Σιδηροδρομικός σταθμός Αζώτου

Σιδηροδρομικός Σταθμός Αζώτου
Azoto Railway Station
Σιδηροδρομικός Σταθμός Αζώτου; Azoto Railway Station ; Σιδηροδρομικός Σταθμός
Γενικές πληροφορίες
Ιδιοκτησία	ΓΑΙΑΟΣΕ
Διαχειριστής	ΟΣΕ
Είδος σταθμού	Σιδηροδρομικός σταθμός
Γραμμές	Αμύνταιο - Κοζάνη (ΧΣ 31,3); Άζωτο - ΑΕΒΑΛ (ΧΣ 0,0)
Λειτουργία
Κατάσταση	Σε αναστολή λειτουργίας
Έναρξη λειτουργίας	Ιανουάριος 1955
Παύση λειτουργίας	2010
Περίοδος ανακαίνισης	2003-2007
Κατασκευή
Ημ. έναρξης κατασκευής	1951
Ημ. ολοκλήρωσης κατασκευής	1954
Είδος κτιρίου	Στο έδαφος
Επίπεδα	1
Αποβάθρες	4

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αζώτου αποτελούσε μια εμπορική και επιβατική υποδομή επί της σιδηροδρομικής γραμμής Αμυνταίου - Κοζάνης. Ο σταθμός κατασκευάστηκε το 1951 και άρχισε να λειτουργεί το 1955, με σκοπό να εξυπηρετεί την εμπορική κίνηση της ΑΕΒΑΛ και τη μεταφορά λιγνίτη στην περιοχή του Νομού Κοζάνης, Επιπλέον, στο παρελθόν εξυπηρετούσε και την επιβατική κίνηση καθώς γειτνιάζει με το Κτήριο Διοίκησης Κύριου Πεδίου της ΔΕΗ.^[1]

Από το 2010 ο σταθμός έχει αναστείλει την λειτουργία του ως επακόλουθο της γενικότερης διακοπής λειτουργίας του άξονα Αμυνταίου - Κοζάνη, ενώ έως σήμερα δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την επαναλειτουργία του.^[2]

Ιστορικό

20ος Αιώνας

Στα πλαίσια βελτίωσης της σιδηροδρομικής διασύνδεσης της Δυτικής Μακεδονίας και μετά την αποτυχία ολοκλήρωσης της Σιδηροδρομικής Γραμμής Καλαμπάκας - Κοζάνης - Βέροιας, το 1951 αποφασίστηκε η κατασκευή ενός σιδηροδρομικού άξονα από το Αμύνταιο μέχρι την Κοζάνη. Αυτή η νέα γραμμή αποτελούσε παρακλάδι της Σιδηροδρομικής Γραμμής Θεσσαλονίκης - Φλώρινας που κατασκευάστηκε το 1894 και θα εξυπηρετούσε τόσο τις επιβατικές όσο και τις εμπορικές μεταφορές στο Νομό Κοζάνης, ενισχύοντας την ανάπτυξη της περιοχής, ιδιαίτερα κατά την άνθιση της βιομηχανίας λιγνίτη.^[1]

Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου κατασκευάστηκε ο σταθμός του Αζώτου, με διάφορα βοηθητικά κτίρια για την εξυπηρέτηση εμπορικών μεταφορών. Ο σταθμός εγκαινιάστηκε το 1955 μαζί με τη γραμμή και εξυπηρετούσε τη σιδηροδρομική σύνδεση με τοπικά και υπεραστικά εμπορικά και επιβατικά δρομολόγια.^[1]

Ανταπόκριση προς ΑΕΒΑΛ

Μόλις 5 έτη από τα εγκαίνια της γραμμής, το 1960 κατασκευάστηκε ενωτικός άξονας με το νέο εργοστάσιο ΑΕΒΑΛ, ο οποίος κατέληγε στον σιδηροδρομικό σταθμό του Αζώτου. Η ενωτική γραμμή παρέμεινε σε λειτουργία έως το 1997, όπου και ανέστειλε τη λειτουργία του το εργοστάσιο της ΑΕΒΑΛ, όπου και έκτοτε ο σταθμός υποβαθμίστηκε σε στάση.^[3]

21ος Αιώνας

Με την έναρξη της νέας χιλιετίας και στο πλαίσιο της γενικότερης αναβάθμισης του δικτύου της Δυτικής Μακεδονίας, η Σιδηροδρομική Γραμμή Αμυνταίου - Κοζάνης εκσυγχρονίστηκε την περίοδο 2003-2007. Επιπλέον, οι βελτιώσεις αφορούσαν την υποδομή και την επιδομή του σταθμού του Αζώτου, με στόχο την αύξηση της ταχύτητας των δρομολογίων και της χωρητικότητας των συρμών.^[2]

Αναστολή λειτουργίας γραμμής (2010)

Λίγα χρόνια μετά την αναβάθμιση, το 2010, ο ΟΣΕ αποφάσισε την αναστολή λειτουργίας της γραμμής και των συναφών υποδομών, συμπεριλαμβανομένου του σταθμού του Αζώτου, ο οποίος συνέχισε την λειτουργία του για λίγα χρόνια αργότερα εξυπηρετώντας κυρίως εμπορικά δρομολόγια. Καταληκτικά, το 2014, η γραμμή ανέστειλε και την εμπορική της λειτουργία λόγω της σιδηροδρομικής αποκοπής στο τμήμα ΑΕΒΑΛ - Ποντοκώμη, εξαιτίας της επέκτασης των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ. Μέχρι σήμερα, ο σταθμός και η γραμμή παραμένουν ανενεργά, χωρίς κάποιο σαφές χρονοδιάγραμμα επαναλειτουργίας και αποκατάστασης.^[4]

Δομή Σταθμού

Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται διαγραμματικά η οργάνωση του χώρου έμπροσθεν του κεντρικού κτηρίου του σταθμού και των αντίστοιχων σιδηροδρομικών ανταποκρίσεων.^[2]

Ε Έδαφος/Εισιτήρια	Εξυπηρέτηση πελατών	Έξοδοι/Εισιτήρια
Επίπεδο Ε1	Πλευρική αποβάθρα, πόρτες στα αριστερά
	Αποβάθρα 1	προς Αμύνταιο ← (Πτολεμαΐδα)
	Κεντρική αποβάθρα, πόρτες στα δεξιά/αριστερά
	Αποβάθρα 2	προς Κοζάνη (Κόμανος) →
	Κεντρική αποβάθρα, πόρτες στα δεξιά
	Αποβάθρα 3	μη κανονικής χρήσης

Υπηρεσίες

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός του Αζώτου δεν εξυπηρετείται από επιβατικές αμαξοστοιχίες, ούτε διαδραματίζει ρυθμιστικό ρόλο στην κίνηση των συρμών επί του δικτύου.^[4]

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Παπαδημητρίου, Δημήτριος Ι. (2005). Οι Σιδηρόδρομοι στον Βορειοελλαδικό Χώρο. Θεσσαλονίκη: Μουσείο Φωτογραφίας "Χρήστος Καλεμκέρης" Δήμου Καλαμαριάς. σελ. 120-124. ISBN 960-87946-2-5.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Unknown. «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ: Ο Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου (Salonique à Monastir) και ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μεσονησίου». ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023.
↑ Παπαντώνη, Αναστασία (28 Ιουνίου 2021). «Πτολεμαΐδα: Κινήσεις για την επαναλειτουργία της Σιδηροδρομικής γραμμής». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025.
↑ ^4,0 ^4,1 «Τέλος εποχής για την ιστορική γραμμή Αμυνταίου - Κοζάνης». kozanilife.gr. 2014.

[:1232-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Παπαδημητρίου, Δημήτριος Ι. (2005). Οι Σιδηρόδρομοι στον Βορειοελλαδικό Χώρο. Θεσσαλονίκη: Μουσείο Φωτογραφίας "Χρήστος Καλεμκέρης" Δήμου Καλαμαριάς. σελ. 120-124. ISBN 960-87946-2-5.

[:222-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Unknown. «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ: Ο Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου (Salonique à Monastir) και ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μεσονησίου». ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023.

[3] Παπαντώνη, Αναστασία (28 Ιουνίου 2021). «Πτολεμαΐδα: Κινήσεις για την επαναλειτουργία της Σιδηροδρομικής γραμμής». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025.

[:03-4] 4,0 ^4,1 «Τέλος εποχής για την ιστορική γραμμή Αμυνταίου - Κοζάνης». kozanilife.gr. 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]