Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μιχάλης Τυρίμος

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μιχάλης Τυρίμος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1907
Λέσβος
Θάνατος1945
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
νέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΚομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδημοσιογράφος
πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΠαλλαϊκό Μέτωπο και Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Λέσβου)
δεδομένα

Ο Μιχάλης Τυρίμος (1907-1945) ήταν κορυφαίο στέλεχος του ΚΚΕ, βουλευτής και διευθυντής του Ριζοσπάστη. Κατά τη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας μετατράπηκε σε πράκτορα των αρχών Ασφαλείας, ήταν βασικό στέλεχος της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ. Εκτελέστηκε από την ΟΠΛΑ τον Ιανουάριο του 1945.

Τα πρώτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μιχάλης Τυρίμος γεννήθηκε το 1907 στη Λαφιώνα Λέσβου.[1] Ήταν γιος του δασκάλου Ιωάννη Τυρίμου και της Μαριάνθης Πετριανού.[1] Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια στο Γυμνάσιο Μυτιλήνης. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του φοίτησε στο Διδασκαλείο Μυτιλήνης και αποφοίτησε με το δίπλωμα δασκάλου.[1]

Η Κομμουνιστική δράση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1926 εντάχθηκε στο ΚΚΕ και δημιούργησε ο ίδιος την Οργάνωση Λέσβου της ΟΚΝΕ. Το επάγγελμά του ήταν τυπογράφος.[2] Το 1929 φυλακίστηκε λόγω του Ιδιωνύμου και ένα χρόνο αργότερα στρατεύτηκε και στάλθηκε, μαζί με άλλους εξόριστους Κομμουνιστές στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου[3].

Μετά τη λήξη της λεγόμενης φραξιονιστικής πάλης χωρίς αρχές της περιόδου 1929-1931 με την επέμβαση της Κομμουνιστικής Διεθνούς και την ανάθεση της θέσης του Γενικού Γραμματέα του κόμματος στο Νίκο Ζαχαριάδη, ο Τυρίμος ανέλαβε διάφορες ανώτατες καθοδηγητικές θέσεις στο κόμμα. Παράλληλα, σπούδασε στις κομματικές σχολές ΚUΤV (Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής) στη Μόσχα[4]. Τον Μάρτιο του 1934 στο 5ο Συνέδριο του ΚΚΕ εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, όπως και στο 6ο Συνέδριο τον Δεκέμβριο του 1935.

Τον Αύγουστο του 1935 μετείχε στην οκταμελή αντιπροσωπεία του ΚΚΕ που έλαβε μέρος στο 7ο Συνέδριο της Κομιντέρν στη Μόσχα.[5]

Τον Ιανουάριο του 1936 ο Τυρίμος εκλέχθηκε βουλευτής Λέσβου του ΚΚΕ με το Παλλαϊκό Μέτωπο ενώ ανέλαβε και τη διεύθυνση του Ριζοσπάστη. Ως βουλευτής ο Τυρίμος ζήτησε τη δημιουργία Εφετείου στη Λέσβο, ωστόσο ο αγώνας του διακόπηκε από το ξέσπασμα της μεταξικής δικτατορίας[6].

Το κομματικό του ψευδώνυμο ήταν "Σβίγκος".

Η δικτατορία Μεταξά και η μεταστροφή του Τυρίμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το ξέσπασμα της μεταξικής δικτατορίας, ο Τυρίμος πέρασε στην παρανομία. Συνελήφθη το 1938 και μεταφέρθηκε στις φυλακές της Αίγινας. Την Άνοιξη του 1939, οι μεταξικές αρχές τον μετέφεραν στις φυλακές της Κέρκυρας, στην Αχτίνα Θ' στην οποία κρατούνταν πολλά κορυφαία στελέχη του ΚΚΕ. Ελάχιστο διάστημα μετά τη μεταφορά του, κατά το οποίο απέφυγε κάθε επικοινωνία με τα υπόλοιπα στελέχη - τα οποία επικοινωνούσαν μεταξύ τους κυρίως με σήματα μορς[7]- ο Τυρίμος υπέγραψε Δήλωση μετανοίας, και ζήτησε να περάσει στην υπηρεσία του μεταξικού καθεστώτος.[8]

Η προσχώρηση του Τυρίμου στη δικτατορία, σύμφωνα με μια εκδοχή, ήταν αποτέλεσμα της είδησης της εκτέλεσης του μικρότερου αδερφού του Γιώργου στην ΕΣΣΔ ως τροτσκιστή, κατά τη διάρκεια των σταλινικών εκκαθαρίσεων (1936-38)[9]. Όμως ο αδερφός του Γιώργος δεν εκτελέστηκε και επέστρεψε το 1960 από την ΕΣΣΔ,[10] οπότε τη φήμη της εκτέλεσής του την διοχέτευσε εντέχνως η Ασφάλεια για να τον "σπάσει" και το επέτυχε πλήρως.[11]

Το καλοκαίρι του 1939 μεταφέρθηκε στις φυλακές Συγγρού και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος και εντάχθηκε στις αρχές Ασφαλείας.[12] Ο Τυρίμος τέθηκε επικεφαλής της επιχείρισης δίωξης του Κομμουνισμού και αποτέλεσε τον κυριότερο σύμβουλο των Μανιαδάκη - Παξινού. Στα τέλη του 1939 πρωτοστάτησε μαζί με τον Γιάννη Μιχαηλίδη, τον Δημήτρη Κουτσογιάννη, τον Τηλέμαχο Μύτλα, ίσως και τον Μανώλη Μανωλέα στη συγκρότηση του νέου -υπό τη διεύθυνση της Ασφάλειας- καθοδηγητικού οργάνου του ΚΚΕ, της Προσωρινής Διοίκησης (ΠΔ). Στόχος της ΠΔ ήταν να προκαλέσει σύγχυση στους κόλπους των κομμουνιστών, να οδηγήσει στη σύλληψη τα ελεύθερα στελέχη του ΚΚΕ που αγνοούσαν το ρόλο της και να εξαρθρώσει τον πραγματικό παράνομο καθοδηγητικό μηχανισμό του ΚΚΕ, τη λεγόμενη Παλιά Κεντρική Επιτροπή (ΠΚΕ).[13][14]

Παρά το γεγονός ότι ο ρόλος της Προσωρινής Διοίκησης είχε καταγγελθεί από την ΠΚΕ και τον Νίκο Πλουμπίδη που είχε την καθοδήγηση της, ακόμη και από τον Θανάση Κλάρα (Άρη Βελουχιώτη) που είχε περάσει από τους κόλπους της, η ΠΔ κατάφερε να επηρεάσει πολλά ανυποψίαστα μέλη του ΚΚΕ[15][16]. Ακόμα και ο Νίκος Ζαχαριάδης τάχθηκε με το μέρος της ΠΔ καταγγέλοντας την Παλιά Κεντρική Επιτροπή σαν ασφαλίτικη και χαφιέδικη.[17]

Ο ρόλος της ΠΔ άρχισε να αποκαλύπτεται προς τα τέλη του 1940, όταν ο πλαστός Ριζοσπάστης άρχισε να υμνεί τον Μεταξά και να αποκτά έντονο εθνικιστικό και φιλοκαθεστωτικό λόγο.[18] Ο Τυρίμος αποχώρησε από την ΠΔ στις αρχές καλοκαιριού του 1941 και προσχώρησε σε φιλοναζιστικές οργανώσεις, ενώ η Ελλάδα τελούσε υπό τριπλή Κατοχή.[12]

Διαγράφηκε από το ΚΚΕ με απόφαση της Β' Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ τον Δεκέμβριο του 1942 γιατί "πρόδωσε το Κόμμα και το λαό μας και συνθηκολόγησε με τον εχθρό στην περίοδο της 4ης Αυγούστου".[12]

Η δράση του στην Κατοχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Τυρίμος κλήθηκε από αξιωματικούς της Ασφάλειας να συμμετάσχει στην συγκρότηση της νεοϊδρυθείσας ΕΣΠΟ, αλλά παρά την αρχική συμμετοχή του, γρήγορα διαχώρισε τη θέση του. Αργότερα συμμετείχε στην υπηρεσία πληροφοριών του Τσιγάντε. Παράλληλα συνδέθηκε και με κύκλους του ΕΔΕΣ και της Ρ.Α.Ν.[19]

Τον Οκτώβριο του 1943 η ΟΠΛΑ επιχείρησε να τον εκτελέσει στην πλατεία Συντάγματος, αλλά σώθηκε με βαριά τραύματα.[20] Μαζί του ήταν και τραυματίστηκε και ο Βύρων Καστρινός στέλεχος της Π.Δ.[19]

Το καλοκαίρι του 1944 κλήθηκε από αξιωματικούς της Ασφάλειας στην Εύβοια, όπου συμμετείχε στη συγκρότηση των τοπικών Ταγμάτων Ασφαλείας. Κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών συνελήφθη από την Πολιτοφυλακή του ΕΛΑΣ στην Χαλκίδα και οδηγήθηκε στην καθοδήγηση του ΚΚΕ στη Θήβα. Εκεί έγραψε λεπτομερείς εκθέσεις για τη στάση του την περίοδο 1936-1944.[21]

Τον Γενάρη του 1945, λίγο πριν τη Συνθήκη της Βάρκιζας, εκτελέστηκε από την ΟΠΛΑ ως δωσίλογος και προδότης του ΚΚΕ.[22][23]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Γκουντουβάς, Σωτήρης (2019). Το ΚΚΕ κατά την περίοδο 1939-41. Η Παλιά Κεντρική Επιτροπή και η Προσωρινή Διοίκηση. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο. 
  2. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  3. Το ΚΚΕ στο ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2015
  4. Άγγελος Ελεφάντης "Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης", Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1976
  5. Δημήτρης Μιχελίδης: "Ο μυστικός πράκτορας στο ΚΚΕ", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1986
  6. Βασίλης Νεφελούδης: Αχτίνα Θ'. Αναμνήσεις, 1930-1940, Εκδόσεις της Εστίας, Αθήνα 2007
  7. Περικλής Ροδάκης: "Νίκος Ζαχαριάδης", Εκδόσεις Επικαιρότητα, Αθήνα 2007
  8. Γρηγόρης Φαράκος: "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ. 191
  2. ↑ Άγγελος Ελεφάντης: Η επαγγελία της αδύνατης Επανάστασης:ΚΚΕ και αστισμός στο Μεσοπόλεμο,Εκδόσεις Θεμέλιο,σελ.423
  3. ↑ Φύλλο 3 Φλεβάρη 1936 του Ριζοσπάστη με σύντομο βιογραφικό του Μιχάλη Τυρίμου
  4. ↑ Η επαγγελία της αδύνατης Επανάστασης, ό.π.σελ.158
  5. ↑ Γκουντουβάς (2019), σελ. 192
  6. ↑ «Ομιλία του Μιχάλη Τυρίμου στις Εργατικές Οργανώσεις της Λέσβου για την ανάγκη δημιουργίας Εφετείου» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2013. 
  7. ↑ Βασίλης Νεφελούδης: Αχτίνα Θ', Αναμνήσεις 1930-1940, Εκδόσεις Εστίας
  8. ↑ Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ. 43-45
  9. ↑ Περικλής Ροδάκης:Νίκος Ζαχαριάδης,Εκδόσεις Επικαιρότητα, σελ. 115-116
  10. ↑ Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ.195
  11. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2016. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Γκουντουβάς (2019), σελ. 194
  13. ↑ Γρηγόρης Φαράκος:Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα,σελ. 317-320
  14. ↑ Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ. 48 κ.ε
  15. ↑ «Άρθρο της Εποχής για τον Άρη με αναφορές στην Προσωρινή Διοίκηση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2010. 
  16. ↑ Πέτρος Ρούσος:Η Μεγάλη Πενταετία,Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή,σελ. 63-64
  17. ↑ Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ. 65 κ.ε
  18. ↑ Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 100-102
  19. ↑ 19,0 19,1 Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ. 195
  20. ↑ Ι. Χανδρινός (2012), σελ. 134
  21. ↑ Σωτήρης Γκουντουβάς (2019), σελ. 194-195
  22. ↑ Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, ό.π. σελ. 319-320
  23. ↑ «Αφιέρωμα σε πρώην Κομμουνιστές που έγιναν δωσίλογοι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2010. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μιχάλης_Τυρίμος&oldid=10584975"