Βουδαπέστη

Βουδαπέστη
Σημαία Έμβλημα
Βουδαπέστη 47°29′54″N 19°2′27″E
Χώρα	Ουγγαρία
Διοικητική υπαγωγή	Ουγγαρία
Ίδρυση	17  Νοεμβρίου 1873
Διοίκηση
• Δήμαρχος της Βουδαπέστης	Γκέργκεη Κάρατσον (από 2019)
• Μέλος του/της	Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων Παγκόσμια Ομοσπονδία Τουριστικών Πόλεων Σύνδεσμος Ιστορικών Πόλεων Οργανισμός Πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς
Έκταση	52.514 εκτάριο
Υψόμετρο	117 μέτρα
Πληθυσμός	1.686.222 (1  Ιανουαρίου 2024)
Ταχ. κωδ.	1011–1239
Τηλ. κωδ.	1
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 UTC+02:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Μία ομιχλώδης μέρα στη Βουδαπέστη.

Η Βουδαπέστη (ουγγρικά: Budapest‎‎) είναι η πρωτεύουσα και η πολυπληθέστερη πόλη της Ουγγαρίας και η ένατη μεγαλύτερη πόλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πληθυσμό εντός των ορίων της πόλης. Η πόλη έχει πληθυσμό (εκτίμηση 2017) 1.752.286 σε μια έκταση περίπου 525 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η Βουδαπέστη είναι πόλη και περιφέρεια και αποτελεί το κέντρο της μητροπολιτικής περιοχής της, που έχει έκταση 7.626 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 3.303.786, που αποτελεί το 33% του πληθυσμού της Ουγγαρίας.

Η ιστορία της Βουδαπέστης ξεκίνησε όταν ένας αρχαίος Κελτικός οικισμός μετατράπηκε στη Ρωμαϊκή πόλη Ακουίνκο (Aquincum), την πρωτεύουσα της Κάτω Παννονίας. Οι Ούγγροι έφτασαν εκεί στα τέλη του 9ου αιώνα, αλλά η περιοχή λεηλατήθηκε από τους Μογγόλους το 1241–42. Η επανιδρυμένη Βούδα έγινε ένα από τα κέντρα της αναγεννησιακής ουμανιστικής κουλτούρας τον 15ο αιώνα. Τη Μάχη του Μόχατς το 1526 ακολούθησαν σχεδόν 150 χρόνια Οθωμανικής κυριαρχίας. Μετά την ανακατάληψη της Βούδας το 1686 η περιοχή εισήλθε σε μια νέα εποχή ευημερίας, με την Πέστη-Βούδα να γίνεται παγκόσμια πόλη μετά την ενοποίηση Βούδας, Όμπουντας και Πέστης στις 17 Νοεμβρίου 1873, με το όνομα «Βουδαπέστη» που δόθηκε στη νέα πρωτεύουσα. Η Βουδαπέστη έγινε επίσης συμπρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, μιας μεγάλης δύναμης που διαλύθηκε το 1918, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πόλη ήταν το επίκεντρο της Ουγγρικής Επανάστασης του 1848, της Μάχης της Βουδαπέστης το 1945, και της Ουγγρικής Επανάστασης του 1956.

Η Βουδαπέστη είναι μια παγκόσμια πόλη Βήτα+ (η Αθήνα είναι Βήτα) με δυνατότητες στο εμπόριο, τα χρηματοοικονομικά, τα μέσα ενημέρωσης, τη μόδα, την τέχνη, την έρευνα, την τεχνολογία, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία. Είναι το χρηματοοικονομικό κέντρο της Ουγγαρίας και κατατάχθηκε δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη αστική οικονομία της Ευρώπης. Η Βουδαπέστη είναι η έδρα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας, της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Ακαδημίας και του πρώτου γραφείου εξωτερικού του Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων της Κίνας. Στην πόλη βρίσκονται πάνω από 40 κολέγια και πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο Ετβες Λόραντ, το Πανεπιστήμιο Κορβίνος, το Πανεπιστήμιο Σέμελβαϊς και το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας και Οικονομικών της Βουδαπέστης. Σε λειτουργία από το 1896 το Μετρό της πόλης εξυπηρετεί 1,27 εκατομμύρια και το Δίκτυο Τραμ 1,08 εκατομμύρια επιβάτες ημερησίως.

Η κεντρική περιοχή της Βουδαπέστης κατά μήκος του ποταμού Δούναβη αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και διαθέτει πολλά μνημεία κλασικής αρχιτεκτονικής, όπως το Ουγγρικό Κοινοβούλιο και το Κάστρο της Βούδας. Η πόλη διαθέτει επίσης περίπου 80 γεωθερμικές πηγές, το μεγαλύτερο σύστημα σπηλαίων ζεστού νερού, τη δεύτερη μεγαλύτερη συναγωγή και το τρίτο μεγαλύτερο κτίριο κοινοβουλίου στον κόσμο. Η Βουδαπέστη προσελκύει ετησίως περίπου 12 εκατομμύρια ξένους τουρίστες, που την καθιστούν πολύ δημοφιλή προορισμό στην Ευρώπη. Η πόλη επιλέχτηκε ως ο καλύτερος ευρωπαϊκός προορισμός το 2019, σε μεγάλη δημοσκόπηση του EBD, τουριστικού οργανισμού που συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ήταν επίσης στην κορυφή της λίστας των καλύτερων ευρωπαϊκών προορισμών το 2020 του Big7Media. Η Βουδαπέστη κατατάχθηκε επίσης τρίτη καλύτερη ευρωπαϊκή πόλη σε παρόμοια δημοσκόπηση του Which?.

Ετυμολογία

Οι προηγουμένως ξεχωριστές πόλεις Βούδα, Όμπουντα και Πέστη ενοποιήθηκαν επίσημα το 1873 και τους δόθηκε το νέο όνομα Βουδαπέστη. Πριν από αυτό οι πόλεις μαζί μερικές φορές αναφέρονταν στην καθομιλουμένη ως "Πέστη-Βούδα". Το Πέστη χρησιμοποιείται για ολόκληρη την πόλη στη σύγχρονη καθομιλουμένη ουγγρική.

Η προέλευση των ονομάτων "Βούδα" και "Πέστη" είναι ασαφής· Buda ήταν:

• πιθανώς το όνομα του πρώτου άρχοντα του φρουρίου που χτίστηκε στον Λόφο του Κάστρου τον 11ο αιώνα
• ή παράγωγο του Bod ή Bud, ονόματος τουρκικής προέλευσης, που σημαίνει «κλαδί»
• ή ένα σλαβικό όνομα, Buda, συντμημένη μορφή του Budimír ή Budivoj.

Γλωσσικά ωστόσο γερμανική προέλευση μέσω του σλαβικού παραγώγου вода (βόντα, νερό) δεν είναι πιθανή και δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι μια τουρκική λέξη προέρχεται πραγματικά από τη λέξη buta ~ buda «κλάδος, κλαδί».

Σύμφωνα με έναν θρύλο που καταγράφεται στα χρονικά του Μεσαίωνα, το "Buda" προέρχεται από το όνομα του ιδρυτή του, Μπλέντα, αδελφού του κυβερνήτη των Ούννων, Αττίλα.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το "Πέστη". Η μία είναι ότι το όνομα προέρχεται από τη Ρωμαϊκή εποχή, καθώς υπήρχε ένα τοπικό φρούριο (Contra-Aquincum) που ονομάστηκε από τον Πτολεμαίο "Πέσσιον", iii.7.§ 2. Μία άλλη υποστηρίζει ότι το "Πέστη" προέρχεται από τη σλαβική λέξη για τη σπηλιά, пещера ή peštera. Μία τρίτη παραπέμπει στο пещ, ή pešt, αναφερόμενο σε μια σπηλιά όπου ανάβονται φωτιές ή σε ασβεστοκάμινο.

Ιστορία

Τα ερείπια της ρωμαϊκής πόλης Ακουίνκουμ όπως σώζονται σήμερα

Προϊστορία και Ρωμαϊκή εποχή

Ο πρώτος οικισμός, χτισμένος από Κέλτες τον πρώτο αιώνα π.Χ., καταλάμβανε περίπου 300 στρέμματα στις πλαγιές του λόφου Γκέλερτ. Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι πρέπει να ήταν πυκνοκατοικημένος οικισμός με ξεχωριστή συνοικία τεχνιτών (κεραμικών και χυτηρίων ορείχαλκου). Πρέπει να ήταν επίσης και εμπορικό κέντρο, όπως δείχνουν κέρματα από διαφορετικές περιοχές. Η πόλη καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους στην αρχή των Χριστιανικών χρόνων. Οι κάτοικοί της μετακόμισαν στις πεδιάδες του Δούναβη, σε μια πόλη που διατήρησε το κελτικό όνομα (Ακουίνκο) τον πρώτο αιώνα μ.Χ. Το 106 μ.Χ. η πόλη έγινε πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Κάτω Παννονίας. Εκεί ήταν η έδρα του κυβερνήτη και στάθμευαν σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις και ο πληθυσμός της ήταν περίπου 20.000. Εμπλεκόταν συχνά σε πολέμους στα σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (που σχημάτιζε ο ποταμός Δούναβης).

Σήμερα αυτή η περιοχή αντιστοιχεί στην Όμπουντα. Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν δρόμους, αμφιθέατρα, λουτρά και σπίτια με θερμαινόμενο δάπεδο. Το Ακουίνκο είναι ο καλύτερα διατηρημένος αρχαίος ρωμαϊκός αρχαιολογικός χώρος στην Ουγγαρία και έχει μετατραπεί σε ανοιχτό μουσείο.

Μεσαίωνας

Οι Ρωμαίοι αποσύρθηκαν από τις ουγγρικές πεδιάδες τον 5ο αιώνα μ. Χ. για να τους διαδεχθούν οι Ούννοι, μετά από σφοδρούς πολέμους. Μετά τον κατακερματισμό των Ούννων, αποτέλεσμα του θανάτου του ηγέτη τους Αττίλα, γερμανικά φύλα (όπως οι Λομβαρδοί) και οι Άβαροι κατέλαβαν την περιοχή κατά τη δεύτερη Περίοδο των Νεταναστεύσεων. Το Χαγανάτο των Αβάρων κυριάρχησε στην Παννονία από τον 6ο έως και τον 8ο αιώνα.

Με τη συνθήκη ειρήνης του 829, η Παννονία έγινε τμήμα της Βουλγαρίας, μετά την κατάρρευση του Χαγανάτου των Αβάρων και την ήττα των δυνάμεων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό τον Λουδοβίκο τον Ευσεβή από τον Βουλγαρικό στρατό του Ομουρτάγ. Οι Βούλγαροι έχτισαν δύο μεθοριακά φρούρια, τη Βούδα και την Πέστη, στις απέναντι όχθες του ποταμού Δούναβη. Ενώ άλλες φυλές εξαπλώθηκαν σε όλη τη Λεκάνη των Καρπαθίων η φυλή του Άρπαντ εγκαταστάθηκε στο Τσέπελ, ένα μεγάλο νησί στον Δούναβη, που αποτέλεσε καταφύγιο για τους έποικους, που άρχισαν να ασχολούνται με τη γεωργία στο νότιο τμήμα της σημερινής Βουδαπέστης, στο τέλος του 9ου αιώνα. Υπό τη δυναστεία του Αρπαντ η Ουγγαρία έγινε χριστιανικό βασίλειο, με πρωτεύουσα πρώτα το Εστερχομ και στη συνέχεια το Σέκεσφεχερβαρ.

Μετά τους Βουλγαροουγγρικούς πολέμους η Βούδα και η Πέστη άρχισαν να αναπτύσσονται οικονομικά τον 12ο αιώνα, κυρίως χάρις στους Γάλλους, Βαλλόνους και Γερμανούς εποίκους, που μετανάστευσαν εκεί για εργασία και εμπόριο υπό τη βασιλική προστασία στις όχθες του Δούναβη. Και οι δύο πόλεις καταστράφηκαν κατά τη Μογγολική εισβολή στην Ευρώπη το 1241-1242 και στη συνέχεια ανοικοδομήθηκαν από Γερμανούς εποίκους, που μετονόμασαν τη Βούδα σε Ofen (κλίβανος, φούρνος), από τις πολλές ασβεστοκαμίνους. Το όνομα της Πέστης, σλαβικής προέλευσης, σημαίνει επίσης κλίβσνος-φούρνος.

Η εισβολή των Τατάρων τον 13ο αιώνα σύντομα απέδειξε ότι η άμυνα σε μια πεδιάδα είναι δύσκολη, και έτσι ο βασιλιάς Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας διέταξε την κατασκευή ενισχυμένων πέτρινων τειχών γύρω από τις πόλεις και έχτισε το βασιλικό του ανάκτορο στην κορυφή των προστατευμένων λόφων της Βούδας.

Αναγέννηση

Η Βούδα το 1493

Κατά τον 14ο αιώνα οι Ανδεγαυοί βασιλιάδες της Ουγγαρίας (που προέρχονταν από τη Γαλλία) καθιέρωσαν τη Βούδα ως βασιλική έδρα της συγκεντρωτικής εξουσίας τους. Εχτισαν μια σειρά ανάκτορα στο Βάρχεγκυ (Λόφος του Κάστρου) και έφτασαν στο αποκορύφωμα της εξουσίας και του κύρους τους κατά την Αναγέννηση υπό τον "Αγαθό Βασιλιά" Ματθία Κορβίνο, που βασίλεψε από το 1458 έως το 1490. Μαζί με τη γεννημένη στην Ιταλία σύζυγό του, Βασίλισσα Βεατρίκη της Νεάπολης, βασίλεψαν σε μια εποχή ευημερίας και προστασίας των τεχνών. Ο πολιτιστικός ρόλος της Βούδας ήταν ιδιαίτερα σημαντικός κατά τη βασιλεία του. Η ιταλική Αναγέννηση είχε σπουδαία επιρροή στην πόλη. Η βιβλιοθήκη του, η Κορβινιανή Βιβλιοθήκη (Bibliotheca Corviniana), ήταν η σημαντικότερη συλλογή ιστορικών χρονικών και φιλοσοφικών και επιστημονικών έργων του 15ου αιώνα στην Ευρώπη, και δεύτερη σε μέγεθος πίσω μόνο από τη Βιβλιοθήκη του Βατικανού. Μετά την ίδρυση του πρώτου ουγγρικού πανεπιστημίου στο Πετς το 1367 (Πανεπιστήμιο του Πετς), το δεύτερο ιδρύθηκε στην Όμπουντα το 1395. Το πρώτο ουγγρικό βιβλίο τυπώθηκε στη Βούδα το 1473. Η Βούδα είχε περίπου 5.000 κατοίκους περί το 1500.

Η συντριπτική ήττα της Ουγγαρίας στη Μάχη του Μόχατς το 1526 από τους Τούρκους με επικεφαλής τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή άνοιξε τον δρόμο για την Οθωμανική κατοχή της Ουγγαρίας, που διέκοψε την ανάπτυξη της πόλης: Η Βούδα και η Πέστη πέρασαν στα χέρια των εισβολέων το 1541 και ενώ η Βούδα παρέμεινε η έδρα ενός Τούρκου πασά και διοικητικό κέντρο, η Πέστη ήταν σε μεγάλο βαθμό εγκαταλελειμμένη μέχρι την κατάκτησή της το 1686 από τους Αψβούργους, που από το 1526 παρέμεναν βασιλείς της Ουγγαρίας παρά την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της χώρας. Οι Τούρκοι κατασκεύασαν λουτρά στην πόλη, από τα οποία κάποια, όπως τα λουτρά Ρούντας και Κιράλι, λειτουργούν μέχρι σήμερα.

Η πολιορκία της Βούδας το 1686

Το 1686, μετά από δύο χρόνια ανεπιτυχούς πολιορκίας της Βούδας, μια νέα εκστρατεία άρχισε για την κατάληψη της Ουγγρικής πρωτεύουσας. Ο Ιερός συνασπισμός είχε συγκεντρώσει στράτευμα 76.000 ανδρών και μέσα σε λίγα χρόνια είχε καταλάβει όλες τις πρώην ουγγρικές εκτάσεις, με την εξαίρεση της Τιμισοάρα, από τους Τούρκους. Η πόλη καταστράφηκε κατά την πολιορκία. Το 1699 με τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς αυτές οι εδαφικές αλλαγές επισημοποιήθηκαν. Στη συνέχεια η Ουγγαρία ενσωματώθηκε στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων.

18ος αιώνας

Κατά τον 18ο αιώνα, επί της βασιλείας του Κάρολου ΣΤ΄, της Μαρίας Θηρεσίας και του γιου της Ιωσήφ Β΄, η Βουδαπέστη ήταν μια ασήμαντη επαρχιακή πόλη. Η Βιέννη έλεγχε τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα, τη φορολογία και άλλες λειτουργίες του βασιλείου της Ουγγαρίας. Μία, κυρίως τυπική, Δίαιτα (συνέλευση), που συνήθως συγκαλείτο κάθε τρία χρόνια στο Πόζονυ (Μπρατισλάβα), κυβερνούσε τη λεγόμενη "Βασιλική Ουγγαρία".

19ος αιώνας

Η Γέφυρα των Αλυσίδων Σέτσενυ

Τις πρώτες δεκαετίες του επόμενου αιώνα η Πέστη έγινε το κέντρο του Μεταρρυθμιστικού κινήματος υπό τον Κόμη Σέτσενυ, του οποίου το όραμα της προόδου έλαβε σάρκα και οστά με την κατασκευή της Λάντσιντ (Γέφυρα των Αλυσίδων). Ήταν η πρώτη σταθερή γέφυρα μεταξύ Βούδας και Πέστης, που μέχρι τότε εξυπηρετούνταν από πλωτές γέφυρες ή φορτηγίδες και πορθμεία, και έγινε το πρώτο πέρασμα για πεζούς επί του Δούναβη.

Η Ουγγρική Επανάσταση του 1848 έγινε στο ευρύτερο πλαίσιο των επαναστάσεων εκείνης της χρονιάς στην επικράτεια των Αψβούργων. Με την ηγεσία του Λάγιος Κόσουτ (1802-94) και του κοινοβουλίου, που ελεγχόταν από τους "φιλελεύθερους των λαϊκών δικαιωμάτων", ο Σάντορ Πέτεφι (1823-1849), επίσης διάσημος ποιητής, και οι επαναστάτες σύντροφοί του άρχισαν να συνωμοτούν για την ανατροπή των Αψβούργων στη Βουδαπέστη, στο Cafe Pilvax (που υπάρχει και σήμερα στο κέντρο της Πέστης). Από εκεί οργάνωσαν και κινητοποίησαν τα πλήθη στους δρόμους της Πέστης, οδηγώντας τα στις σκάλες του Εθνικού Μουσείου, όπου ο Πέτεφι απάγγειλε το διεγερτικό του "Εθνικό Ποίημα", που ξεσήκωσε τα πλήθη και έδωσε ώθηση στο λαϊκό αίσθημα, δημιουργώντας πάθος για την επανάσταση, παρόμοια με εκείνη που είχε προηγηθεί στη Γαλλία. Όταν ο εμφύλιος πόλεμος του αγώνα για την ανεξαρτησία τερματίστηκε με την ήττα των Ούγγρων, σύμβολο της καταστολής των Αψβούργων έγινε η νεόδμητη Citadella (Ακρόπολη), στην κορυφή του Λόφου Γκέλερτ, χτισμένη για να τρομάζει τους πολίτες με τα κανόνια της και τη στρατιωτική της φρουρά, δεσπόζοντας πάνω από την πόλη.

Ο Αυστροουγγρικός Συμβιβασμός του 1867 καθιέρωσε τη δυαδική μοναρχία της Αυστροουγγαρίας, γνωστή στα γερμανικά ως k.u.k. (από τα αρχικά του "αυτοκράτορας και βασιλιάς", ksiserlich und koniglich). Οι δίδυμες πόλεις γνώρισαν γρήγορη ανάπτυξη και επέκταση και τελικά συνενώθηκαν επίσημα. Το 1870, υπό τον Πρωθυπουργό Γκιούλα Αντρασι, δημιουργήθηκε το Μητροπολιτικό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων (στα πρότυπα εκείνου του Λονδίνου), για να επιβάλει αυστηρότερα κατασκευαστικά πρότυπα και μακροπρόθεσμο σχέδιο για την πόλη. Η Πέστη ανοικοδομήθηκε εκτεταμένα στα πρότυπα του Παρισιού, με την κύρια αρτηρία Nagykorut (Μεγάλη Λεωφόρος) και Λεωφόρο Αντρασι, που οδηγεί στην Πλατεία Ηρώων και ένα μεγάλο πάρκο με συντριβάνια και λίμνες. Οι εορτασμοί της Βουδαπέστης για τη χιλιοστή επέτειο της εγκατάστασης των Μαγυάρων στην περιοχή το 1896 έφερε ένα νέο κατασκευαστικό και αναπτυξιακό κύμα, περιλαμβανομένου του ανοίγματος της πρώτης γραμμής του Μετρό της Βουδαπέστης, κάτω από τη Λεωφόρο Αντρασι. Η Πλατεία Ηρώων και το Κάστρο Βαινταχούνιαντ, που βρίσκεται στο τέρμα της Λεωφόρου Αντρασι, είναι δύο μόνο τέλεια παραδείγματα της μνημειακής κλίμακας και του ύφους αυτής της περιόδου. Νέα προάστια δημιουργήθηκαν για να χωρέσουν και να στεγάσουν τον ταχέως αναπτυσσόμενο και οικονομικά επεκτεινόμενο πληθυσμό.

Οι εθνικά Ούγγροι ξεπέρασαν σε πληθυσμό τους Γερμανούς στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, καθώς μετανάστευαν από πυκνοκατοικημένες αγροτικές περιοχές της Υπερδουνάβιας και της μεγάλης Ουγγρικής πεδιάδας. Μεταξύ 1851 και το 1910 το ποσοστό των Ούγγρων αυξήθηκε από 35,6% σε 85,9%, και τα ουγγρικά έγιναν κύρια γλώσσα. Το ποσοστό των Εβραίων έφτασε στο μέγιστό του το 1900, όταν οι Εβραίοι αποτελούσαν το 23,6% των κατοίκων.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η Βουδαπέστη είχε γίνει ένα από τα πολιτιστικά κέντρα της Ευρώπης.

20ός αιώνας

Αποψη της πόλης το 1915

Στις αρχές του 20ού αιώνα η πολιτιστική άνθηση και η λαμπερή ενέργεια αφθονίας και ευημερίας της Βουδαπέστης συναγωνιζόταν εκείνη της Βιέννης και η κοινωνία των καφέ της εκείνη του Παρισιού, μια Μπελ Επόκ, που την εξαφάνισε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μετά τον πόλεμο αυτό, που οδήγησε στην κατάρρευση της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, η Ουγγαρία ανακηρύχθηκε αυτόνομο κράτος (Δημοκρατία της Ουγγαρίας), αλλά με τη συνθήκη του Τριανόν, η χώρα έχασε τα δύο τρίτα των εδαφών της και ο μισός Ουγγρικός πληθυσμός αποκόπηκε από τη χώρα και βρέθηκε σε γειτονικά κράτη.

Το 1918-19 η Βουδαπέστη συγκλονίστηκε από δύο επαναστάσεις: την Επανάσταση των Χρυσανθέμων, που έφερε την Ουγγρική Λαϊκή Δημοκρατία, και την ακολούθησε η Ουγγρική Σοβιετική Δημοκρατία, ένα βραχύβιο κομμουνιστικό καθεστώς υπό την ηγεσία του Μπέλα Κουν, που το ακολούθησαν δύο χρόνια Λευκής τρομοκρατίας. Ο Ουγγρορουμανικός Πόλεμος του 1919 τελείωσε με τη ρουμανική κατοχή τμήματος της κυρίως Ουγγαρίας, περιλαμβανομένης της Βουδαπέστης τον Αύγουστο του 1919, και την παλινόρθωση του Βασιλείου της Ουγγαρίας, υπό τον Μίκλος Χόρτυ, αυτοδιορισμένο αντιβασιλέα του εξόριστου Βασιλιά Κάρολου Δ΄. Η διακυβέρνηση και αντιβασιλεία του χαρακτηρίστηκαν από κοσμικούς χορούς, καθώς και πορείες πείνας από τους φτωχούς, εθνικισμό και συστράτευση πάλι στη λάθος πλευρά (τους Ναζί), που υποσχέθηκε την ποθητή ανταμοιβή της επανένωσης του Ουγγρικού έθνους συνολικά στη μετά το Τριανόν εποχή. Πάντως ο Χόρτυ θεωρείτο μετριοπαθής, συγκρινόμενος με το φασιστικό Κόμμα του Σταυρού του Βέλους, που η δύναμή του αυξανόταν, ενώ ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν σε όλη την Ευρώπη.

Λουόμενοι στα θερμά λουτρά Σέτσενυ, 1930

Λουόμενες στη Βουδαπέστη, 1938

Τα παπούτσια στις όχθες του Δούναβη, μνημείο για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Βουδαπέστη καταστράφηκε εν μέρει από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς των Βρετανών και των Αμερικάνων (πρώτη επίθεση 4 Απριλίου 1944). Προβλέποντας και γνωρίζοντας την επικοινωνία του Χόρτυ με τους Συμμάχους και την πιθανή αποσκίρτηση από τη συμμαχία του Άξονα το 1944 οι Ναζί οργάνωσαν την Επιχείρηση Πάντσερφαουστ, ένα πραξικόπημα κατά του Χόρτυ, και τοποθέτησαν μια κυβέρνηση του Σταυρού του Βέλους υπό τον Φέρεντς Σάλασι, για να επιτρέψει την απρόσκοπτη σφαγή των Εβραίων της Βουδαπέστης.

Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ζούσαν στη Βουδαπέστη περίπου 200.000 Εβραίοι, καθιστώντας την κέντρο της πολιτιστικής ζωής του Ουγγρικού Εβραϊσμού. Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και στις αρχές εκείνης του 1940 η Βουδαπέστη ήταν ένα ασφαλές καταφύγιο για τους Εβραίους πρόσφυγες. Πριν από τον πόλεμο περίπου 5.000 πρόσφυγες, κυρίως από τη Γερμανία και την Αυστρία, έφτασαν στη Βουδαπέστη. Με την έναρξη των απελάσεων Εβραίων από τη Σλοβακία τον Μάρτιο του 1942 περίπου 8.000 Σλοβάκοι Εβραίοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν επίσης στη Βουδαπέστη. Η Ουγγαρία ήταν σύμμαχος της Ναζιστικής Γερμανίας. Παρά τη νομοθεσία των διακρίσεων κατά των Εβραίων και τον διαδεδομένο αντισημιτισμό η εβραϊκή κοινότητα της πόλης ήταν σχετικά ασφαλής μέχρι την κατάληψη της Ουγγαρίας από τη Γερμανία τον Μάρτιο του 1944 (Επιχείρηση Μαργαρίτα). Με την κατοχή οι Γερμανοί επέβαλαν τη δημιουργία ενός Εβραϊκού συμβουλίου και σημαντικούς περιορισμούς στη ζωή των Εβραίων. Τα διαμερίσματα που κατείχαν Εβραίοι κατασχέθηκαν. Εκατοντάδες Εβραίοι συνελήφθησαν και κλείστηκαν στο στρατόπεδο μεταγωγών Κίσταρτσα (που είχε αρχικά ιδρυθεί από τις Ουγγρικές αρχές), 25 χλμ. βορειοανατολικά της Βουδαπέστης. Από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 1944 οι Γερμανοί και οι Ούγγροι εκτόπιζαν Εβραίους από τις επαρχίες της Ουγγαρίας. Στα τέλη του Ιουλίου οι Εβραίοι της Βουδαπέστης ήταν ουσιαστικά οι μόνοι που είχαν απομείνει στην Ουγγαρία. Δεν γκετοποιήθηκαν αμέσως, αντιθέτως τον Ιούνιο του 1944 οι Ουγγρικές αρχές υποχρέωσαν τους Εβραίους να διαμείνουν σε πάνω από 2000 καθορισμένα κτίρια, διεσπαρμένα σε όλη την πόλη, σημαδεμένα με το Άστρο του Δαβίδ. Περίπου 25.000 Εβραίοι από τα προάστια της Βουδαπέστης συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Αουσβιτς-Μπίρκεναου. Οι Ουγγρικές αρχές ανέστειλαν τις εκτοπίσεις τον Ιούλιο του 1944, σώζοντας τους εναπομείναντες Εβραίους, τουλάχιστον προσωρινά. Πολλοί από αυτούς έψαχναν για μέρη να κρυφτούν και προστασία και βοηθήθηκαν από ξένους διπλωμάτες, όπως ο Νούντσιος Αντζελο Ρότα, ο Ραούλ Βάλενμπεργκ κ.ά., που τους εξασφάλισαν πλαστές ταυτότητες και κρησφύγετα. Αυτές οι ενέργειες διέσωσαν δεκάδες χιλιάδες Εβραίους.

Η πόλη υπέστη εκτεταμένες καταστροφές στο τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Τον Οκτώβριο του 1944 οι Γερμανοί ενορχήστρωσαν ένα πραξικόπημα και εγκατέστησαν μια νέα Ουγγρική κυβέρνηση του φασιστικού Κόμματος του Σταυρού του Βέλους υπό τον Φέρεντς Σάλασι. Οι εναπομείναντες Εβραίοι της Βουδαπέστης βρέθηκαν πάλι σε μεγάλο κίνδυνο. Ο Σταυρός του Βέλους εγκαινίασε βασίλειο τρόμου στη Βουδαπέστη και εκατοντάδες τους εκτελέστηκαν, ενώ πολλοί στρατολογήθηκαν για εξαντλητική καταναγκαστική εργασία. Στις 8 Νοεμβρίου 1944 η πολιτοφυλακή του Σταυρού του Βέλους συγκέντρωσε περισσότερους από 70.000 Εβραίους - άνδρες, γυναίκες και παιδιά - στα κεραμοποιεία Ούιλακι της Ομπουντα και από εκεί τους υποχρέωσαν να πάνε με τα πόδια σε στρατόπεδα της Αυστρίας. Χιλιάδες εκτελέστηκαν ή πέθαναν από την πείνα ή από το κρύο. Οι κρατούμενοι που επέζησαν από την πορεία του θανάτου έφτασαν στην Αυστρία στα τέλη του Δεκεμβρίου του 1944. Εκεί οι Γερμανοί τους μετέφεραν σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ιδιαίτερα στο Νταχάου στη νότια Γερμανία και στο Μαουτχάουζεν στη βόρεια Αυστρία, και στη Βιέννη, όπου απασχολήθηκαν στην κατασκευή οχυρώσεων γύρω από την πόλη. Τον Νοέμβριο του 1944 ο Σταυρός του Βέλους διέταξε την παραμονή των υπόλοιπων Εβραίων της Βουδαπέστης σε κλειστό γκέτο. Οι Εβραίοι που δεν είχαν έγγραφα εκδοθέντα από ουδέτερη δύναμη έπρεπε να μετακινηθούν στο γκέτο μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου. Μεταξύ Δεκεμβρίου 1944 και τέλους Ιανουαρίου 1945 ο Σταυρός του Βέλους συνέλαβε Εβραίους από το γκέτο σε νυχτερινές επιδρομές, καθώς και λιποτάκτες από τον ουγγρικό στρατό και πολιτικούς αντιπάλους, τους πυροβόλησε στις όχθες του Δούναβη και έριξε τα πτώματά τους στο ποτάμι.

Από τις 24 Δεκεμβρίου 1944 μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου 1945, η πόλη βρισκόταν υπό πολιορκία. Η δίμηνη πολιορκία της Βουδαπέστης άφησε ολόκληρη την πόλη, αλλά κυρίως τη Συνοικία του Κάστρου σε ερείπια, καθώς είχε ανατεθεί στον κυρίως ουγγρικό στρατό υπό γερμανική ηγεσία να την υπερασπιστεί και να «κρατήσει». Οι περισσότερες στέγες στη Βουδαπέστη ανατινάχτηκαν από σοβιετικές βόμβες, οι τοίχοι έπεσαν από σοβιετικές δεξαμενές. Οι κάτοικοι αναζήτησαν καταφύγιο σε κελάρια και έφαγαν νεκρό κρέας που βρέθηκε στους δρόμους για να επιβιώσουν. Περίπου 38.000 πολίτες έχασαν τη ζωή τους. Υποχωρώντας οι Γερμανοί ανατίναξαν επίσης όλες τις γέφυρες του Δούναβη για να παρεμποδίσουν την προέλαση του Κομμουνιστικού Κόκκινου Στρατού των Σοβιετικών. Περίπου το 20% με 40% των Εβραίων της πόλης πέθαναν κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας από τους Ναζί, από το 1944 μέχρι το 1945. Ο Σουηδός διπλωμάτης Ραούλ Βάλενμπεργκ κατάφερε να σώσει αρκετές χιλιάδες Εβραίους δίνοντάς τους σουηδικά διαβατήρια. Οι Σοβιετικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Βουδαπέστη στις 13 Φεβρουαρίου 1945. Περισσότεροι από 100.000 Εβραίοι παρέμειναν στην πόλη τη στιγμή της κατάληψης.

Μετά το 1945 διεξήχθησαν ελεύθερες εκλογές, στις οποίες ψηφίστηκαν στο Κοινοβούλιο αρκετά κόμματα (μεταξύ των οποίων οι Μικροϊδιοκτήτες, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Κομμουνιστές). Λόγω της σοβιετικής πίεσης ο κυβερνητικός συνασπισμός, με επικεφαλής τους Σοσιαλδημοκράτες, δέχτηκε στους κόλπους του το μικρό Κομμουνιστικό Κόμμα. Στις επόμενες εκλογές οι περισσότεροι από τους πρώην κυβερνητικούς βουλευτές εντάχθηκαν στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Στις εκλογές του 1949, το κόμμα, με σοβιετικούς εφεδρικούς πόρους, χρησιμοποίησε την αδυναμία του λεγόμενου εκλογικού συστήματος της «μπλε κάρτας», από το οποίο πήραν το όνομά τους οι εκλογές, για να μεταφέρουν τους ψηφοφόρους τους με φορτηγά σε όλα τα κέντρα ψηφοφορίας, όπου με αναπαραχθείσες μπλε κάρτες μπορούσαν να ψηφίσουν μακριά από την περιοχή κατοικίας τους.

Ούγγροι διαδηλώνουν στους δρόμους της Βουδαπέστης κατά την Ουγγρική Επανάσταση του 1956

Οι Κομμουνιστές κέρδισαν την εξουσία ενώ ο Σοβιετικός στρατός στήριζε το Ουγγρικό κράτος. Υπό την αιγίδα τους οι πρώην θάλαμοι βασανιστηρίων του Σταυρού του Βέλους στις φυλακές γέμισαν με τους αντιπάλους τους. Συλλήψεις, ξυλοδαρμοί ή συνοπτικές εκτελέσεις χρησιμοποιήθηκαν ως τυπικό εργαλείο από τη μυστική αστυνομία, που απασχολούσε ένα εκτεταμένο δίκτυο πληροφοριοδοτών. Τυχαίες συλλήψεις χωρίς κατηγορίες συνήθως ξεκινούσαν από πληροφοριοδότες του καθεστώτος και ορισμένων από τους συλληφθέντες χάθηκαν τα ίχνη. Τότε η διοίκηση αποτελείτο κυρίως από σκληρούς κομμουνιστές ή καριερίστες, που αποτελούσαν τους αποδεκτούς από τους Σοβιετικούς διαχειριστές πλούτου και εξουσίας. Υλικά κατάσχονταν τακτικά από τον ουγγρικό λαό και μεταφέρονταν στην ΕΣΣΔ για "Πολεμικές Αποζημιώσεις". Οι ενέργειες αυτών των διαχειριστών ανταμείφθηκαν με θέσεις και εύνοιες. Στη Βουδαπέστη αυτή η προσέγγιση της διοίκησης συνδυάστηκε με επιθετική εκβιομηχάνιση, στρατιωτικοποίηση, κολεκτιβοποίηση και πολιτικοποίηση της οικονομίας. Εργοστάσια, υψικάμινοι, γέφυρες και σιδηρόδρομοι κατασκευάζονταν εντατικά. Οι εργαζόμενοι κατά τον χρόνο ανάπαυσής τους συχνά υφίσταντο τη σοβιετική προπαγάνδα και έπρεπε να ασκούν αυτοκριτική σε δημόσιες συναντήσεις, αξιολογώντας αρνητικά την απόδοσή τους. Η κυβέρνηση του Ράκοσι ήταν μια από τις πιο δικτατορικές και εκμεταλλευτικές των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Νεόδμητα διαμερίσματα το 1970

Η πολιτική κατάσταση επικεντρώθηκε στην προώθηση των συμφερόντων των άτυπων αυτών φατριών, που είχαν κύριο στόχο την ευζωία τους. Στη φάση αυτή εξελέγη επόμενος πρωθυπουργός ο Ίμρε Νάγκυ. Είχε κερδίσει ευρεία δημοτικότητα διανέμοντας γη στους αγρότες και την υποστήριξη των ελίτ, ασκώντας αυτοκριτική και υλοποιώντας κομματικά προγράμματα, ακόμη και αν ήταν αντίθετα με τις προτάσεις του. Κινήθηκε προς τη δημιουργία πολυκομματικού συστήματος, κερδίζοντας την υποστήριξη της πλειοψηφίας των μελών του Κοινοβουλίου. Διακήρυξε την κυριαρχία και την αυτοκυβέρνηση της Ουγγαρίας, την αποχώρησή της από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και την πρόθεσή της να συνεργαστεί με όλες τις χώρες. Την περίοδο αυτή το Radio Free Europe/Radio Liberty, που χρηματοδοτείτο από τη CIA, προπαγάνδιζε μεθόδους αστικού πολέμου, όπως τη δημιουργία οδοφραγμάτων και την παρασκευή εκρηκτικών. Στη Βουδαπέστη φοιτητές και καθηγητές πανεπιστημίων και διανοούμενοι οργάνωσαν ειρηνικές διαμαρτυρίες ζητώντας την αποχώρηση των Σοβιετικών, ελευθεροτυπία, ελευθερία της έκφρασης και ελεύθερες εκλογές. Ο Σοβιετικός Υπουργός Πολέμου διέταξε τις ταξιαρχίες να εισέλθουν στην πόλη. Αντιδρώντας οι διαδηλωτές οργάνωσαν την άμυνά τους. Όταν τα τανκς και οι επίλεκτες δυνάμεις άνοιξαν πυρ κατά της μαζικής διαδήλωσης μπροστά από το Κοινοβούλιο προκάλεσαν ολονύκτια εθνική εξέγερση. Υπήρξαν περιπτώσεις Σοβιετικών στρατιωτών, επί χρόνια σταθμευόντων στη χώρα, που αρνήθηκαν να υπακούσουν στους αξιωματικούς τους και προσχώρησαν στις δυνάμεις των επαναστατών.

Οι Σοβιετικοί αρχικά ηττήθηκαν και όλες οι δυνάμεις τους διατάχθηκαν να επιστρέψουν στις στρατιωτικές τους βάσεις στην ύπαιθρο. Ο Ιμρε Νάγκυ κήρυξε την Ουγγαρία ουδέτερη, δήλωσε ότι θα συνεργαζόταν με όσες χώρες το επιθυμούσαν και προκήρυξε ελεύθερες εκλογές, ενώ στην πόλη ιδρύθηκαν ή επανιδρύθηκαν κόμματα. Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι η ουδετερότητα δεν επηρέαζε την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων. Η Σοβιετική Ένωση, που φοβόταν την επέκταση του ΝΑΤΟ, το εξέλαβε ως άδεια να εισβάλει στην Ουγγαρία. Στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ ήθελαν να διασφαλίσουν ότι η Ουγγαρία δεν θα υφίστατο εισβολή, διατηρώντας την ουδετερότητά της. Οι Σοβιετικές δυνάμεις διατάχθηκαν να εισβάλουν μαζί με εκείνες των γύρω χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, με τις οποίες η Ουγγαρία είχε ήδη ιστορικά προηγούμενα. Στις 4 Νοεμβρίου οι δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας εξαπέλυσαν την επίθεσή τους. Ο Ιμρε Νάγκυ κατέφυγε στη Γιουγκοσλαβική Πρεσβεία, αρνούμενος να αναλάβει την ευθύνη να κηρύξει αντίσταση. Ο επόμενος ηγέτης του υποσχέθηκε ελεύθερη διέλευση από τα σύνορα, αλλά συνελήφθει από τον Σοβιετικό στρατό και αργότερα προσήχθει μυστικά σε δίκη.

Kόσμος μπροστά από τον σιδηροδρομικό σταθμό Κέλετι, 1985

Μετά την καταστολή της Ουγγρικής Επανάστασης οι Σοβιετικοί, αντί να διορίσουν ένα σκληροπυρηνικό Ούγγρο ή ένα Σοβιετικό στρατηγό, έδωσαν μια ευκαιρία στον Γιάνος Κάνταρ, έναν πρώην απαχθέντα υπουργό της επανάστασης. Αυτός κατέστειλε τις απομένουσες δυνάμεις των εξεγερθέντων και επιδόθηκε σε προσεκτικές μεταρρυθμίσεις για τη δημιουργία ενός «Κομμουνισμού του Γκούλας», που διαφοροποίησε την Ουγγαρία από τους γείτονές της του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Λόγω των προσπαθειών συνεργασίας του Κάνταρ και των τεράστιων δανείων που έλαβε από τη Δύση για να αντισταθμίσει την αποτυχημένη οικονομία, η Ουγγαρία έγινε το αγαπημένο κομμουνιστικό κράτος της Δύσης στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Μια δεκαετία αργότερα η πόλη ήταν το κέντρο αντιπολιτευτικής δράσης, συγκεντρώσεων, εκτύπωσης και πώλησης μη εγκεκριμένου υλικού και παρακολούθησης των μυστικών υπηρεσιών. Επιπλέον εδώ γίνονταν οι συνομιλίες μεταξύ αντιπολίτευσης και κυβερνητικών εκπροσώπων (που ονομάστηκαν "Διαβουλεύσεις στρογγυλής τραπέζης"). Τέλος η πλειοψηφία του πολυμερούς καθεστώτος αποφάσισε να αποστεί από τη γραμμή Γκορμπατσώφ και να ανοίξει τα σύνορα (η πρώτη επίσημη ρωγμή του Σιδηρού Παραπετάσματος), κήρυξε την Ουγγαρία Δημοκρατία στις 23 Οκτωβρίου 1989 και στη συνέχεια προκήρυξε ελεύθερες εκλογές. Ενώ ο κομμουνισμός ανατράπηκε στο Βερολίνο και την Πράγα, στην Ουγγαρία το Ουγγρικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα απλώς καταψηφίστηκε, ξεκινώντας μια ειρηνική μετάβαση από το ένα πολιτικό σύστημα στο άλλο. Οι Ούγγροι απλώς αναφέρονται σε όλα όσα έχουν συμβεί έκτοτε ως "μετά την αλλαγή του συστήματος"

Μετά το 1989

Οι Επαναστάσεις του 1989 επέφεραν το τέλος της σοβιετικής κατοχής, που σήμαινε το τέλος του κομμουνισμού, στην Ουγγαρία. Η Βουδαπέστη κατάφερε να εκμεταλλευτεί νέες οικονομικές δυνατότητες και να αναπτυχθεί περισσότερο από τις άλλες περιοχές της χώρας. Μετά το κλείσιμο των σοσιαλιστικών εργοστασίων, δημιουργήθηκαν πολλοί νέοι χώροι εργασίας, ειδικά στους τομείς των υπηρεσιών και του εμπορίου. Στην περιοχή της Βουδαπέστης η ανεργία είναι η χαμηλότερη και το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα το υψηλότερο της χώρας.

Ο νόμος για την τοπική αυτοδιοίκηση που θεσπίστηκε μετά τη μετάβαση παρείχε νέα δικαιώματα ή ελευθερίες για τις περιοχές της Βουδαπέστης, όπως το δικαίωμα να κατέχουν και να χρηματοδοτούν τις δημόσιες υπηρεσίες του δήμου αν θέλουν και να αποφασίζουν για την πυκνότητα και τον σχεδιασμό των περιοχών που καθορίζονται από τη Μητροπολιτική Διοίκηση. Τοπικές μειονοτικές αρχές επίσης αναπτύχθηκαν, δραστηριοποιούμενες κυρίως σε πολιτιστικούς τομείς.

Φωτογραφίες

• 
  Ο ιστορικός ελληνορθόδοξος Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βουδαπέστης, που ανεγέρθηκε το 1801 με δαπάνες Ελλήνων ομογενών ευεργετών και δόθηκε αντικανονικά στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας το 1951.
• 
  Μουσείο του Ακουίνκουμ (Το Ακουίνκουμ ήταν η πρωτεύουσα της Παννονίας.)
• 
  Ο τάφος του Τούρκου δερβίση Γκιουλ Μπαμπά στη Βουδαπέστη
• 
  Η Ανακατάληψη του Κάστρου της Βούδας (1686)
• 
  Βούδα και Πέστη (π. 1850)
• 
  Λεωφόρος Αντρασυ (1896)
• 
  Βουδαπέστη, Δημοτικό Πάρκο (1939)
• 
  Το Κάστρο της Βούδας
• 
  Το Κτίριο του Ουγγρικού Κοινοβουλίου
• 
  Ανάκτορο Γκρέσαμ
• 
  Καφέ Ζερμπώ

Δημογραφικά

Η Βουδαπέστη σε σύγκριση με την Ουγγαρία και την ΕΕ
	Βουδαπέστη	Ουγγαρία	Ευρωπαϊκή Ενωση
Συνολικός Πληθυσμός	1,763,913	9,937,628	507,890,191
Μεταβολή πληθυσμού, 2004 - 2014	+2.7%	−1.6%	+2.2%
Πυκνότητα πληθυσμού	3,314 /km2	107 /km2	116 /km2
ΑΕΠ κατά κεφαλή PPP	52,770 $	33,408 $	33,084 $
πτυχιούχοι ή ανώτεροι	34.1%	19.0%	27.1%
Γεννημένοι στο εξωτερικό	7.3%	1.7%	6.3%

Διάγραμμα της πληθυσμιακής εξέλιξης της Βουδαπέστης

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1784	57.100	—
1850	206.339	+261.4%
1870	302.086	+46.4%
1880	402.706	+33.3%
1890	560.079	+39.1%
1900	861.434	+53.8%
1910	1.110.453	+28.9%
1920	1.232.026	+10.9%
1930	1.442.869	+17.1%
1941	1.712.791	+18.7%
1949	1.590.316	−7.2%
1960	1.804.606	+13.5%
1970	1.945.083	+7.8%
1980	2.059.226	+5.9%
1990	2.016.681	−2.1%
2001	1.777.921	−11.8%
2011	1.729.040	−2.7%
2020	1.750.216	+1.2%

Η Βουδαπέστη είναι η πολυπληθέστερη πόλη της Ουγγαρίας και μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αυξανόμενο αριθμό κατοίκων, εκτιμώμενο σε 1.763.913 το 2019, όπου η εσωτερική μετανάστευση υπερβαίνει την εξωτερική. Αυτές οι τάσεις παρατηρούνται επίσης σε ολόκληρη τη μητροπολιτική περιοχή της Βουδαπέστης, που φιλοξενεί 3,3 εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτό ανέρχεται στο 34% περίπου του πληθυσμού της Ουγγαρίας. Το 2014 η πόλη είχε πυκνότητα πληθυσμού 3.314 ανθρώπων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, καθιστάμενη ο πιο πυκνοκατοικημένος από όλους τους δήμους της Ουγγαρίας. Η πληθυσμιακή πυκνότητα του Ερζεμπετβαρος-Δήμος VII είναι 30.989 / km², που είναι η υψηλότερη πυκνότητα πληθυσμού στην Ουγγαρία και μια από τα υψηλότερες στον κόσμο, για σύγκριση η πυκνότητα στο Μανχάταν είναι 25.846 / km².

Η Βουδαπέστη είναι η τέταρτη πιο «δυναμικά αναπτυσσόμενη πόλη» πληθυσμιακά στην Ευρώπη και το Euromonitor προβλέπει αύξηση του πληθυσμού σχεδόν 10% μεταξύ του 2005 και του 2030. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Παρατήρησης για την Εδαφική Ανάπτυξη και Συνοχή αναφέρει ότι ο πληθυσμός της Βουδαπέστης θα αυξηθεί κατά 10% έως 30% μόνο λόγω της μετανάστευσης έως το 2050. Η συνεχής εισροή μεταναστών τα τελευταία χρόνια τροφοδότησε την αύξηση του πληθυσμού στη Βουδαπέστη. Τα κέρδη παραγωγικότητας και το σχετικά μεγάλο οικονομικά ενεργό μερίδιο του πληθυσμού εξηγούν γιατί τα εισοδήματα των νοικοκυριών αυξήθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό από ό, τι σε άλλα μέρη της Ουγγαρίας. Τα υψηλότερα εισοδήματα στη Βουδαπέστη αντικατοπτρίζονται στο χαμηλότερο μερίδιο των δαπανών που οι κάτοικοι της πόλης κατανέμουν στις αναγκαίες δαπάνες, όπως τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά.

Στη μικρή απογραφή του 2016 υπήρχαν 1.764.263 άτομα, σε 907.944 κατοικίες, που ζούσαν στη Βουδαπέστη. Περίπου 1,6 εκατομμύρια άτομα από τη μητροπολιτική περιοχή ενδέχεται να βρίσκονται εντός των ορίων της Βουδαπέστης κατά τις ώρες εργασίας και κατά τη διάρκεια ειδικών εκδηλώσεων. Αυτή η διακύμανση των ανθρώπων προκαλείται από εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους των προαστίων που ταξιδεύουν στην πόλη για εργασία, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και ειδικές εκδηλώσεις.

Κατά εθνικότητα υπήρχαν 1.697.039 (96,2%) Ούγγροι, 34.909 (2%) Γερμανοί, 16.592 (0,9%) Ρομά, 9.117 (0,5%) Ρουμάνοι και 5.488 (0,3%) Σλοβάκοι. Στην Ουγγαρία οι άνθρωποι μπορούν να δηλώσουν πολλαπλές εθνικές ταυτότητες, επομένως το ποσό μπορεί να υπερβαίνει το 100%. Το μερίδιο των εθνικά Ούγγρων στη Βουδαπέστη (96,2%) είναι ελαφρώς χαμηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο (98,3%) λόγω της διεθνούς μετανάστευσης.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 1.712.153 άτομα (99.0%) μιλούν Ουγγρικά, εκ των οποίων 1.692.815 άτομα (97.9%) το μιλούν ως μητρική, ενώ 19.338 άτομα (1.1%) τα μιλούν ως δεύτερη γλώσσα. Άλλες ομιλούμενες (ξένες) γλώσσες ήταν: Αγγλικά (536.855 ομιλητές, 31,0%), Γερμανικά (266.249 ομιλητές, 15,4%), Γαλλικά (56.208 ομιλητές, 3,3%) και Ρωσικά (54.613 ομιλητές, 3,2%).

Σύμφωνα με την ίδια απογραφή 1.600.585 άτομα (92,6%) γεννήθηκαν στην Ουγγαρία, 126.036 άτομα (7,3%) εκτός Ουγγαρίας, ενώ η γενέτειρα 2.419 ατόμων (0,1%) ήταν άγνωστη. Αν και μόνο το 1,7% του πληθυσμού της Ουγγαρίας το 2009 ήταν αλλοδαποί, το 43% από αυτούς ζούσαν στη Βουδαπέστη, καθιστώντας τους το 4,4% του πληθυσμού της πόλης (από 2% το 2001). Σχεδόν τα δύο τρίτα των αλλοδαπών που ζουν στην Ουγγαρία ήταν κάτω των 40 ετών. Το κύριο κίνητρο για αυτή την ηλικιακή ομάδα που ζούσε στην Ουγγαρία ήταν η απασχόληση.

Η Βουδαπέστη φιλοξενεί μια από τις πολυπληθέστερες χριστιανικές κοινότητες στην Κεντρική Ευρώπη, 698.521 άτομα (40,4%) το 2011. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 υπήρχαν 501.117 (29,0%) Ρωμαιοκαθολικοί, 146,756 (8,5%) Καλβινιστές, 30,293 (1,8%) Λουθηρανοί, 16,192 (0,9%) Ανατολικοί Καθολικοί, 7,925 (0,5%) Εβραίοι και 3,710 (0,2%) Ορθόδοξοι στη Βουδαπέστη. 395.964 άτομα (22,9%) ήταν άθρησκοι, ενώ 585.475 άτομα (33,9%) δεν δήλωσαν τη θρησκεία τους. Η πόλη φιλοξενεί επίσης μια από τις μεγαλύτερες εβραϊκές κοινότητες στην Ευρώπη.

Γεωγραφία

Τοπογραφία

Δορυφορική φωτογραφία της Βουδαπέστης

Αεροφωτογραφία της Βουδαπέστης, στα αριστερά η Πέστη και δεξιά η Βούδα

Η Βουδαπέστη, στρατηγικά τοποθετημένη στο κέντρο της Λεκάνης των Καρπαθίων, βρίσκεται σε μια αρχαία διαδρομή που συνδέει τους λόφους της Υπερδουναβίας με τη Μεγάλη Πεδιάδα. Οδικώς, βρίσκεται 216 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από τη Βιέννη, 545 χιλιόμετρα νότια από τη Βαρσοβία, 443 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από την Πράγα, 1.122 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας και 1.565 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μόσχας. Η Βουδαπέστη έχει έκταση 525 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται στην κεντρική Ουγγαρία. Περιβάλλεται από την περιφέρεια Πεστ. Εκτείνεται σε μήκος 25 χιλιομέτρων στην κατεύθυνση βορράς-νότος και 29 χιλιόμετρα στην κατεύθυνση ανατολή-δύση. Ο Δούναβης εισέρχεται στην πόλη από τα βόρεια και σχηματίζει δύο νησιά, το Όμπουντα και το Νησί της Μαργαρίτας. Ένα τρίτο νησί, το νησί Τσέπελ, είναι το μεγαλύτερο από τα νησιά της Βουδαπέστης, αλλά μόνο το βόρειο άκρο του νησιού βρίσκεται εντός των ορίων της πόλης. Ο Δούναβης έχει ελάχιστο πλάτος στη Βουδαπέστη 230 μέτρα.

Ο πλατύς Δούναβης ήταν πάντα διαβατός σε αυτό το σημείο λόγω ενός μικρού αριθμού νησιών στη μέση του ποταμού. Η πόλη χαρακτηρίζεται από τοπογραφικές αντιθέσεις: η Βούδα είναι κτισμένη στους λόφους στη δυτική όχθη, ενώ η σημαντικά μεγαλύτερη Πέστη εκτείνεται σε μια επίπεδη αμμώδη έκταση στην απέναντι όχθη. Συνολικά στη Βούδα βρίσκονται 20 λόφοι, οι οποίοι είναι τμήμα του ορεινού όγκου της Τρανσδουναβίας. Οι λόφοι της Βούδας αποτελούνται κυρίως από ασβεστόλιθο και δολομίτη, με το νερό να δημιουργεί σπηλαιοαποθέσεις, με πιο διάσημα να είναι τα σπήλαια Πάλβελγκι (συνολικό μήκος 7.200 μ.) και το σπήλαιο Σέμλεχεγκι (συνολικό μήκος 2.200 μ.. Οι λόφοι σχηματίστηκαν κατά την Τριαδική Περίοδο. Το ψηλότερο σημείο της πόλης είναι ο λόφος Γιάνος, με ύψος 527 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Το χαμηλότερο σημείο είναι οι όχθες του Δούναβη, με υψόμετρο 96 μέτρα. Η Βουδαπέστη διαθέτει επίσης θερμές πηγές. Περίπου 125 πηγές παράγουν 70 εκατομμύρια λίτρα ζεστού νερού την ημέρα, με θερμοκρασία που φτάνει μέχρι τους 58°C. Κάποιες από αυτές έχουν χαρακτηριστεί ως ιαματικές. Οι θερμές πηγές οφείλουν την παρουσία τους σε ένα ρήγμα το οποίο εκτείνεται παράλληλα στον Δούναβη και χωρίζει τη Βούδα από την Πέστη και έχουν σχηματίσει υπόγεια σπήλαια. Η Βουδαπέστη είναι επίσης πλούσια σε καταπράσινες περιοχές. Από τα 525 τετραγωνικά χιλιόμετρα (203 τετραγωνικά μίλια) που καταλαμβάνει η πόλη, τα 83 τετραγωνικά χιλιόμετρα (32 τετραγωνικά μίλια) είναι καταπράσινη περιοχή, πάρκο και δάσος. Τα δάση των λόφων της Βούδας είναι περιβαλλοντικά προστατευόμενες.

Η σημασία της πόλης από την άποψη της κυκλοφορίας είναι πολύ κεντρική, επειδή πολλοί μεγάλοι Ευρωπαϊκοί δρόμοι και Ευρωπαϊκές σιδηροδρομικές γραμμές οδηγούν στη Βουδαπέστη. Ο Δούναβης ήταν και εξακολουθεί να είναι ένας σημαντικός υδάτινος δρόμος και αυτή η περιοχή στο κέντρο της Καρπάθιας λεκάνης βρίσκεται στα σταυροδρόμια των εμπορικών οδών. Η Βουδαπέστη είναι μία από τις τρεις πρωτεύουσες στον κόσμο με ιαματικές πηγές (η άλλη είναι το Ρέικιαβικ στην Ισλανδία και η Σόφια στη Βουλγαρία). Περίπου 125 πηγές παράγουν 70 εκατομμύρια λίτρα θερμικού νερού την ημέρα, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται έως 58 Κελσίου. Μερικά από αυτά τα νερά έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες λόγω της ιατρικά πολύτιμης περιεκτικότητάς τους σε μεταλλικά στοιχεία.

Κλίμα

Η Βουδαπέστη έχει υγρό υποτροπικό κλίμα (Cfa στην Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν), με σχετικά κρύους χειμώνες (κοντά σε υγρό ηπειρωτικό κλίμα όταν χρησιμοποιείται η ισοθερμική 0° C) και ζεστά καλοκαίρια (κοντά σε ωκεάνιο κλίμα) σύμφωνα με τους κλιματολογικός κανόνες 1971–2000. Ο χειμώνας (Νοέμβριος έως αρχές Μαρτίου) μπορεί να είναι κρύος και η πόλη δέχεται λίγη ηλιοφάνεια. Οι χιονοπτώσεις είναι αρκετά συχνές τα περισσότερα χρόνια, και οι νυχτερινές θερμοκρασίες -10° C δεν είναι ασυνήθιστες από τα μέσα Δεκεμβρίου έως τα μέσα Φεβρουαρίου. Οι ανοιξιάτικοι μήνες (Μάρτιος και Απρίλιος) έχουν μεταβλητές συνθήκες, με ταχεία αύξηση της μέσης θερμοκρασίας. Ο καιρός στα τέλη Μαρτίου και τον Απρίλιο είναι συχνά πολύ ευχάριστος κατά τη διάρκεια της ημέρας και δροσερός τη νύχτα. Το μακρύ καλοκαίρι της Βουδαπέστης - που διαρκεί από τον Μάιο έως τα μέσα Σεπτεμβρίου - είναι ζεστό ή πολύ ζεστό. Εμφανίζονται επίσης ξαφνικές βροχές, ιδιαίτερα τον Μάιο και τον Ιούνιο. Το φθινόπωρο στη Βουδαπέστη (μέσα Σεπτεμβρίου έως τέλη Οκτωβρίου) χαρακτηρίζεται από λίγες βροχές και μέρες με μέτριες θερμοκρασίες. Οι θερμοκρασίες συχνά γίνονται απότομα πιο κρύες στα τέλη Οκτωβρίου ή στις αρχές Νοεμβρίου.

Η μέση ετήσια βροχόπτωση στη Βουδαπέστη είναι περίπου 596,9 mm. Κατά μέσο όρο υπάρχουν 84 ημέρες με βροχόπτωση και 1988 ώρες ηλιοφάνειας (επί συνόλου 4383) κάθε χρόνο. Από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο τα μέσα σύνολα ηλιοφάνειας είναι περίπου ίσα με αυτά που παρατηρούνται στη βόρεια Ιταλία (Βενετία).

Κλιματικά δεδομένα Budapest, 1971–2010
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μάρ	Απρ	Μάι	Ιούν	Ιούλ	Αύγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F)	18.1	19.7	25.4	30.2	34.0	39.5	40.7	39.4	35.2	30.8	22.6	19.3	40,7
Μέση Μέγιστη °C (°F)	2.9	5.5	10.6	16.4	21.9	24.6	26.7	26.6	21.6	15.4	7.7	4.0	15,3
Μέση Μηνιαία °C (°F)	0.4	2.3	6.1	12.0	16.6	19.7	22.3	21.2	16.9	11.8	5.4	1.8	11,3
Μέση Ελάχιστη °C (°F)	−1.6	0.0	3.5	7.6	12.1	15.1	16.8	16.5	12.8	7.9	2.9	0.0	7,8
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F)	−25.6	−23.4	−15.1	−4.6	−1.6	3.0	5.9	5.0	−3.1	−9.5	−16.4	−20.8	−25,6
Υετός mm (ίντσες)	37	29	30	42	62	63	45	49	40	39	53	43	532
% υγρασίας	79	74	66	59	61	61	59	61	67	72	78	80	68,1
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων	7.3	6.1	6.4	6.6	8.6	8.7	7.2	6.9	5.9	5.3	7.8	7.2	84
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας	62	93	137	177	234	250	271	255	187	141	69	52	1.988
Πηγή: Hungarian Meteorological Service and Weather Atlas

Αρχιτεκτονική

Δεξιόστροφα, από πάνω αριστερά: Τα ερείπια της κελτικής και ρωμαϊκής πόλης Ακουίνκουμ. Η ρομανική ενοριακή Εκκλησία Γκέρσε του 12ου αιώνα. Το Κάστρο της Βούδας. Πλατεία Κος Κάρολυ στο Βέκερλετελεπ. Οθωμανικός τάφος του Γκιούλ Μπαμπά. Γοτθική Εκκλησία της Μαρίας Μαγδαληνής

Η Βουδαπέστη διαθέτει αρχιτεκτονικά αξιοσημείωτα κτίρια μεγάλου φάσματος ρυθμών και διαφόρων χρονικών περιόδων, από την αρχαιότητα ως Ρωμαϊκή Πόλη του Ακουίνκουμ στην Ομπουντα (Συνοικία III), που χρονολογείται γύρω στο 89 μ.Χ., ως το τελείως πρόσφατο Παλάτι των Τεχνών (2005), το σύγχρονο μουσείο τεχνών και αίθουσα συναυλιών.

Τα περισσότερα κτίρια στη Βουδαπέστη είναι σχετικά χαμηλά: στις αρχές της δεκαετίας του 2010 υπήρχαν περίπου 100 κτίρια υψηλότερα από 45 μέτρα. Ο αριθμός των πολυώροφων κτιρίων διατηρείται χαμηλός βάσει της κτιριοδομικής νομοθεσίας, που αποσκοπεί στη διατήρηση του ιστορικού αστικού τοπίου και στην κάλυψη των απαιτήσεων του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Αυστηροί κανόνες ισχύουν για τον σχεδιασμό, την έγκριση και την κατασκευή πολυώροφων κτιρίων και κατά συνέπεια μεγάλο μέρος του κέντρου της πόλης δεν έχει τέτοια κτίρια. Ορισμένοι σχεδιαστές θα ήθελαν να χαλαρώσουν οι κανόνες για την κατασκευή ουρανοξυστών και έχει αυξηθεί η πιθανότητα κατασκευής ουρανοξυστών έξω από τον ιστορικό πυρήνα της πόλης.

Η Βουδαπέστη εκπροσωπείται στο σύνολο της χρονολογικής σειράς των αρχιτεκτονικών ρυθμών, ξεκινώντας με τη Ρωμαϊκή Πόλη του Ακουίνκουμ, που αντιπροσωπεύει την αρχαία αρχιτεκτονική.

Ο επόμενος καθοριστικός ρυθμός στη Βουδαπέστη είναι η γοτθική αρχιτεκτονική. Τα λίγα σωζόμενα γοτθικά κτίρια βρίσκονται στη Συνοικία του Κάστρου. Τα κτήρια 18, 20 και 22 στην οδό Országház χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα και το 31 της οδού Úri έχει μια γοτθική πρόσοψη που χρονολογείται από τον 15ο αιώνα. Άλλα κτίρια με γοτθικά υπολείμματα είναι η Ενοριακή Εκκλησία του Κέντρου της Πόλης, που χτίστηκε τον 12ο αιώνα και η εκκλησία της Μαρίας Μαγδαληνής, που ολοκληρώθηκε τον 15ο αιώνα. Τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια γοτθικού ρυθμού είναι στην πραγματικότητα νεογοτθικά, όπως τα πιο γνωστά τοπόσιμα της Βουδαπέστης, το Κτίριο του Ουγγρικού Κοινοβουλίου και η Εκκλησία του Ματθία, όπου χρησιμοποιήθηκε μεγάλο μέρος του αρχικού υλικού (αρχικά χτισμένη σε ρομανικό ρυθμό το 1015).

Το επόμενο κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρώπινης αρχιτεκτονικής είναι η αναγεννησιακή αρχιτεκτονική. Ένα από τα πρώτα μέρη που επηρεάστηκαν από τον αναγεννησιακό ρυθμό της αρχιτεκτονικής ήταν η Ουγγαρία και ειδικότερα η Βουδαπέστη. Ο ρυθμός εμφανίστηκε μετά τον γάμο του Βασιλιά Ματθία Κόρβινου με τη Βεατρίκη της Νάπολης το 1476. Πολλοί Ιταλοί καλλιτέχνες, τεχνίτες και κτίστες ήρθαν στη Βούδα με τη νέα βασίλισσα. Σήμερα πλέον πολλά από τα αρχικά αναγεννησιακά κτίρια έχουν εξαφανιστεί κατά τη μακραίωνη ποικίλη ιστορία της Βούδας, αλλά η Βουδαπέστη εξακολουθεί να είναι πλούσια σε αναγεννησιακά και νεοαναγεννησιακά κτίρια, όπως η περίφημη Ουγγρική Κρατική Όπερα, η Βασιλική του Αγίου Στεφάνου και η Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών.

Από αριστερά: Ενοριακή Αγία Άννα, Εκκλησία του Ματθία, Προμαχώνας των Ψαράδων και Εκκλησία του Στιγματισμού του Αγίου Φραγκίσκου

Κατά τη διάρκεια της Τουρκικής κατοχής (1541–1686) άνθισε στη Βουδαπέστη ο Ισλαμικός πολιτισμός. Χτίστηκαν στην πόλη πολλά τζαμιά και λουτρά. Αυτά ήταν σπουδαία παραδείγματα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής, που επηρεάστηκε από μουσουλμάνους από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων Τούρκων, Ιρανών και Αράβων και, σε μεγαλύτερο βαθμό, από τη Βυζαντινή αρχιτεκτονική καθώς και τις ισλαμικές παραδόσεις. Μετά την κατάκτηση της Βουδαπέστης από τον Ιερό Συνασπισμό τα περισσότερα τζαμιά αντικαταστάθηκαν από εκκλησίες και οι μιναρέδες μετατράπηκαν σε καμπαναριά και σπείρες καθεδρικών. Η ξεχωριστή επικλινής κεντρική πλατεία της Βουδαπέστης είχε γίνει πολυσύχναστο ανατολίτικο παζάρι, γεμάτο με "τη φασαρία των καραβανιών από καμήλες στον δρόμο τους προς την Υεμένη και την Ινδία". Η Βουδαπέστη είναι στην πραγματικότητα ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο με λειτουργικά αυθεντικά τουρκικά λουτρά που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα, όπως τα λουτρά Ρούντας και Κίραλυ. Η Βουδαπέστη φιλοξενεί το βορειότερο μουσουλμανικό τάφο Τούρκου με επιρροή, του Γκιουλ Μπάμπα. Διάφοροι πολιτισμοί που συνέκλιναν στην Ουγγαρία φάνηκε να συνυπάρχουν, καθώς όλοι αυτοί οι πολιτισμοί και αρχιτεκτονικοί ρυθμοί συγχωνεύτηκαν με τον ιδιαίτερο τρόπο πολιτιστικής μείξης της Ουγγαρίας.

Η πιο διάσημη γέφυρα της Βουδαπέστης, η Γέφυρα των Αλυσίδων, το έμβλημα της ανάπτυξης της πόλης του 19ου αιώνα, που χτίστηκε το 1849

Μετά το 1686 η μπαρόκ αρχιτεκτονική αποτέλεσε τον κύριο ρυθμό της τέχνης στη χώρα και για τον 18ο αιώνα. Στη Βουδαπέστη υπάρχουν πολλά κτίρια ρυθμού μπαρόκ και ένα από τα καλύτερα δείγματα σωζόμενης μπαρόκ αρχιτεκτονικής είναι η Εκκλησία της Αγίας Αννας στην Πλατεία Μπάτιανυ. Ενδιαφέρον μέρος της Βουδαπέστης είναι η λιγότερο τουριστική Ομπουντα, η κεντρική πλατεία της οποίας έχει διατηρημένα μερικά ωραία ιστορικά κτίρια με μπαρόκ προσόψεις. Η Συνοικία του Κάστρου είναι μια ακόμη επισκέψιμη περιοχή, όπου χτίστηκαν σε ρυθμό μπαρόκ το πιο γνωστό τοπόσημο, το Βασιλικό Ανάκτορο της Βούδας και πολλά άλλα κτίρια.

Στο χρονοδιάγραμμα έπονται η κλασική και η νεοκλασική αρχιτεκτονική. Η Βουδαπέστη δεν είχε έναν αλλά δύο αρχιτέκτονες, που υπήρξαν μεγάλοι μάστορες του ρυθμού. Ο Μίχαλυ Πόλακ (1773-1855) και ο Γιόζεφ Χιλντ (1789-1867) έχτισαν στην πόλη πολλά όμορφα κτίρια κλασικού ρυθμού. Μερικά από τα καλύτερα παραδείγματα είναι το Εθνικό Ουγγρικό Μουσείο, η Λουθηρανή Εκκλησία του Μπούνταβαρ και η έδρα του Ούγγρου προέδρου, το Μέγαρο Σάντορ. Το πιο εμβληματικό και ευρύτερα γνωστό αξιοθέατο κλασικού ρυθμού στη Βουδαπέστη είναι η Γέφυρα των Αλυσίδων. Τα δύο ωραιότερα κτίρια Ρομανικής αρχιτεκτονικής της Βουδαπέστης είναι η Μεγάλη Συναγωγή στην Οδό Ντόχανυ και το Μέγαρο Μουσικής Βίγκαντο στον Παράδρομο του Δούναβη, σχεδιασμένα από τον αρχιτέκτονα Φρίγκυες Φεσλ (1821-1884). Μια άλλη αξιόλογη κατασκευή είναι ο Δυτικός Σιδηροδρομικός Σταθμός, που σχεδιάστηκε από τον Ωγκύστ ντε Σερ και κατασκευάσθηκε από την Εταιρεία Άιφελ του Παρισιού του 1877.

Η Αρ Νουβό έγινε μόδα στη Βουδαπέστη με τις εκθέσεις που πραγματοποιήθηκαν στην πόλη και γύρω από αυτή το 1896 και συνδυάσθηκαν με τους εορτασμούς της Χιλιετίας της Ουγγαρίας. Η Αρ Νουβό στην Ουγγαρία (Szecesszió στα Ουγγρικά) είναι ένα μείγμα αρκετών αρχιτεκτονικών ρυθμών, με εστίαση στις ιδιαιτερότητες της Ουγγαρίας. Ένας από τους κορυφαίους αρχιτέκτονες της Αρ Νουβό, ο Εντεν Λέχνερ (1845-1914), εμπνεύσθηκε από την Ινδική και τη Συριακή αρχιτεκτονική, καθώς και από τα παραδοσιακά ουγγρικά μοτίβα. Ένα από τα ωραιότερα κτίριά του στη Βουδαπέστη είναι το Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών. Άλλα παραδείγματα Αρ Νουβό στη Βουδαπέστη είναι το Μέγαρο Γκρέσαμ μπροστά στη Γέφυρα των Αλυσίδων, το Ξενοδοχείο Γκέλερτ, η Ακαδημία Μουσικής Φραντς Λιστ και ο Ζωολογικός και Βοτανικός Κήπος της Βουδαπέστης.

Η Βουδαπέστη από τον Προμαχώνα των Ψαράδων

Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα έγινε επίσης, υπό το κομμουνιστικό καθεστώς, κατασκευή πολυκατοικιών (panelház), όπως και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Τον 21ο αιώνα η Βουδαπέστη αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις στην αρχιτεκτονική της. Η πίεση για πολυώροφα κτίρια είναι ξεκάθαρη μεταξύ των σημερινών παγκόσμιων πόλεων, αλλά η διατήρηση του μοναδικού αστικού τοπίου της Βουδαπέστης και η πολύ διαφορετική αρχιτεκτονική της, μαζί με τις πράσινες περιοχές, αναγκάζουν την πόλη να ισορροπεί μεταξύ των δύο. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική έχει μεγάλο πεδίο δράσης στην πόλη. Οι δημόσιοι χώροι προσελκύουν μεγάλες επενδύσεις τόσο από επιχειρήσεις όσο και από την κυβέρνηση, έτσι ώστε η πόλη να έχει αποκτήσει εντελώς νέες (ή ανακαινισμένες και επανασχεδιασμένες) πλατείες, πάρκα και μνημεία, για παράδειγμα την κεντρική Πλατεία Κόσουτ Λάγιος, την Πλατεία Ντέακ Φέρεντς και την Πλατεία Ελευθερίας. Το αστικό τοπίο της Βουδαπέστης έχει μοντέρνα και σύγχρονη αρχιτεκτονική. Πολλά τοπόσημα δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαετία στη Βουδαπέστη, όπως το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο των Τεχνών, η Γέφυρα Ράκοσι, η Γέφυρα Μέγκιερι, το Κτίριο του Αεροδρομίου της Βουδαπέστης και εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα νέων κτιρίων γραφείων και διαμερισμάτων. Ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για ανάπτυξη ακινήτων στην πόλη.

Δήμοι

Επισκόπηση των είκοσι τριών δήμων της Βουδαπέστης
Διοίκηση		Πληθυσμός	Εκταση και πυκνότητα
Δήμος;	Επίσημο όνομα	Επίσημος 2013	Km2	Κάτοικοι/km2
I	Βάρκερουλετ	24.528	3,41	7.233
II	Ρόζαντομπ	88.011	36,34	2.426
III	Ομπουντα-Μπέκασμεγκιερ	123.889	39,69	3.117
IV	Ούιπεστ	99.050	18,82	5.227
V	Μπέλβαρος-Λίποτβαρος	27.342	2,59	10.534
VI	Τέρεζβαρος	43.377	2,38	18.226
VII	Ερζεμπετβαρος	64.767	2,09	30.989
VIII	Γιόζεφβαρος	85.173	6,85	11.890
IX	Φέρεντσβαρος	63.697	12,53	4.859
X	Κέμπανια	81.475	32,5	2.414
XI	Ούιμπουντα	145.510	33,47	4.313
XII	Χέγκιβιντεκ	55.776	26,67	2.109
XIII	Ανγκιαλφολντ	118.320	13,44	8.804
XIV	Ζούγκλο	123.786	18,15	6.820
XV	Ράκοσπαλοτα, Πέστουγελι, Ούιπαλοτα	79.779	26,95	2.988
XVI	, Τσίνκοτα, Μάτιασφελντ, Σάσαλομ, Ράκοσεντμιχαλυ	68.235	33,52	2.037
XVII	Ράκοσμεντε	78.537	54.83	1.418
XVIII	Πέστσεντλερινκ-Πέστσεντιμρε	94.663	38,61	2.414
XIX	Κίσπεστ	62.210	9,38	6.551
XX	Πέστερζεμπετ	63.887	12,18	5.198
XXI	Τσλέπελ	76.976	25,75	2.963
XXII	Μπλύνταφοκ-Τέτενι	51.071	34,25	1.473
XXIII	Σόροκσαρ	19.982	40,78	501
Πόλη της Βουδαπέστης		1,740,041	525.2	3.314,9
Ουγγαρία		9.937.628	93.030	107,2
Πηγή: Eurostat, HSCO

Το μεγαλύτερο τμήμα της σημερινής Βουδαπέστης είναι το αποτέλεσμα μιας ανοικοδόμησης στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά οι φαρδειές λεωφόροι, που διανοίχθηκαν τότε, απλώς όρισαν και διχοτόμησαν πολύ παλιότερες συνοικίες δραστηριοτήτων, δημιουργημένες επί αιώνες εξέλιξης της πόλης της Βουδαπέστης. Η τεράστια αστική περιοχή της Βουδαπέστης περιγράφεται συνήθως με τη χρήση ενός συνόλου ονομάτων συνοικιών. Αυτά είναι άτυπες ονομασίες, που αντικατοπτρίζουν τα ονόματα χωριών, που έχουν απορροφηθεί από την (οικιστική) επέκταση, είτε διοικητικές ενότητες πρώην δήμων. Τέτοια ονόματα έχουν παραμείνει σε χρήση μέσω της παράδοσης, αναφερόμενα το καθένα σε μια τοπική περιοχή, με το δικό της ξεχωριστό χαρακτήρα, αλλά χωρίς επίσημα όρια. Αρχικά η Βουδαπέστη είχε 10 συνοικίες, όταν δημιουργήθηκε με τη συνένωση των τριών πόλεων το 1873. Το 1950 η Μείζων Βουδαπέστη χωρίστηκε σε 22 δήμους (και 23 το 1994). Τότε υπήρξαν αλλαγές τόσο στη σειρά των δήμων όσο και στα μεγέθη τους. Σήμερα η πόλη αποτελείται από 23 δήμους, 6 στη Βούδα, 16 στην Πέστη και 1 στο Νησί Τσέπελ, ανάμεσά τους. Το κέντρο της πόλης με την ευρύτερη έννοια περιλαμβάνει τους δήμους V, VI, VII, VIII, IX και XIII στην πλευρά της Πέστης και τους I, II, XI και XII στην πλευρά της Βούδας.

Ο Δήμος Ι είναι μια μικρή περιοχή στην κεντρική Βούδα, που περιλαμβάνει το ιστορικό Κάστρο της Βούδας. Ο Δήμος ΙΙ είναι πάλι στη Βούδα, στα βορειοδυτικά και ο Δήμος ΙΙΙ εκτείνεται κατά μήκος του βορειότερου τμήματος της Βούδας. Για να φθάσουμε στον Δήμο IV πρέπει να διασχίσουμε τον Δούναβη, για να τον βρούμε στην Πέστη (την ανατολική πλευρά), επίσης στα βόρεια. Με τον Δήμο V, που βρίσκεται στο απόλυτο κέντρο της Πέστης, ξεκινάει ένας νέος κύκλος. Οι Δήμοι VI, VII, VIII και XI είναι οι γειτονικές περιοχές στα ανατολικά, πηγαίνοντας προς νότο, ο ένας μετά τον άλλο. Ο Δήμος Χ είναι ένας νέος, πιο εξωτερικός κύκλος, επίσης στην Πέστη, ενώ πρέπει να περάσουμε πάλι στην πλευρά της Βούδας για να βρούμε τους Δήμους XI και XII, πηγαίνοντας προς τα βόρεια. Καθώς δεν απομένουν άλλοι δήμοι στη Βούδα σε αυτό τον κύκλο, πρέπει να οδηγήσουμε πάλι τα βήματά μας πάλι στην Πέστη, για να βρούμε τους Δήμους XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII, XIX και XX (κατά το πλείστον εξωτερικά τμήματα της πόλης), σχεδόν σε κανονικό ημικύκλιο, πηγαίνοντας πάλι προς νότον. Ο Δήμος ΧΧΙ είναι η επέκταση της παραπάνω διαδρομής, πάνω από ένα κλάδο του Δούναβη, το βορειότερο άκρο ενός μακρόστενου νησιού, νότια της Βουδαπέστης. Ο Δήμος ΧΧΙΙ είναι ακόμη στην ίδια διαδρομή στη νοτιοδυτική Βούδα και τελικά ο Δήμος XXIV είναι πάλη στη νοτιότερη Πέστη και ανήκε στον Δήμο ΧΧ έως το 1994.

Οικονομία

Ηλιακός σταθμός φόρτισης αυτοκινήτων του MOL Group στη Βουδαπέστη. Είναι η δεύτερη σε αξία εταιρεία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη

Το Κέντρο έρευνας και ανάπτυξης του Ρίχτερ Γκέντεον στη Βουδαπέστη

Το Χρηματιστήριο της Βουδαπέστης στην Πλατεία Ελευθερίας είναι το 2ο μεγαλύτερο χρηματιστήριο στην ΚΑΕ

Η Βουδαπέστη είναι σημαντικός οικονομικός κόμβος, χαρακτηρισμένη ως παγκόσμια πόλη Βήτα+ από το Δίκτυο Έρευνας Παγκοσμιοποίησης και Παγκόσμιων Πόλεων και είναι η δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη αστική οικονομία της Ευρώπης, καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της πόλης το 2014 αυξήθηκε κατά 2,4% και η απασχόληση κατά 4,7%, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Σε εθνικό επίπεδο η Βουδαπέστη είναι ηγέτιδα πόλη της Ουγγαρίας όσον αφορά τις επιχειρήσεις και την οικονομία, παράγοντας το 39% του εθνικού εισοδήματος, και η μητροπολιτική της περιοχή είχε το 2015 ακαθόριστο προϊόν 100 δισ. $, που την καθιστά μια από τις μεγαλύτερες τοπικές οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τη Eurostat το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης της Βουδαπέστης είναι το 147% του μέσου της ΕΕ, που σημαίνει 37.632€ κατά κεφαλή. Η Βουδαπέστη είναι επίσης στις TOP100 πόλεις του κόσμου κατά την PricewaterhouseCoopers. Η πόλη κατατάχτηκε ως 52ο σημαντικότερο εμπορικό κέντρο στον κόσμο, μπροστά από το Πεκίνο, το Σάο Πάολο και το Σεντσέν και 3η (από 65 πόλεις) στο Δείκτη Αναδυόμενων Αγορών της MasterCard. Η πόλη είναι 48η στη λίστα της UBS Ακριβότερες και πλουσιότερες πόλεις του κόσμου, μπροστά από πόλεις όπως η Πράγα, η Σαγκάη, η Κουάλα Λουμπούρ και το Μπουένος Άιρες. Σε μια παγκόσμια κατάταξη ανταγωνιστικότητας πόλεων της EIU η Βουδσπέστη βρίσκεται μπροστά από το Τελ Αβίβ, Λισαβόνα, Μόσχα και Γιοχάνεσμπουργκ.

Η πόλη είναι σημαντικό κέντρο τραπεζικής και χρηματοοικονομικών ακινήτων, λιανικής, εμπορίου, μεταφορών, τουρισμού, νέων καθώς και παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, διαφήμισης, νομικών υπηρεσιών, λογιστικής, ασφάλισης, μόδας και τεχνών, τόσο για την Ουγγαρία όσο και περιφερειακά. Η Βουδαπέστη φιλοξενεί όχι μόνο σχεδόν όλους τους εθνικούς φορείς και κυβερνητικούς οργανισμούς, αλλά επίσης πολλές εγχώριες και διεθνείς εταιρείες, το 2014 υπήρχαν στην πόλη καταγεγραμμένες 395.804 εταιρείες. Οι περισσότερες από αυτές έχουν την έδρα τους στην Κεντρική Επιχειρηματική Περιοχή (ΚΕΠ) της Βουδαπέστης, τους Δήμους V και VIII. Η λιανική αγορά της πόλης (και της χώρας) είναι επίσης συγκεντρωμένη στο κέντρο της, μεταξύ άλλων τα δύο μεγαλύτερα κέντρα της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, το WestEnd City Center, 186.000 τ.μ. και το Arena Plaza, 180.000 τ.μ.

Η Βουδαπέστη έχει σημαντικές προοπτικές καινοτομίας ως κέντρο τεχνολογίας και νεοφυών επιχειρήσεων. Πολλές νεοσύστατες εταιρείες έχουν την έδρα τους και ξεκινούν τις εργασίες τους στην πόλη, μερικά από τα πιο γνωστά παραδείγματα είναι οι Prezi, LogMeIn και NNG. Η Βουδαπέστη είναι η υψηλότερα κατατασσόμενη πόλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στον κατάλογο των Κορυφαίων 100 Πόλεων Καινοτομίας. Ένας καλός δείκτης του δυναμικού της πόλης για καινοτομία και έρευνα επίσης, είναι ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας επέλεξε τη Βουδαπέστη για έδρα του, μαζί με τα Ηνωμένα Έθνη, των οποίων βρίσκεται στην πόλη το Γραφείο Περιφερειακής Αντιπροσωπείας για την Κεντρική Ευρώπη, υπεύθυνο για επτά χώρες. Επιπλέον η παγκόσμια πτυχή της ερευνητικής δραστηριότητας της πόλης φαίνεται μέσω της ίδρυσης εκεί του Ευρωπαϊκού Κινεζικού Ινστιτούτου Έρευνας. Άλλοι σημαντικοί τομείς είναι επίσης η έρευνα φυσικών επιστημών, η τεχνολογία πληροφοριών και η ιατρική έρευνα, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα και πανεπιστήμια. Οι κορυφαίες επιχειρηματικές σχολές και πανεπιστήμια της Βουδαπέστης, η Σχολή Επιχειρήσεων της Βουδαπέστης, η Σχολή Επιχειρήσεων CEU και το Πανεπιστήμιο Κορβίνος της Βουδαπέστης προσφέρουν μια ολόκληρη σειρά μαθημάτων στα οικονομικά και το μάνατζμεντ στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ουγγρικά. Το ποσοστό ανεργίας στη Βουδαπέστη είναι μακράν το χαμηλότερο στην Ουγγαρία, ήταν 2,7%, εκτός από τις πολλές χιλιάδες εργαζόμενους αλλοδαπούς πολίτες.

Η Βουδαπέστη συγκαταλέγεται μεταξύ των 25 πόλεων με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο, η πόλη δέχεται περισσότερους από 4,4 εκατομμύρια διεθνείς επισκέπτες κάθε χρόνο, καθώς ο παραδοσιακός και ο συνεδριακός τουρισμός συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομία της πόλης. Η πρωτεύουσα διαθέτει πολλά συνεδριακά κέντρα και χιλιάδες εστιατόρια, μπαρ, καφέ και χώρους εκδηλώσεων, εκτός από τα πλήρη ξενοδοχεία. Σε προσφορά εστιατορίων υπάρχουν ανώτατης ποιότητας εστιατόρια με αστέρι Michelin, όπως τα Onyx, Costes, Tanti ή Borkonyha. Η πόλη κατατάχθηκε ως η πιο ζωντανή πόλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης βάσει του δείκτη ποιότητας ζωής της EIU το 2010.

Οικονομικό και εταιρικό κέντρο

Το Χρηματιστήριο της Βουδαπέστης (BSE), βασικό ίδρυμα προσφερόμενων στο κοινό τίτλων στην Ουγγαρία και την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, βρίσκεται στην ΚΕΠ της Βουδαπέστης, στην Πλατεία Ελευθερίας. Στο BCE διαπραγματεύονται επίσης άλλοι τίτλοι, κρατικά ομόλογα και παράγωγα, όπως και δικαιώματα προαίρεσης. Μεγάλες ουγγρικές πολυεθνικές εταιρείες με έδρα τη Βουδαπέστη είναι εισηγμένες στο BSE, για παράδειγμα η εταιρεία MOL Group του Fortune Global 500, η OTP Bank, η FHB Bank, η Gedeon Richter Plc, η Magyar Telecom, η CIG Pannonia, η Zwack Unicum και άλλες.Σήμερα σχεδόν όλοι οι βιομηχανικοί κλάδοι εκπροσωπούνται στη Βουδαπέστη, δεν υπάρχει κάποια βιομηχανία που να ξεχωρίζει στην οικονομία της πόλης, αλλά ο ρόλος του χρηματοοικονομικού κέντρου της είναι ισχυρός, σχεδόν 40 μεγάλες τράπεζες είναι παρούσες στην πόλη, μεταξύ αυτών η Bank of China, η KDB Bank και η Hanwha Bank, μοναδική στην περιοχή.

Το χρηματοπιστωτικό κλάδο της Βουδαπέστης υποστηρίζουν, οι εταιρείες διεθνών τραπεζών και παρόχων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όπως η Citigroup, η Morgan Stanley, η GE Capital, η Deutsche Bank, η Sberbank, η ING Group, η Allianz, η KBC Group, η UniCredit και η MSCI. Μια άλλη ιδιαίτερα ισχυρή βιομηχανία στην πρωτεύουσας είναι η βιοτεχνολογία και η φαρμακευτική βιομηχανία, που είναι επίσης παραδοσιακά ισχυρές στη Βουδαπέστη, με εγχώριες εταιρείες, όπως οι Egis, Gedeon Richter, Chinoin και με διεθνείς εταιρείες βιοτεχνολογίας, όπως οι Pfizer, Teva, Novartis και Sanofi, που έχει επίσης εδώ τμήμα Ε & Α και παραγωγής. Περαιτέρω βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, όπως η ανάπτυξη λογισμικού και μηχανική, οι Nokia, Ericsson, Bosch, Microsoft και IBM απασχολούν στην πόλη χιλιάδες μηχανικούς στην έρευνα και ανάπτυξη. Ο σχεδιασμός παιχνιδιών εκπροσωπείται επίσης από τις έδρες των εγχώριων Digital Reality και Black Hole και των στούντιο των Crytek και Gameloft. Πέρα από τα παραπάνω υπάρχουν περιφερειακά κεντρικά γραφεία παγκόσμιων εταιρειών, όπως οι Alcoa, General Motors, GE, ExxonMobil, BP, British Telecom, Flextronics, Panasonic Corp, Huawei, Knorr-Bremse, Liberty Global, Tata Consultancy, Aegon, Wizz Air, TriGránit, MVM Group, Graphisoft, υπάρχει μια βάση των Nissan CEE, Volvo, Saab, Ford και όχι μόνον.

Πολιτική και κυβέρνηση

Συνδιάσκεψη του Μοντέλου των Ηνωμένων Εθνών στην αίθουσα συνελεύσεων του Ουγγρικού Κοινοβουλίου

Το παλιό κτίριο (του 1890) της Ουγγρικής Βασιλικής Κουρίας, που λειτουργούσε ως το ανώτατο δικαστήριο στο Βασίλειο της Ουγγαρίας μεταξύ 1723 και 1949. Τώρα στεγάζει το Εθνογραφικό Μουσείο.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους συναντιέται με τον Πρόεδρο της Ουγγαρίας Λάσλο Σόλιομ στο Μέγαρο Σάντορ στη Βουδαπέστη.

Ως πρωτεύουσα της Ουγγαρίας η Βουδαπέστη είναι η έδρα της εθνικής κυβέρνησης της χώρας. Ο Πρόεδρος της Ουγγαρίας κατοικεί στο Μέγαρο Σάντορ στον Δήμο I (Δήμος του Κάστρου της Βούδας), ενώ το γραφείο του Πρωθυπουργού της Ουγγαρίας βρίσκεται στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο. Τα κυβερνητικά υπουργεία βρίσκονται σε διάφορα μέρη της πόλης, τα περισσότερα στον Δήμο V, στο Λίποτβαρος. Η Εθνοσυνέλευση εδρεύει στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο, που βρίσκεται επίσης στον Δήμο V. Ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, ο τρίτος υψηλότερος αξιωματούχος στην Ουγγαρία, εδρεύει επίσης στο μεγαλύτερο κτίριο της χώρας, το Ουγγρικό Κοινοβούλιο.

Τα ανώτατα δικαστήρια της Ουγγαρίας βρίσκονται στη Βουδαπέστη. Η Κουρία (ανώτατο δικαστήριο της Ουγγαρίας), το ανώτατο δικαστήριο, που εξετάζει ποινικές και αστικές υποθέσεις, βρίσκεται στον Δήμο V, στο Λίποτβαρος. Διαθέτει τρία τμήματα: ποινικό, αστικό και διοικητικό - εργατικό. Κάθε τμήμα διαθέτει διάφορα σώματα. Η Κουρία εγγυάται την ομοιόμορφη εφαρμογή του νόμου. Οι αποφάσεις της για ενιαία δικαιοδοσία είναι δεσμευτικές για τα άλλα δικαστήρια. Η δεύτερη πιο σημαντική δικαστική αρχή, το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο, στεγάζεται επίσης στον Δήμο V, με αντικείμενο τον έλεγχο της οικονομικής διαχείρισης της δικαστικής διοίκησης και των δικαστηρίων και τη γνωμοδότηση σχετικά με τις ενέργειες του προέδρου της Εθνικής Υπηρεσίας για το Δικαστικό σώμα και την Κουρία, αποφασίζοντας, μεταξύ άλλων, για τις αναφορές δικαστών και προέδρων δικαστηρίων. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ουγγαρίας είναι ένας από τους υψηλότερου επιπέδου παράγοντες της χώρας, ανεξάρτητους από την πολιτική. Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποτελεί το κύριο όργανο για την προστασία του Συντάγματος, με αποστολή του τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων. Το Συνταγματικό Δικαστήριο επιτελεί τα καθήκοντά του ανεξάρτητα. Με τον δικό του προϋπολογισμό και τους δικαστές του να εκλέγονται από το Κοινοβούλιο, δεν αποτελεί μέρος του συνήθους δικαστικού συστήματος. Το συνταγματικό δικαστήριο αποφαίνεται για τη συνταγματικότητα των νόμων και δεν υπάρχει δικαίωμα προσφυγής για αυτές τις αποφάσεις.

Η Βουδαπέστη φιλοξενεί επίσης την κύρια και περιφερειακή έδρα πολλών διεθνών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας, της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Ακαδημίας, του Διεθνούς Κέντρου για τη Δημοκρατική Μετάβαση, του Ινστιτούτου Διεθνούς Εκπαίδευσης, της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, του Περιφερειακού Περιβαλλοντικού Κέντρου για την Κεντρικής και την Ανατολική Ευρώπη, της Επιτροπής του Δούναβη και άλλων. Η πόλη φιλοξενεί επίσης περισσότερες από 100 πρεσβείες και αντιπροσωπευτικά όργανα ως διεθνής πολιτικός παράγοντας.

Τα περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν υψηλή προτεραιότητα στην πολιτική της Βουδαπέστης. Ιδρύματα όπως το Περιφερειακό Περιβαλλοντικό Κέντρο για την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη, που βρίσκεται στη Βουδαπέστη, είναι πολύ σημαντικά. Για να μειώσει τη χρήση του αυτοκινήτου και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου η πόλη έχει εργαστεί για τη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών και σήμερα έχει μια από τις υψηλότερες χρήσεις μαζικών μεταφορών στην Ευρώπη. Η Βουδαπέστη διαθέτει ένα από τα καλύτερα συστήματα δημόσιων μεταφορών στην Ευρώπη με ένα αποτελεσματικό δίκτυο λεωφορείων, τρόλεϊ, τραμ και μετρό. Η Βουδαπέστη έχει ποσοστό πάνω από το μέσο όρο για ευρωπαϊκές πόλεις ατόμων, που ταξιδεύουν με δημόσια μέσα μεταφοράς, περπατούν ή ποδηλατούν. Η κίνηση με ποδήλατο σε ποδηλατόδρομους είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να δείτε τη Βουδαπέστη - υπάρχουν περίπου 180 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων στην πόλη, ενταγμένοι στο EuroVelo.

Το έγκλημα στη Βουδαπέστη αντιμετωπίζεται από διάφορους φορείς. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα σημειώνει στην Παγκόσμια Μελέτη του 2011 για τις Ανθρωποκτονίες ότι, σύμφωνα με πηγές της ποινικής δικαιοσύνης, το ποσοστό ανθρωποκτονιών στην Ουγγαρία, που υπολογίστηκε με βάση τις εκτιμήσεις πληθυσμού του ΟΗΕ, ήταν 1,4 το 2009, σε σύγκριση με το ποσοστό 1,8 του Καναδά το ίδιο έτος. Το ποσοστό ανθρωποκτονιών στη Βουδαπέστη είναι επίσης χαμηλότερο από τον μέσο όρο των πρωτευουσών της ΕΕ σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Ωστόσο το οργανωμένο έγκλημα συνδέεται με την πόλη, το Ινστιτούτο Άμυνας σε μια μελέτη του ΟΗΕ που αναφέρει τη Βουδαπέστη ως «παγκόσμια επίκεντρα» παράνομης πορνογραφίας, ξεπλύματος χρήματος και λαθρεμπορίου τσιγάρων, καθώς κέντρο διαπραγματεύσεων για τους ηγέτες των διεθνών εγκληματικών ομάδων.

Διοίκηση της πόλης

Η Βουδαπέστη είναι μητροπολιτικός δήμος με μια μορφή διοίκησης δήμαρχου-συμβουλίου από την ενοποίησή της το 1873, αλλά έχει επίσης ένα ειδικό καθεστώς ως κυβέρνηση επίπεδου περιφέρειας και επίσης ιδιαίτερο εντός αυτής, καθώς έχει εδαφικό καθεστώς πρωτεύουσας-πόλης. Στη Βουδαπέστη η κεντρική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη, μεταξύ άλλων, για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τις δημόσιες συγκοινωνίες, τη στέγαση, τη διαχείριση των αποβλήτων, τους δημοτικούς φόρους, τα σωφρονιστικά ιδρύματα, τις βιβλιοθήκες, τη δημόσια ασφάλεια, τις εγκαταστάσεις αναψυχής. Ο Δήμαρχος είναι υπεύθυνος για όλες τις αστικές υπηρεσίες, την αστυνομία και την πυροπροστασία, την επιβολή όλων των νόμων της πόλης και του κράτους εντός της πόλης, καθώς και τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας και των περισσότερων δημόσιων υπηρεσιών. Εξάλλου κάθε ένας από τους είκοσι τρεις δήμους της Βουδαπέστης έχει το δημαρχείο της και ένα άμεσα εκλεγμένο συμβούλιο και τον άμεσα εκλεγμένο δήμαρχό του.

Δήμαρχος της Βουδαπέστης είναι ο Γκέργκελι Κάρακσονυ, που εξελέγη στις 13 Οκτωβρίου 2019. Ο δήμαρχος και τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης εκλέγονται με πενταετή θητεία. Η Γενική Συνέλευση της Βουδαπέστης είναι ένα σώμα που αποτελείται από 33 μέλη, συγκεκριμένα από τους 23 δημάρχους των δήμων, 9 από τους εκλογικούς καταλόγους των πολιτικών κομμάτων, καθώς και τον Δήμαρχο της Βουδαπέστης (ο Δήμαρχος εκλέγεται άμεσα). Η υποβολή του προϋπολογισμού της Βουδαπέστης είναι ευθύνη του Δημάρχου και του αντιδήμαρχου που είναι υπεύθυνος για τα οικονομικά. Ο τελευταίος προϋπολογισμός του 2014 εγκρίθηκε με 18 ψήφους υπέρ του κυβερνώντος κόμματος Φίντες και 14 ψήφους κατά των αντιπροσώπων της αντιπολίτευσης.

Σημαντικά αξιοθέατα και τουρισμός

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Βουδαπέστη, μαζί με τις όχθες του Δούναβη, την περιοχή του κάστρου της Βούδας και τη λεωφόρο Αντράσι
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χώρα μέλος	Ουγγαρία
Τύπος	Πολιτιστικό
Κριτήρια	ii, iv
Ταυτότητα	400
Περιοχή	Ευρώπη και Βόρεια Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1987 (11η συνεδρίαση)
Επεκτάσεις	2002

Η καλοδιατηρημένη μπαρόκ Εκκλησία του Πανεπιστημίου

Boscolo Budapest Hotel, καφέ στο ισόγειο, από πάνω ξενοδοχείο 107 δωματίων

Το κτίριο του κοινοβουλίου

Ο ναός του Ματίας και ο προμαχώνας του Ψαρά

Η Βουδαπέστη είναι ευρέως γνωστή για το καλοδιατηρημένο προπολεμικό αστικό της τοπίο, με μια μεγάλη ποικιλία από δρόμους και τοπόσιμα της κλασικής αρχιτεκτονικής.

Το πιο γνωστό αξιοθέατο της πρωτεύουσας είναι το νεογοτθικό κοινοβούλιο, το μεγαλύτερο κτίριο στην Ουγγαρία με μήκος 268 μέτρα, όπου επίσης βρίσκονται (από το 2001) και τα Κοσμήματα του Ουγγρικού Στέμματος.

Η Βασιλική του Αγίου Στεφάνου είναι το πιο σημαντικό θρησκευτικό κτίριο της πόλης, όπου επίσης εκτίθεται και Η Άγια Δεξιά Χειρ του πρώτου βασιλιά της Ουγγαρίας, Άγιου Στέφανου.

Την ουγγρική κουζίνα και την κουλτούρα του καφέ μπορείτε να δείτε και να δοκιμάσετε σε πολλά μέρη, όπως τα Καφέ Ζερμπώ, Százéves, Biarritz, Fortuna, Alabárdos, Arany Szarvas, Kárpátia και τα παγκοσμίου φήμης εστιατόρια Mátyás-pince και μπυραρίες.

Ρωμαϊκά αντικείμενα υπάρχουν στο Μουσείο του Ακουίνκουμ και ιστορικά έπιπλα στο Μουσείο του Κάστρου Νάγκυτετενυ, μόλις 2 από τα 223 μουσεία της Βουδαπέστης. Ένα άλλο ιστορικό μουσείο είναι το Σπίτι του Τρόμου, που φιλοξενείται στο κτίριο που ήταν ο χώρος του Αρχηγείου των Ναζί. Ο Λόφος του Κάστρου, τα αναχώματα του Ποταμού Δούναβη και το σύνολο της λεωφόρου Αντρασυ έχουν αναγνωριστεί επίσημα ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ο Λόφος του Κάστρου και ο ομώνυμος Δήμος: υπάρχουν εδώ τρεις εκκλησίες, έξι μουσεία και μια σειρά από ενδιαφέροντα κτίρια, δρόμους και πλατείες. Τα πρώην Βασιλικά Ανάκτορα είναι ένα από τα σύμβολα της Ουγγαρίας - και υπήρξε σκηνή μαχών και πολέμων από τον 13ο αιώνα. Σήμερα στεγάζει δύο εντυπωσιακά μουσεία και την Εθνική Βιβλιοθήκη Σέτσενι. Το γειτονικό Μέγαρο Σάντορ περιέχει τα γραφεία και την επίσημη κατοικία του Προέδρου της Ουγγαρίας. Η επτακοσίων ετών Εκκλησία του Αγίου Ματθία είναι ένα από τα κοσμήματα της Βουδαπέστης, σε νεογοτθικό στιλ, διακοσμημένη με χρωματιστά βότσαλα και κομψές κορυφές. Δίπλα της είναι ένα άγαλμα έφιππου του πρώτου βασιλιά της Ουγγαρίας, του Βασιλιά Αγίου Στεφάνου, και πίσω από αυτό ο Προμαχώνας του Ψαρά, που χτίστηκε το 1905 από τον αρχιτέκτονα Φρίγκυες Σούλεκ. Ο Προμαχώνας του Ψαρά οφείλει το όνομά του στην ομώνυμη συντεχνία που κατά τον Μεσαίωνα ήταν υπεύθυνη για την υπεράσπιση αυτού του τμήματος των επάλξεων, από όπου ανοίγει μια πανοραμική θέα ολόκληρης της πόλης. Αγάλματα του Τούρουλ, του μυθικού πουλιού-φύλακα της Ουγγαρίας, βρίσκονται τόσο στον Δήμο του Κάστρου όσο και στον Δωδέκατο Δήμο.

Το εσωτερικό του Καφέ Ζερμπώ

Στην Πέστη αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό αξιοθέατο είναι η λεωφόρος Αντρασυ. Αυτή η Λεωφόρος είναι ένας κομψός πλαισιωμένος με δένδρα δρόμος μήκους 2,5 χιλιομέτρων που καλύπτει την απόσταση από την πλατεία Ντέακ Φέρεντς ως την Πλατεία Ηρώων. Σε αυτή τη Λεωφόρο δεσπόζουν πολλά σημαντικά αξιοθέατα. Είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Μέχρι την πλατεία Κόνταλυ και το Οκτογκον (Oktogon) οι δύο πλευρές της πλαισιώνονται από μεγάλα καταστήματα και πολυκατοικίες. Από εκεί ως την Πλατεία Ηρώων τα σπίτια είναι ανεξάρτητα και σαφώς μεγαλύτερα. Κάτω από τη λεωφόρο περνάει ο παλαιότερος Υπόγειος σιδηρόδρομος της ηπειρωτικής Ευρώπης, οι περισσότεροι από τους σταθμούς του οποίου διατηρούν την αρχική τους εμφάνιση. Στην Πλατεία των Ηρώων δεσπόζει το Μνημείο της Χιλιετηρίδας, με μπροστά του τον Τάφο του Άγνωστου Στρατιώτη. Στα πλάγια βρίσκεται το Μουσείο Καλών Τεχνών και το Μέγαρο Τέχνης της Βουδαπέστης και πίσω από το City Park ανοίγει, με το Κάστρο Βάϊνταχουνιαντ. Ένα από τα κοσμήματα της λεωφόρου Αντρασυ είναι η Ουγγρική Κρατική Όπερα. Το Πάρκο Μνήμης, ένα θεματικό πάρκο με εντυπωσιακά αγάλματα της κομμουνιστικής εποχής, βρίσκεται λίγο έξω από το κέντρο της πόλης και είναι προσβάσιμο με τη δημόσια συγκοινωνία.

Η Καμίλα, Δούκισσα της Κορνουάλης, ο Πρίγκιπας Κάρολος και ο Αρχιραβίνος Ρόμπερτ Φρέλιχ στη Συναγωγή της Οδού Ντόχανυ, η μεγαλύτερη συναγωγή της Ευρώπης

Η Συναγωγή της Οδού Ντόχανυ είναι η μεγαλύτερη συναγωγή της Ευρώπης και η δεύτερη εν λειτουργία μεγαλύτερη συναγωγή στον κόσμο. Η συναγωγή βρίσκεται στην εβραϊκή συνοικία και καταλαμβάνει αρκετά τετράγωνα της κεντρικής Βουδαπέστης και περιβάλλεται από τις οδούς Κίραλυ, Βέσελενι, Μεγάλη Λεωφόρο και Μπάιτσι Ζίλινσκυ. Κατασκευάστηκε σε νεομαυριτανικό ρυθμό το 1859 και έχει χωρητικότητα 3.000 ατόμων. Δίπλα της είναι ένα γλυπτό που αναπαριστά ένα δέντρο ιτιάς από χάλυβα για να τιμήσει τους Ούγγρους-θύματα του Ολοκαυτώματος.

Στην πόλη είναι επίσης τα μεγαλύτερα ιαματικά λουτρά της Ευρώπης (Széchenyi gyógyfürdő) και τρίτο μεγαλύτερο ανάλογο κτίριο στον κόσμο, κάποτε το μεγαλύτερο. Άλλα αξιοθέατα είναι οι γέφυρες της πρωτεύουσας. Επτά γέφυρες επιτρέπουν τη διέλευση πάνω από τον Δούναβη και από βορρά προς νότο είναι: η γέφυρα Árpád (χτίστηκε το 1950 στα βόρεια του νησιού της Μαργαρίτας). η Γέφυρα της Μαργαρίτας (χτίστηκε το 1901, καταστράφηκε κατά τoν B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από μια έκρηξη και στη συνέχεια ξαναχτίστηκε το 1948), η Γέφυρα των Αλυσίδων (χτίστηκε το 1849, καταστράφηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ξαναχτίστηκε το 1949), η Γέφυρα της Ελισάβετ (ολοκληρώθηκε το 1903 αφιερωμένη στη δολοφονημένη Βασίλισσα Ελισάβετ, καταστράφηκε από τους Γερμανούς κατά τον πόλεμο και αντικαταστάθηκε με νέα γέφυρα το 1964), η Γέφυρα της Ελευθερίας (άνοιξε το 1896 και ξαναχτίστηκε το 1989 σε στιλ αρ νουβό), η Γέφυρα Πέτεφι (ολοκληρώθηκε το 1937, καταστράφηκε κατά τον πόλεμο και ξαναχτίστηκε το 1952), η Γέφυρα Ράκοτσι (ολοκληρώθηκε το 1995). Πιο αξιοσημείωτες για την ομορφιά τους είναι η Γέφυρα της Μαργαρίτας, η Γέφυρα των Αλυσίδων και η Γέφυρα της Ελευθερίας. Η μεγαλύτερη πανοραμική φωτογραφία στον κόσμο δημιουργήθηκε στη Βουδαπέστη το 2010.

Οι τουρίστες που επισκέπτονται τη Βουδαπέστη μπορούν να λάβουν δωρεάν χάρτες και πληροφορίες από το μη κερδοσκοπικό Φεστιβάλ της και το Κέντρο Τουρισμού της Βουδαπέστης στα κέντρα πληροφοριών του. Αυτά διαθέτουν επίσης την Κάρτα της Βουδαπέστης που επιτρέπει δωρεάν δημόσια συγκοινωνία και εκπτώσεις για πολλά μουσεία, εστιατόρια και άλλα σημεία ενδιαφέροντος. Διατίθενται κάρτες για διάρκεια 24-, 48- ή 72-ωρών. Η πόλη είναι επίσης γνωστή για τα μπαρ της τόσο της ημέρας όσο και της νύχτας.

Πλατείες

Η στήλη της Αγίας Τριάδας στην ομώνυμη πλατεία, στον Λόφο του Κάστρου της Βούδας

Στη Βουδαπέστη υπάρχουν πολλές μικρότερες και μεγαλύτερες πλατείες, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι πλατείες Ηρώων, Κόσουτ, Ελευθερίας, Αγίου Στεφάνου, Φέρεντς Ντέακ, Βέρεσμαρτυ, Ερζεμπετ, Αγίου Γεωργίου και Σέτσενι Ιστβαν. Η Πλατεία Ηρώων στο τέλος της Λεωφόρου Αντρασυ είναι η μεγαλύτερη και σημαντικότερη πλατεία της πρωτεύουσας, με το Μνημείο της Χιλιετηρίδας στο κέντρο της και το Μουσείο Καλών Τεχνών και το Μέγαρο Τέχνης. Η Πλατεία Κόσουτ είναι ένας συμβολικός τόπος της Ουγγρικής πολιτείας, με το κτίριο του Ουγγρικού Κοινοβουλίου, το Δικαστικό Μέγαρο και το Υπουργείο Γεωργίας. Η πλατεία Ελευθερίας βρίσκεται στην περιοχή Μπέλβαρος-Λίποτβαρος (Εσωτερική Πόλη), μια από τις πιο όμορφες πλατείες της Βουδαπέστης. Υπάρχουν κτίρια όπως η Εθνική Τράπεζα της Ουγγαρίας, η Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών, το Μέγαρο του Χρηματιστηρίου, καθώς και πολλά αγάλματα και μνημεία όπως το Σοβιετικό Πολεμικό Μνημείο, το Άγαλμα του Ρόναλντ Ρήγκαν ή το αμφιλεγόμενο Μνημείο για τα θύματα της Γερμανικής κατοχής. Στην πλατεία του Αγίου Στεφάνου βρίσκεται η Βασιλική του Αγίου Στεφάνου, η πλατεία συνδέεται με έναν πεζόδρομο, την οδό Ζρίνι, με την πλατεία Σέτσενι Ιστβαν στη βάση της Γέφυρας των Αλυσίδων. Εδώ βρίσκονται επίσης η Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών και το Μέγαρο Γκρέσαμ και το Υπουργείο Εσωτερικών. Η Πλατεία Ντέακ Φέρεντς είναι μια κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, ένας σημαντικός κόμβος μεταφορών, όπου συναντιούνται τρεις γραμμές μετρό της Βουδαπέστης. Εδώ είναι η παλαιότερη και πιο γνωστή Ευαγγελική (Λουθηρανική) Εκκλησία της Βουδαπέστης. Η Πλατεία Βέρεσμαρτυ βρίσκεται στην περιοχή Μπέλβαρος-Λίποτβαρος (Εσωτερική Πόλη) πίσω από το Βίγκαντο της Πέστης ως ένα από τα τελικά σημεία της οδού Βάτσι. Εδώ είναι το Ζαχαροπλαστείο Ζερμπώ και στην πλατεία πραγματοποιείται η ετήσια Χριστουγεννιάτικη Έκθεση καθώς και η Εβδομάδα Γιορτής Βιβλίου.

Πάρκα και κήποι

Το παγοδρόμιο City Park που βρίσκεται στο Δημοτικό Πάρκο, στο βάθος το Κάστρο Βάινταχουνιαντ

Η Βουδαπέστη διαθέτει πολλά δημοτικά πάρκα και τα περισσότερα έχουν παιδικές χαρές για παιδιά και εποχιακές δραστηριότητες, όπως πατινάζ τον χειμώνα και βαρκάδα το καλοκαίρι. Η πρόσβαση από το κέντρο της πόλης είναι γρήγορη και εύκολη με τη Millennium Underground γραμμή του μετρό. Η Βουδαπέστη διαθέτει ένα περίπλοκο σύστημα πάρκων, που διαχειρίζεται η Budapest City Gardening Ltd.. Η αφθονία πράσινου που προσφέρουν από τα πάρκα της Βουδαπέστης αυξάνεται περαιτέρω από ένα δίκτυο ανοιχτών χώρων που περιέχουν δάση, ρέματα και λίμνες, που προστατεύονται ως φυσικές περιοχές, που δεν βρίσκονται πολύ μακριά από το κέντρο της πόλης, συμπεριλαμβανομένου του Ζωολογικού Κήπου της Βουδαπέστης και του Βοτανικού Κήπου 1866) στο Δημοτικό Πάρκο. Τα πιο αξιοσημείωτα και δημοφιλή πάρκα στη Βουδαπέστη είναι το Δημοτικό Πάρκο που ιδρύθηκε το 1751 (302 στρέμματα) μαζί με τη Λεωφόρο Αντρασυ, το Νησί της Μαργαρίτας στον Δούναβη (238 στρέμματα), το Λαϊκό Πάρκο, η Παραλία Ρόμαϊ και το Φράγμα Κοπάσι.

Οι Λόφοι της Βούδας προσφέρουν επίσης μια ποικιλία υπαίθριων δραστηριοτήτων και θέας. Ένα μέρος που συχνάζουν οι ντόπιοι είναι η Nόρμαφα, προσφέροντας δραστηριότητες για όλες τις εποχές. Με μια μέτρια πίστα σκι χρησιμοποιείται επίσης από σκιέρ και χιονοδρόμους - αν υπάρχει αρκετή χιονόπτωση τον χειμώνα.

Νησιά

Πάρκο στο Νησί της Μαργαρίτας

Από αέρος πανόραμα με το Νησί της Μαργαρίτας

Στον Δούναβη βρίσκονται πολλά νησιά της Βουδαπέστης:

• Το Νησί της Μαργαρίτας (ουγγρικά: Margit-sziget‎‎) είναι ένα νησί μήκους 2,5 χλμ. και έκτασης 0,965 τετρ. χιλ.. Το νησί αποτελείται κυρίως από ένα πάρκο και είναι ένας δημοφιλής χώρος αναψυχής για τουρίστες και ντόπιους. Βρίσκεται ανάμεσα στις Γέφυρες Μαργαρίτας (νότια) και Αρπαντ (βόρεια). Κλαμπ χορού, πισίνες, υδάτινο πάρκο, αθλητικά κέντρα γυμναστικής, πίστες για ποδήλατα και τρέξιμο βρίσκονται σε όλο το νησί. Κατά τη διάρκεια της ημέρας το νησί καταλαμβάνεται από ανθρώπους που κάνουν σπορ ή απλά ξεκουράζονται. Το καλοκαίρι (γενικά τα σαββατοκύριακα) οι περισσότεροι νέοι πηγαίνουν στο νησί τη νύχτα για πάρτι ή για να αναδημιουργήσουν με ένα μπουκάλι αλκοόλ σε ένα παγκάκι ή στο γρασίδι (αυτή η μορφή διασκέδασης μερικές φορές αναφέρεται ως πάρτι πάγκου).
• Το Νησί Τσέπελ (ουγγρικά: Csepel-sziget‎‎) είναι το μεγαλύτερο νησί του ποταμού Δούναβη στην Ουγγαρία. Έχει μήκος 48 χλμ., το πλάτος του είναι 6 έως 8 χλμ. και η έκτασή του είναι 257 τ.χλμ. Ωστόσο μόνο το βόρειο άκρο του νησιού βρίσκεται εντός των ορίων της πόλης.
• Το Νησί Χάγιογκιαρι(ουγγρικά: Hajógyári-sziget‎‎), επίσης γνωστό ως νησί Ομπουντα (ουγγρικά: Óbudai-sziget‎‎), είναι ένα τεχνητό νησί που βρίσκεται στον Τρίτο Δήμο. Αυτό το νησί φιλοξενεί πολλές δραστηριότητες όπως: υδάτινο σκι, τζετ σκι κατά τη διάρκεια της ημέρας και χορού σε νάιτ κλαμπ κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό είναι το νησί όπου πραγματοποιείται το περίφημο Φεστιβάλ Σίγκετ, που φιλοξενεί εκατοντάδες παραστάσεις ετησίως και περίπου 400.000 επισκέπτες. Πολλά οικοδομικά έργα πραγματοποιούνται για να κάνουν αυτό το νησί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ψυχαγωγίας της Ευρώπης. Το σχέδιο είναι η κατασκευή πολυκατοικιών, ξενοδοχείων, καζίνο και μαρίνας.
• Το Νησί Mόλναρ (ουγγρικά: Molnár-sziget‎‎) είναι ένα νησί στο κανάλι του Δούναβη που διαχωρίζει το νησί Τσέπελ από την ανατολική όχθη του ποταμού.

Τα νησιά Πάλοταϊ, Νεπ και Χάρος υπήρχαν στο παρελθόν στην πόλη, αλλά έχουν ενωθεί με την ηπειρωτική χώρα.

Το Ρόκνσεγκ (ουγγρικά: Ínség-szikla‎‎) είναι ένας ύφαλος στον Δούναβη κοντά στην ακτή κάτω από τον Λόφο Γκέλερτ. Ξεπροβάλλει σε περιόδους ξηρασίας μόνο όταν η στάθμη του ποταμού είναι πολύ χαμηλή.

Ακριβώς έξω από το όριο της πόλης στα βόρεια βρίσκεται το μεγάλο Νησί Σέντεντρε (ουγγρικά: Szentendrei-sziget‎‎) και το πολύ μικρότερο νησί Λούπα (ουγγρικά: Lupa-sziget‎‎).

Λουτρά

Τα ιαματικά λουτρά Σέτσνι στο Δημοτικό Πάρκο

Ένας από τους λόγους που οι Ρωμαίοι αποίκησαν για πρώτη φορά την περιοχή στα δυτικά του ποταμού Δούναβη και ίδρυσαν την περιφερειακή τους πρωτεύουσα στο Ακουίνκουμ (σήμερα τμήμα της ομπουντα, στη βόρεια Βουδαπέστη) είναι ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν και να απολαύσουν τις ιαματικές πηγές. Υπάρχουν ακόμη ερείπια που είναι ορατά σήμερα από τα τεράστια λουτρά που χτίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Τα νέα λουτρά που κατασκευάστηκαν κατά την Τουρκική περίοδο (1541–1686) εξυπηρετούσαν τόσο το μπάνιο όσο και ιατρικούς σκοπούς και μερικά από αυτά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα.

Η Βουδαπέστη απέκτησε τη φήμη της ως πόλη των ιαματικών λουτρών τη δεκαετία του 1920, μετά την πρώτη συνειδητοποίηση του οικονομικού δυναμικού των ιαματικών νερών στο να προσελκύει επισκέπτες. Πράγματι το 1934 η Βουδαπέστη χαρακτηρίστηκε επίσημα ως "Πόλη των Σπα". Σήμερα στα λουτρά συχνάζει κυρίως η παλαιότερη γενιά, καθώς, με εξαίρεση τις υδροντισκοτέκ "Magic Bath" και "Cinetrip", οι νέοι τείνουν να προτιμούν τις υπαίθριες πισίνες, που είναι ανοιχτές το καλοκαίρι.

Η κατασκευή των Λουτρών Κίραλυ ξεκίνησε το 1565 και το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών εγκαταστάσεων χρονολογείται από την Τουρκική περίοδο, συμπεριλαμβανομένης κυρίως της εξαιρετικής πισίνας με τρούλο.

Τα Λουτρά Ρούντας βρίσκονται σε κεντρική τοποθεσία - στη στενή λωρίδα γης μεταξύ του Λόφου Γκέλερτ και του Ποταμού Δούναβη - ένα εξαιρετικό παράδειγμα αρχιτεκτονικής που χρονολογείται από την Τουρκική περίοδο. Το κεντρικό χαρακτηριστικό είναι μια οκταγωνική πισίνα πάνω από την οποία λάμπει φως από τρούλο διαμέτρου 10 μέτρων, υποστηριζόμενο από οκτώ πυλώνες.

Τα Λουτρά και το Ξενοδοχείο Γκέλερτ χτίστηκαν το 1918, παρόλο που υπήρχαν κάποτε τούρκικα λουτρά στην περιοχή και κατά τον Μεσαίωνα ένα νοσοκομείο. Το 1927 τα Λουτρά επεκτάθηκαν για να συμπεριλάβουν την πισίνα με κύματα και το λουτρό με φυσσαλίδες προστέθηκε το 1934. Το καλά διατηρημένο αρ νουβό εσωτερικό περιλαμβάνει πολύχρωμα ψηφιδωτά, μαρμάρινες κολώνες, βιτρό παράθυρα και αγάλματα.

Τα Λουτρά Λούκατς βρίσκονται επίσης στη Βούδα και είναι επίσης Τουρκικής προέλευσης, αν και αναβίωσαν μόνο στα τέλη του 19ου αιώνα. Τότε επίσης ιδρύθηκε το κέντρο σπα και θεραπείας. Υπάρχει ακόμη εκεί κάτι από ατμόσφαιρα fin-de-siècle (τέλους του 19ου αιώνα) και γύρω από την εσωτερική αυλή υπάρχουν μαρμάρινες πινακίδες που μνημονεύουν τις ευχαριστίες των θαμώνων που θεραπεύτηκαν εκεί. Από τη δεκαετία του 1950 θεωρείται κέντρο διανοούμενων και καλλιτεχνών.

Τα Λουτρά Σέτσενι είναι ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα λουτρών σε όλη την Ευρώπη και τα μόνα "παλιά" ιαματικά λουτρά που βρίσκονται στην πλευρά της Πέστης της πόλης. Τα εσωτερικά ιαματικά λουτρά χρονολογούνται από το 1913 και οι εξωτερικές πισίνες από το 1927. Υπάρχει εκεί μια ατμόσφαιρα μεγαλείου με τις φωτεινές, μεγαλύτερες πισίνες που προσομοιάζουν με τα ρωμαϊκά λουτρά, τους μικρότερους λουτήρες που θυμίζουν την κουλτούρα λουτρών των Ελλήνων και τις σάουνες και τις πισίνες καταδύσεων, δανεισμένες από παραδόσεις προερχόμενες από τη βόρεια Ευρώπη. Οι τρεις εξωτερικές πισίνες (μία εκ των οποίων είναι μια πισίνα διασκέδασης) είναι ανοιχτές όλο τον χρόνο, συμπεριλαμβανομένου του χειμώνα. Σε εσωτερικούς χώρους υπάρχουν πάνω από δέκα ξεχωριστές πισίνες και διατίθεται επίσης πλήθος ιατρικών θεραπειών. Τα Λουτρά Σέτσενι είναι χτισμένα σε σύγχρονο αναγεννησιακό ρυθμό.

Νυχτερινό πανόραμα του Λόφου Γκέλερτ με το φωτισμένο Κάστρο της Βούδας, την Εκκλησία του Ματθία, τη Γέφυρα των Αλυσίδων του Δούναβη, το Κοινοβούλιο, την Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών, τη Βασιλική του Αγίου Στεφάνου, το Μάτι της Βουδαπέστης (Ρόδα Λούνα Παρκ) και το Μέγαρο Συναυλιών Βίγκαντο

Υποδομές και μεταφορές

Αεροπορικές

Το σαλόνι αφίξεων και αναχωρήσεων του Διεθνούς Αεροδρομίου της Βουδαπέστης μεταξύ των τερματικών 2Α και 2Β, με το όνομα SkyCourt

Η Βουδαπέστη εξυπηρετείται από το Διεθνές Αεροδρόμιο Φέρεντς Λιστ της Βουδαπέστης (BUD) (που πήρε το όνομά του από τον Φραντς Λιστ, τον σπουδαίο Ούγγρο συνθέτη), ένα από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που βρίσκεται 16 χιλιόμετρα ανατολικά-νοτιοανατολικά του κέντρου της πόλης, στον Δήμο XVIII. Το αεροδρόμιο προσφέρει διεθνείς συνδέσεις μεταξύ όλων των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, καθώς και προς τη Βόρεια Αμερική, την Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Ως το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ουγγαρίας χειρίζεται σχεδόν το σύνολο της εναέριας κυκλοφορίας της χώρας. Διαχειρίστηκε περίπου 250 προγραμματισμένες πτήσεις καθημερινά το 2013 και ένα ολοένα αυξανόμενο αριθμό πτήσεων τσάρτερ. Το Λονδίνο, οι Βρυξέλλες, η Φραγκφούρτη, το Μόναχο, το Παρίσι και το Άμστερνταμ είναι οι πιο πολυσύχναστες διεθνείς συνδέσεις, ενώ το Τορόντο, το Μόντρεαλ, το Ντουμπάι, η Ντόχα και το Αλικάντε είναι οι λιγότερο. Σήμερα το αεροδρόμιο λειτουργεί ως βάση των Ryanair, Wizz Air, Budapest Aircraft Service, CityLine Hungary, Farnair Hungary Travel Service Hungary κ.ά. Το αεροδρόμιο είναι προσβάσιμο με τη δημόσια συγκοινωνία από το κέντρο της πόλης με τη γραμμή 3 του μετρό και στη συνέχεια με το λεωφορείο του αεροδρομίου 200Ε.

Στο πλαίσιο ενός στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης έχουν δαπανηθεί 561 εκατομμύρια ευρώ για την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό της υποδομής του αεροδρομίου έως τον Δεκέμβριο του 2012. Οι περισσότερες από αυτές τις βελτιώσεις έχουν ήδη ολοκληρωθεί, σε εκκρεμότητα είναι η νέα περιοχή φορτίου και οι νέες προβλήτες για τον τερματικό σταθμό 2Α και 2Β, αλλά η ανάπτυξή τους θα ξεκινήσει αμέσως, όταν η κίνηση του αεροδρομίου θα φτάσει στο απαιτούμενο επίπεδο. Το SkyCourt είναι το νεότερο, υπερσύγχρονο κτίριο μεταξύ των τερματικών 2Α και 2Β με 5 επίπεδα. Οι έλεγχοι ασφαλείας των επιβατών μετακινήθηκαν εδώ μαζί με νέους ταξινομητές αποσκευών και τα νέα μπίζνες σαλόνια των Malév και SkyTeam, καθώς και το πρώτο MasterCard σαλόνι στην Ευρώπη.

Δημόσιες μεταφορές

Δίκτυο μετρό στην πόλη και τα προάστια της Βουδαπέστης

Η Πράσινη Γραμμή 4, μια γραμμή του μετρό χωρίς οδηγό με σύστημα PIDS σε πραγματικό χρόνο στην Πλατεία Κάλβιν, σταθμό μετεπιβίβασης στην Μπλε Γραμμή 3

Τράμ CAF στη Γραμμή 17, στην Πλατεία Σελ Κάλμαν

Η δημόσια συγκοινωνία στη Βουδαπέστη παρέχεται από το Κέντρο Μεταφορών της Βουδαπέστης (BKK, Budapesti Közlekedési Központ), μια από τις μεγαλύτερες υπηρεσίες μεταφορών στην Ευρώπη. Η BKK λειτουργεί 4 γραμμές μετρό (συμπεριλαμβανομένης της ιστορικής γραμμής 1, του παλαιότερου υπόγειου σιδηροδρόμου στην ηπειρωτική Ευρώπη), 5 προαστιακές γραμμές, 33 γραμμές τραμ, 15 γραμμές τρόλεϊ, 264 γραμμές λεωφορείων (συμπεριλαμβανομένων 40 νυχτερινών διαδρομών), 4 υπηρεσίες σκαφών και το BuBi, ένα έξυπνο δίκτυο κοινής χρήσης ποδηλάτων. Κατά μέσο όρο τις καθημερινές οι γραμμές της BKK μεταφέρουν 3,9 εκατομμύρια επιβάτες. Το 2014 το 65% της επιβατικής κίνησης στη Βουδαπέστη ήταν με τις δημόσιες συγκοινωνίες και το 35% με ιδιωτικό αυτοκίνητο. Ο στόχος είναι 80% –20% έως το 2030 σύμφωνα με τη στρατηγική της BKK.

Η ανάπτυξη σύνθετου ευφυούς συστήματος μεταφοράς στην πόλη προχωρά. Η εφαρμογή έξυπνων φωτεινών σηματοδοτών είναι ευρέως διαδεδομένη, ελέγχονται από GPS και υπολογιστή και δίνουν προτεραιότητα στα οχήματα δημόσιων συγκοινωνιών που συνδέονται με το GPS αυτόματα, καθώς και η κίνηση μετριέται και αναλύεται στους δρόμους και οι οδηγοί αυτοκινήτων ενημερώνονται για τον αναμενόμενο χρόνο ταξιδιού και την κυκλοφορία από έξυπνες οθόνες (έργο EasyWay). Οι χρήστες των δημόσιων συγκοινωνιών ενημερώνονται αμέσως για τυχόν αλλαγές στις δημόσιες συγκοινωνίες στο διαδίκτυο, σε smartphone και σε οθόνες PIDS, καθώς και οι οδηγοί αυτοκινήτων μπορούν να παρακολουθούν τις αλλαγές στη διαχείριση της κυκλοφορίας και της οδικής κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο σε απευθείας σύνδεση και σε smartphone μέσω των πληροφοριών της BKK. Επίσης όλα τα οχήματα μπορούν να παρακολουθούνται σε απευθείας σύνδεση και σε smartphone σε πραγματικό χρόνο σε όλη την πόλη με το σύστημα Futár PIDS, ενώ η συνεχής εισαγωγή ολοκληρωμένου συστήματος ηλεκτρονικών εισιτηρίων θα βοηθήσει στη μέτρηση του αριθμού των επιβατών σε κάθε γραμμή και τον ευφυή έλεγχο της συχνότητας των υπηρεσιών.

Η ανάπτυξη του Futár, του συστήματος πληροφοριών επιβατών σε πραγματικό χρόνο σε ολόκληρη την πόλη και του προγραμματιστή διαδρομών σε πραγματικό χρόνο έχει ήδη ολοκληρωθεί και τώρα όλα τα οχήματα των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι συνδεδεμένα μέσω δορυφορικού συστήματος. Οι πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ διατίθενται τόσο για τους χειριστές στην αίθουσα ελέγχου όσο και για όλους τους επιβάτες σε όλες τις στάσεις σε smartphone και σε οθόνες δρόμου της πόλης. Η εφαρμογή αυτόματης συλλογής ναύλων τελευταίας γενιάς και συστήματος ηλεκτρονικών εισιτηρίων με συμβατότητα NFC και επαναχρησιμοποιήσιμες ανέπαφες έξυπνες κάρτες για πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών σε διαδικτυακά και offline συστήματα στη Βουδαπέστη ξεκίνησε το 2014, το έργο υλοποιείται και λειτουργεί από τον χειριστή Octopus card του Χονγκ Κονγκ από κοινού με μια από τις κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτρονικών εισιτηρίων και αυτόματης συλλογής ναύλων, τη Scheidt & Bachmann. Η ανάπτυξη 300 νέων ανέπαφων ψηφιακών μηχανημάτων πώλησης εισιτηρίων θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2014 σε εναρμόνιση με το σύστημα ηλεκτρονικών εισιτηρίων.

Ένα Volvo 7900A Hybrid στη Βουδαπέστη στη Γραμμή 5 της BKK

Οι γραμμές τραμ 4 και 6 είναι οι πιο πολυσύχναστες γραμμές τραμ στον κόσμο, με ένα από τα μεγαλύτερα τραμ του κόσμου (Siemens Combino μήκους 54 μέτρων) με δρομολόγια ανά 2-3 λεπτά την ώρα αιχμής και 4-5 λεπτά εκτός αιχμής. Οι καθημερινές υπηρεσίες είναι συνήθως από τις 4 π.μ. μέχρι τις 11 μ.μ. έως 0:30. Ο Ουγγρικός Κρατικός Σιδηρόδρομος διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο σιδηροδρομικών μεταφορών, των οποίων η σημασία στην προαστιακή κυκλοφορία επιβατών είναι σημαντική, αλλά για διαδρομές εντός της πόλης είναι περιορισμένη. Συντονιστής των δημόσιων μεταφορών στη Βουδαπέστη είναι το Δημοτικό Κέντρο Μεταφορών της Βουδαπέστης (Budapesti Közlekedési Központ - BKK), που είναι υπεύθυνο για τον προγραμματισμό και την οργάνωση δικτύων και υπηρεσιών, τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη αρχών τιμολόγησης, τα λειτουργικά συστήματα ελέγχου και παρακολούθησης, τον καθορισμό και την παρακολούθηση των επιπέδων εξυπηρέτησης που σχετίζονται με τις δημόσιες μεταφορές, την παρακολούθηση της εξυπηρέτησης πελατών, την πώληση και παρακολούθηση εισιτηρίων, την παρακολούθηση ολοκληρωμένων ενεργειών πληροφόρησης επιβατών, τον ενοποιημένο έλεγχο της κυκλοφορίας στη Βουδαπέστη των δημόσιων συγκοινωνιών, την παρακολούθηση που σχετίζεται με την πλοήγηση στον ποταμό, καθώς και τη διαχείριση των δρόμων της Βουδαπέστης, τους σταθμούς ταξί, τον ενοποιημένο έλεγχο της ανάπτυξης της κυκλοφορίας ποδηλάτων στην πρωτεύουσα, την προετοιμασία στρατηγικής στάθμευσης και την ανάπτυξη μιας επιχειρησιακής ιδέας, την προετοιμασία της διαχείρισης της οδικής κυκλοφορίας, την ανάπτυξη ενός βέλτιστου συστήματος διαχείρισης της κυκλοφορίας, την οργάνωση και συντονισμό της ανακατασκευής δρόμων και περισσότερο, εν συντομία, ό, τι σχετίζεται με τις μεταφορές στην πόλη.

Δρόμοι και σιδηρόδρομοι

Η Γέφυρα Mέγκυερι στον περιφερειακό αυτοκινητόδρομο Μ0 γύρω από τη Βουδαπέστη

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Kέλετι (Ανατολική Κεντρική Βουδαπέστη)

Η Βουδαπέστη είναι ο πιο σημαντικός οδικός τερματικός σταθμός της Ουγγαρίας, όλοι οι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι και οι σιδηρόδρομοι καταλήγουν στα όρια της πόλης. Το οδικό σύστημα της πόλης έχει σχεδιαστεί με παρόμοιο τρόπο με αυτό του Παρισιού, με αρκετούς περιφερειακούς δρόμους και λεωφόρους που εξακτινώνονται από το κέντρο. Ο περιφερειακός δρόμος M0 γύρω από τη Βουδαπέστη έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, με μόνο ένα τμήμα να λείπει στη δυτική πλευρά λόγω τοπικών διαφορών. Ο περιφερειακός δρόμος έχει μήκος 80 χιλιόμετρα και μόλις τελειώσει θα έχει μήκος 107 χιλιόμετρα αυτοκινητόδρομου.

Η πόλη είναι ένας ζωτικός κόμβος κυκλοφορίας επειδή όλοι οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί δρόμοι και οι ευρωπαϊκές σιδηροδρομικές γραμμές οδηγούν στη Βουδαπέστη. Ο Δούναβης ήταν και εξακολουθεί να είναι σήμερα ένας σημαντικός υδάτινος δρόμος και αυτή η περιοχή στο κέντρο της Καρπάθιας λεκάνης βρίσκεται στα σταυροδρόμια των εμπορικών οδών. Υπάρχουν τρεις κύριοι σιδηροδρομικοί σταθμοί στη Βουδαπέστη, ο Kέλετι (Ανατολικός), ο Nύουγκατι (Δυτικός) και ο Ντέλι (Νότιος), που εξυπηρετούν τόσο εσωτερικές όσο και διεθνείς σιδηροδρομικές υπηρεσίες. Η Βουδαπέστη είναι μια από τις κύριες στάσεις της γραμμής της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Υπάρχει επίσης μια προαστιακή σιδηροδρομική υπηρεσία μέσα και γύρω από τη Βουδαπέστη, τρεις γραμμές της οποίας λειτουργούν με το όνομα HÉV.

Λιμάνια, ναυσιπλοοία και άλλα

Ο ποταμός Δούναβης διασχίζει τη Βουδαπέστη στη ροή του από τη Γερμανία προς τη Μαύρη Θάλασσα. Ο ποταμός είναι εύκολα πλωτός και έτσι η Βουδαπέστη είχε από το παρελθόν ένα σημαντικό εμπορικό λιμάνι στον Δήμο Τσέπελ και επίσης στον Δήμο Nέα Πέστη. Η πλευρά της Πέστης είναι επίσης διάσημη λιμενική περιοχή με διεθνή λιμάνια μεταφοράς φορτίων και επιβατηγών πλοίων. Τους καλοκαιρινούς μήνες λειτουργεί στον Δούναβη μια προγραμματισμένη υπηρεσία ιπτάμενων δελφινιών, που συνδέει την πόλη με τη Βιέννη.

Το BKK (μέσω του φορέα εκμετάλλευσης BKV) παρέχει επίσης στις δημόσιες συγκοινωνίες υπηρεσία σκαφών εντός των συνόρων της πόλης. Δύο διαδρομές, με την ένδειξη D11 και D12, συνδέουν τις δύο όχθες με το Νησί της Μαργαρίτας και το Νησί Ομπουντα, από το Ρόμαϊφίρντε (πλευρά της Βούδας, βόρεια προς το Νησί Ομπουντα) ή τη γέφυρα Αρπαντ (πλευρά της Πέστης) με τη γέφυρα Ράκοτσι, με συνολικά 18 στάσεις, ενώ η διαδρομή D2 κυκλοφορεί στο κέντρο της πόλης. [208] Η γραμμή D14 είναι μια υπηρεσία πορθμείων, που συνδέει το Κίραλιερντε στο Νησί Τσέπελ με το νησί Mόλναρ στην πλευρά της Πέστης, νότια με το κέντρο της πόλης. Επιπλέον αρκετές εταιρείες παρέχουν εκδρομές με σκάφος στα αξιοθέατα και επίσης ένα αμφίβιο όχημα (λεωφορείο και σκάφος) λειτουργεί συνεχώς.

Η ποιότητα του νερού στα λιμάνια της Βουδαπέστης βελτιώθηκε θαματικά τα τελευταία χρόνια και οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων ήδη το 2010 επεξεργάζονταν το 100% των παραγόμενων λυμάτων. Οι κάτοικοι της Βουδαπέστης κάνουν τακτικά καγιάκ, κανό, τζετ-σκι και ιστιοπλοοία στον Δούναβη, που έχει γίνεται όλο και περισσότερο σημαντικός χώρος αναψυχής για την πόλη.

Ειδικά οχήματα στη Βουδαπέστη, εκτός του μετρό, περιλαμβάνουν προαστιακά τρένα, τραμ και σκάφη. Υπάρχουν μερικά λιγότερο κοινά οχήματα στη Βουδαπέστη, όπως τα τρόλεϊ σε πολλές γραμμές της Πέστης, το Τελεφερίκ του Λόφου του Κάστρου μεταξύ της Γέφυρας των Αλυσίδων και του Κάστρου της Βούδας, τα ποδήλατα-αυτοκίνητα προς ενοικίαση στο Νησί της Μαργαρίτας, τα τσέρλιφτ, ο Οδοντωτός Σιδηρόδρομος της Βουδαπέστης και ο παιδικός σιδηρόδρομος. Τα τελευταία τρία κινούνται ανάμεσα στους λόφους της Βούδας.

Η έδρα της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών στη Βουδαπέστη, που ιδρύθηκε το 1825 από τον Κόμη Ιστβαν Σέτσενι

Πολιτισμός και σύγχρονη ζωή

Ο πολιτισμός της Βουδαπέστης αντικατοπτρίζεται στο μέγεθος και την ποικιλομορφία της. Τα περισσότερα πολιτιστικά κινήματα της Ουγγαρίας εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην πόλη. Η Βουδαπέστη είναι σημαντικό κέντρο μουσικής, κινηματογράφου, θέατρου, χορού και εικαστικών τεχνών. Οι καλλιτέχνες συρρέουν στην πόλη, καθώς η δημοτική κυβέρνηση χρηματοδοτεί τις τέχνες με επαρκείς οικονομικούς πόρους. Η Βουδαπέστη είναι η έδρα της ουγγρικής κοινότητας ΛΟΑΤ.

Η Βουδαπέστη ονομάστηκε "Πόλη του Ντιζάιν" τον Δεκέμβριο του 2015 και έκτοτε είναι μέλος του Δικτύου Δημιουργικών Πόλεων της UNESCO.

Μουσεία και γκαλερί

Δεξιόστροφα, από πάνω αριστερά: Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης, Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών, Αποψη του εσωτερικού του Μουσείου Ακοιίνκουμ, Γεωλογικό Μουσείο της Βουδαπέστης.

Η Βουδαπέστη είναι γεμάτη με μουσεία και γκαλερί. Η πόλη επαίρεται για 223 μουσεία και γκαλερί, που παρουσιάζουν πολλές τάσεις, δίπλα στις ουγγρικές και εκείνες του παγκόσμιου και του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της επιστήμης. Τα καλύτερα παραδείγματα μεταξύ αυτών είναι: το Εθνικό Μουσείο της Ουγγαρίας, η Εθνική Πινακοθήκη της Ουγγαρίας, το Μουσείο Καλών Τεχνών (όπου μπορεί κανείς να δει τους πίνακες Ούγγρων ζωγράφων, όπως ο Βικτώρ Βαζαρελί και ο Μίχαλυ Μούνκατσυ και μια μεγάλη συλλογή για ιταλικής, ολλανδικής, ισπανικής και βρετανικής τέχνης πριν από τον 19ο αιώνα και γαλλικής, βρετανικής, γερμανικής και αυστριακής τέχνης μετά τον 19ο αιώνα), το Σπίτι του Τρόμου, το Ιστορικό Μουσείο της Βουδαπέστης, το Μουσείο Ακοιίνκουμ, το Πάρκο Μνήμης, το Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών και η έκθεση σύγχρονης τέχνης στο Μέγαρο Τεχνών της Βουδαπέστης. Στη Βουδαπέστη υπάρχουν 837 μνημεία, που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών καλλιτεχνικών ρυθμών. Εξαιρετικά είναι τα κλασικά και μοναδικά Ουγγρικής Αρ Νουβό κτίρια.

Βιβλιοθήκες

Πολλές βιβλιοθήκες έχουν μοναδικές συλλογές στη Βουδαπέστη, όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη Σέτσενι, που διατηρεί ιστορικά κειμήλια από την εποχή πριν την τυπογραφία. Η Μητροπολιτική Βιβλιοθήκη Σάμπο Ερβιν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη γενική εκπαίδευση του πληθυσμού της πρωτεύουσας. Άλλες βιβλιοθήκες είναι η Βιβλιοθήκη της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ετβες, η Βιβλιοθήκη του Κοινοβουλίου, η Βιβλιοθήκη της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ουγγαρίας και η Εθνική Βιβλιοθήκη Ξένων Λογοτεχνιών.

Οπερα και θέατρα

Η Ουγγρική Κρατική Οπερα

Στη Βουδαπέστη υπάρχουν σαράντα θέατρα, επτά αίθουσες συναυλιών και μια όπερα. Υπαίθρια φεστιβάλ, συναυλίες και διαλέξεις εμπλουτίζουν την πολιτιστική προσφορά του καλοκαιριού και πραγματοποιούνται συχνά σε ιστορικά κτίρια. Οι μεγαλύτερες θεατρικές εγκαταστάσεις είναι η Οπερέτα της Βουδαπέστης και το Μουσικό Θέατρο, το Θέατρο Γιόζεφ Ατιλα, το Θέατρο Κάτον Γιόζεφ, το Θέατρο Μάντατς, η Ουγγρική Κρατική Όπερα, το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής Βίγκαντο, το Θέατρο Ράντνοτι Μίκλος, το Θέατρο Κωμωδίας και το Μέγαρο Τεχνών, γνωστό ως MUPA. Ο Χορός της Όπερας της Βουδαπέστης είναι μια ετήσια εκδήλωση της Ουγγρικής κοινωνίας που πραγματοποιείται στο κτίριο της Όπερας της Βουδαπέστης (Operaház) το τελευταίο Σάββατο της καρναβαλικής περιόδου, συνήθως στα τέλη Φεβρουαρίου.

Καζίνο

Υπάρχουν 11 καζίνο στην Ουγγαρία (το 11 είναι ο μέγιστος αριθμός καζίνο που επιτρέπεται από τον νόμο) και 5 από αυτά βρίσκονται στην πρωτεύουσα. Και τα 5 ανήκουν στην LVC Diamond Játékkaszinó Üzemeltető Kft, την εταιρεία τυχερών παιχνιδιών του αείμνηστου Βάινα Αντρας (περισσότερο γνωστού ως Αντυ Βάινα). Το μεγαλύτερο καζίνο στη Βουδαπέστη και σε όλη την Ουγγαρία είναι το Las Vegas Casino Corvin sétány.

Παραστατικές τέχνες και φεστιβάλ

Το Φεστιβάλ Σίγκετ της Βουδαπέστης. Ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά φεστιβάλ της Ευρώπης, που αποτελεί ένα πολυπολιτισμικό, πολυμορφικό σημείο συνάντησης για ντόπιους και ξένους κάθε χρόνο.

Στη Βουδαπέστη πραγματοποιούνται αρκετά ετήσια φεστιβάλ. Το Φεστιβάλ Σίγκετ είναι ένα από τα μεγαλύτερα υπαίθρια φεστιβάλ μουσικής στην Ευρώπη. Το Φεστιβάλ Άνοιξης της Βουδαπέστης περιλαμβάνει συναυλίες σε διάφορους χώρους σε όλη την πόλη. Το Σύγχρονο Φεστιβάλ Τεχνών Καφέ Μπούνταπεστ (πρώην Φθινοπωρινό Φεστιβάλ της Βουδαπέστης) προσφέρει δωρεάν μουσική, χορό, τέχνη και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις στους δρόμους της πόλης. Τα Φεστιβάλ Κρασιού και Παλίνκα της Βουδαπέστης, που πραγματοποιούνται κάθε Μάιο, είναι γαστρονομικά φεστιβάλ με επίκεντρο τις γαστρονομικές απολαύσεις. Το Budapest Pride (ή PridePride Φεστιβάλ Ταινιών και Πολιτισμού της Βουδαπέστης) πραγματοποιείται κάθε χρόνο σε όλη την πόλη και συνήθως περιλαμβάνει παρέλαση στη λεωφόρο Αντρασυ. Άλλο φεστιβάλ είναι το Περιθωριακό Φεστιβάλ, που φέρνει περισσότερους από 500 καλλιτέχνες σε περίπου 50 παραστάσεις για να παράγουν ένα ευρύ φάσμα έργων σε εναλλακτικό θέατρο, χορό, μουσική και κωμωδία εκτός του mainstream. Το LOW Festival είναι ένα διεπιστημονικό σύγχρονο πολιτιστικό φεστιβάλ που πραγματοποιείται στην Ουγγαρία στις πόλεις Βουδαπέστη και Πετς από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο. Το όνομα του φεστιβάλ αναφέρεται στις Κάτω Χώρες (Low Countries), την περιοχή που περιλαμβάνει την Ολλανδία και τη Φλάνδρα. Το Εβραϊκό Θερινό Φεστιβάλ της Βουδαπέστης, στα τέλη Αυγούστου, είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Στη Βουδαπέστη υπάρχουν πολλές συμφωνικές ορχήστρες, με δεσπόζουσα τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βουδαπέστης. Ιδρύθηκε το 1853 από τον Φέρεντς Ερκελ και εξακολουθεί να παρουσιάζει τακτικά συναυλίες στην Ουγγρική Κρατική Όπερα και στο Εθνικό Θέατρο. Η Βουδαπέστη έχει επίσης μία από τις πιο ενεργές σκηνές τζαζ στην Κεντρική Ευρώπη.

Η χορευτική παράδοση της λεκάνης των Καρπαθίων είναι μοναδική στην ευρωπαϊκή κουλτούρα του χορού και η περιοχή αυτή είναι επίσης ιδιαίτερα μεταβατική μεταξύ των Βαλκανίων και των περιοχών της Δυτικής Ευρώπης. Η πόλη φιλοξενεί πολλά αυθεντικά σύνολα λαϊκού χορού της Ουγγαρίας που κυμαίνονται από μικρά σύνολα ως επαγγελματικά συγκροτήματα. Η Βουδαπέστη είναι μια από τις λίγες πόλεις του κόσμου με γυμνάσιο εκμάθησης παραδοσιακών χορών.

Μόδα

Η Βουδαπέστη φιλοξενεί μια εβδομάδα μόδας δύο φορές τον χρόνο, όπου οι σχεδιαστές και οι οίκοι μόδας της πόλης παρουσιάζουν τις συλλογές τους και παρέχουν χώρο συνάντησης για εκπροσώπους της βιομηχανίας μόδας. Η Εβδομάδα Μόδας της Βουδαπέστης επιπλέον δίνει την ευκαιρία σε σχεδιαστές από άλλες χώρες να παρουσιάσουν τις συλλογές τους στη Βουδαπέστη. Μοντέλα της Ουγγαρίας, όπως η Μπάρμπαρα Πάλβιν, η Ενιμε Μίχαλικ, η Ντιάνα Μέσαρος και η Βικτόρια Βάμοσι εμφανίζονται συνήθως σε αυτές τις εκδηλώσεις μαζί με διεθνείς συμμετέχουσες. Επωνυμίες μόδας όπως οι Zara, H&M, Mango, ESPRIT, Douglas AG, Lacoste, Nike και άλλες μάρκες μόδας λιανικής βρίσκονται στα εμπορικά κέντρα και στους δρόμους της πόλης.

Σημαντικές μάρκες μόδας πολυτελείας, όπως οι Roberto Cavalli, Dolce & Gabbana, Gucci, Versace, Φεραγκάμο, Moschino, Prada και Hugo Boss βρίσκονται στους πιο διάσημους εμπορικούς δρόμους της πόλης, την οδό Μόδας, την οδό Βάτσι και τη Λεωφόρο Αντρασυ στην κύρια περιοχή μόδας πολυτελείας της Βουδαπέστης, το Λίποτβαρος.

MΜΕ

Η έδρα της Ουγγρικής Τηλεόρασης το 2009 στην Πλατεία Ελευθερίας στον Δήμο V

Η Βουδαπέστη αποτελεί δεσπόζουσα θέση της ουγγρικής βιομηχανίας ψυχαγωγίας, με πολλές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, βιβλία και άλλα μέσα ενημέρωσης. Η Βουδαπέστη είναι το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής ταινιών και τηλεόρασης στην Ουγγαρία. Το 2011 απασχολούσε περισσότερα από 50.000 άτομα και παρήγαγε το 63,9% των εσόδων του κλάδου των μέσων ενημέρωσης της χώρας. Η Βουδαπέστη είναι το κέντρο των μέσων ενημέρωσης της Ουγγαρίας και η κεντρική έδρα της Ουγγρικής Τηλεόρασης και άλλων τοπικών και εθνικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, όπως οι M1, M2, Duna TV, Duna World, RTL Klub, TV2, EuroNews, Comedy Central, MTV Hungary, VIVA Hungary, Viasat 3, Cool TV και Pro4, καθώς και πολιτικών και καναλιών ειδήσεων όπως οι Hír TV, ATV και Echo TV. Τα κανάλια ντοκιμαντέρ περιλαμβάνουν τα Discovery Channel, Discovery Science, Discovery World, το National Geographic Channel, Nat Geo Wild, Spektrum και BBC Entertainment. Αυτά είναι λιγότερο από το ένα τέταρτο των καναλιών που μεταδίδονται από τη Βουδαπέστη.

Το 2012 στην Ουγγαρία υπήρχαν 7,2 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου (72% του πληθυσμού) και 2,3 εκατομμύρια συνδρομές για ευρυζωνικές συνδέσεις κινητών.

Κουζίνα

Στη σύγχρονη εποχή η Βουδαπέστη ανέπτυξε τη δική της ιδιαίτερη κουζίνα, βασισμένη σε προϊόντα της περιοχής της, όπως αρνί, χοιρινό και λαχανικά ειδικά της περιοχής. Η σύγχρονη ουγγρική κουζίνα είναι μια σύνθεση αρχαίων ασιατικών συστατικών αναμεμιγμένων με γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και σλαβικά στοιχεία. Το φαγητό της Ουγγαρίας μπορεί να θεωρηθεί χωνευτήρι της ηπείρου, με μια μαγειρική βάση σχηματισμένη από τη δική της, αυθεντική μαγυάρικη κουζίνα. Σημαντικός αριθμός Σαξόνων, Αρμενίων, Ιταλών, Εβραίων και Σέρβων εγκαταστάθηκαν στην Ουγγρική λεκάνη και στην Τρανσυλβανία, συμβάλλοντας επίσης με διαφορετικά νέα πιάτα. Στοιχεία της αρχαίας τουρκικής κουζίνας υιοθετήθηκαν κατά την οθωμανική εποχή, με τη μορφή γλυκών (για παράδειγμα, διάφορων μαντολάτων, όπως το λευκό που ονομάζεται törökméz), το κυδώνι (birsalma), το λουκούμι, ο τούρκικος καφές ή πιάτα ρυζιού όπως πιλάφι, κρέας και λαχανικά όπως η μελιτζάνα, που χρησιμοποιείται σε μελιτζανοσαλάτες και ορεκτικά, γεμιστές πιπεριές και γεμιστό λάχανο που ονομάζεται töltött káposzta. Η ουγγρική κουζίνα επηρεάστηκε από την αυστριακή επί της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, πιάτα και μέθοδοι παρασκευής φαγητού συχνά δανείστηκαν από την αυστριακή κουζίνα και το αντίστροφο.

Τα εστιατόρια της Βουδαπέστης αντικατοπτρίζουν την ποικιλομορφία, με μενού παραδοσιακής τοπικής κουζίνας, συνδυασμούς διαφόρων γαστρονομικών επιρροών ή καινοτομίες αιχμής των νέων τεχνικών. Τα καταστήματα τροφίμων της Βουδαπέστης έχουν επίσης μια σταθερή φήμη για την προμήθεια ποιοτικών εξειδικευμένων μαγειρικών προϊόντων και αγαθών, φήμη που συχνά δημιουργούνται από γενιά σε γενιά. Αυτά περιλαμβάνουν πολλά καταστήματα, όπως το Καφέ Ζερμπώ, μια από τις μεγαλύτερες και πιο παραδοσιακά καφετέριες στην Ευρώπη ή το εστιατόριο Gundel και το γαστρονομικό κατάστημα στο Δημοτικό Πάρκο. Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν επίσης να βρουν τα τρόφιμα υψηλότατης ποιότητας που σερβίρονται σε πολλά εστιατόρια με αστέρια Michelin, όπως τα Onyx, Costes, Borkonyha και Tanti.

Αθλητισμός

Το Πούσκας Αρένα είναι το εθνικό στάδιο και το László Papp Budapest Sports Arena.

Ο Λιούις Χάμιλτον κατά το ουγγρικό Γκραν Πρι του 2015 στο Hungaroring

Η Βουδαπέστη φιλοξένησε πολλές παγκόσμιες αθλητικές εκδηλώσεις στο παρελθόν, μεταξύ άλλων το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ανώμαλου Δρόμου της IAAF του 1994, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ερασιτεχνικής [[Πυγμαχία]]ς του 1997, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ξιφασκίας του 2001, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πατινάζ ταχύτητας του 2001, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπάντι του 2004, τους Παγκόσμιους Διεπιστημονικούς Αγώνες του 2008, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μοντέρνου Πένταθλου του 2008, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τρίαθλου του 2010, το Παγκόσμιο πρωτάθλημα χόκεϊ επί πάγου του 2011, Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Πατινάζ ταχύτητας του 2012, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ξιφασκίας του 2013, Παγκόσμια Πρωταθλήματα Πάλης του 2013, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου Αθλητών άνω των 30 το 2014, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου 2017 και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τζούντο του 2017, μόνο την τελευταία εικοσαετία. Εκτός από αυτά η Βουδαπέστη φιλοξένησε πολλά τουρνουά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου το 2006 και το 2010, το Πρωτάθλημα Ποδόσφαιρου Σάλας της UEFA το 2010, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Τζούντο το 2013, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Καράτε το 2013 και θα είναι οικοδεσπότης του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Στίβου το 2023 και 4 αγώνων του Euro 2020, που θα διεξαχθούν στο νέο στάδιο πολλαπλών χρήσεων Πούσκας Φέρεντς 67.215 θέσεων, για να αναφέρουμε μερικά.

Το 2015 η Συνέλευση της Ουγγρικής Ολυμπιακής Επιτροπής και η Γενική Συνέλευση της Βουδαπέστης αποφάσισαν να θέσουν υποψηφιότητα για τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Η Βουδαπέστη έχει ατυχήσει σε αρκετές απόπειρές να φιλοξενήσει τους αγώνες, το 1916, το 1920, το 1936, το 1944 και το 1960, που κέρδισαν το Βερολίνο, η Αμβέρσα, το Λονδίνο και η Ρώμη, αντίστοιχα. Το Ουγγρικό κοινοβούλιο ψήφισε επίσης να υποστηρίξει την υποψηφιότητα στις 28 Ιανουαρίου 2016, αργότερα το Δημοτικό Συμβούλιο της Βουδαπέστης ενέκρινε τον κατάλογο των εγκαταστάσεων και η Βουδαπέστη έγινε επίσημος υποψήφιος για τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Ωστόσο αποχώρησαν πρόσφατα και μόνο το Παρίσι και το Λος Άντζελες παραμένουν υποψήφιοι για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024.

Στην πόλη κατοικούν πολλοί νικητές και μεταλλιούχοι Ολυμπιακών, Παγκόσμιων και Πανευρυρωπαϊκών Αγώνων, αποτέλεσμα της 8ης θέσης της Ουγγαρίας μεταξύ όλων των χωρών του κόσμου στον πίνακα μεταλλίων Ολυμπιακών Αγώνων όλων των εποχών. Οι Ούγγροι ήταν πάντα δεινοί αθλητές: στην ιστορία των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων αποκόμισαν 476 μετάλλια, εκ των οποίων τα 167 χρυσά. Τα κορυφαία αθλήματα στα οποία οι Ούγγροι έχουν διακριθεί είναι η ξιφασκία, η κολύμβηση, η υδατοσφαίριση, το κανό, η πάλη και ο στίβος. Εκτός από τα κλασικά αθλήματα δημοφιλή στη Βουδαπέστη είναι μοντέρνα ψυχαγωγικά αθλήματα όπως το μπόουλινγκ, το μπιλιάρδο, τα βελάκια, τα γκο καρτ, και το σκουός και τα εξτρίμ σπορ κερδίζουν έδαφος. Επιπλέον ο Μαραθώνιος και ο Ημιμαραθώνιος της Βουδαπέστης προσελκύουν επίσης πολλά άτομα κάθε χρόνο. Το μεγαλύτερο γήπεδο ποδοσφαίρου της πόλης πήρε το όνομά του από τον Φέρεντς Πούσκας, αναγνωρισμένο ως τον κορυφαίος σκόρερ του 20ού αιώνα και από τον οποίο ονομάστηκε το Βραβείο Πούσκας (Χρυσή Μπάλα) της FIFA.

Ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα της Βουδαπέστης είναι το ποδόσφαιρο και έχει πολλούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Ουγγαρίας στο κορυφαία κατηγορία, όπως η Φερεντσβάρος (29 τίτλοι ουγγρικού πρωταθλήματος), η ΜΤΚ Βουδαπέστης (23 τίτλοι), η Ούιπεστ ΦΚ (20 τίτλοι) ), η Χόνβεντ Βουδαπέστης (13 τίτλοι), η Βάσας ΣΚ (6 τίτλοι), η Τσέπελ ΣΚ (4 τίτλοι) και η Budapesti TC (2 τίτλοι).

Το Ουγγρικό Γκραν Πρι της Φόρμουλα 1 πραγματοποιείται στο Hungaroring λίγο έξω από την πόλη, του οποίου η πίστα διαθέτει άδεια της FIA Τάξης 1. Από το 1986 ο αγώνας είναι διαδρομή του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Φόρμουλα 1 της FIA. Στο Ουγγρικό Γκραν Πρι του 2013 επιβεβαιώθηκε ότι η Ουγγαρία θα συνεχίσει να φιλοξενεί αγώνα της Φόρμουλα 1 έως το 2021. Η πίστα επανεπιστρώθηκε πλήρως για πρώτη φορά στις αρχές του 2016 και ανακοινώθηκε ότι η συμφωνία του Γκραν Πρι επεκτάθηκε για άλλα 5 χρόνια, μέχρι το 2026.

Η Βουδαπέστη διαθέτει τρία στάδια τεσσάρων αστέρων της UEFA: Puskás Aréna, Groupama Aréna και δύο στάδια τριών αστέρων: Hidegkuti Nándor Stadion και Bozsik Aréna.

Εκπαίδευση

Δείτε επίσης: Εκπαίδευση στην Ουγγαρία

Το κεντρικό κτίριο του Τεχνολογικού και Οικονομικού Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης, του παλαιότερου ινστιτούτου τεχνολογίας (πολυτεχνείου) στον κόσμο, που ιδρύθηκε το 1782

Η Αίθουσα του Πρυτανικού Συμβουλίου της Επιχειρηματικής Σχολής της Βουδαπέστης, της πρώτης δημόσιας επιχειρηματικής σχολής στον κόσμο, ιδρύθηκε το 1857

Το κεντρικό κτίριο της Μουσικής Ακαδημίας Λιστ Φέρεντς, που ιδρύθηκε το 1875

Η Βουδαπέστη έχει πάνω από 35 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, πολλά από τα οποία είναι πανεπιστήμια. Σύμφωνα με τη Συμφωνία της Μπολόνια πολλά εκδιδόμενα πτυχία αναγνωρίζονται σε χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ιατρική, η οδοντιατρική, η φαρμακευτική, η κτηνιατρική και η μηχανική είναι από τους πιο δημοφιλείς τομείς για τους αλλοδαπούς που φοιτούν στη Βουδαπέστη. Τα περισσότερα πανεπιστήμια της Βουδαπέστης προσφέρουν μαθήματα στα αγγλικά, καθώς και σε άλλες γλώσσες όπως τα γερμανικά, τα γαλλικά και τα ολλανδικά, που απευθύνονται ειδικά σε αλλοδαπούς. Πολλοί μαθητές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες περνούν ένα ή δύο εξάμηνα στη Βουδαπέστη μέσω του Προγράμματος Erasmus.

Πανεπιστήμια της Βουδαπέστης

Όνομα	Ίδρυση	Πόλη	Tύπος	Φοιτητές	Ακαδημαϊκό Προσωπικό
Επιχειρηματική Σχολή της Βουδαπέστης	1857	Βουδαπέστη	Δημόσια Επιχειρηματική σχολή	16,905	987
Πανεπιστήμιο Σεντ Ιστβαν	1787	Βουδαπέστη	Δημόσιο κλασικό πανεπιστήμιο	12,583	1,313
Τεχνολογικό και Οικονομικό Πανεπιστημίο της Βουδαπέστης	1782	Βουδαπέστη	Δημόσιο Ινστιτούτο Τεχνολογίας	21,171	961
Πανεπιστήμιο Κορβίνους	1920	Βουδαπέστη	Δημόσια Επιχειρηματική σχολή	14,522	867
Πανεπιστήμιο Ετβες Λόραντ	1635	Βουδαπέστη	Δημόσιο κλασικό πανεπιστήμιο	26,006	1,800
Ουγγρικό Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών	1871	Βουδαπέστη	Δημόσια σχολή Τεχνών	652	232
Μουσική Ακαδημία Λιστ Φέρεντς	1875	Βουδαπέστη	Δημόσια Μουσική σχολή	831	168
Πανεπιστήμιο Μόχολυ-Νάγκυ Τέχνης και Ντιζάιν	1870	Βουδαπέστη	Δημόσια σχολή Τέχνης	894	122
Εθνικό Πανεπιστήμιο Δημόσιας Διοίκησης	1808	Βουδαπέστη	Δημόσιο κλασικό πανεπιστήμιο	10,800	465
Πανεπιστήμιο Ομπουντα	1879	Βουδαπέστη	Δημόσιο Ινστιτούτο Τεχνολογίας	12,888	421
Πανεπιστήμιο Σέμελβαϊς	1769	Βουδαπέστη	Δημόσια Ιατρική σχολή	10,880	1,230
Πανεπιστήμιο Φυσικής Αγωγής	1925	Βουδαπέστη	Δημόσιο κλασικό πανεπιστήμιο	2,500	220
Δραματική και Κινηματογραφική Ακαδημία Βουδαπέστης	1865	Βουδαπέστη	Δημόσια σχολή Τέχνης	455	111
Πανεπιστήμιο Αντρασυ Βουδαπέστης	2002	Βουδαπέστη	Δημόσιο κλασικό πανεπιστήμιο	210	51
Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ακουίνκουμ	2011	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας	50	41
Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο Βουδαπέστης	2001	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό κλασικό πανεπιστήμιο	8,000	350
Πανεπιστήμιο Εβραϊκών Σπουδών Βουδαπέστης	1877	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό Θεολογικό πανεπιστήμιο	200	60
Κεντροευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο	1991	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό κλασικό πανεπιστήμιο	1,380	399
Διεθνής Επιχειρηματική Σχολή	1991	Βουδαπέστη	Ιδιωτική Επιχειρηματική σχολή	800	155
Πανεπιστήμιο Κάρολι Γκάσπαρ Μεταρρυθμιστικής Εκκλησίας	1855	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό κλασικό πανεπιστήμιο	4,301	342
Καθολικό Πανεπιστήμιο Πάζμανυ Πέτερ	1635	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό κλασικό πανεπιστήμιο	9,469	736
Ευαγγελικό-Λουθηρανικό Θεολογικό Πανεπιστήμιο	1557	Βουδαπέστη	Ιδιωτικό Θεολογικό πανεπιστήμιο	220	36

Σημαντικοί άνθρωποι

Βραβευμένοι με Νόμπελ και βραβεία Βολφ και Άμπελ και άλλοι διάσημοι επίτιμοι πολίτες

• Γκέοργκ φον Μπέκεσυ – Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής (1961), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Ράουλ Μποτ – Βραβείο Βολφ Μαθηματικών (2000), Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ
• Πολ Έρντος – Βραβείο Βολφ Μαθηματικών (1984), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Ντένις Γκέιμπορ – Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1971), Τεχνολογικό και Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Τζον Χάρσανι – Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών (1994), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Βάτσλαβ Χάβελ- (Επ. πολίτης)
• Τζωρτζ ντε Χέβεσι – Βραβείο Νόμπελ Χημείας (1943), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Ίμρε Κέρτες – Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (2002), Βραβείο Γκαίτε(2004)
• Πέτερ Λαξ – Βραβείο Άμπελ (2005), Βραβείο Βολφ Μαθηματικών (1987), Πανεπιστήμιο Στάνφορντ
• Φίλιπ Λέναρντ – Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1905), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Λάσλο Λοβάς – Βραβείο Βολφ Μαθηματικών (1999), Βραβείο Φούλκερσον (1982, 2012), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης, Πανεπιστήμιο Γέιλ
• Τζωρτζ Άντριου Όλαχ– Βραβείο Νόμπελ Χημείας (1994), Τεχνολογικό και Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Τζον Τσαρλς Πόλανι – Βραβείο Νόμπελ Χημείας (1986), Βραβείο Βολφ (1982), Πανεπιστήμιο του Πρίνστον
• Έλβις Πρίσλεϊ – (Επ. πολίτης)
• Κάτι Κοβάτς – (Επ. πολίτις)
• Έρνο Ρούμπικ – εφευρέτης του ομώνυμου Κύβου
• Γκάμπορ A. Σόμοργιαϊ – Βραβείο Βολφ Χημείας (1998), Τεχνολογικό και Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Εντρε Σέμερεντι – Βραβείο Άμπελ (2012), Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης
• Άλμπερτ Σεντ-Γκιέργκι – Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής (1937), Πανεπιστήμιο Σέμελβαϊς
• Έντουαρντ Τέλερ – (Επ. πολίτης)
• Λεχ Βαλέσα – (Επ. πολίτης)
• Ραούλ Βάλενμπεργκ – (Επ. πολίτης)
• Γιουτζίν Γουίγκνερ – Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1963), Βραβείο Ενρίκο Φέρμι (1958), Τεχνολογικό και Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης

Ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, αθλητές, συγγραφείς, μουσικοί, πολιτικοί και επιστήμονες γεννημένοι στη Βουδαπέστη

Έντρε Όντυ Γκιούλα Αντράσι Μπάρμπαρα Πάλβιν Μπέλα Μπάρτοκ Ρούντολφ Μπόιερ Ρόμπερτ Κάπα Τίβανταρ Τσόντβαρι Κόστκα Λόραντ Έτβες Ερντελι, Tάμας Πολ Έρντος

Ζα Ζα Γκαμπόρ Μπέλα Γκούτμαν Άλφρεντ Χάγιος Μίκι Χάργκιτεϊ Τέοντορ Χερτσλ Νάντορ Χιντεγκούτι Μίκλος Χόρτυ Χάρρυ Χουντίνι Καρλ Κερένυι Αντρέ Κερτέζ Εφραίμ Κισόν Ζόλταν Κόνταϊ Άρθουρ Κέσλερ Ζούζα Κορμότσι Μπέλα Κουν

Ίμι Λίχτενφελντ Λάζλο Μεντνιάνσκι Λάσλο Μόχολι-Νάγκι Τζον φον Νόιμαν Ζούζα Πόλγκαρ Γιούντιτ Πόλγκαρ Φέρεντς Πούσκας

Γκούσταβ Σέμπες Τζωρτζ Σόρος Ιλόνα Στάλλερ Λάσλο Σάμπο Τόμας Σας Μπέλα Ταρ Μαρία Τέλκες Ίστβαν Τίσα Βικτώρ Βαζαρελί

Διεθνείς σχέσεις

Η Βουδαπέστη έχει αρκετές αδελφές πόλεις και πολλές πόλεις εταίρους σε όλο τον κόσμο. Όπως η Βουδαπέστη, πολλές από αυτές είναι οι πιο σημαντικές και μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και της περιοχής τους, οι περισσότερες είναι η πρωτεύουσα πόλη και η πολιτική, οικονομική, πολιτιστική πρωτεύουσα της χώρας τους. Ο Δήμαρχος της Βουδαπέστης λέει ότι ο στόχος της βελτίωσης των σχέσεων των αδελφών πόλεων είναι να επιτρέψει και να ενθαρρύνει την αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών, καθώς και τη συνεργασία στους τομείς της διαχείρισης της πόλης, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, του τουρισμού, των μέσων ενημέρωσης και της επικοινωνίας, του εμπορίου και ανάπτυξη επιχειρήσεων.

Αδελφές πόλεις

New York City (ΗΠΑ) 1992 Φορτ Γουόρθ (ΗΠΑ) 1990 Σαγκάη (Κίνα) 2013 Πεκίνο (Κίνα) 2005 Τεχεράνη (Ιράν) 2015

Βερολίνο (Γερμανία) 1992 Φραγκφούρτη (Γερμανία) 1990 Βιέννη (Αυστρία) 1990 Βουκουρέστι (Ρουμανία) 1997 Λισαβόνα (Πορτογαλία) 1992

Τελ Αβίβ (Ισραήλ) 1989 Ζάγκρεμπ (Κροατία) 1994 Σαράγεβο (Boσνία και Ερζεγοβίνη) 1995 Φλωρεντία (Ιταλία) 2008

Εταίροι ανά τον κόσμο

Πράγα (Τσεχία) 2010 Ρότερνταμ (Ολλανδία) 1991 Βαρσοβία (Πολωνία) 2005 Κρακοβία (Πολωνία) 2005 Μπανγκόκ (Ταϊλάνδη) 2007

Τζακάρτα (Ινδονησία) 2009 Ντέτζον (Νότια Κορέα) 1994 Νάπολη (Ιταλία) 1993 Κωνσταντινούπολη (Τουρκία) 1985 Σμύρνη (Τουρκία) 1985 Γκαζιαντέπ (Τουρκία) 2010

Άγκυρα (Τουρκία) 2015 Σόφια (Βουλγαρία) 2009 Βίλνιους (Λιθουανία) 2000 Κόσιτσε (Σλοβακία) 1997 Λβιβ (Ουκρανία) 1993

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• (Αγγλικά) Επίσημη σελίδα Βουδαπέστης