Μετάβαση στο περιεχόμενο

Συμμετοχή των γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
O εμπνευστής των νεότερων Ολυμπιακών Αγώνων Πιερ ντε Κουμπερτέν είχε δηλώσει: «Δεν εγκρίνω τη συμμετοχή γυναικών σε δημόσιους αγώνες. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες ο βασικός ρόλος τους θα έπρεπε να είναι να στεφανώνουν τους νικητές.»

Η συμμετοχή των γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες αυξάνεται συνεχώς από τους πρώτους Αγώνες της νεότερης εποχής μέχρι σήμερα. Μερικά αθλήματα είναι μόνο για γυναίκες, σε άλλα αγωνίζονται εκπρόσωποι και των δύο φύλων, ενώ κάποια παλαιότερα αθλήματα παραμένουν αποκλειστικά ανδρικά. Μελέτες της καλύψεως των Ολυμπιακών Αγώνων από τα μέσα μαζικής ενημερώσεως δείχνουν σταθερά διαφορές στους τρόπους με τους οποίους περιγράφονται και χαρακτηρίζονται οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, το ίδιο και οι επιδόσεις τους. Το ποσοστό των γυναικών μελών της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) είναι πλέον πολύ μικρότερο από εκείνο των γυναικών που συμμετέχουν στους Αγώνες και συνεχίζει να υπολείπεται του στόχου του 20% ελάχιστης παρουσίας τους στην Επιτροπή.

Ιστορία των γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαιότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φανταστική απεικόνιση της Κυνίσκας από το βιβλίο της Σοφί ντε Ρενβίλ Biographie des femmes illustres de Rome, de la Grèce, et du Bas-Empire, Παρίσι 1825

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας απαγορευόταν να αγωνίζονται γυναίκες. Ωστόσο, στα ιππικά αθλήματα, αυτά της αρματοδρομίας και της ιππασίας, Ολυμπιονίκης θεωρείτο ο εκάστοτε ιδιοκτήτης του αλόγου, που δεν ήταν πάντοτε ο ίδιος ο ιππέας που έπαιρνε μέρος, αλλά μπορούσε να είναι και κάποια γυναίκα — στην πράξη αυτό ήταν δυνατό μόνο για πλούσιες ή αρχόντισσες γυναίκες. Με τον τρόπο αυτό ήταν δυνατή η έμμεση συμμετοχή και η νίκη γυναικών στους Αγώνες. Το γεγονός πάντως ήταν σπάνιο. Ως γνωστότερο παράδειγμα τέτοιας γυναίκας αναφέρεται η Λακεδαιμόνια (Σπαρτιάτισσα) Κυνίσκα, θυγατέρα του βασιλιά της Σπάρτης Αρχιδάμου και αδελφή του επίσης βασιλιά Αγησιλάου. Η Κυνίσκα τιμήθηκε με τον κότινο, το στεφάνι από κλαδιά αγριελιάς με το οποίο στεφάνωναν τον νικητή στους ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας, μετά τη νίκη αλόγων της σε αρματοδρομίες στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 396 και του 392 π.Χ..[1] Προς τιμή της έκτισαν ηρώο και αφιέρωσαν αγάλματα, μεταξύ των οποίων ένα ορειχάλκινο στην Ολυμπία, του οποίου έχει βρεθεί το βάθρο με επιγραφή που πιστοποιεί τα παραπάνω.

1896

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Σταμάτα Ρεβίθη

Στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της νεότερης εποχής δεν επιτράπηκε η συμμετοχή γυναικών, σε συνέχεια της αρχαίας παραδόσεως των Αγώνων, αλλά και σε συμφωνία με τις απόψεις του εκ των πρωτεργατών των νεότερων Ολυμπιακών, βαρόνου Πιερ ντε Κουμπερτέν. Ωστόσο αναφέρεται ότι μία τουλάχιστον γυναίκα, η τριαντάχρονη τότε Σταμάτα Ρεβίθη από τον Πειραιά (με καταγωγή από τη Σύρο), επέμενε να λάβει μέρος στο εμβληματικότερο αγώνισμα, τον μαραθώνιο. Πράγματι, αν και δεν της επιτράπηκε να τρέξει μαζί με τους άνδρες, έτρεξε μία ημέρα μετά τον επίσημο αγώνα, αλλά, παρά το ότι ολοκλήρωσε τη διαδρομή σε 5 ώρες και 30 λεπτά και εξασφάλισε μάρτυρες που επιβεβαίωσαν εγγράφως τον χρόνο της, δεν της επιτράπηκε να εισέλθει στο Παναθηναϊκό Στάδιο και να τερματίσει επίσημα. Σκόπευε να υποβάλει τα έγγραφά της στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή με την ελπίδα να αναγνωριστεί το επίτευγμά της, αλλά οι πηγές δεν μας διαφωτίζουν ως προς το αν τελικά το έπραξε. Δεν σώζονται στοιχεία για τη ζωή της ύστερα από το τέλος του αγώνα.

Σύμφωνα με άλλες πηγές της εποχής, μία δεύτερη γυναίκα, η Μελπομένη, έτρεξε επίσης στον μαραθώνιο του 1896. Υπάρχουν όμως διαφωνίες ανάμεσα στους ιστορικούς των Ολυμπιακών Αγώνων για το ενδεχόμενο η Ρεβίθη και η Μελπομένη να είναι το ίδιο πρόσωπο.

1900

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Σαρλότ Κούπερ
Η Μάργκαρετ Άμποτ συμμετέχει στο γκολφ γυναικών στην Κομπιένη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1900

Οι πρώτοι νεότεροι Ολυμπιακοί Αγώνες στις οποίες συμμετείχαν επισήμως γυναίκες αθλήτριες ήταν εκείνοι του 1900 στο Παρίσι.[2] Η Ελβετή Ελέν ντε Πουρταλέ, αμερικανικής καταγωγής, έγινε έτσι η πρώτη γυναίκα που αγωνίσθηκε σε Ολυμπιακούς και η πρώτη γυναίκα Ολυμπιονίκης της νεότερης εποχής[3][4], στις 22 Μαΐου 1900, ως μέλος του κατά τα άλλα ανδρικού πληρώματος του ιστιοπλοϊκού αγωνίσματος με σκάφη 1 έως 2 τόνων. Τα άλλα δύο μέλη του πληρώματος του σκάφους ήταν ο σύζυγός της και ο ανεψιός του.

Η Βρετανίδα Σαρλότ Κούπερ έγινε η πρώτη στην ιστορία γυναίκα Ολυμπιονίκης σε ατομικό αγώνισμα, κερδίζοντας τον αγώνα αντισφαιρίσεως (τένις) γυναικών στις 11 Ιουλίου.[5] Η αντισφαίριση και το γκολφ ήταν τα μόνα ατομικά αθλήματα όπου οι γυναίκες μπορούσαν να αγωνισθούν μεμονωμένα. Συνολικώς, 22 γυναίκες αγωνίσθηκαν στους Αγώνες του 1900, το 2,2% όλων των αθλητών.[6] Εκτός από την ιστιοπλοΐα, το γκολφ και το τένις, οι γυναίκες επίσης αγωνίστηκαν στο κροκέ.

Στο γκολφ γυναικών την πρώτη θέση κατέκτησε η Μάργκαρετ Άιβζ Άμποτ από τη Λέσχη Γκολφ του Σικάγου, αν και εξαιτίας του «χαλαρού» χαρακτήρα των Αγώνων ποτέ δεν συνειδητοποίησε ότι ήταν Ολυμπιονίκης[7], έχοντας υπογράψει για να συμμετάσχει απλώς... σε ένα τουρνουά γκολφ στη Γαλλία, ενώ έλαβε αντί μεταλλίου ένα επίχρυσο κύπελλο. Στους ίδιους αγώνες συμμετέσχε και η μαμά της, που ισοβάθμησε στην έβδομη θέση. Παραμένουν το μοναδικό ζευγάρι μητέρας και κόρης που αγωνίσθηκαν ποτέ στο ίδιο αγώνισμα στους ίδιους Ολυμπιακούς Αγώνες.[8]

Υπήρχε όμως και κάτι άλλο: στα πλαίσια της συμπίπτουσας με τους Ολυμπιακούς Αγώνες Παγκόσμιας εκθέσεως των Παρισίων έγιναν και ιππικοί αγώνες, που εκ των υστέρων θεωρήθηκαν ως ενταγμένοι και αυτοί στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σε αυτούς τους αγώνες ιππασίας συμμετέσχαν και τρεις γυναίκες: οι Γαλλίδες Ζαν Μουλέν και Μπλανς ντε Μαρσινύ (Blanche de Marcigny), και η Ιταλίδα Ελβίρα Γκουέρρα, που αγωνίσθηκαν στο «ελαφρό» αγώνισμα chevaux de selle στις 31 Μαΐου. Αρχικώς μόνο τα αγωνίσματα υπερπηδήσεως εμποδίων θεωρήθηκαν ως «ολυμπιακά», αλλά τα αρχεία της ΔΟΕ πολύ αργότερα, μετά το 1996, προσέθεσαν και το chevaux de selle στον επίσημο κατάλογο των Αγώνων του 1900, καθιστώντας με αναδρομική ισχύ τις Μουλέν, ντε Μαρσινύ και Γκουέρρα μεταξύ των πρώτων γυναικών ολυμπιακών αθλητριών (και ειδικότερα την Γκουέρρα την πρώτη Ιταλίδα που έλαβε ποτέ μέρος σε ολυμπιακό αγώνισμα).[9][10]

1904-1912

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Κουήνι Νιούαλ αγωνιζόμενη στην τοξοβολία στους Αγώνες του 1908.

Το 1904 προστέθηκε το αγώνισμα της τοξοβολίας των γυναικών, ένα καθόλου ασήμαντο βήμα στη συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς.[11][12] Μεσολάβησε μετά η Μεσολυμπιάδα του 1906 στην Αθήνα, όπου γυναίκες συμμετείχαν μόνο στην αντισφαίριση, στην οποία θριάμβευσαν οι Ελληνίδες. Στους νικητές και τις νικήτριες δόθηκαν μετάλλια, που όμως δεν καταμετρώνται επίσημα από τη ΔΟΕ, καθώς οι Αγώνες αυτοί δεν θεωρούνται από τη ΔΟΕ ως Ολυμπιακοί Αγώνες.[13] Στους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες, στο Λονδίνο το 1908, συμμετέσχαν 37 γυναίκες αθλήτριες, που αγωνίσθηκαν στην τοξοβολία, την αντισφαίριση και το καλλιτεχνικό πατινάζ: η συμμετοχή των γυναικών αυξανόταν, αλλά ήταν ακόμα πολύ περιορισμένη.[6]

Στους Ολυμπιακούς της Στοκχόλμης το 1912, ο αριθμός των γυναικών που συμμετείχαν αυξήθηκε σε 47 και εισήχθησαν νέα αθλήματα στο πρόγραμμά τους, όπως η κολύμβηση και οι καταδύσεις. Από την άλλη ωστόσο, το καλλιτεχνικό πατινάζ και η τοξοβολία αφαιρέθηκαν από το πρόγραμμα τους για εκείνο το έτος. Πέραν αυτών, περιλαμβάνονταν διαγωνισμοί καλών τεχνών όπου μπορούσαν να λάβουν μέρος γυναίκες. Η πρόοδος στη συμμετοχή μέχρι τη Στοκχόλμη δείχνει μια σταδιακή αύξηση στον αριθμό τόσο των αθλητών όσο και των αθλητριών που συμμετέχουν, αν και ήταν ακόμα μακριά από την ολοκληρωμένη ένταξη που βλέπουμε στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα πρώτα αυτά χρόνια έθεσαν θεμέλια για τον γυναικείο αθλητισμό στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αντανακλώντας τις κοινωνικές αλλαγές προς μεγαλύτερη ισότητα των φύλων στον αθλητικό ανταγωνισμό.

1920-1928

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Χέρμα Σάμπο ήταν Αυστριακή παγοδρόμος που έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε χρυσό μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες (1924).

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1916 επρόκειτο να διεξαχθούν στο Βερολίνο, αλλά ματαιώθηκαν εξαιτίας του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.[14] Το 1920 στην Αμβέρσα έλαβαν μέρος 65 γυναίκες αθλήτριες. Η τοξοβολία επανήλθε στο πρόγραμμα.

Αριθμός-ρεκόρ 135 γυναικών αγωνίσθηκαν στο Παρίσι το 1924. Η γυναικεία ξιφασκία έκανε το ντεμπούτο της με τη Δανή Έλεν Οσίερ να κερδίζει το πρώτο χρυσό στο άθλημα.[15] Από την άλλη, η τοξοβολία αποσύρθηκε από το πρόγραμμα των γυναικών. Η Ντόροθυ Μάργκαρετ Στιούαρτ έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε μετάλλιο στις καλές τέχνες, κερδίζοντας το αργυρό στη μικτή λογοτεχνία.[16] Το 1924 απετέλεσε σταθμό, καθώς άρχισαν να γίνονται και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, με τις γυναίκες να αγωνίζονται μόνο στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Η Αυστριακή Χέρμα Σάμπο έγινε η πρώτη γυναίκα νικήτρια σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς όταν κέρδισε στο απλό γυναικών του αθλήματος αυτού, με δεύτερη την Αμερικανίδα Μπέατριξ Λώγκραν και τρίτη τη Βρετανίδα Έθελ Μάκελτ.[17]

Η Κινούε Χιτόμι κέρδισε το αργυρό μετάλλιο στον δρόμο των 800 μέτρων το 1928: ήταν το πρώτο ολυμπιακό μετάλλιο που κέρδισε ποτέ αθλήτρια από ασιατική χώρα.

Στους επόμενους Χειμερινούς Αγώνες, στο Σαιν-Μορίτς το 1928, δεν έγινε κάποια μεταβολή ως προς τα αγωνίσματα. Η 15χρονη Σόνια Χένι κέρδισε εκεί το πρώτο από τα τρία χρυσά της μετάλλια σε τρεις διαδοχικούς Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.[18] Τ 800 meters, we in women's participation from less .

Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928 στο Άμστερνταμ οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά στον «βασιλιά των αθλημάτων», τον στίβο (κλασικό αθλητισμό), καθώς και στη γυμναστική[19]. Στον στίβο οι γυναίκες αγωνίσθηκαν στα 100 μέτρα, στα 800 μέτρα, στη σκυταλοδρομία 4×100 μέτρων, στο άλμα εις ύψος και στη δισκοβολία. Αλλά ο δρόμος των 800 μέτρων, τον οποίο κέρδισε η Γερμανίδα Λίνα Ράντκε, αποδείχθηκε αμφιλεγόμενος, καθώς πολλές δρομείς παρουσίασαν εξάντληση και μερικές δεν ολοκλήρωσαν καν την απόσταση.[20] Εξαιτίας αυτού, η ΔΟΕ απεφάσισε να αφαιρέσει τα 800 μέτρα από το γυναικείο πρόγραμμα και μόλις το 1960 το επανενέταξε.[21] Η πρώτη χρονικά «χρυσή» γυναίκα Ολυμπιονίκης στον στίβο έγινε η Πολωνή Χαλίνα Κονοπάτσκα στη δισκοβολία (και μάλιστα ήταν το μοναδικό χρυσό μετάλλιο για την Πολωνία σε αυτούς τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ανεξαρτήτως φύλου αθλητή).[22] Στη γυμναστική, η ολλανδική ομάδα απέσπασε το πρώτο χρυσό μετάλλιο που δόθηκε ποτέ σε γυναίκες σε αυτό το άθλημα.[23] Η αντισφαίριση αφαιρέθηκε από το γυναικείο πρόγραμμα. Συνολικώς, από το 5% ή λιγότερο του συνόλου των αθλητών, το ποσοστό των γυναικών αθλητριών ανέβηκε στο 10% το 1928.

1932-1936

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Θερινοί Ολυμπιακές Αγώνες του 1932 στο Λος Άντζελες ήταν καθοριστικοί, με την εισαγωγή του ακοντισμού και των 80 μέτρων μετ' εμποδίων για πρώτη φορά για τις γυναίκες, που εμπλούτισαν το αθλητικό τοπίο (πρώτη στον ακοντισμό αναδείχθηκε η Αμερικανίδα παίκτρια του γκολφ Μπέιμπ Ντίντρικσον, μετέπειτα σύζυγος του Ελληνοαμερικανού παλαιστή Τζορτζ Ζαχάριας). Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Χειμερινούς Αγώνες του 1936 στο Γκάρμις-Παρτενκίρχεν, οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά στο σύνθετο αλπικό σκι, με τη Γερμανίδα Κριστλ Κραντς να εξασφαλίζει το «εναρκτήριο» χρυσό μετάλλιο, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη συμμετοχή των γυναικών στα θεωρούμενα ως πιο «ανδχειμερινά αθλήματα. Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο συνέχισαν αυτή την πρόοδο, με την επαναφορά της γυμναστικής στο πρόγραμμα των γυναικών, αποδεικνύοντας τη δέσμευση για την ένταξη και την ποικιλομορφία στις αθλητικές πειθαρχίες. Αυτά τα ορόσημα υπογραμμίζουν την εξελισσόμενη φύση των Αγώνων, που συνεχώς προσπαθούν να αγκαλιάσουν και να ενδυναμώσουν αθλητές και αθλήτριες όλων των προελεύσεων και φύλων στην παγκόσμια σκηνή.

1940-1944

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940 που έπρεπε να διεξαχθούν στο Σάπορο, οι Θερινοί του 1940 που θα διεξάγονταν στο Τόκιο, οι Χειμερινοί του 1944 που θα διεξάγονταν στην Κορτίνα ντ' Αμπέτσο και οι Θερινοί του 1944 που θα διεξάγονταν στο Λονδίνο, ματαιώθηκαν όλοι εξαιτίας του ξέσπασματος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Επιπλέον, οι εξής 5 γυναίκες που είχαν τιμηθεί με χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο πέθαναν εξαιτίας του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου[24] :

Αθλήτρια Χώρα Άθλημα Έτος αγώνα
Εστέλα Αγκστερίμπε Ολλανδία γυμναστική 1928
Ντοροτέα Κέρινγκ Γερμανία αντισφαίριση 1912
Χέλενα Νόρντχαϊμ Ολλανδία γυμναστική 1928
Άννα Ντρέσντεν-Πόλακ Ολλανδία γυμναστική 1928
Γιουντ Σίμονς Ολλανδία γυμναστική 1928

1948-1956

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948 στο Σαιν-Μορίτς, οι γυναίκες έκαναν το «ντεμπούτο» τους στην αλπική κατάβαση και στο σλάλομ, δηλαδή αγωνίσθηκαν σε όλα τα αγωνίσματα του αλπικού σκι και τα ίδια με τους άνδρες. Σηματοδοτώντας τη μεταπολεμική πραγματικότητα, για πρώτη φορά μια μη Ευρωπαία κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ γυναικών: η Μπάρμπαρα Ανν Σκοτ από τον Καναδά. Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το ίδιο έτος, οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά στο κανό, συγκεκριμένα στην απόσταση των 500 μέτρων. Η Άλις Κόουτσμαν κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο άλμα εις ύψος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948, σηματοδοτώντας το πρώτο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο που κέρδισε ποτέ μια μαύρη γυναίκα για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952, που πραγματοποιήθηκαν στο Όσλο, οι γυναίκες αγωνίστηκαν για πρώτη φορά στο σκι αντοχής, αλλά μόνο σε μια απόσταση 10 χιλιομέτρων (για σύγκριση, οι άνδρες σκιέρ αγωνίσθηκαν στις αποστάσεις 18 και 50 χιλιομέτρων, καθώς και σε σκυταλοδρομία 4 × 10 χιλιομέτρων). Στους Θερινούς Αγώνες του 1952 που έγιναν στο Ελσίνκι, οι γυναίκες να αγωνίσθηκαν απευθείας σε Ολυμπιακούς στην ιππασία για πρώτη φορά (χωρίς τη σύγχυση του 1900). Αγωνίσθηκαν στο ντρεσάζ, ανταγωνιζόμενες και άνδρες. Η Δανή ιππεύτρια Λις Χάρτελ κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στο ατομικό ντρεσάζ πίσω από τον άνδρα Χένρυ Σαιν Συρ. Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956 που πραγματοποιήθηκαν στην Κορτίνα ντ'Αμπέτσο, προστέθηκε στο πρόγραμμα μια ειδική σκυταλοδρομία σκι για τις γυναίκες, τα 3 × 5 χιλιόμετρα, αγώνισμα που κέρδισε η ομάδα της Φινλανδίας. Οι Θερινοί Αγώνες του 1956, που πραγματοποιήθηκαν στο Μελβούρνη, είχαν ένα πρόγραμμα πανομοιότυπο με αυτό των προηγούμενων.

1960-1968

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Λαρίσα Λατίνινα σε τελετή απονομής στους Ολυμπιακούς του 1964

Το πατινάζ ταχύτητας για γυναίκες πρωτοεμφανίσθηκε στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960 Η Γερμανίδα Χέλγκα Χάαζε κέρδισε το πρώτο χρυσό μετάλλιο για τις γυναίκεςσε αυτό το άθλημα, συγκεκριμένα στο αγώνισμα των 500 μέτρων. Το πρόγραμμα παρέμεινε το ίδιο στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960, που πραγματοποιήθηκαν στη Ρώμη. Στα χειμερινά Ολυμπιακά Αγώνες του 1964 στο Innsbruck διεξάχθηκε το γυναικείο αγώνισμα των 5 χιλιομέτρων σκι. Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 που πραγματοποιήθηκαν στο Τόκιο, το βόλεϊ γυναικών έκανε το «ντεμπούτο» του, με τις Γιαπωνέζες να παίρνουν το χρυσό μετάλλιο. Στους Χειμερινούς Αγώνες του 1968, που πραγματοποιήθηκαν στη Γκρένομπλ, οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά στο ελκηθράκι λουτζ. Σε αυτό κέρδισε το χρυσό μετάλλιο η Ιταλίδα Έρικα Λέχνερ, επειδή τρεις Ανατολικογερμανίδες (οι Όρτρουν Έντερλαϊν, Άννα-Μαρία Μύλερ και Άνγκελα Κνέζελ) κατηγορήθηκαν[25] ότι είχαν ζεστάνει τα ελάσματα στα ελκηθράκια τους και ακυρώθηκαν. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 στην Πόλη του Μεξικού, οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά στη σκοποβολή, και μάλιστα σε μικτά αγωνίσματα με τους άνδρες.

1972-1980

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 στο Μόναχο η τοξοβολία επαναλήφθηκε για τις γυναίκες για πρώτη φορά μετά το 1920. Στους επόμενους Θερινούς Αγώνες, στο Μόντρεαλ, οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά σε τρία νέα σημαντικά αθλήματα: την καλαθοσφαίριση, τη χειροσφαίριση και σε 6 από τα 8 αγωνίσματα της κωπηλασίας. Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 δεν υπήρξε κάποιο νέο αγώνισμα για τις γυναίκες. Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 στη Μόσχα έγινε για πρώτη φορά τουρνουά χόκεϊ επί χόρτου γυναικών, όπου το «απόλυτο αουτσάιντερ», η εθνική ομάδα γυναικών της Ζιμπάμπουε, αναστάτωσε τα προγνωστικά κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο, το πρώτο ολυμπιακό μετάλλιο στην ιστορία της χώρας. Ωστόσο σε αυτούς τους αγώνες απουσίαζαν οι ΗΠΑ και πολλές Δυτικές χώρες ως αντίδραση για τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν.

1984-1992

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εξαντλητικό αγώνισμα των 20 χιλιομέτρων του σκι αντοχής για γυναίκες προστέθηκε στο πρόγραμμα των Χειμερινών Αγώνων του 1984, που έγιναν στο Σαράγεβο. Η κορυφαία αθλήτρια των Αγώνων, η Φινλανδή Μάργια-Λίζα Χέμελάινεν, επεκράτησε πλήρως κερδίζοντας χρυσό και σε αυτό το αγώνισμα, και στα 5 και στα 10 χιλιόμετρα.

Πολλά νέα αγωνίσματα για τις γυναίκες προστέθηκαν στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 στο Λος Άντζελες. Η συγχρονισμένη κολύμβηση εμφανίσθηκε εξαρχής ως αποκλειστικώς γυναικείο αγώνισμα. Οι γυναίκες επίσης πρωτοαγωνίσθηκαν στην ποδηλασία δρόμου, στην οποία νίκησε μια Αμερικανίδα, η Κόνι Κάρπεντερ. Επίσης, η ρυθμική γυμναστική εμφανίστηκε για πρώτη φορά, με μόνο γυναίκες να αγωνίζονται και νικήτρια την Καναδή Λόρι Φανγκ. Ο γυναικείος μαραθώνιος έκανε επίσης την πρώτη του εμφάνιση σε αυτούς τους Αγώνες, μια εξέλιξη που πολλοί πίστευαν ότι ήταν αδύνατη για τις γυναίκες μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα, με την Αμερικανίδα Τζόαν Μπενουά να κερδίζει το χρυσό μετάλλιο με χρόνο 2:24:52. Αυτοί ήταν επίσης οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες όπου οι γυναίκες αγωνίστηκαν μόνο εναντίον άλλων γυναικών στη σκοποοβολή. Ο θρίαμβος των Αμερικανίδων οφείλεται, πέρα από τον παράγοντα της έδρας, στο ότι οι Αγώνες αυτοί έγιναν με απουσία της Σοβιετικής Ενώσεως και των ανατολικών χωρών, που ήταν μεγάλες δυνάμεις στον γυναικείο πρωταθλητισμό.

Δεν υπήρχαν νέα αγωνίσματα στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988. Στους Θερινούς Αγώνες του 1988 όμως, που έγιναν στη Σεούλ, υπήρξαν σημαντικές προσθήκες: Η επιτραπέζια αντισφαίριση (πινγκ-πονγκ) εμφανίστηκε για πρώτη φορά τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Επίσης, ένα ειδικό γυναικείο αγώνισμα ιστιοπλοΐας έκανε την πρώτη εμφάνισή του σε αυτούς τους Αγώνες, το 470, ενώ για πρώτη φορά οι γυναίκες αγωνίσθηκαν σε ολυμπιακό αγώνισμα ποδηλασίας πίστας, στο σπριντ.

Το 1991 είχαμε μια σημαντική εξέλιξη: Η ΔΟΕ κατέστησε υποχρεωτικό για όλα τα νέα αθλήματα που υποβάλλουν αίτηση για ολυμπιακή αναγνώριση να έχουν και αγωνίσματα γυναικών.[26] Ωστόσο, ο κανόνας αυτός ισχύει μόνο για τα νέα αθλήματα που υποβάλλουν αίτηση για την ολυμπιακή αναγνώριση. Αυτό σήμαινε ότι οποιοδήποτε άθλημα περιλαμβανόταν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα πριν από το 1991 θα μπορούσε να συνεχίσει να αποκλείει τις γυναίκες συμμετέχουσες κατά τη διακριτική ευχέρεια της ομοσπονδίας του. Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, στο Αλμπερβίλ, οι γυναίκες αγωνίσθηκαν για πρώτη φορά στο δίαθλο: οι αθλήτριες αγωνίσθηκαν στο ατομικό δίαθλο, το σπριντ και τη σκυταλοδρομία διάθλου. Το ελεύθερο σκι έκανε επίσης το «ντεμπούτο» του, με τις γυναίκες να αγωνίζονται στα «σαμαράκια».

Η Ντάρα Τόρες έμεινε στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων όχι μόνο για τα 12 ολυμπιακά μετάλλιά της, αλλά και για την ανατροπή των ηλικιακών προκαταλήψεων, καθώς το 2008 κέρδισε αργυρό μετάλλιο σε ατομικό αγώνισμα στην «αδιανόητη» για την κολύμβηση ηλικία των 41 ετών.

Στους Θερινούς Αγώνες του 1992 που πραγματοποιήθηκαν στη Βαρκελώνη, το μπάντμιντον (αντιπτέριση) εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στο πρόγραμμα. Οι γυναίκες αγωνίσθηκαν στους αγώνες του ατομικού και του διπλού μπάντμιντον. Οι γυναίκες επίσης αγωνίσθηκαν στο τζούντο για πρώτη φορά σε αυτούς τους Αγώνες. Από την άλλη, 35 κράτη εξακολούθησαν να στέλνουν αποκλειστικά άνδρες αθλητές σε αυτούς τους Αγώνες. Οι Αγώνες του 1992 ήταν οι τελευταίοι Ολυμπιακοί Αγώνες που στον αγώνα σκιτ συμμετείχαν μαζί άνδρες και γυναίκες, και ο μοναδικός αγώνας μικτής σκοποβολής σε Ολυμπιακούς που έχει κερδίσει ποτέ μια γυναίκα: η Τζανγκ Σαν.

1994-2002

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Μία Χαμ προθερμαίνεται.
Αγώνας Σουηδίας-ΗΠΑ στο χόκεϊ επί πάγου στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2002

Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1994 στο Λίλεχαμερ, οι γυναίκες συμμετέσχαν για πρώτη φορά στο aerial σκι, όπου η Λίνα Τσεριάζοβα από το Ουζμπεκιστάν κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, το οποίο μέχρι σήμερα παραμένει το μοναδικό μετάλλιο αυτής της χώρας σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1996 στην Ατλάντα αντιπροσώπευαν μια κρίσιμη στιγμή για το ποδόσφαιρο γυναικών, σηματοδοτώντας το επίσημο ντεμπούτο ενός παραδοσιακά «ανδρικού» σπορ με τη σφραγίδα του γυναικείου ολυμπιακού αθλητισμού. Από την άλλη, πρωτοεμφανίσθηκε το σόφτμπολ, ένα θεωρούμενο ευρύτερα ως κυρίως «γυναικείο» άθλημα. Η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου των ΗΠΑ κατέκτησε ένα ιστορικό χρυσό μετάλλιο σε έναν συναρπαστικό τελικό εναντίον της Κίνας. Η επίδραση αυτής της νίκης ήταν βαθιά, συμβάλλοντας στην «εκτόξευση» του γυναικείου ποδοσφαίρου στο προσκήνιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το όλο τουρνουά είχε αντίστοιχη επίδραση παγκοσμίως, κάτι σαν ένα πολιτισμικό φαινόμενο, που πυροδότησε αυξημένο ενδιαφέρον και συμμετοχή στο γυναικείο ποδόσφαιρο σε όλο τον κόσμο.[27] Κατά σύμπτωση η κατάταξη στο σόφτμπολ ήταν η ίδια: πρώτη η ομάδα των ΗΠΑ και δετερη η ομάδα της Κίνας.

Στους Χειμερινούς Αγώνες του 1998 στο Ναγκάνο, το χόκεϊ επί πάγου (με τις Ηνωμένες Πολιτείες να κερδίζουν το χρυσό μετάλλιο) και το κέρλινγκ (με τον Καναδά να κερδίζει το χρυσό), ξεκίνησαν για τις γυναίκες. Πολλά νέα αθλήματα έγιναν για πρώτη φορά «γυναικεία» και στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2000 στο Σίδνεϊ: Η άρση βαρών, το μοντέρνο πένταθλο, το τάε κβον ντο, το τρίαθλο και το τραμπόλινο, όλα ξεκίνησαν στην Αυστραλία. Στους Χειμερινούς Αγώνες του 2002, στη Σολτ Λέικ Σίτι, το γυναικείο μπόμπσλεϊ (αγωνιστικό έλκηθρο) έκανε την πρώτη του εμφάνιση.

2004-2012

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ειρήνη Μερλένη κέρδισε χρυσό μετάλλιο για την Ουκρανία στην ελεύθερη πάλη στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004, τους πρώτους στην ιστορία στους οποίους επιτράπηκε σε γυναίκες να παλαίψουν (με την αθλητική έννοια).

Από το 2004 έως το 2012 οι Ολυμπιακοί Αγώνες είδαν σημαντικές προόδους για τις γυναίκες στον αθλητισμό, συμβολίζοντας μια μετασχηματιστική περίοδο προς μεγαλύτερη ισότητα των δύο φύλων και τη συμπεριληπτικότητα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το 2004 είδαν να εισάγεται η γυναικεία πάλη (μόνο η ελεύθερη πάλη) και η σπάθη στην ξιφασκία γυναικών. Τα ορόσημα δεν επεξέτειναν μόνο το εύρος των αθλητικών δραστηριοτήτων που διατίθενται στις γυναίκες, αλλά αμφισβητούσαν και πολιτισμικά εμπόδια: το 2004 γυναίκες από το Αφγανιστάν αγωνίστηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες για πρώτη φορά στην ιστορία τους, μετά την πτώση του εκεί καθεστώτος των Ταλιμπάν.

Η Άσλεϋ Μακάιβορ κέρδισε το πρώτο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο για γυναίκα στο νέο αγώνισμα του σκι κρος.

Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2008 είδαν την ένταξη της ποδηλασίας BMX, του γυναικείου αγωνίσματος των 3.000 μέτρων στιπλ στον στίβο (όπου κέρδισε η Ρωσίδα Γκουλναρά Σαμίτοβα-Γκάλκινα με νέο παγκόσμιο ρεκόρ) και της κολυμβήσεως 10 χιλιομέτρων ανοικτού νερού, που διαφοροποίησαν περαιτέρω τους Αγώνες, παρέχοντας νέες «πλατφόρμες» για τις γυναίκες να υπερισχύουν. Το μπέιζμπολ και η πυγμαχία παρέμεναν πλέον τα μόνα αθλήματα που δεν ήταν ανοικτά στις γυναίκες.

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2010 στο Βανκούβερ συνέχισαν αυτή την τάση, με το «ντεμπούτο» του σκι κρος για άνδρες και γυναίκες, αν και προέκυψαν συζητήσεις επειδή το άλμα με σκι των γυναικών (που θα διεξαγόταν επίσης για πρώτη φορά) ματαιώθηκε εξαιτίας ανησυχιών για τη μικρή συμμετοχή[28]. Μια ομάδα 15 γυναικών αλτριών του σκι κατέθεσε αργότερα αγωγή κατά της Οργανωτικής Επιτροπής των Αγώνων του Βανκούβερ με το επιχείρημα ότι παρεβίασε την Καναδική Χάρτα των Δικαιωμάτων και Ελευθεριών, καθώς οι άνδρες ανταγωνίζονταν στην ίδια εκδήλωση. Η αγωγή κατέπεσε, με τον δικαστή να κρίνει ότι η περίπτωση αυτή δεν διέπεται από τη Χάρτα.[29]

Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου του 2012, ωστόσο, τα βήματα προς την ισότητα των φύλων ήταν κατά κάποιο τρόπο «τελειωτικά», καθώς εντάχθηκε στο πρόγραμμα και η γυναικεία πυγμαχία. Αυτό, σε συνδυασμό με την απόφαση της ΔΟΕ να αποσύρει το μπέιζμπολ από το πρόγραμμα των ανδρών για το 2012, σήμαινε ότι οι γυναίκες αγωνίστηκαν σε όλα τα αθλήματα σε Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες για πρώτη φορά στην ιστορία. Αυτό το ιστορικό γεγονός συνοδεύθηκε από μια άλλη σημαντική παγκόσμια «πρωτιά», καθώς όλες οι εθνικές ολυμπιακές επιτροπές έστειλαν γυναίκες αθλήτριες: χώρες όπως το Μπρουνέι, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ συμπεριέλαβαν γυναίκες στις ολυμπιακές ομάδες τους για πρώτη φορά, αντανακλώντας μια ευρύτερη υιοθέτηση της γυναικείας αθλητικής συμμετοχής σε όλο τον κόσμο. Το 2012, για πρώτη φορά, οι γυναίκες αθλητές ξεπερνούσαν τους άνδρες στην ομάδα ΗΠΑ. Το 2012 οι γυναίκες αποτελούσαν περίπου το 44% του συνολικού αθλητικού «πληθυσμού» στους Ολυμπιακούς Αγώνες, γεγονός που υπογραμμίζει σημαντικές προόδους στην κατάργηση των εμποδίων φύλου και την προώθηση ενός καλύτερου αθλητικού περιβάλλοντος. Οι εξελίξεις αυτές υπογραμμίζουν τη δέσμευση του Ολυμπιακού κινήματος για την ισότητα, παρέχοντας στις γυναίκες αυξημένες ευκαιρίες για να παρουσιάσουν τα ταλέντα τους και εμπνεύοντας τις μελλοντικές γενιές γυναικών να ακολουθήσουν τα ονειρά τους για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

2014-2018

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2014 στο Σότσι της Ρωσίας είχαν τη χαρακτηριστικότερη ίσως «γυναικεία» στιγμή τους όταν η Γερμανίδα Καρίνα Φοχτ πήρε το πρώτο χρυσό μετάλλιο για νίκη στο γυναικείο άλμα με σκι, σηματοδοτώντας ένα πολυαναμενόμενο «ντεμπούτο» ενός θεαματικού αγωνίσματος. Αυτό το επίτευγμα ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την ισότητα των φύλων στα χειμερινά αθλήματα.

Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2016 στο Ρίο ντε Τζανέιρο συνέχισαν με την εισαγωγή του ράγκμπι σέβενς γυναικών και τον θρίαμβο της αντίστοιχης ομάδας της Αυστραλίας. Επίσης το γκολφ επέστρεψε στο ολυμπιακό πρόγραμμα μετά από έναν σχεδόν αιώνα και βεβαίως συμμετείχαν και οι γυναίκες, με το χρυσό μετάλλιο να καταλήγει στη Νοτιοκορεάτισσα Ιν-μπη Πα(ρ)κ.

2020-σήμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κολυμβήτρια Έμμα Μακκέον κέρδισε τα περισσότερα μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2021 (4 χρυσά και 3 χάλκινα), ισοφαρίζοντας το ρεκόρ αριθμού μεταλλίων που κέρδισε ποτέ γυναίκα σε μία μόνο διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο «2020» (διεξάχθηκαν το 2021 εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού) σηματοδότησαν μια κρίσιμη στιγμή στην ιστορία του αθλητισμού γενικότερα, με μια αμφιλεγόμενη πρωτοποριακή συμετοχή: αυτή της 43χρονης διεμφυλικής αθλήτριας Λώρελ Χάμπαρντ στη γυναικεία άρση βαρών[30][31] Και νέα αθλήματα όπως το καράτε, η αθλητική αναρρίχηση, το σέρφινγκ και το σκέιτμπορντινγκ παρείχαν νέες ευκαιρίες για τις γυναίκες με αντίστοιχα ταλέντα να τα παρουσιάσουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, η εισαγωγή αγωνισμάτων μικτού φύλου στην κολύμβηση και των γυναικείων 1.500 μέτρων ελεύθερης κολυμβήσης αμφισβήτησαν παραδοσιακούς κανόνες. Οι αλλαγές αυτές υπογραμμίζουν την δέσμευση της ΔΟΕ για την ισότητα, αντανακλώντας ευρύτερες κοινωνικές αλλαγές προς την υιοθέτηση των πλέον ποικίλων αθλητικών επιτευγμάτων και την προώθηση του σσχετικού ανταγωνισμού στο ύψιστο επίπεδο.

Ο κανονισμός των αγώνων αντισφαιρίσεως τροποποιήθηκε, έτσι ώστε οι άνδρες να παίζουν το πολύ τρία σετ σε κάθε αγώνα, τα ίδια δηλαδή με τις γυναίκες. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2020 ήταν επίσης οι πρώτοι στους οποίους οι γυναίκες μπόρεσαν να αγωνισθούν στο σπριντ κανόε.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Σκι είχε δηλώσει ότι ήθελε να συμπεριλάβει τη γυναικείο βόρειο σύνθετο στο Ολυμπιακό πρόγραμμα για πρώτη φορά στους Χειμερινούς Αγώνες του 2022 στο Πεκίνο. Ωστόσο εκεί κατέληξαν να διεξαχθούν τρία μόνο αθλήματα ανδρών στο βόρειο σύνθετο, όπως και το 2018. Οι γυναίκες πάντως αντιπροσώπευαν σημαντικό μέρος του συνολικού αριθμού των αθλητών. Αθλήτριες όπως η Εϊλήν Γκου στο ελεύθερο σκι και η Άννα Στσερμπακόβα στο καλλιτεχνικό πατινάζ εντυπωσίασαν με τις ικανότητές τους και πήραν χρυσά μετάλλια.

Η εισαγωγή των αθλημάτων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Βαλεντίνα Βετσάλι, μία από τις κορυφαίες ξιφομάχους στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων
Η Γιούνα Κιμ αγωνίζεται στο καλλιτεχνικό πατινάζ στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014.
Οι Καναδές Κέιλι Χάμφριζ και Χήδερ Μόυζ τρέχουν στο αγωνιστικό έλκηθρο στους Χειμερινούς Αγώνες του Βανκούβερ (2010).
Αγώνας ράγκμπι Καναδά-Ιαπωνίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο
Αθλήτριες αγωνίζονται στο τρίαθλο στους Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο.

Οι γυναίκές έχουν αγωνισθεί για πρώτη φορά ως εξής σε αθλήματα των Ολυμπιακών Αγώνων, τόσο των Θερινών όσο και των Χειμερινών[32]:

Άθλημα Έτος προσθήκης στους Αγώνες
Αντισφαίριση 1900
Γκολφ 1900
Ιστιοπλοΐα 1900
Τοξοβολία 1904
Καλλιτεχνικό πατινάζ 1908
Καταδύσεις 1912
Κολύμβηση 1912
Ξιφασκία 1924
Στίβος 1928
Γυμναστική 1928
Αλπικό σκι 1936
Χιονοδρομία αντοχής 1936
Κανόε 1948
Ιππασία 1952
Παγοδρομία ταχύτητας 1960
Πετοσφαίριση 1964
Λουτζ 1964
Σκοποβολή 1968
Καλαθοσφαίριση 1976
Χειροσφαίριση 1976
Κωπηλασία 1976
Χόκεϊ επί χόρτου 1980
Ποδηλασία 1984
Επιτραπέζια αντισφαίριση 1988
Αντιπτέριση 1992
Δίαθλο 1992
Τζούντο 1992
Αμερικανικό ποδόσφαιρο 1996
Σόφτμπολ 1996
Ποδόσφαιρο 1996
Κέρλινγκ 1998
Χόκεϊ επί πάγου 1998
Μοντέρνο πένταθλο 2000
Τάε κβον ντο 2000
Τρίαθλο 2000
Υδατοσφαίριση 2000
Άρση βαρών 2000
Αγωνιστικό έλκηθρο 2002
Σκέλετον 2002
Πάλη 2004
Πυγμαχία 2012
Άλμα με σκι 2014
Ράγκμπυ 2016
Ποδηλασία BMX 2020
Καράτε 2020
Σκέιτμπορντινγκ 2020
Σέρφινγκ 2020
Αθλητική αναρρίχηση 2020

Παραμένουσες διαφορές σε αγωνίσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στίβος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Φάνι Μπλάνκερς-Κουν «έγραψε ιστορία» στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου του 1948, κερδίζοντας 4 χρυσά μετάλλια στον στίβο (100 μέτρα, 200 μ., 80 μ. μετ' εμποδίων και σκυταλοδρομία 4x100 μ.).

Στα σύνθετα αγωνίσματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες οι γυναίκες αγωνίζονται στο έπταθλο, ενώ οι άνδρες αγωνίζονται στο αντίστοιχο αγώνισμα δέκαθλο. Από το 1964 έως το 1980 υπήρχε ένα πένταθλο για τις γυναίκες, προτού επεκταθεί στο έπταθλο.

Στα αγωνίσματα δρόμων με εμπόδια οι άνδρες αγωνίζονται στα 110 μέτρα, ενώ οι γυναίκες στα 100 μέτρα. Οι γυναίκες έτρεχαν 80 μέτρα μετ' εμποδίων μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968· η απόσταση αυξήθηκε στα 100 μέτρα το 1961, αν και σε δοκιμαστική βάση, και η νέα απόσταση των 100 μέτρων έγινε επίσημη το 1969. Δεν έχει δοθεί ημερομηνία για την προσθήκη των 10 ακόμα μέτρων. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες υπερπηδούν συνολικά δέκα εμπόδια κατά τη διάρκεια των αγωνισμάτων αυτών και αμφότερα τα φύλα εκτελούν τρία βήματα μεταξύ διαδοχικών εμπόδιων στο κορυφαίο επίπεδο.[33] Η τροποποίηση στη γυναικεία απόσταση ώστε να ταιριάζει με την ανδρική θα μεταβάλλει την τεχνική ή τον αριθμό των εμπόδιων στο αγώνισμα, είτε θα οδηγήσει στο αποκλεισμό των γυναικών με μικρότερο διασκελισμό.

Ιστορικά οι γυναίκες αγωνίζονταν στο αγώνισμα του δρόμου 3.000 μέτρων μέχρι να τους αντικατασταθεί με το αγώνισμα των ανδρών των 5.000 μέτρων το 1996. Η μόνη διαφορά που παραμένει είναι ο αγώνας βάδην των 50 χιλιομέτρων, που είναι μόνο για άνδρες. Αν και υποστηρίχθηκε η ένταξη ενός αγώνα 50 χιλιομέτρων για γυναίκες, έχουν επίσης συζητηθεί προτάσεις για την αφαίρεση του αγώνα στην απόσταση αυτή εντελώς από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.[34][35]

Πυγμαχία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες η ανδρική πυγμαχία διεξάγεται με τρεις γύρους των τριών λεπτών, ενώ των γυναικών με 4 γύρους των 2 μόνο λεπτών.[36] Επίσης οι γυναίκες αγωνίζονται σε τρεις μόνο κατηγορίες βαρών έναντι δέκα κατηγοριών των ανδρών.[37]

Ποδηλασία δρόμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1984 μέχρι σήμερα ο αγώνας για γυναίκες σε δημόσια οδό είναι σε απόσταση 140 χιλιόμετρα έναντι 250 χιλιομέτρων για τους άνδρες. Οι δοκιμές χρόνου είναι σε αποστάσεις 29 και 44 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Κάθε χώρα περιορίζεται στην αποστολή το πολύ 5 ανδρών και το πολύ 4 γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ποδόσφαιρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο ποδόσφαιρο των Ολυμπιακών Αγώνων δεν υπάρχει περιορισμός ηλικίας για τις γυναίκες, ενώ εξαιτίας του εξαιρετικά επαγγελματικού χαρακτήρα του ανδρικού ποδοσφαίρου, οι ανδρικές ομάδες αποτελούνται από παίκτες κάτω των 23 ετών, με ένα μέγιστο τριών εξαιρέσεων ανά ομάδα.[38]

Θέματα ισότητας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικά, οι γυναίκες αθλήτριες έχουν αντιμετωπισθεί, απεικονίζονται και αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τους αρσενικούς ομολόγους τους. Καθώς ο 20ός αιώνας πλησίαζε προς το τέλος του, οι νομοθέτες της πολιτείας της Τζόρτζια πρότειναν τον Νόμο περί ισότητας στα αθλήματα (το Νομοσχέδιο 1308). Το νομοσχέδιο αυτό δεν παρουσιάστηκε μόνο για να ενισχύσει τις πολιτικές του Τίτλου IX για τις διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων στην εκπαίδευση, αλλά και να προωθήσει την ευαισθητοποίηση προς τον γυναικείο αθλητισμό. Αργότερα, το 2004, η Καλιφόρνια πέρασε την Πράξη «Fair Play», που απαιτούσε ισότητα των φύλων, ευκαιρίες, εγκαταστάσεις και πολλά άλλα. Πριν από την έγκριση αυτού του νόμου, λιγότερο από μισό εκατομμύριο μαθήτριες του γυμνασίου συμμετείχαν στον σχολικό αθλητισμό. Ως αποτέλεσμα των ακτιβιστριών που αγωνίζονται ώστε τα κορίτσια να μπορούν να παίξουν ένα άθλημα και τελικά κάποια να φθάσουν και μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι ΗΠΑ έχουν τώρα πάνω από 3 εκατομμύρια μαθήτριες στον σχολικό αθλητισμό, αριθμός που συνεχίζει να αυξάνεται.[39] Αλλά και παγκοσμίως, οι γυναίκες έχουν πλέον πολύ μεγαλύτερη πρόσβαση όσον αφορά τον αθλητισμό και αυτό έδωσε στις γυναίκες μια ώθηση στο να μπορούν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και κάποιες ελάχιστες να φθάσουν σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Δεν είναι μόνο ότι αρκετά αθλήματα από γυναίκες, αλλά και είναι ιδιαίτερα αναμενόμενο να παρακολουθούνται σε όλο τον κόσμο.

Στις πρώτες διοργανώσεις των Ολυμπιακών Αγώνων, πολλές Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές έστελναν λιγότερες γυναίκες αθλήτριες επειδή θα αναγκάζονταν να πληρώσουν επιπλέον το κόστος ενός συνοδού, κάτι που δεν ήταν απαραίτητο για τους άνδρες αθλητές.[40] Ενώ η ανισότητα στη συμμετοχή έχει μειωθεί καθ' όλη την ιστορία, οι γυναίκες ακόμα μερικές φορές αντιμετωπίζονται διαφορετικά στους ίδιους τους Αγώνες. Για παράδειγμα, το 2012 η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου των γυναικών της Ιαπωνίας ταξίδεψε στους Αγώνες στην οικονομική θέση, ενώ η ομάδα των ανδρών ταξίδεψε στην πρώτη θέση.[41] Παρόλο που οι γυναίκες αγωνίζονται σε όλα τα αθλήματα στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, υπάρχουν ακόμα 39 αγωνίσματα που δεν είναι ανοικτά στις γυναίκες. Οι άνδρες πρέπει να αγωνίζονται σε μεγαλύτερα και πιο δύσκολα αγωνίσματα, όπως τα 110 μέτρα μετ' εμποδίων, σε σύγκριση με τα 100 μέτρα με εμπόδια για τις γυναίκες. Σε μια μελέτη που διεξήχθη υπό τον τίτλο Women in International Elite Athletics: Gender (in)equality and National Participation (= «Οι γυναίκες στη διεθνή ελίτ του αθλητισμού: (αν)ισότητα φύλου και εθνική συμμετοχή») διαπιστώθηκε από τον έλεγχο της μακροκοινωνικής ισότητας φύλου, ότι εντός των χωρών που έχουν υψηλότερη ταύτιση με τη μουσουλμανική θρησκεία, υπήρχε λιγότερη ώθηση για τις γυναίκες να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Αυτό ήταν επίσης ελαφρώς αληθινό στην ιδέα ότι αν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αθλητισμού έκανε περισσότερες προσπάθειες για εκστρατείες ισότητας, θα υπήρχε συσχετισμός στο ποσοστό των γυναικών που παίζουν αυτά τα αθλήματα.

Τα ΜΜΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1981 η εικονιζόμενη Βενεζουελανή Φλορ Ισάβα Φονσέκα και η Φινλανδή Πίργιο Χόγκμαν ήταν οι πρώτες γυναίκες που εκλέχθηκαν ως μέλη της ΔΟΕ.[42]

Ιστορικά, η κάλυψη και η ένταξη των γυναικείων ομαδικών αθλημάτων στους Ολυμπιακούς ήταν περιορισμένη. Έχει αποδειχθεί ότι οι σχολιαστές είναι πιο πιθανό να αναφέρονται σε γυναίκες αθλήτριες χρησιμοποιώντας «μη αθλητική ορολογία» από ό, τι για τους άνδρες. Μια μελέτη του 2016 που δημοσιεύθηκε από τον οίκο Cambridge University Press διεπίστωσε ότι οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να περιγράφονται χρησιμοποιώντας φυσικά χαρακτηριστικά, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση και αισθητική από τους άνδρες, σε αντίθεση με τα επίθετα και τις περιγραφές που σχετίζονται με το άθλημα. Η ίδια μελέτη διεπίστωσε ότι οι γυναίκες ήταν επίσης πιο πιθανό να αναφέρονται ως «κορίτσια» από ό, τι οι άνδρες να αποκαλούνται «αγόρια» σε σχολιασμό. Αυτή η ανισότητα στην ποιότητα της καλύψεως για τον γυναικείο ολυμπιακό αθλητισμό έχει αποδοθεί στο γεγονός ότι το 90% των αθλητικών δημοσιογράφων είναι (ακόμη) άνδρες.[43]

Ο ρόλος της ΔΟΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι γυναίκες αθλήτριες στις διοργανώσεις των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων ως ποσοστό του συνόλου των αθλητών (ανδρών και γυναικών

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) δημιουργήθηκε από τον Βαρόνο Πιερ ντε Κουμπερτέν το 1894 και θεωρείται «η ανώτατη αρχή του Ολυμπιακού κινήματος». Το κεντρικό της γραφείο βρίσκεται στη Λωζάνη, στην Ελβετία. Ο τίτλος της ανώτατης εξουσίας του Ολυμπιακού κινήματος αφορά πολλά διαφορετικά καθήκοντα, τα οποία περιλαμβάνουν την προώθηση των ολυμπιακών αξιών, τη διατήρηση της τακτικής εορτής των Ολυμπιακών Αγώνων και την υποστήριξη οποιασδήποτε οργαμνώσεως που συνδέεται με το Ολυμπιονικό κίνημα. Κάποιες από τις «ολυμπιακές» αυτές αξίες είναι η εξάλειψη των διακρίσεων από τον αθλητισμό, η ενθάρρυνση της ενασχολήσεως των γυναικών με τον αθλητισμό, η καταπολέμηση της χρήσεως ουσιών, καθώς και η ανάμιξη του αθλητισμού με τον πολιτισμό και την εκπαίδευση. Η ΔΟΕ τις υποστηρίζει μέσα από τη δημιουργία διάφορων επιτροπών ανά θέμα, οι οποίες διοργανώνουν συνέδρια όπου άνθρωποι από όλον τον κόσμο συζητούν ιδέες και τρόπους για την ενσωμάτωση των ολυμπιακών αξιών στις ζωές των ανθρώπων παγκοσμίως.

Οι πρώτες δύο γυναίκες που έγιναν μέλη της ΔΟΕ ήταν η Βενεζουελανή Φλορ Ισάβα Φονσέκα και η Φινλανδή Πίργιο Χόγκμαν, το 1981. Η ΔΟΕ μπορεί να έχει έως και 115 μέλη, τα οποία σήμερα προέρχονται από 79 διαφορετικές χώρες και μόνο τα 20 είναι γυναίκες. Η ΔΟΕ θεωρείται μια ισχυρή αυθεντία σε όλο τον κόσμο, καθώς δημιουργεί πολιτικές που γίνονται τα πρότυπα που ακολουθούν πολλές χώρες στον χώρο του αθλητισμού.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Βάθρο του αναθήματος της Κυνίσκας Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Μουσείο Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας, Υπουργείο Πολιτισμού, ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2014
  2. ↑ «Women at the Olympics». Pontifical Council for the Laity. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2017. 
  3. ↑ «Women at the Olympic Games». topendsports.com. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2017. 
  4. ↑ Lygkas, Giannis. «1900 Summer Olympics - The Results (Sailing) - Sport-Olympic.com». sport-olympic.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2017. 
  5. ↑ «Tennis at the 1900 Paris Summer Games: Women's Singles». Olympics at Sports-Reference.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2017. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «FACTSHEET THE GAMES OF THE OLYMPIAD» (PDF). International Olympic Committee. 28 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2017. 
  7. ↑ «Margaret ABBOTT - Olympic Golf | United States of America». 16 Φεβρουαρίου 2017. 
  8. ↑ «Margaret Abbott Won an Olympic Medal in 1900, but Never Found Out». 10 Αυγούστου 2016. 
  9. ↑ «Paris 1900». International Olympic Committee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2017. 
  10. ↑ Mallon, Bill (1998). The 1900 Olympic Games, Results for All Competitors in All Events, with Commentary. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc. ISBN 978-0-7864-4064-1. 
  11. ↑ «Archery at the 1904 St. Louis Summer Games». Sports-Reference.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2017. 
  12. ↑ Andrews, Evan (August 29, 2014). «8 Unusual Facts About the 1904 St. Louis Olympics – History in the Headlines». HISTORY.com. http://www.history.com/news/8-unusual-facts-about-the-1904-st-louis-olympics. Ανακτήθηκε στις July 31, 2017. 
  13. ↑ Σαν Σήμερα: Μεσολυμπιάδα
  14. ↑ Faris, Nick (August 3, 2016). «The Games that never were: How Germany almost hosted the 1916 Olympics — in the middle of a war». National Post. https://nationalpost.com/sports/olympics/the-games-that-never-were-how-germany-almost-hosted-the-1916-olympics-in-the-middle-of-world-war. Ανακτήθηκε στις January 16, 2017. 
  15. ↑ «Olympic History for Families». users.skynet.be (December 22, 2000 έκδοση). 10 Φεβρουαρίου 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2017. 
  16. ↑ «Dorothy Margaret Stuart». Olympedia. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2020. 
  17. ↑ Walter, Pachl (August 17, 2009). «Szabo, Herma» (στα γερμανικά). Austria-Forum. https://austria-forum.org/af/AEIOU/Szabo,_Herma. Ανακτήθηκε στις August 1, 2017. 
  18. ↑ «Sonja Henie». Biography.com. A&E Television Networks. 2 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2017. 
  19. ↑ «Timeline of Women in Sports». faculty.elmira.edu. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2017. 
  20. ↑ Emery, Lynne. «An Examination of The 1928 Olympic 800 Meter Race For Women» (PDF). la84.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2018. 
  21. ↑ Guthrie, Sharon Ruth· Costa, D. Margaret (1994). Women and Sport: Interdisciplinary Perspectives. Human Kinetics. σελίδες 127-128. ISBN 9780873226868. 
  22. ↑ Petruczenko, Maciej (May 17, 2017). «Halina Konopacka – pierwsza dama Drugiej Rzeczypospolitej – wciąż czeka na Order Orła Białego» (στα πολωνικά). Onet Sport. http://eurosport.onet.pl/lekkoatletyka/halina-konopacka-pierwsza-dama-drugiej-rzeczypospolitej-wciaz-czeka-na-order-orla/4fpvlm. Ανακτήθηκε στις August 2, 2017. 
  23. ↑ Price, Jessica Taylor (11 Δεκεμβρίου 2012). «Our First Olympics: Women's Gymnastics at Amsterdam 1928». The Gymternet. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2017. 
  24. ↑ «Olympians Who Were Killed or Missing in Action or Died as a Result of War». Olympics at Sports-Reference.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2017. 
  25. ↑ «Luge at the 1968 Grenoble Winter Games: Women's Singles». Olympics at Sports-Reference.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2017. 
  26. ↑ Patel, Seema (24 Απριλίου 2015). Inclusion and Exclusion in Competitive Sport: Socio-Legal and Regulatory Perspectives. Routledge. ISBN 9781317686330. 
  27. ↑ «The Rise of Women's Professional Sports – Equal Playing Fields». Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2024. 
  28. ↑ «IOC approves skicross; rejects women's ski jumping». International Herald Tribune. 28 Νοεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. 
  29. ↑ «Female ski jumpers lose Olympic battle». CBC News. July 10, 2009. http://www.cbc.ca/news/canada/british-columbia/female-ski-jumpers-lose-olympic-battle-1.799850. Ανακτήθηκε στις October 9, 2017. 
  30. ↑ «Report: IOC adopting new policy for trans athletes». 22 Ιανουαρίου 2016. 
  31. ↑ Ingle, Sean (20 Ιουνίου 2021). «Weightlifter Laurel Hubbard will be first trans athlete to compete at Olympics». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2021. 
  32. ↑ «Women in the Olympic Movement» (PDF). International Olympic Committee. 22 Ιανουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017. 
  33. ↑ «Rhythmic Hurdling: The Search for the Holy Grail» (PDF). USTFCCCA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Μαΐου 2015. 
  34. ↑ Kelly, Daniel (17 Απριλίου 2017). «50 km race may be removed from the Olympic program». Off The Ball. 
  35. ↑ Philips, Mitch (13 Απριλίου 2017). «Athletics – 50km walk to stay in Olympics». Reuters. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2018. 
  36. ↑ Rafael, Dan (April 14, 2017). «Adams to fight same 3-minute rounds as men». ESPN. http://www.espn.com/boxing/story/_/id/19150981/nicola-adams-fight-3-minute-rounds-next-bout. Ανακτήθηκε στις November 6, 2017. 
  37. ↑ Davies, Lizzy (August 10, 2012). «London 2012: not all Olympians compete on an equal footing». The Guardian. https://www.theguardian.com/society/2012/aug/10/london-2012-women-men-equality. Ανακτήθηκε στις August 3, 2017. 
  38. ↑ «What are the rules for Olympics men's soccer?». Fox Sports. August 4, 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-08-06. https://web.archive.org/web/20160806003206/http://www.foxsports.com/soccer/story/what-are-the-rules-for-olympics-men-s-soccer-080416. Ανακτήθηκε στις August 1, 2017. 
  39. ↑ «HOME». Fair Play Website. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2024. 
  40. ↑ Longman, Jere (June 23, 1996). «How the Women Won». The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1996/06/23/magazine/how-the-women-won.html. Ανακτήθηκε στις February 2, 2018. 
  41. ↑ McCurry, Justin (19 Ιουλίου 2012). «Japan's female athletes fly economy while men's team sit in business». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2018. 
  42. ↑ International «Olympic Committee Factsheet», Ιούνιος 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2013.
  43. ↑ Morrison, Sara (19 Φεβρουαρίου 2014). «Media is 'failing women' – sports journalism particularly so». Poynter. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2017. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Συμμετοχή_των_γυναικών_στους_Ολυμπιακούς_Αγώνες&oldid=10745221"