Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού
 |
Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. |
Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού | |
|---|---|
 | |
| Γενικός Γραμματέας | Στέφανος Στεφάνου |
| Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος | Γιώργος Λουκαΐδης |
| Εκπρόσωπος Τύπου | Γιώργος Κουκουμάς |
| Ίδρυση | 1926 (Ως Κ.Κ.Κ.) 1941 (Ως Α.Κ.Ε.Λ.) |
| Προκάτοχος | Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου |
| Έδρα | Εζεκία Παπαϊωάννου 4, Λευκωσία |
| Εφημερίδα | Χαραυγή |
| Πτέρυγα νεολαίας | Ενιαία Δημοκρατική Οργάνωση Νεολαίας |
| Φοιτητική πτέρυγα | Προοδευτική Κίνηση Φοιτητών |
| Ιδεολογία | Κομμουνισμός[1] Δημοκρατικός σοσιαλισμός Μαρξισμός-Λενινισμός Κυπριωτισμός Ευρωσκεπτικισμός |
| Πολιτικό φάσμα | Αριστερά |
| Ομάδα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου | Η Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο |
| Διεθνής προσχώρηση | Διεθνής Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων |
| Χρώματα | Κόκκινο |
| Βουλή των Αντιπροσώπων | 15 / 56 |
| Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο | 1 / 6 |
| Δημοτικά Συμβούλια | 123 / 478 |
| Ιστότοπος | |
| akel.org.cy | |
| Πολιτικό σύστημα Κύπρου Πολιτικά κόμματα Εκλογές | |
Το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού (ΑΚΕΛ) είναι κυπριακό πολιτικό κόμμα, ένα από τα τρία κυρίαρχα κόμματα του πολιτικού σκηνικού της Κύπρου. Αποτελεί μετεξέλιξη του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου. Ιδρύθηκε το 1926 ως Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου και μετέπειτα το 1941 ιδρύεται το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού και συγχωνεύονται το 1944 ως ΚΚΚ-ΑΚΕΛ. Σημερινός γενικός γραμματέας του κόμματος είναι ο Στέφανος Στεφάνου.
Το ΑΚΕΛ υπηρέτησε ως κυβέρνηση της Κύπρου την περίοδο 1988-1993 με πρόεδρο τον Γιώργο Βασιλείου και την περίοδο 2008-2013 με πρόεδρο τον Δημήτρη Χριστόφια. Επιπλέον, ήταν μέρος της κυβέρνησης την περίοδο 2003-2007 με πρόεδρο τον Τάσσο Παπαδόπουλο.
Το κόμμα εκπροσωπείται στη Βουλή των Αντιπροσώπων από δεκαπέντε βουλευτές. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς και εκπροσωπείται με έναν ευρωβουλευτή.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το ΚΚΚ εως το ΑΚΕΛ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόδρομος του ΑΚΕΛ θεωρείται το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου (ΚΚΚ), με ημερομηνία ίδρυσης την 15η Αυγούστου 1926. Το ΚΚΚ μετά το τέλος της εξέγερσης των Οκτωβριανών (1931), καθίσταται παράνομο από τη Βρετανική διοίκηση της Κύπρου. Οι ηγέτες του εξορίζονται και άλλα στελέχη του φυλακίζονται.
Περίπου μια δεκαετία αργότερα, η χαλάρωση των δικτατορικών μέτρων με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έδωσε τη δυνατότητα στους κομμουνιστές να ιδρύσουν, με άλλα δημοκρατικά στοιχεία, το ΑΚΕΛ, το 1941 για νόμιμη δράση. Η ιδρυτική συνέλευση του ΑΚΕΛ έγινε στις 14 Απριλίου 1941 στη Σκαρίνου. Ανάμεσα στους ιδρυτές τους ΑΚΕΛ υπήρχαν μέλη του ΚΚΚ. Το ΚΚΚ εξακολουθούσε να βρίσκεται στην παρανομία. Το ΚΚΚ και το ΑΚΕΛ συνυπήρχαν μέχρι το 1944, έχοντας τον ίδιο Γενικό Γραμματέα, τον Πλουτή Σέρβα. Το 5ο συνέδριο του ΚΚΚ, τον Νοέμβριο του 1944, αποφάσισε τη συγχώνευση των δύο κομμάτων. Ουσιαστικά διαλύθηκε το ΚΚΚ και η αριστερά στην Κύπρο συνέχισε με μοναδικό εκπρόσωπο το ΑΚΕΛ. Το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι αποτελεί διάδοχο του ΚΚΚ.[2]
Η ίδρυση του ΑΚΕΛ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πάντως, η ιδρυτική συνέλευση του ΑΚΕΛ αποτελούσε πρωτοβουλία πολιτικών που βρίσκονταν πέρα από το χώρο του ΚΚΚ. Ωστόσο, το ΚΚΚ συμμετείχε στην προσπάθεια ίδρυσης του ΑΚΕΛ διαμέσου του Γενικού Γραμματέα του, Πλουτή Σέρβα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πλειοψηφία της ηγεσίας του ήταν μη κομμουνιστές πολιτικοί. Το ΑΚΕΛ ήταν ένα νέο κόμμα, πολυσυλλεκτικό, πολυφωνικό. Εξέφρασε γενικά τα νεοεμφανιζόμενα μεσαία κοινωνικά στρώματα και ειδικά τη νεοεμφανιζόμενη πνευματική ελίτ, που σπούδασαν σε Βρετανία και Αθήνα.[3]
Το ΑΚΕΛ ακολούθησε ηπιότερη τακτική και ρητορική από τους νεοφώτιστους πρωτοπόρους του ΚΚΚ. Το νέο κόμμα είχε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης και τον Οκτώβριο του 1941 αριθμούσε 1300 μέλη. Η οργάνωσή του ήταν βασισμένη σε πρωτόγνωρα πρότυπα για την Κύπρο και στο πρώτο συνέδριό του (Λεμεσός, Οκτώβριος 1941), εκλέχθηκε γενικός γραμματέας ο Πλουτής Σέρβας. Το πρώτο πρόγραμμα και καταστατικό του ΑΚΕΛ ανάφερε ότι το ΑΚΕΛ ήταν «το κόμμα των εργατών, των εργαζομένων αγροτών και των εργαζομένων στρωμάτων των κυπριακών πόλεων», με σκοπό «την κατάκτηση της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης και του εργαζομένου λαού των πόλεων και της υπαίθρου, για την εφαρμογή στην Κύπρο ενός απόλυτα δημοκρατικολαϊκού διακυβερνητικού συστήματος, που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εργατών και του εργαζομένου λαού και να εξασφαλίζει την άνθιση και την ευδαιμονία στην νήσο». Στα πρώτα κείμενα του νέου κόμματος εντοπίζονται μαρξιστικές-λενινιστικές επιρροές («πρεσβεύει στις αρχές της λαϊκής Δημοκρατίας») αλλά και πιο μετριοπαθείς θέσεις («Το ΑΚΕΛ σαν κόμμα ρεαλιστικό, θα ρυθμίζει την δράση του και τις ενέργειές του πάνω στην κυπριακή πραγματικότητα και τις διαγραφόμενες προοπτικές»). Στα επόμενα χρόνια, το κόμμα ριζοσπαστικοποιήθηκε στο ζήτημα του πολιτικού συστήματος και στο εθνικό πρόβλημα, και στο καταστατικό του 1946 αναφερόταν ως τελικός σκοπός «η ανοικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας» και «ότι στο σημερινό στάδιο -κάτω από συνθήκες εθνικής υποδούλωσης του κυπριακού λαού- το ΑΚΕΛ βάζει στην πρώτη γραμμή τον αγώνα για την εθνική αποκατάσταση του λαού, την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα».[4]
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρώτη εκλογική μάχη του ΑΚΕΛ έγινε το 1943, όταν για πρώτη φορά ο λαός θα εξέλεγε ο ίδιος τους δημάρχους των πόλεων και δεν θα διορίζονταν από τους Βρετανούς. Οι πρώτες εκλογές διεξήχθησαν στις 21 Μαρτίου 1943 για τη δημαρχία της Λευκωσίας. Ήταν η πρώτη μάχη αριστεράς και δεξιάς στην Κύπρο. Αντίπαλοι ήταν ο Ιωάννης Κληρίδης (πατέρας του Γλαύκου Κληρίδη) με τον Λαϊκό Συνδυασμό, υποστηριζόμενος από το ΑΚΕΛ, και ο Θεμιστοκλής Δέρβης -διορισμένος δήμαρχος της πόλης έως τότε από τους Βρετανούς-, υποστηριζόμενος από τη δεξιά. Από τους 4085 ψηφοφόρους ψήφισαν οι 3568. Ο Εθνικός Συνδυασμός πήρε ποσοστό 58,66% και εξέλεξε και τους 8 υποψηφίους του.[5] Όμως, το κόμμα πέτυχε εντυπωσιακά ποσοστά και ανέδειξε δύο δημάρχους, τον Πλουτή Σέρβα στη Λεμεσό και τον Αδάμ Αδάμαντος στην Αμμόχωστο.[4][6][7] Ωστόσο, τον Νοέμβριο του 1944 όταν αποφασίστηκε η συγχώνευση ΑΚΕΛ και ΚΚΚ, το ΚΚΚ έθεσε ως όρο ότι ο «ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ πρέπει απαραιτήτως να κατοικεί στη Λευκωσία».[4] Ο Πλουτής Σέρβας αναγκάστηκε σε παραίτηση από Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, τον Ιούλιο 1945, για «αντικομματική δραστηριότητα και απειθαρχία στο κόμμα», επειδή αρνήθηκε εντολή του κόμματος να μετοικήσει από τη Λεμεσό στη Λευκωσία και επειδή έθεσε όρους στο κόμμα.[8] Σύμφωνα με την εφημερίδα Η Καθημερινή, ενώπιον του Σέρβα τέθηκε από συντρόφους του της ηγεσίας του κόμματος, το δίλημμα δήμαρχος ή Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ. Παρόλο που ο ίδιος θεωρούσε ότι δεν ήταν ασύμβατα τα δύο αξιώματα, προτίμησε να συνεχίσει το έργο που είχε ξεκινήσει στη Λεμεσό και να παραιτηθεί από Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ.[9] Νέος Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ εξελέγη ο Φίφης Ιωάννου.[9]
Σημαντική ημέρα στην ιστορία του κόμματος αποτελεί η 16η Ιουνίου 1943. Την ημέρα εκείνη, η κεντρική επιτροπή του ΑΚΕΛ κάλεσε τα μέλη του κόμματος να καταταχθούν εθελοντικά στον αγγλικό στρατό (η Κύπρος ήταν αποικία των Βρετανών όπου μόνο διαμέσου του αγγλικού στρατού μπορούσαν να καταταγούν), για να πολεμήσουν τις δυνάμεις του Χίτλερ. Η απόφαση έλεγε: «Να γίνει έκκλησις προς όλα τα μέλη του Κόμματος δι’ εθελοντικήν κατάταξιν εις τας ενόπλους δυνάμεις προς ενίσχυσιν του αγώνος δι’ απελευθέρωσιν της Ελλάδος από την Χιτλερικήν τυραννίαν, απελευθέρωσιν των υποδούλων χωρών και εξασφάλισιν του εθνικού, πολιτικού και κοινωνικού μέλλοντος της Νήσου». Οι πρώτοι που προσφέρθηκαν να καταταγούν ήταν τα ίδια τα 17 μέλη της Κεντρικής επιτροπής (τελικά πήγαν μόνο τα 11 μέλη καθώς κρίθηκε αναγκαίο να παραμείνουν μερικά άτομα στην Κύπρο και στο κόμμα). Η έκκληση του κόμματος για εθελοντική κατάταξη έγινε αποδεκτή με ενθουσιασμό ανάμεσα στις λαϊκές μάζες. Παράλληλα με την κατάταξη, ξεκίνησαν να διεξάγονται και έρανοι για την στήριξη των οικογενειών των εθελοντών. Στις 27 Ιουνίου 1943 πραγματοποιήθηκε παγκύπρια συνδιάσκεψη του κόμματος στο δημόσιο κήπο της Λεμεσού, από τον οποίο ξεκίνησε παρέλαση της φάλαγγας των εθελοντών του ΑΚΕΛ. Μέχρι την ημέρα εκείνη είχαν προσφερθεί 731 εθελοντές (τα μέλη του ΑΚΕΛ δεν ξεπερνούσαν τότε τις 2 χιλιάδες). Οι εθελοντές-μέλη του κόμματος πολέμησαν σε Βόρεια Αφρική, Ιταλία και σε άλλα μέρη της Ευρώπης.[10][11] Ο ιστορικός Πέτρος Παπαπολυβίου αναφέρει ότι ίσως τελικά στον πόλεμο να πήγαν περίπου 400 άτομα καθώς φαίνεται ότι και σε αυτή την περίπτωση δεκάδες υποψήφιοι εθελοντές απορρίφθηκαν για ιατρικούς λόγους.[11] Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι μια προσπάθεια αντιακελικής παράταξης για ανάλογη κατάταξη δεν καρποφόρησε, αλλά οι προθέσεις του κόμματος αμφισβητήθηκαν μόνο μέσω αρθρογραφίας.[11] Σύμφωνα με τον ιστορικό Πέτρο Παπαπολυβίου, η απόφαση της 16ης Ιουνίου 1943, αποτελούσε την κορυφαία ενέργεια στον αγώνα του ΑΚΕΛ για ένωση με την Ελλάδα.[11]
Οι επόμενες εκλογές έγιναν στις 26 Μαΐου 1946. Αντίπαλοι στη Λευκωσία ήταν και πάλι ο Θεμιστοκλής Δέρβης και ο Ιωάννης Κληρίδης. Το ΑΚΕΛ υποστήριξε και πάλι τον δεύτερο, ο οποίος επικράτησε μαζί με όλους τους υποψήφιους του συνδυασμού του. Στις εκλογές αυτές το ΑΚΕΛ πέτυχε μια μεγάλη νίκη καθώς οι υποψήφιοι του επικράτησαν στους 4 από τους 6 δήμους της Κύπρου: στη Λευκωσία με τον Ιωάννη Κληρίδη, στη Λεμεσό με τον Πλουτή Σέρβα, στην Αμμόχωστο με τον Αδάμ Αδάμαντος και στη Λάρνακα με τον Λύσο Σανταμά. Δεν επικράτησε μόνο σε Πάφο και Κερύνεια.[5]
Ακολούθησαν οι δημοτικές εκλογές του 1949. Το ΑΚΕΛ δεν υποστήριξε τον Ιωάννη Κληρίδη, καθώς θεώρησε ότι δεν είχε ακολουθήσει το πρόγραμμα με το οποίο εξελέγη. Επικεφαλής του συνδυασμού του ήταν ο Αντρέας Ζιαρτίδης. Αντίπαλος του ήταν ο Θεμιστοκλής Δέρβης, ο οποίος και επικράτησε. Στις εκλογές αυτές εξελέγησαν όλοι οι υποψήφιοι της Δεξιάς και μερικοί από το ΑΚΕΛ.[5]
Την ίδια χρονιά νέος Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ εκλέγεται ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, ο οποίος παρέμεινε στη θέση αυτή έως το τέλος της ζωής του, το 1988.[9]
Οι τελευταίες εκλογές πριν από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας έγιναν στις 17 Μαΐου 1953. Τρεις μήνες προηγουμένως το ΑΚΕΛ είχε υποβάλει πρόταση για «μίνιμουμ πρόγραμμα» ώστε να σχηματιστεί ενιαίος εκλογικός συνασπισμός. Η Δεξιά απέρριψε την πρόταση. Η Εθναρχία (το Εθναρχικό Συμβούλιο αποτελούσαν η εκκλησιαστική ηγεσία και κοσμικοί) εξέδωσε ανακοίνωση υποστηρίζοντας ότι «η σύμπραξις, συνεννόησις ή επαφή άμεσος ή έμμεσος μετά των κομμουνιστών είναι ασυμβίβαστος προς την εθνικήν αξιοπρέπειαν και επιζήμια εις τον εθνικόν αγώνα.» Αντίπαλοι στη Λευκωσία ήταν ο Θεμιστοκλής Δέρβης και με το ΑΚΕΛ ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, ο οποίος ήταν τότε Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ. Η δεξιά στις εκλογές του 1953 εξέλεξε με μεγάλη διαφορά όλους τους υποψήφιους της.[5]
Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην εκλογή προέδρου τον Δεκέμβριο του 1959 το ΑΚΕΛ τάχθηκε κατά της εκλογής του Μακαρίου επειδή ήταν αντίθετο με την παραμονή των βρετανικών βάσεων και τη στάθμευση Ελλήνων και Τούρκων στρατιωτών στο νησί. Στην πρώτη γενική εκλογή για τη Βουλή των Αντιπροσώπων, στις 31 Ιουλίου 1960, το ΑΚΕΛ κατέλαβε τις πέντε από τις 35 έδρες που αναλογούσαν στους Ελληνοκυπρίους. Η Κύπρος επισήμως έγινε ανεξάρτητη στις 16 Αυγούστου 1960. [12]
Πολιτική Τοποθέτηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κυπριακό ζήτημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το 1948, το ΑΚΕΛ τασσόταν υπέρ της αυτοκυβέρνησης και της ένωσης με την Ελλάδα. Αυτή η στάση προέκυψε μετά από συνάντηση με τον Νίκο Ζαχαριάδη, ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, το φθινόπωρο του 1948. Οι προτροπές του Ζαχαριάδη οδήγησαν σε σύγκρουση εντός του ΑΚΕΛ, το οποίο προέβη στην αλλαγή Γενικού Γραμματέα και στον χαρακτηρισμό - στα πλαίσια του Έκτου Συνεδρίου του Κόμματος - της πολιτικής στο εθνικό ζήτημα ως «λανθασμένη». Το κόμμα, με βάση τη νέα πολιτική, ενέκρινε την αποστολή επιστολών από δημοτικά συμβούλια (ελεγχόμενα από το κόμμα) προς τα Ηνωμένα Έθνη τον Νοέμβριο του 1949 ζητώντας τη διενέργεια δημοψηφίσματος υπό την αιγίδα του διεθνούς οργανισμού, ώστε να καταγραφεί η πολιτική βούληση των Κυπρίων. Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε τελικά το επόμενο έτος με οργανωτή την Εθναρχία (Εκκλησία) της Κύπρου.[13]
Μέσα στον Ιανουάριο του 1950 όπου έγινε το δημοψήφισμα (ουσιαστικά ήταν συγκέντρωση υπογραφών) η αριστερά όπως και η δεξιά οργάνωσαν συγκεντρώσεις στη Λευκωσία και στην επαρχία. Ο τότε Βρετανός διοικητής της επαρχίας Λεμεσού, Άρθουρ Φ. Τζ. Ρένταγουεϊ ανέφερε προς τη βρετανική κυβέρνηση λεπτομέρειες από αυτές τις συγκεντρώσεις. Μεταξύ άλλων σημειώνει ότι στις συγκεντρώσεις της αριστεράς συμμετείχαν και εθνικιστές οι οποίοι επευφήμησαν και τις ομιλίες τού αριστερού δημάρχου της Λεμεσού και του επαρχιακού γραμματέα του ΑΚΕΛ. Για την αξιοποίηση του δημοψηφίσματος, η αριστερά είχε την άποψη ότι έπρεπε να αναληφθεί πρωτοβουλία για την προσέγγιση των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης και της ΕΣΣΔ ώστε να στηρίξουν το αίτημα της αυτοδιάθεσης.[14]
Μετά τη συγκέντρωση των υπογραφών, όπου με συντριπτική πλειοψηφία εγκρίθηκε το αίτημα για αυτοδιάθεση, λόγω διαφωνιών στο χειρισμό του θέματος, δημιουργήθηκαν δύο αντιπροσωπίες ("πρεσβείες") προκειμένου να φέρουν το θέμα στη διεθνή κοινότητα. Στη μια αντιπροσωπία ήταν επικεφαλής ο επίσκοπος Κυρηνείας Κυπριανός και η άλλη ελεγχόταν από το ΑΚΕΛ. Η δεύτερη είχε την ονομασία Εθνικός Απελευθερωτικός Συνασπισμός (ΕΑΣ) και συμμετείχαν ο γεν.γραμματέας του ΑΚΕΛ Εζεκίας Παπαϊωάννου, το μέλος του κόμματος Εύδωρος Ιωαννίδης που διέμενε στο Λονδίνο και το στέλεχος Αδάμος Αδάμαντος, δήμαρχος Αμμοχώστου. Αυτή η πρεσβεία δεν έγινε δεκτή στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ. Στη Βρετανία δεν έγινε δεκτή από τον Υπουργό Αποικιών αλλά είχε επαφές με στελέχη του Εργατικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος Αγγλίας. Επίσης είχε επαφές, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα, σε Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Πολωνία. Δεν τους δόθηκε βίζα να επισκεφθούν τη Σοβιετική Ένωση.[15]
Το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού μέχρι και το 1967 τασσόταν υπέρ της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.[16] Μετέπειτα τάχθηκε υπέρ της ανεξάρτητης Κύπρου και ενάντια στη διχοτόμηση της Κύπρου. Υποστηρίζει την επανένωση των δύο κοινοτήτων του νησιού με μία ομοσπονδιακή λύση, καθώς επίσης και την αποστρατικοποίηση, με αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, και τη μη ευθυγράμμιση της χώρας.[17] Ήταν ενάντιο της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με βασικό του σύνθημα το «ΕΟΚ-ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο».[18] Αργότερα έκανε πολιτική στροφή υποστηρίζοντας την ένταξη υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Στο δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν τάχθηκε υπέρ του «Όχι». Στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου του 2006 το κόμμα μείωσε τη δύναμή του κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες λαμβάνοντας το 31,15% των ψήφων. Το 2008 εξέλεξε τον πρώην Γενικό Γραμματέα του κόμματος, Δημήτρη Χριστόφια, ως Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αποτελέσματα εκλογών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βουλή των Αντιπροσώπων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Αρχηγός κόμματος | Αριθμός ψήφων | Ποσοστό ψήφων | Έδρες | Θέση |
|---|---|---|---|---|---|
| 1960 | Εζεκίας Παπαϊωάννου | 51.719 | 35% | 5 / 35
|
2η |
| 1970 | Εζεκίας Παπαϊωάννου | 68.229 | 43,4% | 9 / 35
|
1η |
| 1976 | Εζεκίας Παπαϊωάννου | 163.207 (με ΔΗ.ΚΟ. και Ε.Δ.Ε.Κ.) |
71,2% (με ΔΗ.ΚΟ. και Ε.Δ.Ε.Κ.) |
9 / 35
|
1η |
| 1981 | Εζεκίας Παπαϊωάννου | 95.364 | 32,8% | 12 / 35
|
1η |
| 1985 | Εζεκίας Παπαϊωάννου | 87.628 | 27,4% | 15 / 56
|
3η |
| 1991 | Δημήτρης Χριστόφιας | 104.771 | 30,6% | 18 / 56
|
2η |
| 1996 | Δημήτρης Χριστόφιας | 121.958 | 33% | 19 / 56
|
2η |
| 2001 | Δημήτρης Χριστόφιας | 142.648 | 34,7% | 20 / 56
|
1η |
| 2006 | Δημήτρης Χριστόφιας | 131.066 | 31,13% | 18 / 56
|
1η |
| 2011 | Άνδρος Κυπριανού | 132.171 | 32,67% | 19 / 56
|
2η |
| 2016 | Άνδρος Κυπριανού | 90.204 | 25,67% | 16 / 56
|
2η |
| 2021 | Άνδρος Κυπριανού | 79.913 | 22,34% | 15 / 56
|
2η |
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Αρχηγός κόμματος | Αριθμός ψήφων | Ποσοστό ψήφων | Έδρες | Ομάδα |
|---|---|---|---|---|---|
| 2004 | Δημήτρης Χριστόφιας | 93.212 | 27,89% | 2 / 6
|
GUE-NGL |
| 2009 | Άνδρος Κυπριανού | 106.922 | 34,9% | 2 / 6
|
GUE-NGL |
| 2014 | Άνδρος Κυπριανού | 69.852 | 26,98% | 2 / 6
|
GUE-NGL |
| 2019 | Άνδρος Κυπριανού | 77.241 | 27,49% | 2 / 6
|
GUE-NGL |
| 2024 | Στέφανος Στεφάνου | 79.163 | 21,5% | 1 / 6
|
GUE-NGL |
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Υποψήφιος | Α' γύρος | Β' γύρος | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Αποτέλεσμα | Ψήφοι | % | Αποτέλεσμα | |||
| 1959 | Ιωάννης Κληρίδης | 71.753 | 33,2 | 2η θέση | ||||
| 1968 | Μακάριος Γ' | 220.911 | 96,3 | 1η θέση | ||||
| 1973 | Μακάριος Γ' | χωρίς εκλογή | ||||||
| 1978 | Σπύρος Κυπριανού | χωρίς εκλογή | ||||||
| 1983 | Σπύρος Κυπριανού | 173.791 | 56,50 | 1η θέση | ||||
| 1988 | Γιώργος Βασιλείου | 100.748 | 30,1 | 2η θέση | 167.834 | 51,6 | 1η θέση | |
| 1993 | Γιώργος Βασιλείου | 157.027 | 44,2 | 1η θέση | 176.769 | 49,7 | 2η θέση | |
| 1998 | Γεώργιος Ιακώβου | 160.918 | 40,2 | 1η θέση | 200.222 | 49,2 | 2η θέση | |
| 2003 | Τάσσος Παπαδόπουλος | 213.353 | 51,51 | 1η θέση | ||||
| 2008 | Δημήτρης Χριστόφιας | 150.016 | 33,29 | 2η θέση | 240.604 | 53,37 | 1η θέση | |
| 2013 | Σταύρος Μαλάς | 118.755 | 26,91 | 2η θέση | 175.267 | 42,52 | 2η θέση | |
| 2018 | Σταύρος Μαλάς | 116.893 | 30,24 | 2η θέση | 169.243 | 44,01 | 2η θέση | |
| 2023 | Ανδρέας Μαυρογιάννης | 117.551 | 29,59 | 2η θέση | 189,335 | 48,03 | 2η θέση | |
Κοινοβουλευτική Ομάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βουλή των Αντιπροσώπων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]ΙΒ' Κοινοβουλευτική Περίοδος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2021, το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού εξέλεξε δεκαπέντε βουλευτές. Η σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι η εξής:
- Λευκωσία: Άνδρος Κυπριανού
- Λευκωσία: Ειρήνη Χαραλαμπίδου
- Λευκωσία: Στέφανος Στεφάνου
- Λευκωσία: Άριστος Δαμιανού
- Λευκωσία: Γιώργος Λουκαΐδης
- Λευκωσία: Χρίστος Χριστοφίδης
- Λεμεσός: Κώστας Κώστα
- Λεμεσός: Αντρέας Καυκαλιάς
- Λεμεσός: Μαρίνα Νικολάου
- Αμμόχωστος: Νίκος Κέττηρος
- Αμμόχωστος: Γιώργος Κουκουμάς
- Αμμόχωστος: Γιαννάκης Γαβριήλ
- Λάρνακα: Ανδρέας Πασιουρτίδης
- Πάφος: Βαλεντίνος Φακοντής
- Κερύνεια: Χρίστος Χριστόφιας
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]9ο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τις ευρωεκλογές 2019, το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού εξέλεξε δύο ευρωβουλευτές. Η σύνθεση της ευρω-κοινοβουλευτικής ομάδας είναι η εξής:
Διατελέσαντες γενικοί γραμματείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι διατελέσαντες γενικοί γραμματείς του Ανορθωτικού Κόμματος Εργαζόμενου Λαού είναι οι εξής:
| # | Γενικός Γραμματέας |
Εικόνα | Θητεία | Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Πλουτής Σέρβας |
1941 | 1945 | - | ||
| 2 | Φιφής Ιωάννου |
1945 | 1949 | - | ||
| 3 | Εζεκίας Παπαϊωάννου |
1949 | 10 Απριλίου 1988 | - | ||
| 4 | Δημήτρης Χριστόφιας |
|
10 Απριλίου 1988 | 21 Ιανουαρίου 2009 | 2008-2013 | |
| 5 | Άνδρος Κυπριανού |
|
21 Ιανουαρίου 2009 | 4 Ιουλίου 2021 | - | |
| 6 | Στέφανος Στεφάνου |
4 Ιουλίου 2021 | - | |||
Πτέρυγα νεολαίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ενιαία Δημοκρατική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΔΟΝ) είναι η οργάνωση νεολαίας του ΑΚΕΛ. Ιδρύθηκε το 1959. Η ΕΔΟΝ εμφορείται από τα ιδανικά του σοσιαλισμού, της ειρήνης, της δημοκρατίας, της κοινωνικής προόδου, της κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, του ανθρωπισμού και του διεθνισμού. Επιδιώκει, επίσης, μια Κύπρο ανεξάρτητη, ομόσπονδη και αποστρατικοποιημένη.[19]
Υποτμήμα της ΕΔΟΝ είναι η φοιτητική οργάνωση Προοδευτική Κίνηση Φοιτητών, η οποία ιδρύθηκε το 1974 και δραστηριοποιείται στα πανεπιστήμια της Κύπρου, της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών που φοιτούν Κύπριοι φοιτητές.[20]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Parties and Elections in Europe
- ↑ Νικόλα, Νικόλας (15 Αυγούστου 2017). «Οι πρωτοπόροι κομμουνιστές έθεσαν τα θεμέλια της ταξικής πάλης» (PDF). Χαραυγή. σελίδες 22–23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ Τζιαμπάζης, Κυριάκος (30 Αυγούστου 2016). «Λουλούδι που δεν άνθισε-Η αλήθεια για την ίδρυση του ΑΚΕΛ». Πολίτης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Παπαπολυβίου, Πέτρος (2016-04-16). «ΑΚΕΛ: Τα πρώτα βήματα (Απρίλιος 1941)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-08-16. https://archive.today/20170816123945/http://archive.philenews.com/el-gr/p-papapolyviou/1419/309003/akel-ta-prota-vimata-aprilios-1941. Ανακτήθηκε στις 2017-08-16.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «DHMOTIKES EKLOGES - TAXIDI STO XRONO». archive.philenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ «Δημαρχεία - Τοπική Αυτοδιοίκηση» (PDF). Δήμος Αμμοχώστου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ «Cyprus - World War II and Postwar Nationalism». countrystudies.us. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ Δημητρίου, Μάριος (20 Αυγούστου 2011). ««Ξέχασαν» πάλι τον Πλουτή Σέρβα». www.sigmalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 «90 χρόνια ΑΚΕΛ μέσα από τους ηγέτες του» (PDF). Η Καθημερινή. 26 Απριλίου 2015. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2017.
- ↑ Κολοκασίδης, Γιώργος (12 Ιουνίου 2016). «16η Ιουνίου 1943 – Αντιφασιστικό πνεύμα και ενθουσιασμός». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Παπαπολυβίου, Πέτρος (16 Ιουνίου 2013). «Το ΑΚΕΛ για την Ελλάδα (1943)». Περί Ιστορίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017.
- ↑ Eric Solsten, ed. Cyprus: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1991.
- ↑ Χριστοδουλίδης Νικόλαος, Το ενωτικό δημοψήφισμα στην Κύπρο, Καθημερινή, 02.09.2012, ηλεκτρον. έκδοση.
- ↑ Παυλίνα Νεοφύτου, "Όταν η Κύπρος αξίωνε την Ένωσιν με την Ελλάδα", Εφημ. "Η Σημερινή", 18.2.2017, ηλεκτρον. έκδοση
- ↑ Χριστοδουλίδης Νίκος
- ↑ « Υπέρ της Ένωσης το ΑΚΕΛ »
- ↑ «Πρόγραμμα του ΑΚΕΛ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2009.
- ↑ ««ΕΟΚ-ΝΑΤΟ, το ίδιο Συνδικάτο»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2013.
- ↑ ΕΔΟΝ. «Ποιοι είμαστε». www.edon.org.cy. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018.
- ↑ Charalambous, Giorgos· Christophorou, Christophoros (2015). Party-Society Relations in the Republic of Cyprus: Political and Societal Strategies. New York: Routledge. σελ. 38. ISBN 9781317386575.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, «Η νοµιµοποίηση του ΑΚΕΛ: µία κρίσιµη πτυχή της µεταζυριχικής πολιτικής σκηνής στην Κύπρο, µε βάση βρετανικές πηγές», Επετηρίδα του Κέντρου Επιστηµονικών Ερευνών, (Λευκωσία), τομ. 27 (2001),σελ. 339-365
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Επίσημη ιστοσελίδα ΑΚΕΛ (Ελληνικά), (Τουρκικά), (Αγγλικά)
- Επίσημη Ιστοσελίδα ΕΔΟΝ