Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας
Skydra Railway Station
Σιδηροδρομικός Σταθμός
Άποψη του Σιδηροδρομικού Σταθμού Σκύδρας.
Γενικές πληροφορίες
ΙδιοκτησίαΓΑΙΑΟΣΕ
ΔιαχειριστήςΟΣΕ
Είδος σταθμούΣιδηροδρομικός σταθμός
ΓραμμέςΘεσσαλονίκη - Φλώρινα (ΧΣ 95,8)
Σκύδρα - Αριδαία (1916-1932)
Λειτουργία
ΚατάστασηΣε λειτουργία
Έναρξη λειτουργίαςΙούνιος 1894
Παύση λειτουργίας2021
Περίοδος ανακαίνισης2003-2006
ΕπαναλειτουργίαΔεκέμβριος 2023
Κατασκευή
Ημ. έναρξης κατασκευής1891
Ημ. ολοκλήρωσης κατασκευής1894
Αρχιτεκτονικός ρυθμόςΟθωμανική Σιδηροδρομική Αρχιτεκτονική
Είδος κτιρίουΣτο έδαφος
Επίπεδα2
Αποβάθρες5
Εγκαταστάσεις
Παροχές
Υπηρεσίες
Προηγούμενος σταθμός   Hellenic Train   Επόμενος σταθμός
Ταχεία

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας αποτελεί τον σιδηροδρομικό σταθμό που εξυπηρετεί το αστικό κέντρο της Σκύδρας στο νομό Πέλλας. Οι υποδομές του σταθμού κατασκευάστηκαν τον 19ο αιώνα και εγκαινιάστηκε το 1894, ως στάση επί της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου.[1]

Το κυρίως κτήριο του σταθμού κτίστηκε το 1916 έπειτα από απόφαση του Γαλλικού στρατηγείου στη Θεσσαλονίκη, ενώ παλιότερα αποτελούσε σταθμό ανταπόκρισης με την αποξηλωμένη στενού εύρους σιδηροδρομική γραμμή Σκύδρας - Αριδαίας.

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

19ος Αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα πλαίσια μιας υποανάπτυκτης περιφέρειας η οποία είχε υποστεί πλήγματα από συνεχείς περιφερειακές και τοπικές συγκρούσεις για αρκετές δεκαετίες, η Οθωμανική Αυτοκρατορία τον 19ο αιώνα προώθησε την δημιουργία μιας ενιαίας σιδηροδρομικής γραμμής που θα διαπερνούσε την Θράκη και την Μακεδονία και θα κατέληγε βορειότερα στα βαλκάνια, με προοπτικές επέκτασης στην Αδριατική Θάλασσα.[2][3] Στο σημείο αυτό, έπειτα από ορισμένες ενέργειες, υπογράφτηκε το 1859 η κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από την Θεσσαλονίκη μέχρι το Μοναστήρι η οποία ξεκίνησε αρκετά χρόνια αργότερα μόλις το 1891 και ολοκληρώθηκε το 1894. [4]

Μετά την αποπεράτωση της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου, η Σκύδρα αποτέλεσε σιδηροδρομική στάση έως τα πρώτα έτη του Α' Π.Π και εξυπηρετούσε την μετακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων με τα γειτονικά αστικά κέντρα και την Θεσσαλονίκη.

20ος Αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με το ξέσπασμα του Α' Π.Π, ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας αποτέλεσε κομβικό σημείο για τα τεκταινόμενα στην περιοχή, καθώς εκεί εγκαταστάθηκε κλιμάκιο των Συμμάχων και προωθήθηκε η ενίσχυση και επέκταση των υποδομών του Σταθμού. Στο πλαίσιο αυτό, κατασκευάστηκε το κεντρικό κτήριο του σταθμού και αυξήθηκε η χωρητικότητα των σιδηροτροχιών με σκοπό την ικανότητα υποδοχής πολλαπλών συρμών με εμπορεύματα και εφόδια για το μέτωπο.[5][6]

Κατασκευή Σιδηροδρομικής Γραμμής Σκύδρας - Αριδαίας (1918-1932)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταυτόχρονα, με την επέκταση και βελτίωση των υποδομών του σταθμού, το 1916 προωθήθηκε σε συνεργασία με την Γαλλική και Σερβική πλευρά, η κατασκευή στενού εύρους σιδηροδρομικής γραμμής, η οποία θα συνέδεε την Σκύδρα με την Αριδαία και ενδιάμεσους οικισμούς.[7] Η επέκταση του δικτύου σε συνδυασμό με την γειτνίαση με το προσωρινό αεροδρόμιο των Συμμάχων στο Μαυροβούνι, αυτή απέβλεπε στην ταχύτερη και ασφαλέστερη μεταφορά εφοδίων στο μέτωπο το οποίο την εποχή εκείνη εξελισσόταν στην ευρύτερη περιοχή της Αλμωπίας. Η κατασκευή της γραμμής ολοκληρώθηκε το 1918 και επεκτάθηκε προς τα Βόρεια στους Πρόμαχους, αλλά και προς την Όρμα μέσω διακλάδωσης και είχε ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα για τον ανεφοδιασμό των μονάδων στο μέτωπο.[8][9]

Μετά το τέλος του πολέμου, η γραμμή παραχωρήθηκε στο Ελληνικό Κράτος, το οποίο αργότερα την μίσθωσε σε ιδιωτική εταιρεία. Η εταιρεία που συστάθηκε αποτέλεσε τοπικό διαχειριστή με την επωνυμία Τοπικοί Σιδηρόδρομοι Μακεδονίας και δραστηριοποιήθηκε έως το 1929 όπου και κήρυξε πτώχευση. Καταληκτικά, η σιδηροδρομική γραμμή παραχωρήθηκε στους νεοσύστατους τότε ΣΕΚ, οι οποίοι την συντήρησαν και την λειτούργησαν έως το 1932, όπου λόγω ζημιογόνων οικονομικών αποδόσεων, ο άξονας καταργήθηκε και αποξηλώθηκε.[10][11]

Βομβαρδισμός 1918

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τέλη Μαΐου του 1918, ο σταθμός δέχθηκε δύο βομβαρδισμούς από τη Γερμανική αεροπορία, καθώς οι Γερμανοί γνώριζαν ότι εκεί υπήρχαν οργανωμένες υπηρεσίες με αποθήκες υλικών και εφοδίων, γεγονός το οποίο οδήγησε στην ολοκληρωτική καταστροφή των υποδομών.[12]

Οι βομβαρδισμοί αυτοί προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στις υποδομές του σταθμού και απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική σημασία της Σκύδρας ως κόμβου ανεφοδιασμού και μεταφορών κατά τη διάρκεια του πολέμου.[12]

21ος Αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκσυγχρονισμός του 2003

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την περίοδο 2003-2006, στα πλαίσια της βελτίωσης της γραμμής από την Θεσσαλονίκη έως τη Φλώρινα, οι υποδομές του σταθμού αναβαθμίστηκαν και συντηρήθηκαν, ενώ καταργήθηκαν ορισμένες ιδιωτικές σιδηροτροχιές που οδηγούσαν σε τοπικές βιομηχανίες.

Ένταξη στο δίκτυο Προαστιακού Σιδηροδρόμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αργότερα το 2010, το σύνολο της γραμμής από την Θεσσαλονίκη έως την Έδεσσα, όπου στο οποίο εντάσσεται και ο σταθμός Σκύδρας, εντάχθηκε στο δίκτυο του Προαστιακού σιδηρόδρομου Θεσσαλονίκης ως Γραμμή 2 ().[13][14]

Αναστολή Λειτουργίας Σταθμού (2021)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπό τους περιορισμούς που επέφερε η πανδημία του COVID-19 και οι περικοπές στα επιβατικά δρομολόγια, η επιβατική κίνηση ήταν ιδιαιτέρως μειωμένη, με αποτέλεσμα την απόφαση του διαχεριστή υποδομής (ΟΣΕ) να προχωρήσει στην αναστολή λειτουργίας του σταθμού, ο οποίος για αρκετά χρόνια αντιμετώπιζε το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού.[15]

Αναστολή Λειτουργίας Γραμμής (Μάρτιος 2023)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2023 το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών ανέστειλε την λειτουργία της γραμμής στο σύνολό της καθώς θεωρήθηκε πως χρήζει συντήρησης και ελέγχου σε ορισμένα σημεία που παρουσιάζουν φθορές και αποτελούν αιτία ατυχήματος.[16][17]

Επαναλειτουργία Γραμμής και Σταθμού (2023)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έπειτα από αρκετούς μήνες υπολειτουργίας και ακύρωσης των σιδηροδρομικών δρομολογίων, η Hellenic Train ανακοίνωσε την επανέναρξη των δρομολογίων των συρμών τον Δεκέμβριο του 2023 έως τον σταθμό της Έδεσσας με ορισμένα ζεύγη δρομολογίων με απ'ευθείας σύνδεση με την Θεσσαλονίκη. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην επάνδρωση και επαναλειτουργία του σταθμού με σκοπό την ρύθμιση κυκλοφορίας, ενώ έως σήμερα η σύνδεση προς Φλώρινα πραγματοποιείται μέσω λεωφορειακών δρομολογίων της Hellenic Train.[18][19][20]

Δομή σταθμού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζεται διαγραμματικά η οργάνωση του χώρου έμπροσθεν του κεντρικού κτηρίου του σταθμού και των αντίστοιχων σιδηροδρομικών ανταποκρίσεων.

Ε
Έδαφος/Εισιτήρια 		Εξυπηρέτηση πελατών Έξοδοι/Εισιτήρια
Επίπεδο
Ε1
Πλευρική αποβάθρα, πόρτες στα δεξιά/αριστερά
Αποβάθρα 1Α Π2 προς Θεσσαλονίκη (Πετραιά) ←
Αποβάθρα 1Β Π2 προς Έδεσσα (Τερματικός) →
Κεντρική αποβάθρα, πόρτες στα δεξιά/αριστερά
Αποβάθρα 2 Π2 προς Θεσσαλονίκη (Πετραιά) ←
Κεντρική αποβάθρα, πόρτες στα αριστερά
Αποβάθρα 3 μη κανονικής χρήσης

Υπηρεσίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σταθμός της Σκύδρας από το 2010 εξυπηρετεί δρομολόγια του Προαστιακού Σιδηρόδρομου Θεσσαλονίκης ως τερματικός σταθμός ενώ έως το 202 εξυπηρετούνταν δρομολόγια ταχείας μεταφοράς σε περιοχές δυτικά έως την Φλώρινα.[21]

Προηγούμενος σταθμός   Hellenic Train   Επόμενος σταθμός
Ταχεία

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας». www.greekrailtickets.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2025. 
  2. ↑ Hertner, Peter. "The Balkan Railways, International Capital and Banking from the End of the 19th Century until the Outbreak of the First World War". 23ff. Bulgarian National Bank. Αρχειοθετήθηκε 2022-01-26 στο Wayback Machine.
  3. ↑ Gounaris, Basil C. (1989). «Railway Construction and Labour Availability in Macedonia in the Late 19th Century». Byzantine and Modern Greek Studies 13: 143ff.. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-05-05. https://web.archive.org/web/20160505072214/https://de.scribd.com/doc/251125738/Railway-Construction-and-Labour-Availability-in-Maccedonia-in-the-Late-19th-Century-Gounaris. Ανακτήθηκε στις 2016-04-02. 
  4. ↑ Γρηγορίου, Αλέξανδρος (5 Μαρτίου 2005). «Ο Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου». Ανιστόρητον. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  5. ↑ Δαδίνη-Χιωτέρη, Όλγα (2 Φεβρουαρίου 2018). «Λειτουργεί ο ιστορικός σταθμός της Σκύδρας (video)». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2025. 
  6. ↑ Γρηγορίου, Αλέξανδρος (5 Μαρτίου 2005). «Ο Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου». Ανιστόρητον. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  7. ↑ «Το τρένο της Καρατζόβας «σφυρίζει» για ...διάσωση». www.amna.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2024. 
  8. ↑ «Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Αριδαίας: Το τρένο της Καρατζόβας». Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Αριδαίας. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2024. 
  9. ↑ «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΤΡΕΝΟΥ ΤΗΣ ΑΛΜΩΠΙΑΣ (ΚΑΡΑΤΖΟΒΑΣ) (PHOTOS)». www.tastv.gr. 1 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2024. 
  10. ↑ «Το τρένο της Καρατζόβας «σφυρίζει» για ...διάσωση». www.amna.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2024. 
  11. ↑ «Τρένο της Καρατζόβας: Μετέφερε τους τραυματίες του Α' Παγκοσμίου πολέμου, η ιστορία του [εικόνες]». The TOC. 29 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2024. 
  12. ↑ 12,0 12,1 ΣΕΠ - ΔΕΚ 2014, Στρατιωτική Επιθεώρηση. Η συμβολή των σιδηροδρομικών δικτύων στην διάσπαση του Μακεδονικού Μετώπου (PDF). Αθήνα, Ελλάδα: Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ). σελ. 43. 
  13. ↑ Unknown. «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ: Ο Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου (Salonique à Monastir) και ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μεσονησίου». ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  14. ↑ «Περιφερειακές Γραμμές Θεσσαλονίκης». Hellenic Train. 
  15. ↑ admin (30 Ιουλίου 2021). «Κλείνει ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της Έδεσσας – επηρεάζεται η γραμμή Πλατύ – Φλώρινα». Η Δικτυακή Πύλη της Αλεξάνδρειας. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2025. 
  16. ↑ «Τέμπη: Πότε επιστρέφουν τα τρένα στις ράγες». in.gr. 15 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  17. ↑ «Νέα αποκάλυψη: Από το 2021 λειτουργεί χωρίς σταθμάρχη και ο σιδηροδρομικός σταθμός της Έδεσσας». e-thessalia.gr. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  18. ↑ «Θεσσαλονίκη: Επιπλέον τρένα για Σέρρες, Δράμα, Έδεσσα, Φλώρινα και Λάρισα». Typosthes.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  19. ↑ «Hellenic Train: Ξεκινούν και πάλι τα δρομολόγια των τρένων Αθήνα – Θεσσαλονίκη - Ποια καταργούνται (VIDEO)». Madata.GR. 16 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  20. ↑ Φιλιώ (14 Δεκεμβρίου 2023). «Νέα δρομολόγια στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Έδεσσα και νέα λεωφορειακά δρομολόγια στο τμήμα Έδεσσα – Φλώρινα - Πρωινός Λόγος Κοζάνη». Πρωινός Λόγος. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  21. ↑ «Περιφερειακές Γραμμές Θεσσαλονίκης». Hellenic Train. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σιδηροδρομικός_Σταθμός_Σκύδρας&oldid=10903402"