Σιδηροδρομικός Σταθμός Αριδαίας
 Aridea Railway Station Σιδηροδρομικός Σταθμός | |
|---|---|
 Άποψη του αναστηλωμένου Σιδηροδρομικού Σταθμού Αριδαίας το 2019. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ιδιοκτησία | Γαλλική Κυβέρνηση (1916-1923) Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (1924-1929) ΣΕΚ (1930-1936) |
| Διαχειριστής | Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (1924-1929) ΣΕΚ (1930-1936) |
| Είδος σταθμού | Σιδηροδρομικός σταθμός |
| Γραμμές | Σκύδρα - Αριδαία - Πρόμαχοι (ΧΣ 28,4) |
| Λειτουργία | |
| Κατάσταση | Σε αναστολή λειτουργίας (άλλη χρήση) |
| Έναρξη λειτουργίας | 1916 |
| Παύση λειτουργίας | 1936 |
| Κατασκευή | |
| Ημ. έναρξης κατασκευής | 1915 |
| Ημ. ολοκλήρωσης κατασκευής | 1916 |
| Είδος κτιρίου | Στο έδαφος |
| Επίπεδα | 1 |
| Αποβάθρες | 1 |
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αριδαίας ή Αρδέας αποτελούσε την σιδηροδρομική υποδομή που εξυπηρετούσε την Αριδαία στο Νομό Πέλλας και βρισκόταν επί της στενού εύρους Σιδηροδρομικής Γραμμής Σκύδρας - Αριδαίας - Προμάχων. Από το 1916 έως το 1918 ο σταθμός λειτουργούσε ως τερματικός και στη συνέχεια ως ενδιάμεσος ως αποτέλεσμα της επέκτασης της γραμμής έως τους Πρόμαχους.[1]
Ο σταθμός σήμερα έχει αναστηλωθεί και στεγάζει το τοπικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.[2]
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Α' Παγκόσμιος Πόλεμος (1914-1918)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του Α' Π.Π, οι Σύμμαχοι σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση έλαβαν την απόφαση για την κατασκευή μιας στενής σιδηροδρομικής γραμμής (τύπου Decauville) στην περιοχή της Αλμωπίας. Η νέα αυτή γραμμή θα διασυνδεόταν με την κανονικού εύρους Σιδηροδρομική Γραμμή Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου, εξυπηρετώντας στρατηγικούς και επιχειρησιακούς σκοπούς. Βασικός στόχος της ήταν η ενίσχυση του μετώπου στην Αλμωπία μέσω της αδιάλειπτης και ασφαλούς τροφοδοσίας στρατιωτικών δυνάμεων και εφοδίων.[3]
Οι πρώτες κατασκευαστικές εργασίες εκκίνησαν μεταξύ του 1915 και 1916 και ολοκληρώθηκαν εντός του ίδιου έτους, καθιστώντας δυνατή τη δημιουργία μιας αυτοτελούς σιδηροδρομικής σύνδεσης που εκτεινόταν από τη Σκύδρα έως την Αριδαία. Στο πλαίσιο αυτού του εγχειρήματος, ιδρύθηκε και ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αριδαίας αρχικά ως τερματικός και αργότερα ως ενδιάμεσος, ο οποίος διαδραμάτισε καίριο ρόλο στη μεταφορά στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού, καθώς και στον ανεφοδιασμό των πολεμικών συρμών.[4]
Μεσοπόλεμος (1919-1939)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη λήξη του πολέμου, η σιδηροδρομική γραμμή περιήλθε στην κυριότητα του ελληνικού κράτους. Από το 1924, η διαχείρισή της ανατέθηκε στην εταιρεία «Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας», η οποία ανέλαβε τόσο τη μεταφορά επιβατών όσο και εμπορευμάτων. Ωστόσο, η λειτουργία της γραμμής υπό την εταιρεία αυτή διήρκεσε μόλις πέντε χρόνια, καθώς στη συνέχεια η διαχείρισή της πέρασε στους ΣΕΚ (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους), οι οποίοι ανέλαβαν τον πλήρη έλεγχο και την εκμετάλλευσή της.[5]
Αναστολή λειτουργίας (1936)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μερικά χρόνια αργότερα, οι ΣΕΚ αξιολόγησαν τη βιωσιμότητα της γραμμής και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συνέχιση της λειτουργίας της ήταν οικονομικά ασύμφορη, καθώς ο περιορισμένος αριθμός επιβατών σε συνδυασμό με τη χαμηλή εμπορική δραστηριότητα την καθιστούσαν χωρίς αμφιβολία μη αποδοτική.[1] Ως εκ τούτου, το 1936 αποφασίστηκε η παύση της λειτουργίας της, ακολουθούμενη από την πλήρη αποξήλωση της σιδηροδρομικής υποδομής. Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αριδαίας διατηρήθηκε στην πάροδο των ετών και αποτελεί σήμερα το τοπικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Αριδαίας.[2]
Δομή Σταθμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται διαγραμματικά η οργάνωση του χώρου και των αντίστοιχων σιδηροδρομικών ανταποκρίσεων.[4]
| Επίπεδο
Ε1 |
||
| Αποβάθρα 1Α | προς Πρόμαχους (Σωσάνδρα) →
| |
| Αποβάθρα 1Β | προς Σκύδρα (Υδραία) ←
| |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Unknown (2015). «Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (Local Railways of Macedonia) | Hellenic Railway Heritage». Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (Local Railways of Macedonia) | Hellenic Railway Heritage. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ 2,0 2,1 «Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αριδαίας». Λουτρά Πόζαρ | Τουριστικός Οδηγός (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Σιδηροδρομική Γραμμή Σκύδρας - Αριδαίας». www.greekrailtickets.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 Ogdoo.gr. «Η ιστορία του τρένου της Καρατζόβας: Μια άγνωστη πτυχή της ελληνικής σιδηροδρομικής ιστορίας». Ogdoo.gr.
- ↑ Παπαδημητρίου, Δημήτριος Ι. (2005). Οι Σιδηρόδρομοι στον Βορειοελλαδικό Χώρο. Θεσσαλονίκη: Μουσείο Φωτογραφίας "Χρήστος Καλεμκέρης" Δήμου Καλαμαριάς. σελ. 120-124. ISBN 960-87946-2-5.