Ανακολουθία

Η ανακολουθία ή non sequitur (Λατ.) είναι είδος εσφαλμένου επιχειρήματος κατά την λογική. Non sequitur αποκαλούνται τα επιχειρήματα των οποίων οι προτάσεις δεν οδηγούν στο συμπέρασμα. Ένα επιχείρημα μπορεί να είναι non sequitur ανεξαρτήτως από το αν το συμπέρασμά του είναι αληθές ή ψευδές. Αυτό που το καθιστά ανακόλουθο (και κατά συνέπεια πλάνη) είναι η έλλειψη ακολουθίας μεταξύ προτάσεων και συμπεράσματος. Κάθε λογική πλάνη ουσιαστικά αποτελεί κάποιο είδος ανακολουθίας. Ο συγκεκριμένος όρος αποκτά ιδιαίτερη έννοια σε σχέση με νομικά ζητήματα και διαθέτει επίσημο νομικό προσδιορισμό.

Ακολουθούν δύο είδη ανακολουθίας από τις κλασσικότερες:

1) Οποιοδήποτε επιχείρημα είναι της ακόλουθης μορφής αποτελεί ανακολουθία:

1. Εάν A τότε B. (π.χ. Εάν είμαι γάτα, τότε είμαι θηλαστικό.)
2. B. (π.χ. Είμαι θηλαστικό.)
3. Άρα, A. (Άρα, είμαι γάτα.)

Ακόμη και εάν τόσο οι προτάσεις όσο και το συμπέρασμα είναι αληθή, το συμπέρασμα δεν είναι κατ' ανάγκην συνέπεια των προτάσεων. Αυτού του είδους οι ανακολουθίες ονομάζονται επίσης επιβεβαίωση του επομένου.

2) Άλλο κοινό non sequitur είναι το εξής:

1. Εάν A τότε B. (π.χ. Εάν βρίσκομαι στο Τόκιο, τότε βρίσκομαι στην Ιαπωνία.)
2. Μη A. (π.χ. Δεν βρίσκομαι στο Τόκιο.)
3. Άρα, μη B. (π.χ. Άρα, δεν βρίσκομαι στην Ιαπωνία.)

Σε αυτήν την περίπτωση, ο ομιλητής θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε αλλού στην Ιαπωνία. Αυτού του είδους η ανακολουθία ονομάζεται άρνηση του ηγουμένου.

(Εάν σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω παραδείγματα υπήρχε το «εάν και μόνο εάν Α, τότε Β» ως πρώτη πρόταση, τότε θα ήταν έγκυρα και μη πλανητικά.)

Υπάρχουν πολλά άλλα είδη γνωστών non sequitur επιχειρημάτων τα οποία έχουν ταξινομηθεί σε πολλά διαφορετικά είδη λογικών πλανών. Ένα παράδειγμα από την καθημερινή ζωή είναι το: «Αν έχω ωραία μαλλιά, θα αρέσω σε όλους». Δεν υπάρχει καμία πραγματική σύνδεση μεταξύ των μαλλιών και της αγάπης του κόσμου. Αυτού του τύπου οι συλλογισμοί χρησιμοποιούνται συχνά στις διαφημίσεις. Άλλο παράδειγμα από την καθημερινότητα: «Κάθε φορά που διαβάζω βιβλία, βρέχει».

Δείτε επίσης

• Υποστροφή
• Post hoc ergo propter hoc