Νουρμπανού Σουλτάνα
| Νουρμπανού Σουλτάν نور بانو سلطان | |
|---|---|
| Αυτοκρατορική σύζυγος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Χασεκί Σουλτάνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Ευγενής-Δυναμική Βαλιντέ Υψηλότερη Καθοδηγός του Σουλτανάτου Θεματοφύλακας του Θεού Ηγετικός Άγγελος Βαλιντέ του Βασιλέα | |
| Περίοδος | 25 Ιανουαρίου 1578 - 7 Δεκεμβρίου 1583 (5 έτη & 10 μήνες) |
| Προκάτοχος | Μιχριμάχ Σουλτάν |
| Διάδοχος | Σαφιγιέ Σουλτάν |
| Περίοδος | 7 Σεπτεμβρίου 1566-15 Δεκεμβρίου 1574 (8 έτη & 3 μήνες) |
| Προκάτοχος | Χουρέμ Σουλτάν |
| Διάδοχος | Σαφιγιέ Σουλτάν |
| Περίοδος | 7 Σεπτεμβρίου 1566 – 7 Δεκεμβρίου 1583 (17 έτη & 3 μήνες) |
| Προκάτοχος | Μιχριμάχ Σουλτάν |
| Διάδοχος | Σαφιγιέ Σουλτάν |
| Γέννηση | Σεσίλια Βενιέρ Μπάφο ή Ραχήλ ή Καλέ Καρτάνου 1525 Πάρος, Κυκλάδες, Ελλάδα,Κέρκυρα Δημοκρατία της Βενετίας |
| Θάνατος | 7 Δεκεμβρίου 1583 (58 ετών) Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Τόπος ταφής | Τάφος του Σελίμ Β΄, Ἁγία Σοφία, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Σύζυγος | Σελίμ Β΄ |
| Επίγονοι | Εσμαχάν Σουλτάνα Γκεβχερχάν Σουλτάνα Μουράτ Γ΄ Σαχ Σουλτάνα |
| Οίκος | Οσμανιδών (από τον γάμο) |
| Πατέρας | Νικολό Βενιέρ ? |
| Μητέρα | Βιολάντε Μπάφο ? |
| Θρησκεία | Χριστιανισμός ή Ιουδαϊσμός, εξισλαμίστηκε μετά τη σύλληψή της |
| Εθνικότητα | Ιταλική ή Ιουδαϊκή |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Χασεκί Αφιφέ Νουρμπανού Βαλιντέ Σουλτάν (Οθ. Τούρκικα:خاصكي سلطانة نور بانو) (Τούρκικα: Haseki Afife Nûr-Banû Valide Sultan, 1525-7 Δεκεμβρίου 1583) ήταν η αγαπημένη και η νόμιμη σύζυγος του σουλτάνου Σελίμ Β΄, μητέρα του σουλτάνου Μουράτ Γ΄ και συγκυβερνήτης, ως Βαλιντέ Σουλτάν, για εννέα έτη από το 1574 μέχρι το 1583.Το όνομα γέννησής της ήταν Σεσίλια. Γεννήθηκε το 1525 στην Κέρκυρα ή στην Πάρο. Η Νουρμπανού Σουλτάν ήταν μία από τις κυριότερες εκπροσώπους του Σουλτανάτου των Γυναικών.
Ο πλήρης τίτλος της ήταν: Devletlu İsmetlu Haseki Afife Nûr-Banû Vâlide Sultân Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri
Καταγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν αρκετές θεωρίες, όσον αφορά την καταγωγή της Νουρμπανού, καμία από τις οποίες δεν είναι γενικά αποδεκτή.
Cecilia Venier-Baffo
Το 1900, ο Emilio Spagni υποστήριξε πως η Νουρμπανού προερχόταν από κάποιο ελληνικό νησί, το οποίο τότε βρισκόταν υπό Βενετική κατοχή και ήταν κόρη του Νίκολο Βενιέρ και της Βιολάντε Μπάφο. Απήχθη από την Πάρο, κατά τη διάρκεια του τρίτου Οθωμανικού-Βενετικού πολέμου, από στρατεύματα του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Η ίδια, σύμφωνα με διάφορες απόψεις, συνήθιζε να λέει πως προερχόταν από ευγενή Βενετική οικογένεια, χωρίς ποτέ να την κατονομάζει ακριβώς. Η άποψη ότι η Νουρμπανού ταυτιζόταν με τη Σεσίλια Βενιέρ Μπάφο αναφέρεται από τον Franz Babinger στο άρθρο του για τη Νουρμπανού Σουλτάν, Dizionario Biografico degli Italiani.
Kale Kartanou
To 1992, o Β. Arbel αμφισβήτησε τη θεωρία της Βενετικής καταγωγής. Κατά τη δική του άποψη και έρευνα, η Νουρμπανού Σουλτάν προερχόταν από την Κέρκυρα, ελληνικό νησί, το οποίο επίσης βρισκόταν υπό Βενετική κατοχή, και το όνομά της ήταν Καλή Καρτάνου.
Jewish Origin (Rachel)
Ο Τούρκος ιστορικός, Ahmet Refik, πίστευε πως η Νουρμπανού είχε εβραϊκή καταγωγή και το αρχικό όνομά της ήταν Ραχήλ.
Επιπλέον, σύμφωνα με υπολογισμούς, η Νουρμπανού Σουλτάνα γεννήθηκε το 1525.
Παλλακίδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Νουρμπανού, η οποία κατείχε εξέχουσα θέση στο παλάτι, λόγω της ομορφιάς και της εξαιρετικής ευφυΐας της, στάλθηκε στο Ικόνιο, ως μία από τις γυναίκες για το χαρέμι του ηγεμόνα Σελίμ, το 1543.
Είχε εντυπωσιάσει τους πάντες με το χαρακτήρα της κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής της, τραβώντας κατά αυτόν τον τρόπο και την προσοχή της πεθεράς της, Χουρρέμ Σουλτάν, η οποία, λόγω της ευφυΐας αλλά και των αξιοθαύμαστων τρόπων της, της έδωσε το όνομα "Αφιφέ Νουρμπανού"
Το 1544 γέννησε το πρώτο της παιδί, μία κόρη, την Σαχ Σουλτάν. Το 1545 έφερε στον κόσμο ακόμη μία κόρη, την Εσμαχάν Σουλτάν. Επιτέλους, στις 4 Ιουλίου του 1546 γέννησε το τρίτο της παιδί και μοναδικό αρσενικό απόγονο, τον ηγεμόνα και μετέπειτα σουλτάνο, Μουράτ Γ'.
Στη Νουρμπανού αποδίδεται η γέννηση ακόμη δύο Σουλτάνων, της Φατμά και της Γκεβχερχάν Σουλτάν, αν και δεν επιβεβαιώνεται.
Χασεκί Σουλτάν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Νουρμπανού έγινε η πιο αγαπημένη σύζυγος του Οθωμανού σουλτάνου Σελίμ Β' και μητέρα του σουλτάνου Μουράτ Γ'.
Είχε τη διοίκηση του πριγκιπικού χαρεμιού του Σελίμ, όσο εκείνος ήταν ακόμη ηγεμόνας στη Μανίσα. Μόλις έγινε σουλτάνος, ο Σελίμ επιθυμούσε η αγαπημένη του Χασεκί, Νουρμπανού, να παραμείνει στο Τοπ Καπί, καθ' όλη τη διάρκεια της βασιλείας του, όπως ακριβώς είχε κάνει και ο προκάτοχός του, Σουλτάνος Σουλεϊμάν. Η Νουρμπανού, επομένως, δεν ακολούθησε τον γιό της στην πόλη όπου θα διοικούσε ως ηγεμόνας, όπως μέχρι τότε συνηθιζόταν.
Μέχρι την άνοδο του Σελίμ στο θρόνο, η Νουρμπανού ήταν η μοναδική γυναίκα για εκείνον, γεγονός που επίσης σήμαινε πως υπήρχε ένας μόνο κληρονόμος για το θρόνο, έπειτα από το Σελίμ, ο γιός τους, Μουράτ Γ'.
Ακόμη και όταν ο Σελίμ άρχισε να έχει και άλλες παλλακίδες, προκειμένου να διασφαλίσει απογόνους για τη διαδοχή του Οθωμανικού θρόνου, η Νουρμπανού παρέμεινε η αγαπημένη του για την ομορφιά και την εξυπνάδα της. Ως μητέρα του κληρονόμου του θρόνου, ενέργησε ως σύμβουλος στο σύζυγό της. Ο Σελίμ Β' ζητούσε συχνά τις συμβουλές της σε διάφορα θέματα λόγω του σεβασμού στην καλή της κρίση.
Ο Σελίμ έδωσε στη Νουρμπανού το ποσό τον 1.100 aspers την ημέρα, ξεπερνώντας έτσι τα 1.000 aspers που ο πατέρας του είχε δωρίσει στη μητέρα του, Χιουρρέμ Σουλτάν. Οι υπόλοιπες παλλακίδες του, ωστόσο, ακόμη κι εκείνες που ήταν μητέρες ηγεμόνων, λάμβαναν το ποσό των 40 asper. Επιπλέον, ο Σελίμ επανειλημμένα δήλωσε δημόσια ότι ο Μουράτ ήταν ο κληρονόμος του, εξασφαλίζοντας έτσι τη θέση του πρωτότοκου γιου του και καταδικάζοντας τους άλλους γιους του σε θάνατο.
Ο Σελίμ, για να τονίσει ότι υπήρχε μόνο μία γυναίκα γι' αυτόν, παντρεύτηκε νόμιμα τη Νουρμπανού. Οι μαρτυρίες των πρεσβευτών χρονολογούν τον γάμο στις αρχές του 1571 και μετέφεραν την είδηση με την παρατήρηση ότι ο Σελίμ ήθελε να εκφράσει με γάμο πόσο αγαπούσε τη Νουρμπανού και ότι ο μόνος νόμιμος κληρονόμος του ήταν ο γιος τους, Μουράτ.
Ο Jacopo Soranzo, Ενετός πρέσβης ανέφερε:
«Η Χασεκί Σουλτάν λέγεται ότι είναι εξαιρετικά αγαπητή και τιμημένη από την Αυτού Μεγαλειότητα, τόσο για την ομορφιά της όσο και για την ασυνήθιστη ευφυΐα της». Ήταν αφοσιωμένη σύζυγος και πολύ πιστή μητέρα,όπως θα αποδείκνυαν αργότερα κάποια γεγονότα.
Σύμφωνα με Τούρκους ιστορικούς κρύβεται πίσω από τον θάνατο και την δηλητηρίαση της πεθεράς της,Χουρεμ Σουλτάν, το 1558 με τον σύμμαχό της και αργότερα γαμπρό της Μεχμέτ Σοκουλού Πασά, αν και δεν επιβεβαιώνεται, καθώς λέγεται πως οι δύο γυναίκες είχαν άριστες σχέσεις.
Θεωρείται, επίσης, από κάποιους, υπεύθυνη για την εκτέλεση και λανθασμένη εντύπωση που σχηματίστηκε για τον αδελφό του Σελίμ και αντίπαλό του για την κατοχή του θρόνου, ηγεμόνα Μπεγιαζιντ.
Η Νουρμπανού έγινε μια τρομερή φιγούρα με μεγάλη επιρροή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές (κυρίως Βενετικές μαρτυρίες), η επιρροή της ήταν τέτοια που διηύθυνε ουσιαστικά το κράτος μαζί με τον Μέγα Βεζίρη Σοκολού Μεχμέτ Πασά. Ο Σελίμ παρέδωσε σχεδόν όλη την εξουσία του στον Σοκολού, τον οποίο συχνά συμβούλευε η Νουρμπανού.
Βαλιδέ Σουλτάν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Σουλτάνος Σελίμ προκειμένου να δείξει την αγάπη του για τη Νουρμπανού αλλά και να τονίσει πως ήταν η μοναδική του γυναίκα, ανακοίνωσε και επίσημα πως ο γιος τους, Ηγεμόνας και μετέπειτα Σουλτάνος Μουράτ Β', θα ήταν ο νομιμος και μοναδικός κληρονόμος του θρόνου.
Όταν ο Σελίμ Β' πέθανε το 1574, η Νουρμπανού κράτησε κρυφό τον θάνατό του και έκρυψε το πτώμα του σε ένα ψυγείο, μέχρι ο 28χρονος γιος της, ο Μουράτ, να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη από την Μανίσα, όπου ήταν κυβερνήτης. Δώδεκα μέρες μετά αφού έφτασε ο Μουράτ, ανέβηκε στο θρόνο και η Νουρμπανού έγινε Βαλιντέ Σουλτάν.
Όπως και ο πατέρας του, ο Μουράτ αρχικά είχε σχέσεις με μία μόνο παλλακίδα, την Σαφιγιέ Σουλτάν. Η Νουρμπανού, τον συμβούλεψε να έχει και άλλες παλλακίδες για το καλό της δυναστείας, η οποία από το 1581 είχε μόνο έναν επιζών κληρονόμο,τον Μουράτ και αργότερα τον γιό της Σαφιγιέ, Μεχμέτ Γ'.
Το 1583 η Νουρμπανού κατηγόρησε την Σαφιγιέ ότι κάνει μάγια για να αποτρέψει τον Μουράτ να έχει άλλες παλλακίδες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη φυλάκιση και τον βασανισμό των υπαλλήλων της Σαφιγιέ Σουλτάν. Η αδελφή του Μουράτ Γ', Εσμαχάν Σουλτάν, του παρουσιάστηκε με δύο όμορφες παλλακίδες, τις οποίες και δέχτηκε. Συνέχισε να δέχεται πολλές παλλακίδες και αυτός ο τρόπος ζωής του χάρισε την πατρότητα είκοσι γιών και είκοσι επτά κόρων.
Η Νουρμπανού ηγήθηκε του κράτους από κοινού με το Μεγάλο Βεζίρη Σοκολλού Μεχμέτ Πασά, αποτελώντας την πρώτη Βαλιντέ Σουλτάν που συγκυβέρνησε με τον Σουλτάνο κατά τη διάρκεια του Σουλτανάτου των Γυναικών και έγινε ο κύριος σύμβουλος του γιου της.
Η κόρη της Νουρμπανού, Εσμαχάν Σουλτάν, ήταν παντρεμένη με τον Μεγάλο Βεζίρη Μεχμέτ Σοκολού Πασά, το δεύτερο πρόσωπο στο κράτος, ο οποίος αύξησε την επιρροή της Νουρμπανού.
Κατά τη διάρκεια των εννέα χρόνων της αντιβασιλείας της (1574-1583), η πολιτική της ήταν τόσο φιλοβενετική που έγινε μισητή από τη Δημοκρατία της Γένοβας. Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι δηλητηριάστηκε από τους Γενουάτες.
Επιπλέον έχει ειπωθεί ότι η Νουρμπανού ήταν συγγενής με την Σαφιγιέ Σουλτάν,η οποία ήταν σύζυγος του Μουράτ Γ', γιου της Νουρμπανού, και κατά συνέπεια, έγινε η επόμενη Βαλιντέ Σουλτάν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν ο γιος της, Μεχμέτ Γ' ανέβηκε στο θρόνο.
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 7 Δεκεμβρίου 1583 σε ηλικία 58 ετών. Ενάντια στον κανόνα που ήθελε τη βασιλική οικογένεια να παραμένει στο παλάτι κατά τη νεκρική πομπή, ο Μουράτ Γ’ συνόδευε το πτώμα της μητέρας του, κλαίγοντας και περπατώντας ταυτόχρονα. Θάφτηκε στο μαυσωλείο του συζύγου της Σελίμ Β' που βρίσκεται στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη.
Υπήρξε η πρώτη παλλακίδα και μετέπειτα Σουλτάνα, που είχε την τιμή να θαφτεί δίπλα στο Σουλτάνο σύζυγό της.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Stanford J. Shaw, History of the Ottoman Empire and modern Turkey, Volume 1. page 178
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback)
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, ISBN 978-975-269-299-2 (Hardcover)