Καλουτάς Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°46′52.0″N 20°50′8.9″E / 39.781111°N 20.835806°E
| Καλουτάς Ιωαννίνων | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Ζαγορίου |
| Δημοτική Ενότητα | Κεντρικού Ζαγορίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 834 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 16 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 440 07 |
| Τηλ. κωδικός | 2653 |
Ο Καλουτάς, επίσης γνωστός ως Καλωτά, είναι χωριό του δήμου Ζαγορίου στον νομό Ιωαννίνων. Έως το 2010 υπαγόταν στον δήμο Κεντρικού Ζαγορίου. Βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές του Μιτσικελίου, χτισμένο σε υψόμετρο 830 μέτρων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 23 κατοίκους.
Γενικά και ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χωριό είναι ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός καθώς διατηρεί στοιχεία της ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής. Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν δύο εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη πρόκειται για σλαβικό τοπωνύμιο που σημαίνει Μαύρος, ενώ σύμφωνα με την δεύτερη που ανήκει στον ιστοριοδίφη του 19ου αιώνα, Ιωάννη Λαμπρίδη, το χωριό οφείλει την ονομασία του στην οικογένεια Καλωτά που προερχόταν από τα Ιωάννινα και κάποια μέλη της οποίας εγκαταστάθηκαν στην περιοχή[1].
Κατά το β΄ μισό του 18ου αιώνα, επισκέφτηκε τον οικισμό όπου και κήρυξε, ο μοναχός Κοσμάς ο Αιτωλός[2], ενώ σύμφωνα με την οθωμανική απογραφή του 1895, ο πληθυσμός του ανερχόταν στους 441 κατοίκους[3].
Ο Καλουτάς υπέστη μεγάλες καταστροφές από τα γερμανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της Κατοχής, καθώς βομβαρδίστηκε τον Αύγουστο[4] του 1943 και επιπλέον πυρπολήθηκε στις 23 Οκτωβρίου του ίδιου έτους[5]. Συνολικά καταστράφηκαν 123 οικίες και πλινθόκτιστες καλύβες του Καλουτά, ενώ σκοτώθηκαν τρεις κάτοικοι του οικισμού[4]. Μεταπολεμικά ο Καλουτάς παρήκμασε χάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του[6]. Με προεδρικό διάταγμα του 2005 αναγνωρίστηκε επίσημα ως μαρτυρικό χωριό[7].
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αναστάσιος Ζάκας (1850 - 1917), συγγραφέας και εκπαιδευτικός[8].
- Πέτρος Αποστολίδης (1896 - 1988), γιατρός και συγγραφέας, ο οποίος τον Δεκέμβριο του 1944, μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από δυνάμεις του ΕΛΑΣ, ανακηρύχτηκε δήμαρχος Ιωαννιτών[9].
- Τάτσης Αποστολίδης (1928 - 2009), βραβευμένος βιολιστής.
- Γιάννη Τενόπουλος (1930-2012), παίχτης κιθάρας και μπουζουκιού
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Απογραφή | 1895 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 441[3] | 194[6] | 207[6] | 92[6] | 104[6] | 51[6] | 54[6] | 41[6] | 44[6] | 23[6] |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Δήμος Κεντρικού Ζαγορίου, ο Καλουτάς». Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2010.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Ιωάννου Λαμπρίδου, Περί των εν Ηπείρω αγαθοεργημάτων[νεκρός σύνδεσμος], Τύποις Γεωργίου Κιούση, Εν Αθήναις, 1880, τόμος Α΄, σελ. 118.
- ↑ 3,0 3,1 Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ. 265.
- ↑ 4,0 4,1 Έκθεσις των γενομένων ζημιών εν γένει Ηπείρου από της κηρύξεως του Ελληνο-ιταλικού πολέμου (28-10-40) μέχρι της τελικής απελευθερώσεώς της, Οκτώβριος 1944, Βιβλιοθήκη Ηπειρωτικής Εταιρείας Αθηνών, Αθήνα 1987, σελ. 58.
- ↑ «Δίκτυο μαρτυρικών χωριών της Ελλάδας, Μανασσής». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2011.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 «Καλωτά». izagori.gr. Ζαγόρι, Φύση και Πολιτισμός - Ψηφιακός Οδηγός. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ ΦΕΚ 195Α/5-8-2005
- ↑ «ΖΙΑΚΑΣ (ΖΑΚΑΣ) ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (1850 - 1917)». izagori.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ «Δημαρχείο». ioannina.gr. Δήμος Ιωαννιτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2017.
