Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ροδιά Φαρρών Αχαΐας

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Αχαΐα, δείτε: Ροδιά Αχαΐας
Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Ελλάδα, δείτε: Ροδιά
Για οικισμούς με την παλιά ονομασία Μπούγα, δείτε: Μπούγα

Συντεταγμένες: 38°4′59″N 21°49′30″E / 38.08306°N 21.82500°E / 38.08306; 21.82500

Ροδιά
Ροδιά is located in Greece
Ροδιά
Ροδιά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΕρυμάνθου
Δημοτική ΕνότηταΦαρρών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο490 μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος53
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΜπούγα
δεδομένα

Η Ροδιά (παλιά ονομασία: Μπούγα) είναι μικρό ορεινό χωριό της Αχαΐας και υπάγεται διοικητικά στην (Τοπική) Κοινότητα Καλάνιστρας του Δήμου Ερυμάνθου[1][2]. Σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 2011, είχε μόνιμο πληθυσμό 56 κάτοικους[3] ενώ ο πραγματικός πληθυσμός του ανήλθε σε 59 κατοίκους[4].

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βρίσκεται χτισμένο σε υψόμετρο 490 μέτρων, στην πλαγιά ενός βουνού που ανυψώνεται ανατολικά του χωριού και ονομάζεται Μπογοβούνι[5] και το οποίο συμπεριλαμβάνεται στην περιοχή των νότιων πρόβουνων της ευρύτερης έκτασης του ορεινού όγκου του Παναχαϊκού[6], ενώ είναι και πολύ κοντά στην κοιλάδα του ποταμού Πείρου, στο σημείο όπου συναντάται με τους βόρειους πρόποδες του Ερυμάνθου[5]. Επίσης, υπάρχουν απόψεις που θεωρούν ότι το χωριό ανήκει στην ιστορική περιοχή των Νεζερών[7][8], ευρισκόμενο στο βορειοδυτικό άκρο αυτής.

Γειτνιάζει με τα χωριά Βαλμαντούρα, Καλάνιστρα και Καταρράκτης (Λόπεσι), ενώ αντίστοιχα υπάρχουν και τρεις δρόμοι που συνδέουν αυτές τις περιοχές με το χωριό, με πλήρως ασφαλτοστρωμένο όμως μόνο τον οδικό άξονα προς τον Καταρράκτη.

Εγγύς του βρίσκεται επίσης το χαμηλό φράγμα υδροληψίας, στην περιοχή της Βαλμαντούρας, που αποτελεί τμήμα του έργου «Φράγμα Πείρου - Παραπείρου»[9].

Απέχει οδικώς 11 χιλιόμετρα από την Χαλανδρίτσα την έδρα του Δήμου Ερυμάνθου και 31 χιλιόμετρα από την πόλη της Πάτρας.

Ονομασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την ονομασία του χωριού (Μπούγα) η επικρατέστερη άποψη θεωρεί ότι είναι ανθρωπωνυμικό και προέρχεται από την αρβανιτόφωνη οικογένεια Μπούα, απόγονοι ή κλάδος της οποίας πιθανόν βρέθηκαν και κατοίκησαν στην περιοχή[5][10]. Άλλη άποψη, λιγότερο διαδεδομένη σε σχέση με την προαναφερθείσα, δίνει μια πιο λαογραφική προσέγγιση στο θέμα της ονοματοδοσίας του χωριού, ότι δηλαδή προέρχεται από την λέξη «μπούγα» που σημαίνει «μυλωνάς»[11].

Παρότι ο οικισμός απέκτησε την ονομασία «Ροδιά» με το Βασιλικό Διάταγμα (Β.Δ.) της 10ης Οκτωβρίου του 1955, ακόμα και στις μέρες μας επικρατεί κατά κόρον στην καθημερινή πρακτική των ντόπιων και όχι μόνο, η παλιά ονομασία.

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην περιφέρεια της Ροδιάς έχουν βρεθεί, έπειτα από ανασκαφές, λείψανα οικισμών της μεσοελλαδικής (2000–1600 π.Χ.) και μυκηναϊκής εποχής (1600–1100 π.Χ.)[12][13][14].

Το 1713 αναφέρεται ότι το χωριό Μπούγα αποτελούσε κοινή ενορία με το γειτονικό του χωριό Λόπεσι ενώ εμφανίζεται και σε δικαιοπρακτικά έγγραφα του 18ου-19ου αιώνα[5]. Η Μονή Νεζερών είχε στην περιοχή τον 19ο αιώνα μετόχι το οποίο ενοίκιαζε[5][15], περιουσία που διατηρείται ακόμη[16].

Κατά το 1901 ο Ιωάννης Νουχάκης μας πληροφορεί ότι οικισμός απείχε 2 ώρες από την Χαλανδρίτσα και 6 ώρες από την Πάτρα[17]. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι απέχει μιάμιση ώρα από την Χαλανδρίτσα και αριθμεί 60 κατοίκους[7]. Το 1911 οι Αλέξανδρος Δρακάκης και Στυλιανός Κούνδουρος αναφέρουν πληθυσμό 119 κατοίκων.

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία της περιοχής βασίζεται στον πρωτογενή τομέα παραγωγής και μόνιμοι κάτοικοι του χωριού απασχολούνται κατά κύριο λόγο με την κτηνοτροφία και ιδιαίτερα -σχεδόν αποκλειστικά- με την εκτροφή αιγοπρόβατων, ενώ σε μικρότερο βαθμό και με την γεωργία.

Διοικητική εξέλιξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 08/02/1908 (ΦΕΚ 28Α) προσαρτήθηκε στον τότε Δήμο Φαρών[1][18]. Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912, και την κατάργηση των περισσοτέρων δήμων, αποσπάται από τον Δήμο Φαρών και προσαρτάται στην νεοσύστατη τότε Κοινότητα Καλάνιστρας[1][2]. Στις 10/10/1955 (ΦΕΚ 287Α) μετονομάστηκε από Μπούγα σε Ροδιά[1][19]. Με το ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτάται στον νέο Δήμο Φαρρών μέχρι το 2010 που εντάχθηκε στο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης"[1].

Δημογραφική εξέλιξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[20][21] είναι η εξής:

1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
95[22] 61[22] 61[22] 88[22] 92[22] 94[5][22] 61[5][22] 79[22] 72[22] 59[22][23] 56[3]

Θρησκευτικοί ναοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ναός του οικισμού (ενοριακός-κοιμητηριακός) είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο. Στην περιφέρειά του χωριού ανήκουν τα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου, της Ζωοδόχου Πηγής, της Παναγίας Καψοδεματούσας και του Αγίου Φανουρίου.[24][25].

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αξιοθέατα του χωριού, μεταξύ άλλων, αποτελούν τα παραδοσιακά παλιά πέτρινα σπίτια, η βρύση με τον μακρόβιο πλάτανο στο κέντρο του οικισμού, ο ενοριακός ναός του Αγίου Δημητρίου και τα διάφορα ξωκλήσια, καθώς και οι σημαντικές αρχαιότητες που έχουν ανασκαφεί στην περιοχή[26] και που ανάγονται χρονολογικά στις περιόδους της μεσοελλαδικής αλλά και της μυκηναϊκής εποχής[12][13][14]. Η περιοχή της Ροδιάς, επίσης, έχει όμορφη θέα και άγριο φυσικό κάλλος.

Παραπομπές και υποσημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Ροδιάς Φαρρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 19/11/2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Καλανίστρας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 19/11/2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016. 
  4. ↑ «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2017. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Μπούγα.
  6. ↑ Αναφέρεται εσφαλμένα στις πηγές και την βιβλιογραφία ότι βρίσκεται επί του Ερυμάνθου. Βλ. Κορύλλου 1903, σελ. 81· Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Μπούγα· Γκουρβέλος 2007, σελ. 220· Βλ. και στη συζήτηση του λήμματος.
  7. ↑ 7,0 7,1 Κορύλλου 1903, σελ. 82.
  8. ↑ Γκουρβέλος 2007, σελ. 219.
  9. ↑ Αικ. Δίγκα 2012, σελ. 47-49.
  10. ↑ Γκουρβέλος 2007, σελ. 286-287.
  11. ↑ Αναφέρεται η παροιμία «Άσπρος μπουγάς μπουγεύεται και ασπρόχωμα πετάει». Βλ. Γκουρβέλος 2007, σελ. 287.
  12. ↑ 12,0 12,1 Εταιρεία Μελετών Μυκηναϊκής Αχαΐας (ΕΜΜΑΧ) - Καταρράκτης-Ροδιά Αρχειοθετήθηκε 2016-11-04 στο Wayback Machine.. emmach.gr. Ανακτήθηκε: 20/11/2017.
  13. ↑ 13,0 13,1 Rizio 2010, σελ. 14.
  14. ↑ 14,0 14,1 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Μπούγα, λήμμα Ροδιά· Γκουρβέλος 2007, σελ. 33-36.
  15. ↑ Γκουρβέλος 2007, σελ. 324.
  16. ↑ Γκουρβέλος 2007, σελ. 329.
  17. ↑ Νουχάκης 1901, σελ. 534· Λουλούδης 2010, σελ. 266 [υποσημείωση 5].
  18. ↑ Ως οικισμός είχε ήδη απογραφεί επίσημα το 1907. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 266.
  19. ↑ Πανδέκτης: Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας - Μπούγα-Ροδιά. pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε: 16/08/2015.
  20. ↑ Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  21. ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  22. ↑ 22,00 22,01 22,02 22,03 22,04 22,05 22,06 22,07 22,08 22,09 Λουλούδης 2010, σελ. 266.
  23. ↑ Μόνιμος πληθυσμός: 57 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001 Αρχειοθετήθηκε 2018-06-28 στο Wayback Machine.
  24. ↑ Λουλούδης 2010, σελ. 267.
  25. ↑ Γκουρβέλος 2007, σελ. 323-324.
  26. ↑ Καλάνιστρα Αρχειοθετήθηκε 2017-09-30 στο Wayback Machine. visit-erymanthos.gr. Ανακτήθηκε: 20/11/2017.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Μπούγα, λήμμα Ροδιά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ροδιά_Φαρρών_Αχαΐας&oldid=10715989"