Κάτω Πεδινά Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°52′42″N 20°40′18″E / 39.87833°N 20.67167°E
| Κάτω Πεδινά | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Ζαγορίου |
| Δημοτική Ενότητα | Κεντρικού Ζαγορίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 940 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 68 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Κάτω Σουδενά Κάτω Κάμπος |
| Ταχ. κώδικας | 440 07 |
| Τηλ. κωδικός | 2653 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τα Κάτω Πεδινά είναι ένα από τα χωριά του Δυτικού Ζαγορίου που βρίσκεται στο νομό Ιωαννίνων στην Ήπειρο[1]. Το χωριό συμπεριλαμβάνεται στα Ζαγοροχώρια και ειδικότερα στο κεντρικό Ζαγόρι[2][3]
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Κάτω πεδινά είναι χτισμένα αμφιθεατρικά στη δυτική πλευρά οροπεδίου σε υψόμετρο 940 μέτρων[1] από το επίπεδο της θάλασσας, ανάμεσα στα βουνά Μιτσικέλι και Στούρο, στην ανήλια πλαγιά του πρώτου που έχει την ονομασία "Μπαφαράχη" και με θέα την κορυφογραμμή του δευτέρου. Απέχουν 32 χλμ. βορειοδυτικά των Ιωαννίνων και 38 χλμ. νοτιοδυτικά της Κόνιτσας[4].
Στις θέσεις «Γκορτζιά» και «Λακκιά Σπανού» του οροπεδίου, έχουν βρεθεί αρχαίοι τάφοι με κτερίσματα, ορισμένοι από τους οποίους ανάγονται στα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ. Ευρήματα των ανασκαφών φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων[5]. Σαν οικισμός τα Κάτω Πεδινά είναι γνωστά από τη Βυζαντινή Εποχή (η παλαιότερη γραπτή αναφορά του ονόματος βρίσκεται στο χρυσόβουλο του Ανδρονίκου Β' Παλαιολόγου, του 1321 μαζί με τα χωριά Πάπιγκο, Ελαφότοπο και Άνω Πεδινά) αποτελώντας ένα από τα παλαιότερα χωριά του Ζαγορίου.
Ο οικισμός γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη μετά τον 16ο αιώνα μετά τη συνοίκηση σε αυτόν κατοίκων γειτονικών χωριών, τα οποία εγκαταλείφθηκαν για διάφορους λόγους από τους κατοίκους τους. Η ανάπτυξη αυτή καθίσταται εμφανής με την ανέγερση σημαντικών ναών μέσα και κοντά στο χωριό με σπουδαιότερους, το ναό των Ταξιαρχών, ο οποίος ανεγέρθηκε στα 1611/12 ή 1612/13 και φέρει τοιχογραφίες του 1749, φιλοτεχνημένες από τον Αναστάσιο τον Καπεσοβίτη[6] και από το 1972 έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο[7]. Σημαντικός είναι και ο ναός του Αγίου Αθανασίου, ο οποίος είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, αποτελεί τον ενοριακό ναό του οικισμού και κτίσθηκε στα 1702 και το ναό του Αγίου Νικολάου στην είσοδο του χωριού με τοιχογραφίες των μέσων του 18ου αιώνα[6][8].
Ιδιαίτερη είναι η αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του χωριού, καθώς σώζονται αρκετά πετρόκτιστα αρχοντικά από το 18ο αιώνα, επίσης κτίσματα κατασκευασμένα με την τεχνική της ξερολιθιάς και χώροι παραδοσιακής αγροτικής παραγωγής, όπως καλύβες και αλώνια, ενώ στον κάμπο που εκτείνεται μπροστά από το χωριό βρίσκονται έξι πέτρινα πηγάδια.
Ονομασία - Διοικητικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παλαιότερη ονομασία των Κάτω Πεδινών ήταν Κάτω Σουδενά, όνομα το οποίο προέρχεται από σλαβική ρίζα που πιθανώς σημαίνει "κρύος τόπος" και αναφέρεται ακόμα από τους ζαγορίσιους. Το 1928 μετονομάστηκε σε Κάτω Κάμπος και το 1929 σε Κάτω Πεδινά[9]. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Κάτω Πεδινών που ανήκει στη δημοτική ενότητα Κεντρικού Ζαγορίου του Δήμου Ζαγορίου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 41 κατοίκους[10]. Παλαιότερα αποτελούσε Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Κεντρικού Ζαγορίου και στην απογραφή του 2001 είχε 87 κατοίκους.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 274, τομ. 16.
- ↑ «Πλήρης τουριστικός οδηγός για τα Ιωάννινα». www.about-ioannina.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «Χωριά - Ζαγοροχώρια- Τόπος Θρύλων και Παραδόσεων». www.zagoroxoria.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ zagoriadmin. «Κάτω Πεδινά». Δήμος Ζαγορίου. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ 6,0 6,1 «Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἀθανασίου Κάτω Πεδινῶν». Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «Κάτω Πεδινά Προορισμός - Τουριστικές πληροφορίες - Διακοπές Κάτω Πεδινά - diakopes.gr». Διακοπές. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10567 (σελ. 93 του pdf)
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κώστας Παπαγιαννόπουλος-Ελένη Σιμώνη (επιμέλεια), Οι ρίζες των Σουδενιωτών. Τοπική Ιστορία και Αρχαιολογία των μετακινήσεων, έκδοση: Σύλλογος Σουδενιωτών Πατρών και Περιχώρων, Λουσικά Αχαΐας 2017. ISBN 978-618-83349-0-8.