2110(3)
2004Πορτογαλία Κ-233(2)
2003–Πορτογαλία217(135)
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα και έχουν ανανεωθεί έως 6 Δεκεμβρίου 2024.

† Συμμετοχές (Γκολ).

‡ Οι συμμετοχές και τα γκολ στις εθνικές ομάδες έχουν ανανεωθεί έως 15 Νοεμβρίου 2024.

Ο Κριστιάνο Ρονάλντο ντος Σάντος Αβέιρο (πορτογαλικά: Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro, προφέρεται: [kɾiʃˈtjɐnu ʁɔˈnaɫdu], γενν. 5 Φεβρουαρίου 1985) είναι Πορτογάλος ποδοσφαιριστής, ο οποίος αγωνίζεται ως επιθετικός για την Αλ Νασρ και την Εθνική Πορτογαλίας της οποίας είναι αρχηγός. Θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους στην ιστορία του αθλήματος.[4][5][6][7] Είναι κάτοχος του ρεκόρ κόσμου διεθνών συμμετοχών και τερμάτων.[8][9] Σύμφωνα με τη ΦΙΦΑ είναι ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών σε επίσημους αγώνες με περισσότερα από 807 γκολ.[10]

Έχει βραβευθεί με πέντε τίτλους του Παίκτη της Χρονιάς της ΦΙΦΑ,[10] ισάριθμες Χρυσές Μπάλες[11] περισσότερες από κάθε άλλον Ευρωπαίο ποδοσφαιριστή και είναι ο πρώτος και μόνος Ευρωπαίος στην ιστορία που κέρδισε τέσσερα Χρυσά Παπούτσια.[12]

Έχει κατακτήσει 33 τίτλους στην καριέρα του, συμπεριλαμβανομένων επτά τίτλων πρωταθλήματος, πέντε τίτλων Τσάμπιονς Λιγκ και ενός Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Κατέχει τα ρεκόρ τερμάτων στο σύνολο των ευρωπαϊκών διοργανώσεων με 145 (όπου είναι και πρώτος σε συμμετοχές με 197), στο Τσάμπιονς Λιγκ με 140,[13] όπως και τα περισσότερα γκολ που σημειώθηκαν σε μία αγωνιστική περίοδο του Τσάμπιονς Λιγκ (17).[12]

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο πορτογαλικό νησί της Μαδέρα, και διαγνώστηκε με πρόβλημα στην καρδιά στην ηλικία των 15 ετών. Θεραπεύτηκε και ξεκίνησε την καριέρα του στην Σπόρτινγκ Λισαβόνας, πριν υπογράψει με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην ηλικία των 18 ετών το 2003. Έκανε σπουδαίες εμφανίσεις με την ομάδα του Μάντσεστερ, αναδεικνύοντας το ταλέντο και την ποιότητά του, κερδίζοντας μεταξύ άλλων τρεις διαδοχικές Πρέμιερ Λιγκ, έναν τίτλο Τσάμπιονς Λίγκ και ένα Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων. Σε ατομικό επίπεδο κέρδισε την πρώτη του Χρυσή Μπάλα και το βραβείο Παίκτης της Χρονιάς της FIFA στα 23 του χρόνια. Το 2009 έγινε η πιο ακριβή μεταγραφή στην ιστορία του ποδοσφαίρου, μετακομίζοντας στην Μαδρίτη για να αγωνιστεί στην Ρεάλ Μαδρίτης για το ποσό των 94 εκατομμυρίων ευρώ. Στην Ισπανία είχε την πιο επιτυχημένη περίοδο της καριέρας του κατακτώντας 14 τρόπαια, μεταξύ των οποίων δύο τίτλοι της Λα Λίγκα, τέσσερις τίτλοι του Τσάμπιονς Λιγκ, δύο ΟΥΕΦΑ Σούπερ Καπ και τρεις παγκόσμιες διοργανώσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων. Η τριετής παραμονή του στη Γιουβέντους συνοδεύτηκε από επιπλέον τίτλους αλλά μόνο σε εσωτερικές διοργανώσεις.

Σε εθνικό επίπεδο, το 2016 κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα με την εθνική του ομάδα, ενώ είναι πρώτος σκόρερ στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος με 14 γκολ.[9] Ονομάστηκε ως ο κορυφαίος Πορτογάλος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών το 2015, από την Πορτογαλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. Έκανε το ντεμπούτο του με την Εθνική το 2003, όταν ήταν 18 ετών, και έκτοτε έχει συμμετάσχει σε 11 μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις.

Πρώιμα χρόνια

Γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1985, στο Σάο Πέδρο του Φουνσάλ, στο νησί του Ατλαντικού Μαδέρα, που ανήκει στην Πορτογαλία. Είναι το τέταρτο και τελευταίο παιδί της Μαρία Ντολόρες ντος Σάντος Βιβέιρος ντα Αβέιρο (γενν. 1954) και του Χοσέ Ντινίς Αβέιρο (1953–2005). Ο μεγάλος αδερφός του, Ούγκο, αντιμετώπισε προβλήματα εθισμού στα ναρκωτικά, ενώ οι δύο αδερφές του ήταν αρκετά μικρές για να βοηθήσουν τη μητέρα τους. Ο Ρονάλντο δεν ήταν καλός μαθητής, του άρεσε όμως το ποδόσφαιρο, και τον χαρακτήριζε η ταχύτητα από τότε. Το όνομα Ρονάλντο προστέθηκε στο όνομα του Κριστιάνο προς τιμή του αγαπημένου κινηματογραφικού ηθοποιού του πατέρα του, Ρόναλντ Ρίγκαν, ο οποίος ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ την εποχή της γέννησης του Κριστιάνο.[14][15]

Οκτώ ετών πήγε στην Αντορίνια (ΚΦ Αντορίνια ντε Σάντο Αντόνιο), μια ερασιτεχνική ομάδα. Ύστερα από δύο χρόνια πήγε στη Νασιονάλ, η οποία ήταν η μεγάλη ομάδα του νησιού, από τότε άρχισε να γίνεται γνωστός. Ήταν μόλις δεκαπέντε ετών, και τον απέκτησε η Σπόρτινγκ Λισαβόνας. Σε λιγότερο από δύο χρόνια, είχε πραγματοποιήσει το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα της Σπόρτινγκ, ενώ είχε πετύχει και το πρώτο του γκολ, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον μεγάλων αγγλικών ομάδων.

Σταδιοδρομία σε συλλόγους

Σπόρτινγκ Λισαβόνας

Σε ηλικία 15 ετών διαγνώσθηκε ότι έχει ταχυκαρδία, κατάσταση, που θα μπορούσε να το αναγκάσει να σταματήσει το ποδόσφαιρο. Τελικά υποβλήθηκε σε επέμβαση και μετά από λίγες μέρες, επέστρεψε στην ενεργό δράση.[15][16]

Το 2002 εντάχθηκε στην ομάδα της Σπόρτινγκ Λισαβόνας. Αρχικά στις ακαδημίες της και έπειτα στην ομάδα των ανδρών. Έγινε ο πρώτος παίκτης της Σπόρτινγκ, που κατάφερε σε μία χρονιά να αγωνιστεί σε πέντε κατηγορίες της: K-16, K-17, K-18, στη Β' ομάδα και στην πρώτη ομάδα. Το καλοκαίρι του 2001 σε ένα φιλικό με ένα τοπικό σύλλογο της Λισαβόνας, την Ατλέτικο αγωνίστηκε για πρώτη φορά με την ομάδα των ανδρών. Η Σπόρτινγκ είχε επιβληθεί 7–1, με τον 16,5 ετών, τότε, ποδοσφαιριστή, να πετυχαίνει ένα γκολ. Η σεζόν 2001–02 πάντως δεν τον βρήκε στην πρώτη ομάδα, αν και έπαιξε σε άλλα τέσσερα φιλικά της κατά τη διάρκεια της χρονιάς.[17] Αγωνίστηκε όμως σε δύο αγώνες με τη δεύτερη ομάδα και στο επίσημο ντεμπούτο του με την πρώτη (7 Οκτωβρίου 2002), σημείωσε δύο γκολ με αντίπαλο τη Μορειρένσε στο πρωτάθλημα, το τελικό αποτέλεσμα ήταν 3–0.[18][19]

Τον Νοέμβριο του 2002, δοκιμάσθηκε από την Άρσεναλ, αλλά δεν έπεισε τον Αρσέν Βενγκέρ.[20] Τελικά, σε έναν φιλικό αγώνα, με αντίπαλο τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η εντυπωσιακή εμφάνιση στη νίκη με 3–1 (6 Αυγούστου 2003) οδήγησαν τον Άλεξ Φέργκιουσον να κινήσει διαδικασίες απόκτησής του.[17]

Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

Την πρώτη του ημέρα, στο Μάντσεστερ, ρωτήθηκε από τον προπονητή του ποιο νούμερο ήθελε. Εκείνος ζήτησε το 28, τον αριθμό που φορούσε και στη Σπόρτινγκ. Ο Φέργκιουσον αρνήθηκε λέγοντας ότι του ταιριάζει ο αριθμός 7, στη θέση του Μπέκαμ, που είχε μεταγραφεί στη Ρεάλ Μαδρίτης.[21] Στις 16 Αυγούστου 2003, έκανε το ντεμπούτο στο πρωτάθλημα, ως αλλαγή στον αγώνα με τη Μπόλτον. Η απόδοσή του ήταν εξαιρετική, καθώς έδωσε τρεις ασίστ πάσες και κέρδισε και ένα πέναλτι. Αναδείχθηκε καλύτερος παίκτης του αγώνα.[18]

Το πρώτο του γκολ με τη Γιουνάιτεντ, στην Πρέμιερ Λιγκ, το σημείωσε στις 4 Δεκεμβρίου 2004, εναντίον της Πόρτσμουθ κλείνοντας μια σειρά 27 αγώνων χωρίς γκολ, η μεγαλύτερη στην καριέρα του. Η τότε θέση του ήταν στο αριστερό πλάγιο της επίθεσης.[22][23] Στο Τσάμπιονς Λιγκ σκόραρε για πρώτη φορά το 2007 απέναντι στη ΑΣ Ρόμα στο Ολντ Τράφορντ, ενώ είχε σκοράρει και στα προκριματικά, τον Αύγουστο του 2005. Το πρώτο του χατ-τρικ ως επαγγελματίας το πετυχαίνει στις 12 Ιανουαρίου του 2008 στο Ολντ Τράφορντ κόντρα στη Νιούκαστλ.[18] Η συνύπαρξή του με το Γουέιν Ρούνεϊ δημιούργησε ένα από τα καλύτερα δίδυμα στην ιστορία του συλλόγου.[24]

Σε αγώνα εναντίον της Τσέλσι τη σεζόν 2005–2006.

Στις 6 Μαΐου 2007 κατέκτησε το πρώτο του πρωτάθλημα στην Αγγλία. Το 2008, κατακτά το Τσάμπιονς Λιγκ εναντίον της Τσέλσι. Μάλιστα, πετυχαίνει το γκολ στην κανονική διάρκεια, έπειτα το γκολ του Λάμπαρντ οδηγεί τον αγώνα σε ισοπαλία. Στη συνέχεια, στη διαδικασία των πέναλτι, αστοχεί στην προσπάθειά του, πράγμα, που δε στάθηκε εμπόδιο, και η ομάδα του σήκωσε το τρόπαιο.[18] Εκείνη τη χρονιά κατέκτησε για πρώτη φορά το βραβείο της Χρυσής Μπάλας για τον καλύτερο παίκτη στην Ευρώπη.[25][26]

Στις 27 Μαΐου του 2009 συμμετέχει σε δεύτερο τελικό Τσάμπιονς Λιγκ. Αυτή τη φορά απέναντί του βρέθηκε η Μπαρτσελόνα και η ομάδα του χάνει με 2–0. Αυτός έμελλε να είναι και ο τελευταίος αγώνας του με τη φανέλα της Μάντσεστερ. Στις 11 Ιουνίου 2009 γίνεται η ακριβότερη μεταγραφή στην ιστορία του αθλήματος, καθώς η Ρεάλ Μαδρίτης δαπάνησε 94 εκατομμύρια ευρώ για να τον εντάξει στο δυναμικό της για 6 χρόνια.[18][22]

Ρεάλ Μαδρίτης

Με τη Ρεάλ Μαδρίτης, σε αγώνα Τσάμπιονς Λιγκ, απέναντι στον Άγιαξ.

Στην παρουσίασή του στο Στάδιο Σαντιάγο Μπερναμπέου, γέμισε το γήπεδο με 90.000 φιλάθλους να τον επευφημούν. Το πρώτο του γκολ με τη φανέλα της Ρεάλ Μαδρίτης, το πετυχαίνει στις 29 Αυγούστου 2009, με αντίπαλο τη Ντεπορτίβο Λα Κορούνια, σκοράροντας με πέναλτι.[27] Σκόραρε σε καθένα από τα τέσσερα πρώτα παιχνίδια πρωταθλήματος με τον σύλλογο, τον πρώτο παίκτη της Ρεάλ που κατάφερε κάτι τέτοιο. Το πρώτο του χατ-τρικ το πετυχαίνει στις 5 Μαΐου του 2010, κόντρα στη Μαγιόρκα, εκτός έδρας. Στις 20 Απριλίου 2011 σκόραρε με κεφαλιά και χάρισε στην ομάδα του το Κύπελλο Ισπανίας, κόντρα στη Μπαρτσελόνα.[28] Την αγωνιστική περίοδο 2010–11, ήταν πρώτος σκόρερ (Pichichi trophy) του πρωταθλήματος σημειώνοντας 40 τέρματα (σε 34 συμμετοχές), επίδοση που ήταν ρεκόρ στην ιστορία της Ισπανίας.[29] Την επόμενη χρονιά 2011–12 ξεπέρασε τα προηγούμενα επιτεύγματά του για να πετύχει νέο προσωπικό ρεκόρ με 60 γκολ σε όλες τις συλλογικές διοργανώσεις, από τα οποία τα 46 στο πρωτάθλημα (δεύτερος σκόρερ), ενώ το σύνολο των 69 γκολ σε 69 αγώνες ήταν το καλύτερο της καριέρας του. Παράλληλα, είχε την μεγαλύτερη επιτυχία με την ομάδα στο πρωτάθλημα, καθώς βοήθησε τη Ρεάλ να κερδίσει τον πρώτο τίτλο της σε τέσσερα χρόνια, με ρεκόρ συγκομιδής 100 βαθμών.[23][30] Στις 3 Οκτωβρίου 2012 πετυχαίνει το πρώτο του χατ τρικ στο Τσάμπιονς Λιγκ, επί του Άγιαξ στο Άμστερνταμ, στη νίκη με 1–4.[31]

Στις 21 Απριλίου 2012, πετυχαίνοντας κρίσιμο γκολ στο Καμπ Νόου, έδωσε στη Ρεάλ τη νίκη με 2–1 εις βάρος της Μπαρτσελόνα, που ουσιαστικά, οριστικοποίησε το πρωτάθλημα.[18] Στις 16 Απριλίου, αν και απών στον τελικό, πανηγύρισε το δεύτερο Κύπελλο Ισπανίας, με αντίπαλο την Μπαρτσελόνα, το τελικό σκορ ήταν 2–1. Το καλοκαίρι του 2012, ο Ρονάλντο κατακτά και τον τελευταίο εγχώριο τίτλο που του απέμενε, κερδίζοντας το ισπανικό Σούπερ Κύπελλο σε βάρος της Μπαρτσελόνα, σκοράροντας και στους δύο αγώνες.[32]

Το 2013 ήταν μία ιδιαίτερα παραγωγική χρονιά με 69 γκολ σε 59 εμφανίσεις, το καλύτερο αποτέλεσμα τερμάτων στο τέλος του έτους. Έλαβε το βραβείο του καλύτερου παίκτη της χρονιάς της ΦΙΦΑ, ένα συνδυασμό του βραβείου της Χρυσής Μπάλας και του Παίκτη της Χρονιάς της ΦΙΦΑ, για πρώτη φορά στην καριέρα του, αλλά υπήρξε έντονο παρασκήνιο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων με υποψίες νόθευσης της ψηφοφορίας.[33][34][35] Το 2013 ο ερχομός του Γκάρεθ Μπέιλ ισχυροποίησε την επιθετική γραμμή της Ρεάλ που γνώρισε μια από τις καλύτερες περιόδους της ιστορίας της[36] και μαζί με τον Καρίμ Μπενζεμά δημιούργηθηκε ένα από τα καλύτερα επιθετικά τρία του 21ου αιώνα.[37][38] Το 2014 ξεπέρασε τα 49 γκολ στα ευρωπαϊκά παιχνίδια με τη Ρεάλ, ρεκόρ που κατείχε ο θρυλικός Αλφρέδο Ντι Στέφανο.[39] Στις 29 Απριλίου του 2014, κατέρριψε το ρεκόρ τερμάτων σε μια σεζόν στο Τσάμπιονς Λιγκ/Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης φτάνοντας τα 16. Στον ημιτελικό της διοργάνωσης, κόντρα στην Μπάγερν Μονάχου σκόραρε δύο φορές στην αναμέτρηση με αποτέλεσμα 0–4 υπέρ της Ρεάλ Μαδρίτης, που της εξασφάλισε και την παρουσία της στον τελικό της διοργάνωσης.[40][41] Ένα ακόμη γκολ στον τελικό με αντίπαλο την Ατλέτικο Μαδρίτης του χάρισε το ρεκόρ των 17 τερμάτων και τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο με το σύλλογο.[42][43][44] Το επιτεύγματά του εκείνη τη σεζόν του έδωσαν μία ακόμη Χρυσή Μπάλα ως επιβράβευση.[26]

Τη σεζόν 2014–15, ο Ρονάλντο πέτυχε νέο προσωπικό ρεκόρ με 61 γκολ σε όλες τις διοργανώσεις συλλόγων, ξεκινώντας με τα δύο γκολ στη νίκη της Ρεάλ Μαδρίτης με 2–0 με αντίπαλο την Σεβίλλη στο Σούπερ Κύπελλο Ευρώπης. Ήταν πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος για τρίτη φορά με 48 τέρματα (σε 35 συμμετοχές), που και αυτή ήταν ατομικό ρεκόρ για μία σεζόν και η δεύτερη καλύτερη επίδοση όλων των εποχών στο ισπανικό πρωτάθλημα.[29][45][46] Το 2016 κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων σημειώνοντας χατ τρικ στον τελικό με αντίπαλο την Κασίμα Άντλερς (αποτέλεσμα 4–2).[47] Η χρονιά έκλεισε με την τέταρτη Χρυσή Μπάλα με ρεκόρ ψηφοφορίας και με την σφράγιση των 11 Τσάμπιονς Λιγκ της Ρεάλ, με την ατομική του διάκριση να επαναλαμβάνεται την επόμενη χρονιά.[48]

Με τη Χρυσή Μπάλα το 2014

Στην Ισπανία είχε την πιο παραγωγική περίοδο της σταδιοδρομίας του και μεταξύ των ρεκόρ που σημείωσε είναι και αυτά με τα περισσότερα χατ τρικ στην ιστορία της Λα Λίγκα μέχρι τότε (34) και τα περισσότερα σε μια σεζόν (8) το 2014–15.[49][50] Το δεύτερο γκολ της Ρεάλ Μαδρίτης απέναντι στη Λεβάντε, στις 17 Οκτωβρίου 2015 ήταν αυτό τον έχρισε επίσημα κορυφαίο σκόρερ στην ιστορία του σωματείου καθώς ήταν το 324ο.[9][51] Συνολικά για την ομάδα της Μαδρίτης σκόραρε 450 γκολ (451 σύμφωνα με τη Ρεάλ[52]) σε 438 επίσημους αγώνες, έδωσε 131 ασίστ και παραμένει πρώτος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου.[22][53] Με 311 τέρματα πρωταθλήματος είναι δεύτερος σκόρερ στην ιστορία της Πριμέρα Ντιβιζιόν.[54] Το 2017 ψηφίστηκε Παίκτης της Χρονιάς της ΦΙΦΑ για πέμπτη φορά και δεύτερη συνεχόμενη.[55] Το ημερολογιακό έτος 2017 σημείωσε 32 γκολ σε διεθνείς διοργανώσεις με τον σύλλογό και την εθνική ομάδα, ρεκόρ που ξεπέρασε το προηγούμενο του Ζυστ Φονταίν και διατηρούνταν για σχεδόν μισό αιώνα.[56] Τη σεζόν 2017–18 σκόραρε σε 12 συνεχόμενους αγώνες της Ρεάλ σε διεθνείς διοργανώσεις (στο χρονικό διάστημα 13 Σεπτεμβρίου 2017 έως 11 Αυγούστου 2018, οι 11 στο Τσάμπιονς Λιγκ), επίδοση που είναι ρεκόρ κόσμου.[57] Τη σεζόν εκείνη κατέκτησε το τέταρτο Τσάμπιονς Λιγκ της καριέρας του σημειώνοντας δύο γκολ στον τελικό με την Γιουβέντους, ενώ ήταν πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης για έκτη φορά με τη Ρεάλ και έβδομη συνολικά, επίδοση ρεκόρ στη ιστορία της διοργάνωσης.[43][58]

Γιουβέντους

Στις 10 Ιουλίου 2018, ο Πορτογάλος υπέγραψε τετραετή σύμβαση με την Γιουβέντους με συμβόλαιο αξίας 100 εκατομμύρια ευρώ. Ήταν η υψηλότερη για έναν παίκτη άνω των 30 ετών και το υψηλότερο που πληρώθηκε ποτέ από ιταλικό σύλλογο.[59] Στις 16 Σεπτεμβρίου, ο Ρονάλντο σημείωσε τα πρώτα γκολ του για τη Γιουβέντους στην τέταρτη εμφάνισή του στην έδρα του με 2–1 νίκη επί της Σασουόλο.[60]

Κατέκτησε το πρώτο του τρόπαιο με τον σύλλογο τον Ιανουάριο του 2019, το Σούπερ Καπ του 2018, ενώ σημείωσε το μοναδικό γκολ εναντίον του Μίλαν. Στις 20 Απριλίου, ο Ρονάλντο έπαιξε στον αγώνα πρωταθλήματος με αντίπαλο την Φιορεντίνα, και καθώς η Γιουβέντους κέρδισε την όγδοη διαδοχική νίκη εντός έδρας, έγινε ο πρώτος παίκτης που κέρδισε τίτλους πρωταθλήματος στην Αγγλία, την Ισπανία και την Ιταλία.[61] Τελείωσε την πρώτη χρονιά με 27 τέρματα και 8 ασίστ. Παρά τα 35 του χρόνια η δεύτερη σεζόν του στην Ιταλία ήταν ιδιαίτερα παραγωγική σημειώνοντας 37 τέρματα σε 46 συναντήσεις σε όλες τις διοργανώσεις (ρεκόρ στην ιστορία του συλλόγου) και κατέκτησε ένα ακόμα τίτλο πρωταθλήματος, ενώ έφτασε μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου.[55][62][63]

Την τρίτη και τελευταία αγωνιστική περίοδο στην Ιταλία (2020–21) τελείωσε ως πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος με 29 τέρματα.[64] Συνολικά πέτυχε 101 γκολ και μοίρασε 22 ασίστ σε 134 συμμετοχές με τους "μπιανκονέρι".[65]

Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

Το Αύγουστο του 2021 ο Ρονάλντο επέστρεψε στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.[66][67] Έκανε το ντεμπούτο του στις 11 Σεπτεμβρίου σε αγώνα πρωταθλήματος με αντίπαλο τη Νιουκάστλ (νίκη με 4–1) σημειώνοντας δύο γκολ.[68]

Η πρώτη χρονιά στη Γιουνάιτεντ ήταν ικανοποιητική σημειώνοντας 18 γκολ στο πρωτάθλημα, όμως η αγγλική ομάδα δεν είχε καλή πορεία μένοντας εκτός Τσάμπιονς Λιγκ για την επόμενη σεζόν.[69] Στις 12 Μαρτίου 2022 στη νίκη επί της Τότεναμ με 3–2 σημείωσε χατ τρικ φτάνοντας τα 807 γκολ στην καριέρα του σε επίσημους αγώνες ομάδων ανδρών ξεπερνώντας τον Γιόζεφ Μπίτσαν ως πρώτου σκόρερ στην ιστορία σύμφωνα με τη ΦΙΦΑ.[10][70][71] Στη δεύτερη σεζόν όμως ο Ρονάλντο δεν ξεκίνησε την προετοιμασία με την ομάδα και είδε τους περισσότερους αγώνες από τον πάγκο της.[72] Στις 22 Νοεμβρίου 2022 η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ανακοίνωσε ότι λύθηκε το συμβόλαιο του Ρονάλντο με κοινή συναίνεση.[73] Κλείνοντας την ευρωπαϊκή του καριέρα, εκτός από πρώτος σκόρερ του Τσάμπιονς Λιγκ ήταν και πρώτος σε συμμετοχές με 183.[74]

Αλ Νασρ

Στις 30 Δεκεμβρίου 2022 η Αλ Νασρ, σύλλογος που αγωνίζεται στη Σαουδική Αραβία, ανακοίνωσε ότι ο Ρονάλντο υπέγραψε συμβόλαιο έως το καλοκαίρι του 2025.[75] Το συμβόλαιό του είναι το υψηλότερο σε αποδοχές στην ποδοσφαιρική ιστορία με ετήσιες απολαβές 200 εκατομμύριων ευρώ.[76] Έκανε το επίσημο ντεμπούτο του στη νέα του ομάδα στις 22 Ιανουαρίου στον αγώνα πρωταθλήματος με αντίπαλο την Αλ Ετιφάκ, που έληξε με νίκη με 1–0 χωρίς ο ίδιος να σκοράρει.[77]

Στις 9 Φεβρουαρίου 2023 στον εκτός έδρας αγώνα με τη Αλ Γουαχντά Μέκκας σημείωσε τέσσερα γκολ, όλα της ομάδας του στη νίκη με 4–0. Το πρώτο τέρμα ήταν το 500ό σε αγώνες πρωταθλήματος επιπέδου πρώτης κατηγορίας, ο έκτος παίκτης στην ιστορία που ξεπέρασε αυτό τον αριθμό μετά τους Πελέ, Άμπε Λένστρα, Ρομάριο, Γιόζεφ Μπίτσαν, Φέρεντς Πούσκας, ενώ το χατ τρικ ήταν το 61ο στο σύνολο των επίσημων αγώνων του.[78][79] Το καλοκαίρι του 2023 η Αλ Νασρ κατέκτησε τον πρώτο τίτλο του Κυπέλλου Αραβικών Πρωταθλητριών Συλλόγων με το Ρονάλντο να σημειώνει δύο γκολ στον τελικό.[77] Αντίθετα, η ατομική του παραγωγικότητα δεν συνδυάστηκε με πραγματική άνοδο της ομάδας, η οποία ήταν πρώτη στη βαθμολογία του πρωταθλήματος όταν ανακοινώθηκε η μεταγραφή αλλά έχασε τελικά τον τίτλο, όπως και το Σούπερ Κύπελλο, ενώ αποκλείστηκε στα ημιτελικά του Κυπέλλου.[80] Παρέμεινε παραγωγικός μέχρι τα τέλη του 2023 και στις 24 Νοεμβρίου με αντίπαλο την Αλ Ακντούντ για το πρωτάθλημα σημείωσε δύο γκολ, περνώντας στην πρώτη θέση όλων των εποχών σε αγώνες εθνικών πρωταθλημάτων πρώτης κατηγορίας φτάνοντας τα 527 και ξεπερνώντας το Γιόζεφ Μπίτσαν.[81][82][83] Η ατομική του απόδοση συνεχίστηκε ιδιαίτερα καλά μέχρι το τέλος της σεζόν με την κατάκτηση του έκτου τίτλου πρώτου σκόρερ εθνικού πρωταθλήματος με 35 γκολ (ρεκόρ στην ιστορία του πρωταθλήματος της Σαουδικής Αραβίας), ο πρώτος παίκτης στην ιστορία που κατάφερε κάτι τέτοιο σε τέσσερις διαφορετικές χώρες. Όμως, το πρωτάθλημα χάθηκε και πάλι από την Αλ Νασρ με μεγάλη διαφορά βαθμών.[84][85][86] Ακολούθησε η απώλεια δύο τρόπαιων (Κύπελλο Βασιλιά και Σούπερ Κύπελλο) σε τελικούς για να ολοκληρωθεί η συλλογική αποτυχία της σεζόν.[87]

Εθνική ομάδα

Έκανε το ντεμπούτο με την Εθνική Πορτογαλίας τον Αύγουστο του 2003, με αντίπαλο το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα του Καζακστάν. Είχε αντικαταστήσει τον Λουίς Φίγκο, στο δεύτερο ημίχρονο.[21][88] Το 2004, στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας, συμμετείχε με την Ολυμπιακή ομάδα της Πορτογαλίας. πετυχαίνοντας και ένα γκολ στον αγώνα με το Μαρόκο ενώ δέχθηκε δύο κίτρινες κάρτες στους δύο πρώτους αγώνες που συμμετείχε και δεν αγωνίστηκε στον τρίτο. Η Πορτογαλία αποκλείστηκε στην πρώτη φάση.[89][90][91]

Το 2014 κατέρριψε το ρεκόρ του Παουλέτα, ο οποίος ήταν ο πρώτος σκόρερ της Πορτογαλίας με 47 γκολ. Σε αγώνα με το Καμερούν, με τελικό σκορ 5–1 υπέρ της Πορτογαλίας, πετυχαίνοντας δύο γκολ έφτασε τα 49.[88] Το 2016 στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2016 έγινε ο ρέκορντμαν συμμετοχών με την εθνική Πορτογαλίας φτάνοντας τις 128 συμμετοχές, ξεπερνώντας τον Λουίς Φίγκο.[92] Με το 85ο του γκολ στις 19 Ιουνίου 2018 σε αγώνα με αντίπαλο το Μαρόκο ξεπέρασε τον Φέρεντς Πούσκας και έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος σκόρερ σε επίπεδο εθνικών ομάδων όλων των εποχών.[93][94] Το 2019 κατέκτησε το δεύτερο εθνικό τίτλο, το πρώτο Πρωτάθλημα Εθνών της ΟΥΕΦΑ.[95] Στις 8 Σεπτεμβρίου 2020 στον εκτός έδρας αγώνα με τη Σουηδία (0–2) για το Πρωτάθλημα Εθνών ΟΥΕΦΑ σημείωσε δύο γκολ, το πρώτο από τα οποία ήταν το 100ό για την εθνική του ομάδα και έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος και δεύτερος στον κόσμο που κατάφερε κάτι τέτοιο.[96][97][98]

Την 1η Σεπτεμβρίου 2021 σε αγώνα για την προκριματική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 σημείωσε δύο γκολ σε αγώνα με αντίπαλο την Ιρλανδία, έφτασε τα 111 και κατέρριψε το ρεκόρ διεθνών τερμάτων που είχε ισοφαρίσει τον Ιούνιο του ίδιου έτους.[99][100][101][102] Στις 9 Οκτωβρίου 2021 σε φιλικό αγώνα με το Κατάρ κατέρριψε το ρεκόρ Ευρώπης διεθνών συμμετοχών με την 181η εμφάνισή του, ενώ σκόραρε και το πρώτο γκολ της συνάντησης (τελικό 3–0).[103][104][105] Στον αμέσως επόμενο αγώνα με το Λουξεμβούργο (αποτέλεσμα 5–0) έγινε ο διεθνής ποδοσφαιριστής με τα περισσότερα χατ-τρικ με 10 καταρρίπτοντας το ιστορικό ρεκόρ του Σουηδού Σβεν Ριντέλ που κρατούσε από το 1932.[106][107][108] Στις 17 Ιανουαρίου 2022 η FIFA τον βράβευσε με το ειδικό FIFA Special The Best Award για την κατάρριψη του ρεκόρ διεθνών τερμάτων.[109][110] Στις 20 Ιουνίου 2023 στον εκτός έδρας αγώνα της προκριματικής φάσης του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2024 με αντίπαλο την Ισλανδία έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που έφτασε τις 200 διεθνείς συμμετοχές επιτυγχάνοντας και το μοναδικό γκολ της συνάντησης στο 89ο λεπτό.[111][112] Λίγο πριν την έναρξη της αναμέτρησης έλαβε μια φανέλα της εθνικής ομάδας με το «200» στην πλάτη κι άλλη μια όπως αυτή που φόρεσε στο ντεμπούτο του, το 2003 με το «17». Επιπλέον έλαβε μια πλακέτα με το ρεκόρ Γκίνες.[113]

Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα

2004

Ο Ρονάλντο κλήθηκε στην εθνική του ομάδα, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2004, το οποίο διοργάνωσε η χώρα του. Στον εναρκτήριο αγώνα, η Εθνική του υπέστη απροσδόκητη ήττα από την Εθνική Ελλάδας με 1–2, ενώ ο Ρονάλντο σημείωσε και το μοναδικό τέρμα της ομάδας του, που ήταν και το πρώτο του με την εθνικής του ομάδα. Η Πορτογαλία έφτασε μέχρι τον τελικό της διοργάνωσης, όπου έχασε ξανά από την Εθνική Ελλάδας με 1–0.[114][115]

2008

Στη διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας, ο Ρονάλντο πέτυχε ένα γκολ, ενώ η ομάδα του αποκλείστηκε με σκορ 3–2 από τη φιναλίστ της διοργάνωσης Γερμανία.[116][117]

2012

Στη διοργάνωση του 2012 η Πορτογαλία έφτασε στα ημιτελικά. Στο τελευταίο παιχνίδι των ομίλων παιχνίδι με την Ολλανδία, ο Ρονάλντο σκόραρε δύο φορές για να εξασφαλίσει τη νίκη με 2–1. Σκόραρε με κεφαλιά στο προημιτελικό εναντίον της Τσεχίας για να δώσει στην ομάδα του τη νίκη με 1–0.[114] Και στα δύο παιχνίδια εναντίον της Ολλανδίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας ανακηρύχθηκε καλύτερος παίκτης του αγώνα. Μετά το τέλος του ημιτελικού εναντίον της Ισπανίας χωρίς σκορ η Πορτογαλία αποκλείστηκε στα πέναλτι. Ως ο κορυφαίος σκόρερ με τρία γκολ, μαζί με άλλους πέντε παίκτες, συμπεριλήφθηκε και πάλι στην καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης.[118][119]

2016

Ο Ρονάλντο με την Πορτογαλία το 2016 έφτασε στην κορυφή της Ευρώπης

Πηγαίνοντας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2016 στη Γαλλία, η πορτογαλική ομάδα δεν ήταν στα φαβορί με την απόδοση του στοιχήματος 16–1 για να κερδίσει το τρόπαιο.[114][120] Στη διοργάνωση αυτή το πρώτο παιχνίδι ήταν απέναντι στην Ισλανδία, ομάδα που η παρουσία της στη τελική φάση κάθε άλλο παρά αναμενόμενη ήταν και έληξε με 1–1. Και ο επόμενος αγώνας με την Αυστρία έληξε ισόπαλος χωρίς τέρματα. Με μια ακόμη ισοπαλία απέναντι στην Ουγγαρία σκόραρε δύο τέρματα με το δεύτερο να είναι η ισοφάριση στο τελικό 3–3 και έγινε ο πρώτος παίκτης που σημείωσε γκολ σε τέσσερα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα.[121] Έτσι η ομάδα του πέρασε δύσκολα από την φάση των ομίλων στην τρίτη θέση και στη συνέχεια απέκλεισε την Κροατία με 1–0 και στα προημιτελικά την Πολωνία στα πέναλτι με κάτω του αναμενόμενου απόδοση του αρχηγού. Στον ημιτελικό αντιμετώπισε την ομάδα-έκπληξη της διοργάνωσης Ουαλία με το Ρονάλντο να ανοίγει το σκορ στο τελικό 2–0 και φτάνοντας τα 9 τέρματα σε όλα τα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα.[120][122] Έτσι έφτασε ως τον τελικό όπου αντιμέτωπε την διοργανώτρια χώρα Γαλλία. Τραυματίστηκε στα πρώτα 20 λεπτά και βγήκε ως αλλαγή μέχρι το πρώτο μισάωρο. Τελικά το κύπελλο το σήκωσε η Πορτογαλία νικώντας 1–0 τους γηπεδούχους με γκολ στις καθυστερήσεις. Ο Ρονάλντο σημείωσε τρία τέρματα και είχε τρεις ασίστ στη διοργάνωση. Πήρε το πρώτο του τρόπαιο με την εθνική του ομάδα.[123][124] Ο ίδιος έφτασε το Μισέλ Πλατινί στον πίνακα των κορυφαίων σκόρερ στην ιστορία του θεσμού, ενώ με 21 συμμετοχές έγινε κάτοχος του αντίστοιχου ρεκόρ.[9] Ψηφίστηκε στην καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης και ήταν δεύτερος σκόρερ.[125] Η επιτυχία κατάκτησης του πρώτου τίτλου της Πορτογαλίας οδήγησε στην μετονομασία του αεροδρομίου της ιδιαίτερης πατρίδας του Μαδέρα σε «Αεροδρόμιο Κριστιάνο Ρονάλντο» το 2017.[15] Την ίδια χρονιά σε διαδικτυακή ψηφοφορία της UEFA ψηφίστηκε στην καλύτερη ενδεκάδα στην ιστορία των Ευρωπαϊκών Πρωταθλήματων.[126]

2021

Στις 15 Ιουνίου 2021 ο Ρονάλντο σημείωσε δύο γκολ στη νίκη της Πορτογαλίας με 3–0 επί της Ουγγαρίας για την πρεμιέρα του 6ου ομίλου του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2021 κι έγινε ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του θεσμού με 11 γκολ, ξεπερνώντας τον Μισέλ Πλατινί. Παράλληλα έγινε ο πρώτος παίκτης που σκοράρει σε πέντε διαφορετικά Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα.[127][128] Επίσης, έγινε ο μεγαλύτερος σε ηλικία ποδοσφαιριστής με δύο γκολ σε αγώνα Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, ξεπερνώντας τον Αντρέι Σεβτσένκο.[129] Στον τρίτο αγώνα της προκριματικής φάσης της διοργάνωσης με αντίπαλο τη Γαλλία (2–2) σημείωσε δύο τέρματα (αμφότερα με πέναλτι) ισοφαρίζοντας το ρεκόρ διεθνών τερμάτων του Ιρανού Αλί Νταεΐ με 109 τέρματα.[130][131] Ήταν πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 5 τέρματα, ενώ έδωσε και μια ασίστ, παρά την αποτυχία της εθνικής του που αποκλείστηκε στη φάση των "16".[132][133]

2024

Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2024, ο Ρονάλντο έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής που συμμετείχε σε έκτη τελική φάσης της διοργάνωσης. Αγωνίστηκε και στις πέντε αναμετρήσεις της Πορτογαλίας, η οποία έφτασε μέχρι τα προημιτελικά, όμως η απόδοσή του ήταν κατώτερη των απαιτήσεων των αγώνων, δεν σημείωσε κανένα γκολ και έχασε και ένα πέναλτι στον αγώνα της φάσης των "16" με την Σλοβενία. Παρείχε μια ασίστ στο δεύτερο αγώνα με την Τουρκία φτάνοντας τις οκτώ, στην κορυφή στην ιστορία των διοργανώσεων μαζί με τον Κάρελ Πομπόρσκι.[134][135][136]

Παγκόσμιο Κύπελλο

2006

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006, είχε οικοδεσπότη τη Γερμανία. Ο Ρονάλντο με την εθνική του ομάδα πέρασε πρώτη στην επόμενη φάση, αυτή των "16". Η Πορτογαλία έφτασε μέχρι τους "4" της διοργάνωσης, όπου δεν κατάφερε να νικήσει τη Γαλλία. Ο Ρονάλντο πέτυχε ένα γκολ σε αυτή τη διοργάνωση με πέναλτι, στον αγώνα με την Τσεχία.[137][138]

2010

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010, ο Ρονάλντο με την Πορτογαλία, έφτασε έως και τους "16" της διοργάνωσης, περνώντας ως δεύτερη από τον όμιλο. Στη φάση των "16", αποκλείστηκαν από την νικήτρια της διοργάνωσης, Ισπανία. Ο Ρονάλντο, πέτυχε ένα γκολ, στον αγώνα με αντίπαλο τη Βόρεια Κορέα. Το συνολικό σκορ έφτασε στο 7–0.[139]

2014

Ο Ρονάλντο, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, στη Βραζιλία, ξεκίνησε με προβλήματα στο γόνατο και προπονήθηκε ξεχωριστά από την υπόλοιπη ομάδα της Πορτογαλίας.[140] Όμως στον πρώτο αγώνα συμμετείχε κανονικά και έβγαλε όλο τη συνάντηση, απέναντι στη Γερμανία. Το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό για την Πορτογαλία, καθώς ηττήθηκε με 4–0.[140] Αγωνίστηκε και στον δεύτερο αγώνα της Πορτογαλίας, απέναντι στις ΗΠΑ, έδωσε μία ασίστ στο τέλος του αγώνα, που έληξε 2–2, σκορ το οποίο ανανέωσε τις ελπίδες της Πορτογαλίας για πρόκριση, στην επόμενη φάση της διοργάνωσης.[141] Στον τρίτο και τελευταίο αγώνα της Πορτογαλίας, στη διοργάνωση, ο Ρονάλντο σκόραρε το 50ό του τέρμα με τη φανέλα της Εθνικής του ομάδας, με την Εθνική της Γκάνας. Το τελικό σκορ ήταν 2–1, υπέρ της Πορτογαλίας. Η νίκη δεν αρκούσε καθώς οι ΗΠΑ, με καλύτερη διαφορά τερμάτων πέρασαν στην επόμενη φάση και η Πορτογαλία αποκλείστηκε από τη διοργάνωση.[138][142] Ο Ρονάλντο με εκείνο το γκολ έγινε ο πρώτος Πορτογάλος που πετυχαίνει γκολ σε τρία Παγκόσμια Κύπελλα.[143]

2018

Στον πρώτο αγώνα της διοργάνωσης εναντίον της Ισπανίας πέτυχε χατ τρικ και γίνεται ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης που κατάφερε κάτι τέτοιο (33 ετών και 130 ημερών),[144][145] και ο τέταρτος στην ιστορία που σκόραρε ένα γκολ σε τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα.[146] Στο δεύτερο παιχνίδι στις 20 Ιουνίου σημείωσε το μοναδικό γκολ στη νίκη με 1–0 επί του Μαρόκου, καταρρίπτοντας το ευρωπαϊκό ρεκόρ του Φέρεντς Πούσκας των 84 γκολ με την Εθνική ομάδα.[94][147] Στον τελευταίο αγώνα της ομάδας με το Ιράν στις 25 Ιουνίου, ο Ρονάλντο έχασε πέναλτι στην ισοπαλία με 1–1, η Πορτογαλία όμως προχωρά στο δεύτερο γύρο.[148] Η Πορτογαλία έχασε με 2–1 από την Ουρουγουάη και αποκλείστηκε.

2022

Στις 24 Νοεμβρίου, στον εναρκτήριο αγώνα της Πορτογαλίας με αντίπαλο τη Γκάνα, ο Ρονάλντο σκόραρε με πέναλτι και έγινε ο πρώτος παίκτης που σκόραρε σε πέντε διαφορετικά Παγκόσμια Κύπελλα. Ήταν το όγδοο γκολ του σε αντίστοιχες διοργανώσεις.[146][149][150] Το πέναλτι κέρδισε ο ίδιος σε μία αμφισβητούμενη ανατροπή του.[151][152] Στο τελευταίο παιχνίδι του ομίλου εναντίον της Νότιας Κορέας, δέχθηκε κριτική από τον προπονητή για την αντίδρασή του στην αλλαγή. Αποκλείστηκε από την αρχική ενδεκάδα για τον αγώνα των "16" εναντίον της Ελβετίας, η πρώτη φορά από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2008 που δεν είχε ξεκινήσει αγώνα σε μεγάλη διεθνή διοργάνωση. Στους προημιτελικούς με το Μαρόκο (ήττα με 1–0), αγωνίστηκε ως αλλαγή συμπληρώνοντας 196 διεθνείς συμμετοχές και ισοφαρίζοντας το ρεκόρ κόσμου.[114][153] Έγινε μόλις ο τρίτος ποδοσφαιριστής στην ιστορία που είναι ταυτόχρονα κάτοχος του ρεκόρ διεθνών συμμετοχών και τερμάτων μετά τους Ούγγρους Ίμρε Σλόσσερ και Φέρεντς Πούσκας.[154][155]

Χαρακτηριστικά παιχνιδιού

Ο Ρονάλντο θεωρείται, μαζί με τον Λιονέλ Μέσι ένας από τους καλύτερους παίκτες στον κόσμο και ίσως οι δύο κορυφαίοι του 21ου αιώνα.[156][157] Και σύμφωνα με πολλούς θεωρείται και ο καλύτερος παίκτης που αγωνίστηκε στην Εθνική Πορτογαλίας.[158] Ο Ρονάλντο έχει επιθετικό, κυρίως, ρόλο στην ομάδα του, αλλά έχει αγωνιστεί και ως πλάγιος μέσος στην αρχή της καριέρας του, ενώ είναι πολύ καλός στο ντριμπλάρισμα, στα τελειώματα, στις πάσες και, γενικότερα, παίρνει καλές θέσεις στον αγωνιστικό χώρο.[159][160] Το "καλό πόδι" του θεωρείται το δεξί, αλλά μπορεί να χρησιμοποιήσει, εξίσου καλά και το αριστερό. Ικανός είναι και στις εναέριες μονομαχίες. Στην αρχή της καριέρας του δεν διακρίνονταν για την ιδιαίτερη ικανότητα στο σκοράρισμα, αλλά η εκμετάλλευση των παραπάνω στοιχείων στο έπακρο σταδιακά τον μετέτρεψαν σε ένα πλήρη επιθετικό.[22][23] Ικανός στις απ' ευθείας εκτελέσεις φάουλ, είναι στους 10 καλύτερους όλων των εποχών έχοντας σημειώσει 64 γκολ.[19][161] Η παροχή ασίστ δεν υστερεί ευρισκόμενος στους δέκα πρώτους της ιστορίας.[162][163][164] Η άριστη φυσική του κατάσταση ήταν από τα σημαντικότερα στοιχεία που τον χαρακτήριζαν εξασφαλίζοντας και τη μακροημέρευσή του.[165] Έθεσε νέα πρότυπα στο σύγχρονο ποδόσφαιρο χάρη στον επαγγελματισμό και τις αθλητικές του ιδιότητες.[166][167]

Δραστηριότητες εκτός αθλητισμού

Ο Ρονάλντο έχει κάνει μεγάλες δωρεές σε σχολεία Παλαιστίνιων, ενώ έχει δώσει επίσης τρία εκατομμύρια ευρώ σε αφρικανικές χώρες, οι άνθρωποι των οποίων λιμοκτονούν. Βοήθησε και στην ανακατασκευή κτιρίων, τα οποία είχαν διαλυθεί από το τσουνάμι του 2004, στην Ινδονησία, όπως και τους κατοίκους της Μαδέιρα, της γενέτειράς του, όταν το 2010 υπέστησαν ζημιές από πλημμύρες.[168]

Το 2009, ο Πορτογάλος, στο νοσοκομείο της Μαδέιρα, που έσωσε τη ζωή της μητέρας του, η οποία έπασχε από καρκίνο, έκανε δωρεά ύψους 100.000 λιρών, προκειμένου να χτιστεί μονάδα, η οποία θα ασχολείται με τη θεραπεία του καρκίνου. Έχοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στο συγκεκριμένο θέμα αποφάσισε τον Μάιο του 2012, να χρηματοδοτήσει μία πρωτοποριακή θεραπεία, ώστε το 9χρονο αγόρι, που αρχικά δεν είχε ελπίδες να σωθεί.[168]

Αυτοβιογραφία του Ρονάλντο με τίτλο «Moments» δημοσιεύθηκε το Δεκέμβριο του 2007.[169]

Στις 15 Δεκεμβρίου 2013, άνοιξε μουσείο «Κριστιάνο Ρονάλντο», στη Μαδέιρα. Περιλαμβάνει μια σειρά από τρόπαια, μετάλλια, αναμνηστικά και πολλές φωτογραφίες του παίκτη.[170]

Στις 29 Μαρτίου 2014, έγινε το 100.000ό μέλος της Σπόρτινγκ Λισαβόνας. Μάλιστα, η παλιά του ομάδα, του ετοίμασε κι ένα οπτικοακουστικό υλικό, για την πορεία του, στη Σπόρτινγκ Λισαβόνας.

Στατιστική

Συγκεντρωτικά στατιστικά επίσημων αγώνων

  • Τελευταία ενημέρωση 6 Δεκεμβρίου 2024
Ομάδα Χρονική περίοδος Αγώνες Γκολ
Σπόρτιγκ Λισαβόνας Β 2002–2003 2 0
Σπόρτιγκ Λισαβόνας 2002–2003 31 5
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 2003–2009 292 118
Ρεάλ Μαδρίτης 2009–2018 438 450
Γιουβέντους 2018–2022 134 101
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 2022–2023 54 27
Αλ Νασρ 2023– 89 80
Εθνική Πορτογαλίας Κ-15 2001 9 7
Εθνική Πορτογαλίας Κ-17 2001–2002 7 5
Εθνική Πορτογαλίας Κ-20 2003 5 1
Εθνική Πορτογαλίας Κ-21 2002–2003 10 3
Εθνική Πορτογαλίας Κ-23 2003–2004 3 2
Εθνική Πορτογαλίας 2003– 217 135
Σύνολα 1.291 934

Με συλλόγους

Σύλλογος Σεζόν Πρωτάθλημα Κύπελλο Λιγκ Καπ Ηπείρων Σύνολα
Εμφανίσεις Γκολ Εμφανίσεις Γκολ Εμφανίσεις Γκολ Εμφανίσεις Γκολ Εμφανίσεις Γκολ
Σπόρτινγκ Λισαβόνας 2002–03[171] 25 3 3 2 3 0 31 5
Συνολικά 25 3 3 2 3 0 31 5
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 2003–04 29 4 5 2 1 0 5 0 40 6
2004–05 33 5 7 4 2 0 8 0 50 9
2005–06 33 9 2 0 4 2 8 1 47 12
2006–07 34 17 7 3 1 0 11 3 53 23
2007–08 34 31 3 3 0 0 11 8 49 42
2008–09 33 18 2 1 4 2 12 4 53 26
Συνολικά 196 84 26 13 12 4 55 16 292 118
Ρεάλ Μαδρίτης 2009–10[172] 29 27 0 0 6 7 35 33
2010–11[173] 34 41 8 7 12 6 54 53
2011–12[174] 38 46 5 3 10 10 55 60
2012–13[175] 34 34 7 7 12 12 55 55
2013–14[176] 30 31 6 3 11 17 47 51
2014–15 35 48 2 1 12 10 54 61
2015–16 36 35 0 0 12 16 48 51
2016–17 29 25 2 1 13 12 46 42
2017–18 27 26 0 0 13 15 44 44
Συνολικά 292 311 30 22 101 105 438 450
Γιουβέντους 2018–19 31 21 2 0 9 6 43 28
2019–20 33 31 4 2 8 4 46 37
2020–21 33 29 4 2 6 4 44 36
2021–22 1 0 0 0 0 0 1 0
Συνολικά 98 81 10 4 23 14 134 101
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 2021–22 30 18 1 0 7 6 38 24
2022–23 10 1 0 0 6 2 16 3
Συνολικά 40 19 1 0 13 8 54 27
Αλ Νασρ Ριάντ 2022–23 16 14 2 0 18 14
2023–24 31 35 4 3 9 6 44 44
Συνολικά 47 49 6 3 9 6 62 58
Συνολικά καριέρας 700 547 76 44 12 4 204 149 1.021 765
  • Ενημέρωση μέχρι 31 Μαΐου 2024

Με εθνική ομάδα

  • Ενημέρωση μέχρι 15 Νοεμβρίου 2024
Εθνική ομάδα Έτος Αγώνες Γκολ
Πορτογαλία 2003 2 0
2004 16 7
2005 11 2
2006 14 6
2007 10 5
2008 8 1
2009 7 1
2010 11 3
2011 8 7
2012 13 5
2013 9 10
2014 9 5
2015 5 3
2016 13 13
2017 2 3
2018 7 6
2019 10 14
2020 6 3
2021 14 13
2022 12 3
2023 9 10
2024 12 7
Σύνολα 217 135

Τίτλοι

Με συλλόγους

Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

Ρεάλ Μαδρίτης

Γιουβέντους

Αλ Νασρ Ριάντ

  • Κύπελλο Αραβικών Πρωταθλητριών Συλλόγων: 2023


Εθνική Ομάδα

2η θέση (1): (2004)
3η θέση (1): (2012)
1η θέση (1): (2016)

Ατομικές διακρίσεις

  • Παίκτης της Χρονιάς της ΦΙΦΑ (5) : 2008, 2013, 2014, 2016, 2017
  • Χρυσή Μπάλα (5): 2008, 2013, 2014, 2016, 2017
  • ΦΙΦΑ Βραβείο Πούσκας: 2009
  • Βραβείο UEFA καλύτερος παίκτης της χρονιάς (3): 2014, 2016, 2017
  • UEFA ομάδων παίκτης της χρονιάς: 2007–08
  • UEFA ομάδων επιθετικός της χρονιάς: 2007–08
  • PFA Πορτογάλος Παίκτης της Χρονιάς (4): 2016, 2017, 2018, 2019
  • Χρυσό Παπούτσι (5): 2007–08, 2010–11, 2013–14, 2014–15
  • Ομάδα της Χρονιάς της UEFA (14): 2004, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019
  • Ομάδα Ομίλων Τσάμπιονς Λιγκ της σεζόν (6): 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2018–19
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ομάδα της διοργάνωσης (3): 2004, 2012, 2016
  • Ασημένιο παπούτσι Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος: 2016
  • UEFA καλύτερη ομάδα (έκδοση 2017)
  • Παγκόσμιο Κύπελλο καλύτερη ομάδα: 2018
  • FIFA Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων Χρυσή Μπάλα: 2016
  • FIFA Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων ασημένια μπάλα (3): 2008, 2014, 2017
  • Πρώτος σκόρερ Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 2021
  • Πρώτος σκόρερ όλων των Ευρωπαϊκών Πρωταθλημάτων Ποδοσφαίρου
  • Νέος παίκτης της χρονιάς PFA: 2006–07
  • Παίκτης της χρονιάς των παικτών PFA (2): 2006–07, 2007–08
  • Παίκτης της σεζόν της Πρέμιερ Λιγκ (2): 2006–07, 2007–08
  • FWA ποδοσφαιριστής της χρονιάς (3): 2006–07, 2007–08
  • PFA Πρέμιερ Λιγκ (4): 2005–06, 2006–07, 2007–08, 2008–09
  • Καλύτερος νέος παίκτης της Πρέμιερ Λιγκ: 2007–08
  • Καλύτερος παίκτης της Λα Λίγκα: 2013–14
  • Πιο πολύτιμος παίκτης της Λα Λίγκα: 2012–13
  • Ομάδα Λα Λίγκα της σεζόν (3): 2013–14, 2014–15, 2015–16
  • UEFA Λα Λίγκα ομάδα της χρονιάς (2): 2015–16, 2016–17
  • BBC Υπερπόντια Αθλητική Προσωπικότητα της Χρονιάς: 2014
  • Σέριε Α πιο πολύτιμος παίκτης: 2018–19
  • Σέριε Α παίκτης της χρονιάς: 2019
  • Σέριε Α ομάδα της χρονιάς: 2018–19
  • France Football: Ballon d'or Dream Team (2020)
  • IFFHS Παγκόσμια Ομάδα - Όνειρο Όλων των Εποχών: (2021)
  • Golden Foot: 2020
  • Globe Soccer Awards Player of the Century: 2020
  • IFFHS Καλύτερος σκόρερ πρώτης κατηγορίας πρωταθλήματος: 2014, 2015, 2020
  • IFFHS UEFA καλύτερος παίκτης της δεκαετίας 2011–2020
  • IFFHS ομάδα της δεκαετίας 2011–2020
  • IFFHS UEFA ομάδα της δεκαετίας 2011–2020
  • IFFHS Καλύτερος σκόρερ της χρονιάς: 2011, 2013, 2014, 2015
  • IFFHS Καλύτερος σκόρερ του 21ου αιώνα 2001–2020
  • IFFHS Καλύτερος διεθνής σκόρερ του 21ου αιώνα 2001–2020
  • Πρώτος σκόρερ όλων των εποχών των εθνικών ομάδων : 132 τέρματα (ρεκόρ κόσμου)
  • Πρώτος σκόρερ στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.
  • Οι περισσότερες ασίστ στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. «Cristiano Ronaldo». Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2023. 
  2. «Cristiano Ronaldo real height». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020. 
  3. «Cristiano Ronaldo». Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2024. 
  4. «IOC : Cristiano Ronaldo's goals at FIFA World Cups: Oldest to score a hat-trick, he is one shy of Eusebio's Portuguese tally». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2022. 
  5. «Le Monde : King Pelé, legend of world football, has died aged 82». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2023. 
  6. «The Greatest Of All Time – Rank». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2024. 
  7. «Οι καλύτεροι ποδοσφαιριστές». Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2020. 
  8. «FIFA : Cap 197 secures men's record for Cristiano». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2023. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 «UEFA : What UEFA records does Cristiano Ronaldo hold?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2023. 
  10. 10,0 10,1 10,2 «FIFA : Record-setting Ronaldo's international exploits». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. 
  11. «Ballon d'Or Dream Team : Cristiano Ronaldo titulaire au poste d'attaquant gauche». Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2020. 
  12. 12,0 12,1 «UEFA : Cristiano Ronaldo adds to record collection». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2020. 
  13. «UEFA : Champions League all-time top scorers: Cristiano Ronaldo, Lionel Messi, Robert Lewandowski, Karim Benzema». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2024. 
  14. «Encyclopædia Britannica : Cristiano Ronaldo». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2020. 
  15. 15,0 15,1 15,2 «IOC : Cristiano Ronaldo: Eight things you did not know about Portugal's mega star». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2022. 
  16. «Heart op that saved Ronaldo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2014. 
  17. 17,0 17,1 «Όταν ο Ρονάλντο ήταν ένας «ανώριμος ατομιστής» στη Σπόρτινγκ Λισαβόνας του Μπόλονι». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2022. 
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 «Woop- 28 χρόνια Κριστιάνο Ρονάλντο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2014. 
  19. 19,0 19,1 «The Stats Behind Cristiano Ronaldo's 900 Career Goals». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. 
  20. The Guardian -The brightest star in Europe and £1m to a mysterious agent
  21. 21,0 21,1 «IOC : Cristiano Ronaldo - football's eternal No. 7». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2024. 
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 «Ronaldo reaches 900 career goals - the numbers behind the landmark». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. 
  23. 23,0 23,1 23,2 «Cristiano Ronaldo scores 900th career goal: The numbers behind Portugal striker's milestone». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. 
  24. «Top ten strike partnerships in football for both club and country». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2023. 
  25. «L' Monde : Cristiano Ronaldo ballon d'or». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  26. 26,0 26,1 «Ballon d'Or Winner's List». Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  27. «Ronaldo in winning start for Real». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2023. 
  28. «SPANISH COPA DEL REY». Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2023. 
  29. 29,0 29,1 «Spain - List of Topscorers ("Pichichi")». Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2021. 
  30. «Better than Messi in 2011–12, now Goal.com 50 winner Cristiano Ronaldo can cement his superiority». Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  31. «Real Madrid - Ajax». Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2022. 
  32. «Real Madrid beat Barcelona to win Spain's Super Cup». Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  33. «BALLON D'OR 2013: WHEN FRANCK RIBERY FELT 'ROBBED' AS CRISTIANO RONALDO WON AWARD AFTER VOTE CONTROVERSY». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2023. 
  34. «Coaches Claim Ballon d'Or 2013 Votes Were Rigged». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023. 
  35. «Ranked! The 10 biggest Ballon d'Or robberies EVER» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2023. 
  36. «As 16 Maiores Seleções do Imortais!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2022. 
  37. «Οι θρυλικές "Αγίες Τριάδες" του ποδοσφαίρου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. 
  38. «Επιθετικές τριάδες, φωτιά και λαύρα!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2024. 
  39. «Ο Ρονάλντο των ρεκόρ: «Επιασε» τον Μέσι, «απειλεί» τον Ραούλ». Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2022. 
  40. «Μπάγερν - Ρεάλ 0–4». Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2014. 
  41. «UEFA : Real Madrid's greatest European Cup games». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2022. 
  42. «UEFA : Madrid finally fulfil Décima dream». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2020. 
  43. 43,0 43,1 «L' ÉQUIPE : Les 10 buts les plus marquants de Cristiano Ronaldo en images». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2022. 
  44. «¿Cuál ha sido el mejor equipo en la historia de la Champions?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. 
  45. «Super Cup: Cristiano Ronaldo scores twice in Real Madrid win». Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  46. «Το «Χρυσό Παπούτσι» ο Κριστιάνο». Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2022. 
  47. «Real Madrid 4 Kashima Antlers 2: Cristiano Ronaldo hat-trick wins the day but they need extra time to do it». telegraph.com. 16 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023. 
  48. «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or")». Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2020. 
  49. «CRISTIANO RONALDO'S 34 LA LIGA HAT-TRICKS». Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2020. 
  50. «Cristiano Ronaldo's remarkable Real Madrid goalscoring record in full». Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2020. 
  51. «CRISTIANO RONALDO, LE PRINCE DE MADRID». Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020. 
  52. «Real Madrid football legends : Cristiano Ronaldo». 
  53. «Cristiano Ronaldo: Video of Real Madrid legend's incredible 2011/12 season has gone viral». Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2021. 
  54. «Saiba quem são os maiores artilheiros da história da La Liga». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  55. 55,0 55,1 «FIFA : Cristiano Ronaldo: An evergreen icon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2021. 
  56. «NEW - ALL TIME RANKING FOR INTERNATIONAL GOAL SCORERS» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024. 
  57. «WORLD RECORDS». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2023. 
  58. «Champions Cup/Champions League Topscorers». Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2023. 
  59. «Cristiano Ronaldo Transfers to Juventus from Real Madrid for Reported £105M Fee». Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2021. 
  60. «Ronaldo ends 320-minute wait for first Juventus goal». Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2021. 
  61. «Cristiano Ronaldo's historic title wins in England, Spain and Italy - in Picture». Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2021. 
  62. «Ρονάλντο : Στα 35 του παραμένει ο απόλυτος MVP». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  63. «Για τον Κριστιάνο Ρονάλντο τίποτα/ποτέ δεν είναι αρκετό!». Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2021. 
  64. «Italy - Serie A Top Scorers». Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2021. 
  65. «Ο Κριστιάνο Ρονάλντο στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ». Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2021. 
  66. «Ρονάλντο: Έπεσε η ιστοσελίδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ μετά την μεταγραφή». Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. 
  67. «Κριστιάνο Ρονάλντο: H επιστροφή που (δεν) θα είναι εύκολη». Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021. 
  68. «Κριστιάνο Ρονάλντο: Σκόραρε στο δεύτερο ντεμπούτο του με τη Γιουνάιτεντ!». Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. 
  69. «Κριστιάνο Ρονάλντο: Το πρόβλημα της επίθεσης δεν λύνεται... με τον Έρικσεν». Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2022. 
  70. «Premier League: Ronaldo scores hat-trick as Man Utd beat Tottenham - Brentford & Liverpool also win». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2023. 
  71. «The New York Times : Cristiano Ronaldo becomes all-time top scorer in professional football». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. 
  72. «Legenden mit 37: Warum Cristiano Ronaldo menschelt». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2023. 
  73. «Ronaldo to leave United» [Ο Ρονάλντο φεύγει από τη Γιουνάιτεντ]. ManUtd.com (στα Αγγλικά). Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. 22 Νοεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2022. 
  74. «UEFA : Champions League all-time appearances: Cristiano Ronaldo, Casillas, Messi, Xavi, Benzema». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2023. 
  75. «Ο Κριστιάνο Ρονάλντο ανακοινώθηκε από την Αλ Νασρ». Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2023. 
  76. «Cristiano Ronaldo completes deal to join Saudi Arabian club Al Nassr». Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2023. 
  77. 77,0 77,1 «IOC : Cristiano Ronaldo's goals for Al Nassr: Know ace footballer's scoring record for Saudi club». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2023. 
  78. «CRISTIANO RONALDO SCORES FOUR GOALS, INCLUDING 500TH, IN AL NASSR WIN». Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2023. 
  79. «Messi, Ronaldo, Pele: Who has the most league goals in football history?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2023. 
  80. «One year of Cristiano Ronaldo in Saudi Arabia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2023. 
  81. «More history for Cristiano Ronaldo! CR7 sets stunning new record with outrageous brace for Al-Nassr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2023. 
  82. «Al Nassr's Cristiano Ronaldo Breaks Yet Another Record With Brace Last Night Against Al Akhdoud». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2023. 
  83. «VIDEO. Ronaldo breaks another world scoring record». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2023. 
  84. «Cristiano Ronaldo makes history again! Al-Nassr hero breaks Saudi Pro League record for most goals in a season as Portugal hero downs Al-Ittihad». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2024. 
  85. «CRISTIANO RONALDO IN HISTORY». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2024. 
  86. «Cristiano Ronaldo faz hat-trick pelo 15º ano seguido e busca recorde». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2024. 
  87. «The time has come for Cristiano Ronaldo to retire: No one wants to see all-time great continue to humiliate himself after latest Al-Nassr tantrum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024. 
  88. 88,0 88,1 «Ο Κριστιάνο Ρονάλντο πρώτος σκόρερ στην ιστορία της Εθνικής Πορτογαλίας». Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2016. 
  89. «Ronaldo in Olympic squad». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2022. 
  90. «When 19-year-old Cristiano Ronaldo made sparkling debut for Portugal at Athens Olympics in 2004». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2022. 
  91. «IOC : Ronaldo, Michel Platini, Ronaldinho : Ces vainqueurs du Ballon d'or qui ont participé aux Jeux Olympiques». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2024. 
  92. «Απόλυτος ρέκορντμαν ο Ρονάλντο!». www.sdna.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016. 
  93. «Ronaldo Breaks Long-Standing Puskas Record to Become Europe's All-Time Top International Scorer». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2023. 
  94. 94,0 94,1 «Remarkable Ronaldo breaks Puskas' European record» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2020. 
  95. «UEFA : Cristiano Ronaldo on winning Nations League on home soil». Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  96. «FIFA : Cristiano the extraordinary centurion». Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2021. 
  97. «UEFA : Cristiano Ronaldo's 101 Portugal goals: Europe's top international scorer». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  98. «Ποιον κυνηγάει ο Ρονάλντο για να γίνει ο αρχισκόρερ των εθνικών ομάδων». Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2020. 
  99. «FIFA : Rampant Ronaldo seizes the outright record». Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2021. 
  100. «Cristiano Ronaldo breaks Ali Daei's world record of 109 international goals». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2023. 
  101. «Cristiano Ronaldo breaks men's international goal-scoring record». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  102. «UEFA : Cristiano Ronaldo: All-time leading scorer in men's international football». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2024. 
  103. «Πορτογαλία - Κατάρ 3-0: Φιλική τριάρα στη βραδιά-ρεκόρ του Ρονάλντο». Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2021. 
  104. «IFFHS NEWS - NEW RECORD FOR CRISTIANO RONALDO». Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2021. 
  105. «IFFHS STATISTICS - EUROPEAN RECORD ON CAPS IN HISTORY». Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2021. 
  106. «Portugal 5-0 Luxembourg: 5 talking points as Cristiano Ronaldo hat-trick guides Selecao past hapless visitors / 2022 FIFA World Cup qualifiers». Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2021. 
  107. «Cristiano Ronaldo has now scored more hat-tricks than any player in men's international soccer history». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2021. 
  108. «FIFA : More goals than caps». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2021. 
  109. «FIFA : Ronaldo: I'm so proud to be the best goalscorer ever». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2022. 
  110. «FIFA invented a new award to give Cristiano Ronaldo during a bizarre, shambolic end of year gala filled with odd choices and omissions». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2022. 
  111. «IOC : Most international appearances in football: Cristiano Ronaldo leads men's list». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2023. 
  112. «UEFA : Europe's most-capped men's international players: Cristiano Ronaldo makes 200th appearance for Portugal». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2023. 
  113. «Κριστιάνο Ρονάλντο: Έφτασε τις 200 συμμετοχές με την Πορτογαλία και τιμήθηκε πριν τη σέντρα!». Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2023. 
  114. 114,0 114,1 114,2 114,3 «The six Euros versions of Cristiano Ronaldo: From young sensation to no longer centre of attention». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2024. 
  115. «Archiveweb-Euro2004-Portugal». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2004. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2004. 
  116. UEFA.com - Euro 2008 Ronaldo show seals Portugal progress
  117. UEFA.com Euro 2008 Portugal ousted by German power show
  118. «UEFA : Euro 2012». Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  119. «Ronaldo shares blame for Portugal placing him fifth in shootout in Euro semifinal loss to Spain». Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. 
  120. 120,0 120,1 «Euro Icons - 2016: Cristiano Ronaldo – A final that was all about Ronaldo». Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2020. 
  121. «Cristiano Ronaldo's 101 with Portugal: 9 hat tricks, 24 headers, 49 after 30». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2021. 
  122. «Messi e Cristiano Ronaldo: fenomeni sì, ma quanto?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  123. «UEFA : Portugal spoil France's party with extra-time win». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2022. 
  124. «10 Reasons Lionel Messi and Cristiano Ronaldo Are Not the Greatest of All Time [GOAT] in Football». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  125. «Best soccer players in 21st century». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2020. 
  126. «UEFA : Your All-time EURO 11 revealed». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2023. 
  127. «IFFHS DAILY EURO 2020 STATISTICS». Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2021. 
  128. «Πρώτος σκόρερ στην ιστορία του Euro ο Ρονάλντο!». agones.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021. 
  129. «Euro 2020: Τα δυσθεώρητα ρεκόρ του Κριστιάνο Ρονάλντο». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2023. 
  130. «IFFHS DAILY EURO 2020 STATISTICS,». Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2021. 
  131. «How Cristiano Ronaldo finally broke Ali Daei's international goals record». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2023. 
  132. «Euro 2020: Ο Κριστιάνο Ρονάλντο πρώτος σκόρερ του τουρνουά». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2023. 
  133. «UEFA : EURO top scorers: All time and for every tournament». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2024. 
  134. «Όλα τα ρεκόρ που έσπασαν στο Euro 2024». Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2024. 
  135. «Euro 2024: Cristiano Ronaldo becomes the player with joint-most assists in Euros history». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2024. 
  136. «UEFA : Most assists». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2024. 
  137. «FIFA.com Mundial 2006». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2014. 
  138. 138,0 138,1 «Ranking all 8 of Cristiano Ronaldo's World Cup goals for Portugal». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2022. 
  139. «FIFA.com Mundial 2010 Pride for Africa as Spain strike gold». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2014. 
  140. 140,0 140,1 «Ronaldo '100 percent fit' for U.S. game». Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2014. 
  141. «USA v Portugal, World Cup 2014: Cristiano Ronaldo produces final minute moment of magic to keep hopes alive». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2014. 
  142. «Portugal 2–1 Ghana». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2014. 
  143. «Cristiano Ronaldo is the first Portuguese to score in three final stages». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  144. «Ronaldo equals Puskás and becomes the oldest to bag a World Cup hat-trick». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  145. «WORLD CUP RECORDS (Part 21) - THE OLDEST GOAL SCORER». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2022. 
  146. 146,0 146,1 «FIFA : Relentless Ronaldo breaks new ground». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2024. 
  147. «Πάνω κι από τον Πούσκας ο Ρονάλντο». Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2022. 
  148. «World Cup 2018: Iran close to stunning Portugal but Quaresma goal is enough». Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2022. 
  149. «IOC : FIFA World Cup 2022: Stats and records». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022. 
  150. «Μουντιάλ 2022: Η απογοήτευση του Μέσι, το ρεκόρ του Ρονάλντο και οι πολλές καθυστερήσεις». Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2024. 
  151. «Αντώνης Καρπετόπουλος: Ο Κριστιάνο, ένας από μας...». Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2023. 
  152. «Why Cristiano Ronaldo's penalty for Portugal vs. Ghana didn't go to a full VAR review». Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2023. 
  153. «Ronaldo fails again in likely last chance to win World Cup». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2022. 
  154. «Football's All-Time International Goalscoring Record – Part I». Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2023. 
  155. «Soccer Pioneers: the first players to reach 50 international caps (countrywise)». Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2020. 
  156. «Ranking the top 25 men's soccer players of the 21st century». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2024. 
  157. «The 25 greatest football players of the last 25 years». Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2020. 
  158. «Picking a European Club Football Best XI». Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2023. 
  159. «ESPNFC.com Cristiano Ronaldo». Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2023. 
  160. «Best starting XI in Premier League history». 10 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2014. 
  161. «Footballers with most free-kick goals ever (ranked)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2023. 
  162. «The Art of Assists: Unveiling the Top 10 Players in Soccer History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2024. 
  163. «TOP 10 BRILLIANT PLAYERS WITH MOST ASSISTS IN FOOTBALL HISTORY». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024. 
  164. «Top 10 Players With Most Assists In Soccer History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2024. 
  165. «O «μύθος» Γιάννης Διακογιάννης μιλάει στο iefimerida και εξηγεί γιατί τελικά προτιμάει την Κάλλας από τον Πελέ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022. 
  166. «Ranked! The 50 best Real Madrid players ever». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2024. 
  167. «Les plus grands footballeurs de tous les temps». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2024. 
  168. 168,0 168,1 «Όσα δεν ξέρετε για τον Ρονάλντο». Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2023. 
  169. ChaptersIndigo Αρχειοθετήθηκε 2009-06-02 στο Wayback Machine. Moments book by Cristiano Ronalndo
  170. InsideWorldSoccer.com Cristiano Ronaldo opens museum dedicated to Cristiano Ronaldo
  171. «Cristiano Ronaldo». footballzz.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2014. 
  172. «Cristiano Ronaldo: Cristiano Ronaldo Dos Santos Aveiro: 2009–10». BDFutbol. 
  173. «Cristiano Ronaldo: Cristiano Ronaldo Dos Santos Aveiro: 2010–11». BDFutbol. 
  174. «Cristiano Ronaldo: Cristiano Ronaldo Dos Santos Aveiro: 2011–12». BDFutbol. 
  175. «Cristiano Ronaldo: Cristiano Ronaldo Dos Santos Aveiro: 2012–13». BDFutbol. 
  176. «Cristiano Ronaldo». Soccerway. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι