Μελχιώρ Λορκ

Μελχιώρ Λορκ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1527 ή 1526 Φλένσμπουργκ
Θάνατος	Δεκαετία του 1580 ή 1583 Κοπεγχάγη
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Δανίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	χαράκτης ζωγράφος σχεδιαστής εικαστικός καλλιτέχνης
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μελχιώρ Λορκ (δανικά: Melchior Lorck‎‎, επίσης γνωστός ως Lorichs / Λόριχς ή Lorch/ Λορχ, 1526/27 Φλένσμπουργκ – θάνατος μετά το 1583 Κοπεγχάγη) ήταν χαράκτης της Αναγέννησης δανογερμανικής καταγωγής.

Είναι κυρίως γνωστός για τη λεπτομερή καταγραφή και αποτύπωση της ζωής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τον 16ο αιώνα, όταν βρισκόταν στο απόγειο της δύναμης της αλλά υπήρχαν μόνο λίγες διαθέσιμες πληροφορίες στην Ευρώπη για την καθημερινή ζωή της περιοχής. Τα πλέον διάσημα έργα του είναι η Τουρκική δημοσίευση, συλλογή 128 χαρακτικών με οθωμανικές ενδυμασίες αλλά και διάφορες λεπτομέρειες βυζαντινών μνημείων της πόλης τα οποία δεν διασώζονται πια, καθώς και το έργο με τίτλο Θέα της Κωνσταντινούπολης, μια εξαιρετικά λεπτομερής πανοραμική απεικόνιση της πόλης κατά τον 16ο αιώνα. Αρκετά σημαντικός είναι επίσης ο πανοραμικός χάρτης του ποταμού Έλβα τον οποίο δημιούργησε κατά την περίοδο όπου ζούσε στο Αμβούργο.

Ως καλλιτέχνης δεν έγινε ποτέ ιδιαίτερα διάσημος, καθώς πολλά από τα έργα του δημοσιεύτηκαν δεκαετίες μετά τον θάνατο του. Δημιούργησε συνολικά 274 έργα, εκ των οποίων τα 242 είναι υπογεγραμμένα και τα 218 διαθέτουν ημερομηνίες. Η θεματολογία των έργων του περιλαμβάνει θέματα από την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, θρησκευτικά θέματα -υπό την προτεσταντική / έντονα αντιπαπική σκοπιά-, αρχιτεκτονική, ακόμα και φαντασία. Τα σημαντικότερα τεκμήρια για τη ζωή του από τα οποία διασώζονται οι περισσότερες πληροφορίες είναι διάφορες επιστολές με τις δανικές αρχές, η αυτοβιογραφία του και η διαθήκη του, καθώς και κάποιες αφιερώσεις έργων προς αυτόν και κάποιες μελέτες κατά τις πρώτες δεκαετίες μετά τον θάνατο του.

Νεαρή ηλικία

• 
  Ο Πάπας ως αγριάνθρωπος, 1545
• 
  Βασιλίσκος, 1548
• 
  Πορτραίτο του Μαρτίνου Λουθήρου, 1548
• 
  Πορτραίτο του Άλμπρεχτ Ντύρερ, 1550
• 
  Ο κατακλυσμός του Νώε, 1550-1551
• 
  Χελώνα πάνω από βενετική λίμνη, 1555

Γεννήθηκε το 1526 ή 1527 στην πόλη του Φλένσμπουργκ του δουκάτου του Σλέσβιχ στο σύνορο της σημερινής Δανίας και Γερμανίας, το όνομα της μητέρας του ήταν Χριστίνα ενώ ο πατέρας του ονομαζόταν Τόμας και ήταν υψηλόβαθμος κρατικός υπάλληλος ως αντιπρόσωπος του δανικού βασιλικού στέμματος στην πόλη. Η οικογένεια ήταν εύπορη και είχε συνολικά 5 παιδιά, 4 αγόρια και 1 κορίτσι. Η αδερφή του Μελχιώρ ονομαζόταν Άννα και αργότερα παντρεύτηκε κάποιον υψηλόβαθμο αξιωματούχο της δανικής κυβέρνησης, ενώ από τα αγόρια, οι 3 ονομάζονταν Κασπάρ, Μελχιώρ (ο καλλιτέχνης), και Βαλτάσαρ όπως οι Τρεις Μάγοι της βιβλικής παράδοσης, ενώ ο 4ος αδερφός ονομαζόταν Αντρέας και εξελίχθηκε μετέπειτα σε παράτολμο τυχοδιώκτη.

Από μικρή ηλικία επιθυμούσε να γίνει καλλιτέχνης, κάτι με το οποίο οι γονείς του ήταν επίσης σύμφωνοι, και έτσι μαθήτευσε κοντά σε έναν χρυσοχόο της πόλης και εκπαιδεύτηκε στη χαρακτική. Το παλαιότερο γνωστό έργο του χρονολογείται στο 1543 όταν ήταν 16 με 17 ετών. Ακολούθησαν διάφορα άλλα, όπως η έντονα επιθετική απεικόνιση του Πάπα ως αγριάνθρωπου το 1545, παράσταση του μυθολογικού βασιλίσκου το 1548, και το πορτραίτο του Μαρτίνου Λουθήρου επίσης το 1548 το οποίο ο Λορκ δημιούργησε σε ηλικία 21 ετών.

Ωστόσο το πρώτο διαθέσιμο γραπτό στοιχείο για τη ζωή του είναι μια επιστολή με ημερομηνία 22 Μαρτίου του 1549 σχετικά με χρηματικό ποσό που έλαβε από τον Δανό βασιλιά Χριστιανό Γ´, και αφορούσε την κάλυψη εξόδων για την εκπαίδευση του Λορκ από το 1549 έως το 1553, με την προϋπόθεση πως μετέπειτα θα υπηρετούσε ως καλλιτέχνης στη βασιλική αυλή.

Ο Λορκ εγκαταστήθηκε στη Νυρεμβέργη το 1550, όπου εργαζόμενος εκεί δημιούργησε πορτραίτο του Άλμπρεχτ Ντύρερ -ο οποίος κατάγονταν από τη Νυρεμβέργη- βάσει παράστασης που υπήρχε ήδη σε μετάλλιο από τον Χανς Σβαρτζ.

Κωνσταντινούπολη

Η τουρκική δημοσίευση

Το 1555 ανατέθηκε στον Λορκ από τον Φερδινάνδο Α´ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας να ακολουθήσει τη γερμανική διπλωματική αποστολή στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί παρέμεινε για 4 χρόνια, με τον έχοντα καθήκοντα πρέσβη να είναι ο Ολλανδός Οζιέ Ζιζελέν ντε Μπουσμπέκ, και κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής για 1,5 έτος παρέμεινε έγκλειστος μαζί με τα άλλα μέλη της αντιπροσωπείας στο Ελκί Χανί, το καραβανσεράι όπου είχε καταλύσει η γερμανική διπλωματική αποστολή. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Μπουσμπέκ -ο οποίος κατέγραψε μακροσκελείς και αναλυτικές σημειώσεις για τη διπλωματική αποστολή και τη ζωή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία- δεν ανέφερε ποτέ τίποτα για τον Λορκ, παρότι έμεναν μαζί στον ίδιο χώρο και παρότι ο Λορκ είχε δημιουργήσει το πορτραίτο του.

• 
  Παραστάσεις της άνω πλευράς της στήλης του Αρκαδίου
• 
  Παραστάσεις της βάσης της στήλης του Κωνσταντίνου Α´
• 
  Παραστάσεις της βάσης του οβελίσκου του Θεοδοσίου
• 
  Προμετωπίδα της έκδοσης του 1575
• 
  Όψη πάνω από τις κορυφές των σπιτιών στην Κωνσταντινούπολη, 1555-1559
• 
  Ξυλογραφία του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, 1559
• 
  Το τέμενος Σουλεϊμανίγιε

Κατά την περίοδο αυτή ο Λορκ δημιούργησε πορτραίτα του πρέσβη και άλλων ατόμων της αποστολής, κάποιες απεικονίσεις ζώων, καθώς και τη θέα πάνω από τα κεραμίδια των σπιτιών από το σημείο που έμενε. Όταν ωστόσο μπορούσε να περιηγηθεί ελεύθερα, αποτύπωσε τις λεπτομέρειες από πολλά παλαιά και σύγχρονα κτίσματα και μνημεία της πόλης, καθώς και κατοίκους με ενδυμασίες από τα διάφορα σημεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ειδικά σε ότι αφορά τα μνημεία, η συνεισφορά του είναι εξαιρετικά πολύτιμη για τους κατοπινούς μελετητές, καθώς πολλά τμήματα από τα μνημεία που απεικόνισε δεν διασώζονται πλέον ή διασώζονται μόνο εν μέρει, όπως λεπτομέρειες από τη στήλη του Αρκαδίου, το βάθρο του οβελίσκου του Θεοδοσίου, και το βάθρο της στήλης του Κωνσταντίνου Α´.

Το σύνολο των απεικονίσεων που δημιουργήθηκε από τον Λορκ κατά την περίοδο αυτή, μετατράπηκε σε χαράξεις όταν επέστρεψε στη Δανία σε μια περίοδο πολλών ετών. Η συλλογή των απεικονίσεων αυτών έγινε γνωστή ως Η τουρκική δημοσίευση. Από τα πολλά σχέδια που δημιούργησε ένα από τα πλέον γνωστά είναι η προσωπογραφία του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή, μια σπάνια περίπτωση απεικόνισης Σουλτάνου από δυτικό, με παρόμοιο τρόπο όπου ο Τζεντίλε Μπελλίνι είχε δημιουργήσει το πορτραίτο του Μωάμεθ Β´ 80 χρόνια νωρίτερα.

Η προσπάθεια για την έκδοση της συλλογής ξεκίνησε το 1575, όταν ο Λορκ κατά την αλληλογραφία του με τον Δανό βασιλιά Φρειδερίκο Β´ ζήτησε οικονομική υποστήριξη για την κάλυψη των εξόδων της έκδοσης. Έως τότε ο Λορκ είχε καταφέρει να δημιουργήσει μόνο έναν μικρό αριθμό ξυλογραφιών βασισμένων στις απεικονίσεις αυτές, 12 ξυλογραφίες με κτήρια και θέματα αρχιτεκτονικής οι οποίες χρονολογούνται το 1570, και 5 με Οθωμανούς στρατιωτικούς και τις ακολουθίες τους οι οποίες χρονολογούνται το 1575. Κατά τα επόμενα έτη ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στις συνολικά 128 ξυλογραφίες, οι οποίες αποτελούν πλέον το σύνολο της γνωστής ως Τουρκικής δημοσίευσης όπως διασώζεται σήμερα.

Είναι αβέβαιο τι συνέβη τόσο στον Λορκ όσο και στην έκδοση που προσπάθησε να δημιουργήσει από το 1583 και έπειτα. Διασώζονται 2 αντίγραφα σελίδων τίτλου οι οποίες χρονολογούνται το 1575 και έχουν τον τίτλο Wolgerissene und geschnittene Figuren (καλοχαραγμένες ξυλογραφίες) και την ίδια ημερομηνία αλλά διαφορετική γραμματοσειρά.

• Οθωμανικά πορτραίτα και ενδυμασίες του 16ου αιώνα. Από τα χαρακτικά του Μελχιώρ Λορκ, 1559
• 
  Τοξότης
• 
  Τοξότης 2
• 
  Τοξότης 3
• 
  Στρατιώτης
• 
  Κανονιοβολιστής
• 
  Έφιππος
• 
  Παχύς στρατ.
• 
  Κονταριοφόρος
• 
  Πεζικάριος
• 
  Πεζικάριος τρεχ.
• 
  Γεωργιανός πεζικάριος
• 
  Κυβερνήτης
• 
  Γενίτσαρος περπατάει
• 
  Γενίτσαρος
• 
  Γενίτσαρος
• 
  Γενίτσαρος στρατηγός
• 
  Έφιππος ιππότης
• 
  Κούρδος στρατιώτης
• 
  Έφιππος με κοντάρι
• 
  Ροπαλοφόρος
• 
  Έφιππος με σημαία
• 
  Στρατιώτης τρέχει
• 
  Στρατιώτης με κοντάρι
• 
  Στρατιώτης περπατάει δεξιά
• 
  Στρατιώτης με κράνος
• 
  Στρατιώτης με τουρμπάνι
• 
  Στρατιώτης με κοντάρι και ασπίδα
• 
  Στρατιώτης
• 
  Σπάχης
• 
  Έφιππος σημαιοφόρος
• 
  Τατάρος τοξότης
• 
  Τατάρος στρατιώτης
• 
  Τούρκος τοξότης
• 
  Τούρκος στρατιώτης
• 
  Τούρκος πολεμιστής
• 
  Αυτοκρατορικός σωματοφύλακας
• 
  Έφιππος αξιωματικός
• 
  Άτακτος στρατιώτης
• 
  Επιδειξίας σπάχης
• 
  Τούρκος πεζικάριος

Θέα της Κωνσταντινούπολης

Αυτοαναφορική απεικόνιση του ιδίου του Λορκ καθώς δημιουργεί το πανόραμα, λεπτομέρεια του φύλλου 11

Επίσης πολύ σημαντικό δημιούργημα του κατά την παραμονή του στην Κωνσταντινούπολη, ήταν η πανοραμική απεικόνιση της πόλης με τίτλο Θέα της Κωνσταντινούπολης, ένα λεπτομερές πανόραμα αποτελούμενο από 21 φύλλα με συνολικό μήκος 11,45 μέτρα και 45 εκατοστά ύψος, ενώ οι διαστάσεις του κάθε φύλλου ποικίλουν και δεν είναι ίδιες.

Αποτελεί την παλαιότερη απεικόνιση της πόλης σε τόσο υψηλή λεπτομέρεια, και μια από τις σπανιότερες καθώς αποτυπώνει τόσο στοιχεία του βυζαντινού χαρακτήρα της όπου η άλωση είχε συμβεί μόλις έναν αιώνα πριν, όσο και των νέων οθωμανικών χαρακτηριστικών της, με διάφορα σημαντικά κτήρια τα οποία δεν διασώζονται πλέον είτε καθόλου είτε στην αρχική τους μορφή. Επιπλέον αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα παραδείγματα πανοράματος γενικότερα όπου η απεικόνιση γίνεται βάσει της θέασης από το έδαφος, αντί για εκτίμηση και προσέγγιση ως νοητή κάτοψη από ψηλά, και παράλληλα διαφέρει από τις παλαιότερες απεικονίσεις της πόλεως καθώς στηρίζεται σε ρεαλιστικά παρά συμβολικά στοιχεία και αποτελεί σχετικά πιστή αναπαράσταση της με χρήση τεχνικών γεωμετρικής προοπτικής.

Από συμβολικής άποψης θεωρείται σημαντικό ότι σε σχέση με άλλες παλαιότερες δυτικές απεικονίσεις της πόλης, τα οθωμανικά κτήρια δεν εμφανίζονται ως υποδεέστερα και μικρότερα από τα βυζαντινά, αλλά προβάλλονται εξίσου το ίδιο. Αυτό ενδεχομένως υποδηλώνει πως ο Λορκ δημιούργησε το έργο υπό την υποστήριξη του ιδίου του Σουλτάνου αν και κάτι τέτοιο δεν είναι εξακριβωμένο.

Πανόραμα της Κωνσταντινούπολης
Μελχιώρ Λορκ, 1559

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21
Βόσπορος και Κεράτιος κόλπος το πλοίο του Σουλεϊμάν Α´ στο κέντρο Πύργος Γαλατά στο κέντρο δεξιά	Βοσπόρια Άκρα και Τοπ Kαπί το πλοίο του Δανού πρεσβευτή στο κέντρο	Βοσπόρια Άκρα, Τοπ Kαπί, Ιντσιρλί	Βοσπόρια Άκρα, Τοπ Kαπί	Βοσπόρια Άκρα, Γκιούλ Χανέ Αγία Ειρήνη στο βάθος	Αγία Σοφία Χριστός Χαλκίτης (πιθανό)	Βοσπόρια Άκρα Ερείπια Μεγάλου Παλατίου Λιμένας Νεωρίου (πιθανό)	Βοσπόρια Άκρα Στήλη του Κωνσταντίνου Α´ άνω αριστερά Τέμενος Βαγιαζίτ άνω κέντρο Πύργος της Ειρήνης κάτω δεξιά	Τέμενος Σουλταναχμέτ	Τέμενος Σουλεϊμανιγιέ ημικυκλική στοά κέντρο δεξιά	Τέμενος Φατίχ άνω αριστερά Υδραγωγείο Ουάλεντος άνω δεξιά	Πύργος Βαγιαζήτ Στήλη του Αρκαδίου άνω αριστερά Τρούλοι Μον. Παντοκράτ. κέντρο	Δυτ. Κεράτιος κόλπος Τέμενος Φατίχ άνω δεξιά	Δυτ. Κεράτιος κόλπος Τέμενος Σελιμιγιέ άνω δεξιά	Δυτ. Κεράτιος κόλπος, Ναυπηγείο Κασίμπασα	Δυτ. Κεράτιος κόλπος	Δυτ. Κεράτιος κόλπος	Ανα. Κεράτιος κόλπος και Κοσμίδιον	Ανα. Κεράτιος κόλπος και Κοσμίδιον	Κοσμίδιον	Κοσμίδιον

Στην απεικόνιση υπάρχουν διάσπαρτες σημειώσεις στα λατινικά, ιταλικά, και γερμανικά, με περιγραφικές πληροφορίες ως προς τις διαστάσεις κτηρίων και τοπογραφία. Το γεγονός αυτό, καθώς και το ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου ορισμένα προβεβλημένα κτήρια όπως τα τεμένη έχουν μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην απεικόνιση τους από ότι τα περιβάλλοντα κτήρια γύρω τους, υποδηλώνουν πως πιθανώς το έργο αποτελούσε μια αρχική πρωτότυπη και όχι τελική έκδοση.

Η κακή κατάσταση του χάρτη οφείλεται στο ότι παρότι αρχικά εκτίθονταν στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου του Λέιντεν έως το 1610, κατόπιν τυλίχτηκε και τοποθετήθηκε σε κάποιο πατάρι χωρίς κάποιο μέτρο προφύλαξης και παρέμεινε εκεί ξεχασμένος έως ότου ανακαλύφθηκε ξανά τον 19ο αιώνα.

Δυτική Ευρώπη

Βιέννη

Συντριβάνι με Καρυάτιδες, το οποίο αναβλύζει κρασί, 1563

Επέστρεψε στη δυτική Ευρώπη το φθινόπωρο του 1559 και το 1560 εγκαταστάθηκε στη Βιέννη όπου παρέμεινε έως το 1566. Σε κάποια στιγμή κατά την περίοδο αυτή, άρχισε να υπογράφει ως Lorichs (Λόριχς) και συνέχισε έτσι κατά την υπόλοιπη σταδιοδρομία του, πιθανώς γιατί το Λορκ (Lorck) στα κάτω γερμανικά ακούγονταν ως βάτραχος (Lork), ενώ παράλληλα το Λόριχς έχει πιο εξευγενισμένη χροιά και φαίνεται σαν παράγωγο λατινικής ονομασίας.

Ενώ βρισκόταν στη Βιέννη, του ζητήθηκαν οι υπηρεσίες του από τον δούκα Ιωάννη Β΄ του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Χάντερσλεβ ο οποίος ήταν ο αδελφός του βασιλιά Χριστιανού Γ´ της Δανίας που είχε πεθάνει λίγα χρόνια νωρίτερα. Ο Λορκ ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα τον Ιανουάριο του 1563, και παράλληλα έστειλε στον νέο βασιλιά της Δανίας, Φρειδερίκο Β´, επιστολή η οποία περιείχε μια λεπτομερή καταγραφή της σταδιοδρομίας του έως την εποχή εκείνη, μαζί με αντίγραφα από κάποιες από τις απεικονίσεις του. Η επιστολή αυτή μερικές φορές αναφέρεται και ως η αυτοβιογραφία του Λορκ. Στην ίδια επιστολή, ζητούσε από τον βασιλιά χορήγηση 200 δανικών ταλήρων για την υποστήριξη του έργου του, τα οποία θα μπορούσαν να του παραδοθούν μέσω του αδερφού του, του Αντρέα Λορκ, ο οποίος εργαζόταν ως ακόλουθος της βασιλικής αυλής της Δανίας. Κατόπιν ασχολήθηκε με διάφορα έργα που του ανατέθηκαν, ενώ ανέλαβε και τον γενικό συντονισμό της διακόσμησης της πόλης για την υποδοχή του νέου Γερμανού αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Β´ τον Μάρτιο του 1563, ο οποίος ήταν ξάδελφος του Δανού βασιλιά Φρειδερίκου.

Το 1564 οι τίτλοι ευγενείας του Λορκ μαζί με αυτούς των αδελφών του, Κάσπαρ, Μπαλτάσαρ, και Αντρέα, ανανεώθηκαν από τον Γερμανό αυτοκράτορα, λόγω της σημαντικής προσφοράς του Μελχιώρ κατά την περίοδο όπου βρισκόταν στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Αμβούργο

Το 1567 το όνομα του Λορκ εμφανίζεται σε έγγραφα του δημοτικού συμβουλίου του Αμβούργου, και φαίνεται να παρέμεινε εκεί τουλάχιστον έως το 1572, το οποίο είναι το έτος κατά το οποίο έγραψε τη διαθήκη του εκεί. Αρχικά ο Λορκ προσλήφθηκε ως χαρτογράφος από τη δημοτική αρχή, με σκοπό την απεικόνιση του χαμηλού τμήματος του Έλβα και των παραποτάμων του έως την εκβολή του στη Βόρεια Θάλασσα. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά λεπτομερές και αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα τεκμήρια τα οποία στεγάζονται στα κρατικά αρχεία του Αμβούργου έως σήμερα.

Χάρτης του Έλβα, 1567

Συνέχισε να εργάζεται για κάποιο διάστημα με άλλες δημοτικές υποθέσεις, ενώ στη διαθήκη που συνέταξε κατά την περίοδο της διαμονής του στο Αμβούργο φαίνεται πως είχε παντρευτεί καθώς άφησε όλη του την περιουσία στη σύζυγο του, για την οποία ωστόσο τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό.

Αμβέρσα

Ολόσωμη απεικόνιση του Σουλεϊμάν Α΄ από το Soldan Soleyman Tvrckhischen Khaysers, 1574

Το 1574 ο Λορκ βρέθηκε στην Αμβέρσα, και πιθανώς βρισκόταν εκεί ήδη από το 1573, Στον κύκλο γνωριμιών του εμφανίζονται να ήταν ο χαρτογράφος Αβραάμ Ορτέλιους, ο εκδότης και χαράκτης Φίλιπ Γκαλ ο οποίος αφιέρωσε το βιβλίο με τα χαρακτικά του Χανς Φρέντεμαν ντε Φρις που εξέδωσε στον Λορκ, ο γεωγράφος Γκέοργκ Μπράουν, ο χαράκτης Φρανς Χόγκενμπεργκ, και ο ζωγράφος Χούμπερτ Χόλτζιους.

Η Αμβέρσα αποτελούσε σημαντικό πολιτιστικό κόμβο την εποχή εκείνη σε όλη την Ευρώπη, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού εκδοτικών οίκων που διέθετε. Τον Απρίλιο του 1574 ο Λορκ εξέδωσε βιβλίο σχετικά με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, με τίτλο Soldan Soleyman Tvrckhischen Khaysers, vnd auch Furst Ismaelis auß Persien, Whare vnd eigendtliche contrafectung vnd bildtnuß (Οι αληθείς και πραγματικά πλαστές απεικονίσεις του Τούρκου αυτοκράτορα Σουλτάν Σουλεϊμάν και του πρίγκηπα Ισμαήλ της Περσίας). Το μοναδικό γνωστό αντίγραφο του βιβλίου καταστράφηκε κατά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο με τον βομβαρδισμό του Αμβούργου, οι απεικονίσεις που περιείχε ωστόσο διασώθηκαν και αποτελούνται από 2 πορτραίτα και 2 ολόσωμες απεικονίσεις του Σουλεϊμάν, καθώς και πορτραίτο του Πέρση πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη. Το βιβλίο αυτό φαίνεται πως αποτελούσε το προοίμιο για μια ακόμα μεγαλύτερη έκδοση η οποία προορίζονταν να είναι η Τουρκική δημοσίευση και θα αφορούσε το σύνολο της oθωμανικής κοινωνίας της εποχής.

Η γενικευμένη αναταραχή που προκλήθηκε με την Ολλανδική Εξέργερση των Ολλανδών έναντι των Ισπανών οι οποίοι είχαν τον έλεγχο της Αμβέρσας και άλλων νοτίων περιοχών της Ολλανδίας την εποχή εκείνη, έκανε τον Λορκ να αποχωρήσει το καλοκαίρι του 1574, όπως διαφαίνεται στην αλληλογραφία του με τον Ορτέλιους κατά τον μήνα Οκτώβριο.

Τελευταία χρόνια και μετέπειτα αναγνώριση

Το 1578 ο Λορκ τελικά αποφάσισε να τηρήσει τη δέσμευση που είχε απέναντι στον Δανό βασιλιά Χριστιανό Γ´, όπου το 1549 του είχε καλύψει τα έξοδα των σπουδών του υπό την προϋπόθεση πως μετά από 4 χρόνια θα τίθονταν στην υπηρεσία του. Παρότι ο Λορκ δεν τήρησε την υπόσχεση αυτή, το 1578 ο Γερμανός αυτοκράτορας Ροδόλφος Β´ συμφώνησε να του δοθεί σύνταξη το 1579. Τον Φεβρουάριο του 1583 ωστόσο εμφανίζεται στα κρατικά αρχεία της Δανίας με την αναφορά πως προσλήφθηκε από τον Δανό βασιλιά Φρειδερίκο Β´ ως ζωγράφος και παραχαράκτης. Τα περισσότερα έργα του από την εποχή αυτή έχουν χαθεί, και τα μόνα που είναι γνωστά είναι κάποια πορτραίτα του βασιλιά καθώς και η απεικόνιση του συμβόλου του τάγματος του Ελέφαντα, υψηλής τιμητικής διάκρισης της Δανίας. Πέρα από τα παραπάνω, ο Λορκ φαίνεται πως ασχολήθηκε εκτεταμένα με την προετοιμασία των ξυλογραφιών που θα χρησιμοποιούνταν στην Τουρκική δημοσίευση, όπως τη δημιουργία της ξυλογραφίας της Άρπυιας. Τον Νοέμβριο του 1582 ο Λορκ απολύθηκε από την υπηρεσία του στον Δανό βασιλιά, και του ζητήθηκε να επιστρέψει το έγγραφο της πρόσληψης του. Η τελευταία καταγεγραμμένη πληρωμή που του δόθηκε από το δανικό στέμμα είναι την 4η Μαρτίου του 1583, και μετά την ημερομηνία αυτή δεν υπάρχει καμία γνωστή πληροφορία για τη ζωή του.

• 
  Απεικόνιση του συμβόλου του τάγματος του Ελέφαντα, 1580
• 
  Προσωπογραφία του Φρειδερίκου Β´, 1582
• 
  Άρπυια, 1582
• 
  Χαρακτικό του 1764 του Γιάν Λαντμιράλ, με απεικονίσεις των Χανς Φρέντεμαν ντε Φρις, Ωγκουστύν Γιόρις, Χέντρικ φαν Κλέφε Γ΄, και Μελχιώρ Λορκ (κάτω δεξιά), ως σύνθεση επιφανών καλλιτεχνών του παρελθόντος

Πέρα από την όποια αναγνώριση είχε αποκτήσει μέσω του δικού του κύκλου γνωριμιών όπως ο Αβραάμ Ορτέλιους, σύντομα μετά τον θάνατο του το όνομα του εμφανίζεται σε αρχεία της πόλης του Φλένσμπουργκ ως σημαντικού καλλιτέχνη της εποχής, με ιδιαίτερα μνεία ως προς τις απεικονίσεις του Σουλεϊμάν Α΄. Η πρώτη έκδοση της τουρκικής δημοσίευσης έγινε 40 χρόνια μετά τον θάνατο του, το 1626, και καθώς το ενδιαφέρον της εποχής αυξήθηκε το έργο του έγινε γνωστό και αναπαράχθηκε αρκετές φορές από καλλιτέχνες του 17ου αιώνα όπως ο Νικολά Πουσέν και Στέφανο ντε λα Μπέλα, ενώ αντίγραφα των έργων του διέθετε ο Ρέμπραντ. Έκτοτε, οι πρώιμες απεικονίσεις του σε σχέση με τη ζωή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εξελίχθηκαν σε έργο αναφοράς για μετέπειτα μελετητές κατά τον 17ο και 18ο αιώνα και ενέπνευσαν τη δημιουργία παρόμοιων έργων.

Πηγές

• Rasmussen, Mikael Bøgh (2011). Michael Andersen, Birgitte Bøggild, Hugo Johannsen. «Melchior Lorck's Portrait of Sultan Süleyman the Magnificent (1562): A Double-Coded View». Studies in Archaeology & History, National Museum of Copenhagen (16): 165–170. https://www.academia.edu/1213643/Melchior_Lorcks_Portrait_of_Sultan_S%C3%BCleyman_the_Magnificent_1562_A_Double-Coded_View_2011_. 
• Westbrook, N. (2010). «Constructing Melchior Lorichs's 'Panorama of Constantinople'». Journal of the Society of Architectural Historian (69): 62-87. doi:https://doi.org/10.1525/jsah.2010.69.1.62. ISSN 0037­9808. http://centaur.reading.ac.uk/17732. 
• Fischer, Erik (2009). Melchior Lorck: Vol. 1-4. Ernst Jonas Bencard, Mikael Bøgh Rasmussen, Marco Iuliano. Copenhagen: Vandkunsten Publishers. ISBN 978-8791393617. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2018. 
• Kayser, Werner (1979). «‘Melchior Lorichs’ Ehrenpforten und Weinbrunnen zum Einzug Kaiser Maximilians II. in Wien». Philobiblion (Hamburg) (23): 279–295. 
• Lappenberg, Johann Martin (1847). Die Elbkarte des Melchior Lorichs vom Jahre 1568. Hamburg. 
• St. Clair, Alexandrine (1969). «A Forgotten Record of Turkish Exotica». The Metropolitan Museum of Art Bulletin (New York): 411–423. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-04-05. https://web.archive.org/web/20120405184437/https://www.metmuseum.org/pubs/bulletins/1/pdf/3258361.pdf.bannered.pdf. 
• Bolland, Jürgen (1964). «Die Hamburger Elbkarte von Melchior Lorichs. Mit einer Einleitung über den Zweck der Karte und die Tätigkeit von Melchior Lorichs in Hamburg,». Veröffentlichungen aus dem Staatsarchiv der Freien und Hansestadt Hamburg (Hamburg) (8). 
• Harbeck, Hans (1911). Melchior Lorichs : ein Beitrag zur deutschen Kunstgeschichte des 16. Jahrhunderts. Hamburg. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η τουρκική δημοσίευση, ψηφιοποιημένη έκδοση του 1646