Σιδηροδρομικός Σταθμός Προμάχων
 Promachoi Railway Station Σιδηροδρομικός Σταθμός | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ιδιοκτησία | Γαλλική Κυβέρνηση (1918-1923) Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (1924-1929) ΣΕΚ (1930-1936) |
| Διαχειριστής | Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (1924-1929) ΣΕΚ (1930-1936) |
| Είδος σταθμού | Σιδηροδρομικός σταθμός |
| Γραμμές | Σκύδρα - Αριδαία - Πρόμαχοι (ΧΣ ≈ 36,3) |
| Λειτουργία | |
| Κατάσταση | Κατεδαφισμένος |
| Έναρξη λειτουργίας | 1918 |
| Παύση λειτουργίας | 1936 |
| Κατασκευή | |
| Ημ. έναρξης κατασκευής | 1918 |
| Ημ. ολοκλήρωσης κατασκευής | 1918 |
| Είδος κτιρίου | Στο έδαφος |
| Επίπεδα | 1 |
| Αποβάθρες | 1 |
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Προμάχων αποτελούσε την σιδηροδρομική υποδομή που εξυπηρετούσε τον οικισμό των Πρόμαχων στο Νομό Πέλλας και βρισκόταν επί της Σιδηροδρομικής Γραμμής Σκύδρας - Αριδαίας - Προμάχων. Ο σταθμός αποτελούσε τον τερματικό σταθμό της σιδηροδρομικής διακλάδωσης Αριδαίας - Προμάχων και κατεδαφίστηκε το 1936.[1]
Ο σταθμός και οι υποστηρικτικές του υποδομές δεν διασώζονται σήμερα.
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Α' Παγκόσμιος Πόλεμος (1914-1918)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, οι Σύμμαχοι, σε συνεννόηση με την Ελληνική Κυβέρνηση, προχώρησαν στη δημιουργία μιας σιδηροδρομικής γραμμής στενού εύρους (τύπου Decauville). Η νέα αυτή σιδηροδρομική υποδομή σχεδιάστηκε ώστε να συνδεθεί με την ήδη υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου, διαδραματίζοντας κρίσιμο στρατηγικό ρόλο στην ενίσχυση του μετώπου στην περιοχή της Αλμωπίας.[2] Ο πρωταρχικός σκοπός της κατασκευής της ήταν η διασφάλιση μιας σταθερής, αδιάλειπτης και αποτελεσματικής εφοδιαστικής ροής προς τις συμμαχικές στρατιωτικές δυνάμεις. Οι εργασίες ανέγερσης ξεκίνησαν μεταξύ 1915 και 1916 και ολοκληρώθηκαν εντός του ίδιου έτους, οδηγώντας στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου σιδηροδρομικού δικτύου που εκτεινόταν από τη Σκύδρα έως την Αριδαία.[2]
Μετά την επιτυχή λειτουργία της γραμμής, το 1918 αποφασίστηκε η περαιτέρω επέκτασή της έως τους Πρόμαχους. Στο πλαίσιο αυτής της διεύρυνσης, ανεγέρθηκε και ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Προμάχων, σχεδιασμένος με γνώμονα την ενίσχυση του ανεφοδιασμού των πολεμικών συρμών, καθώς και τη διευκόλυνση της μεταφοράς στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού.[3]
Μεσοπολεμική περίοδος (1919-1939)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη λήξη του πολέμου, η διαχείριση της σιδηροδρομικής γραμμής πέρασε στην ιδιοκτησία του ελληνικού κράτους, το οποίο, από το 1924, ανέθεσε τη λειτουργία της στην εταιρεία «Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας». Η εταιρεία αξιοποίησε τη γραμμή τόσο για τη μεταφορά επιβατών όσο και για εμπορικούς σκοπούς για περίπου πέντε χρόνια. Ωστόσο, στη συνέχεια, η λειτουργία της τέθηκε υπό την εποπτεία των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους (ΣΕΚ), σηματοδοτώντας μια νέα φάση στην ιστορία της συγκεκριμένης τοπικής σιδηροδρομικής υποδομής.[3]
Αναστολή λειτουργίας και κατεδάφιση (1936)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παρά τη σημασία της στο παρελθόν, οι ΣΕΚ διαπίστωσαν ότι η σιδηροδρομική γραμμή είχε καταστεί οικονομικά ασύμφορη, λόγω της μειωμένης επιβατικής κίνησης και της περιορισμένης εμπορικής δραστηριότητας. Ως αποτέλεσμα, το 1936 ελήφθη η απόφαση για τη σταδιακή παύση της λειτουργίας της, συνοδευόμενη από την αποξήλωση των υποδομών της και την κατεδάφιση ορισμένων εγκαταστάσεων. Σήμερα, ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Προμάχων και οι υποστηρικτικές του δομές δεν διασώζονται.[1]
Δομή Σταθμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται διαγραμματικά η οργάνωση του χώρου και των αντίστοιχων σιδηροδρομικών ανταποκρίσεων.[4]
| Επίπεδο
Ε1 |
||
| Αποβάθρα 1Α | προς Αριδαία (Σωσάνδρα) ←
| |
| Αποβάθρα 1Β | προς Αριδαία (Σωσάνδρα) ←
| |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Unknown (2015). «Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (Local Railways of Macedonia) | Hellenic Railway Heritage». Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας (Local Railways of Macedonia) | Hellenic Railway Heritage. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ 2,0 2,1 Παπαδημητρίου, Δημήτριος Ι. (2005). Οι Σιδηρόδρομοι στον Βορειοελλαδικό Χώρο. Θεσσαλονίκη: Μουσείο Φωτογραφίας "Χρήστος Καλεμκέρης" Δήμου Καλαμαριάς. σελ. 120-124. ISBN 960-87946-2-5.
- ↑ 3,0 3,1 Aridaia365, Αναρτήθηκε από. «Το τρένο της Καρατζόβας ήταν το θεμα της εκπομπής "Αποτυπώματα" στον Life 106,3 - Διαβαστε το αφιέρωμα». Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ Ogdoo.gr. «Η ιστορία του τρένου της Καρατζόβας: Μια άγνωστη πτυχή της ελληνικής σιδηροδρομικής ιστορίας». Ogdoo.gr.