Πύλη:Γλώσσα
Η παρούσα Πύλη είναι αφιερωμένη στη
γλώσσα, τις γλώσσες, τα συστήματα γραφής και τη γλωσσολογία.
Η γλώσσα είναι κεντρικό γνώρισμα των ανθρώπινων κοινωνιών. Είναι ιδιαίτερο και αποκλειστικό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους. Είναι παρούσα σε όλες τις πλευρές της ανθρώπινης ζωής και με αυτήν ο άνθρωπος πράττει, αναπαριστά και αφηγείται τις πράξεις του.
Λόγω της σημασίας της, οι κοινωνικές συγκρούσεις γύρω από τη γλώσσα διακρίνονται συχνά για την έντασή τους όπως στην περίπτωση της Ελλάδας με το γλωσσικό ζήτημα.
Οι γλώσσες που μιλιούνται σε όλο τον πλανήτη, κατ' εκτίμηση γύρω στις 7.000, παρουσιάζουν ενδιαφέρον τόσο για τις μεταξύ τους διαφορές αλλά και για τις ομοιότητές τους. Για τους περισσότερους στην Ελλάδα, ακόμα και το όνομα μερικών από αυτές τις γλώσσες είναι άγνωστο· και όμως μπορεί να μιλιούνται από δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους.
Όλη αυτή η πολυπλοκότητα της γλώσσας τόσο ως προς την ιδιαίτερη δομή της όσο και ως προς τις κοινωνικές σχέσεις που την καθορίζουν και τη διαπερνούν εξετάζεται κυρίως από τη γλωσσολογία με τους διάφορους κλάδους της αλλά αποτελεί και αντικείμενο γενικά των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών.
Ως Διεθνής Γλώσσα ή Διεθνής Βοηθητική Γλώσσα (συντομογραφικά: ΔΒΓ, αγγλικά: International auxiliary language) χαρακτηρίζεται μια γλώσσα που χρησιμοποιείται για επικοινωνία μεταξύ λαών από διαφορετικά έθνη που δε μοιράζονται μία κοινή μητρική γλώσσα. Μία Βοηθητική γλώσσα είναι κατά κανόνα μια δεύτερη γλώσσα για αυτόν που την χρησιμοποιεί.
- ... η Ισημερινή Γουινέα είναι η μόνη ισπανόφωνη χώρα της Αφρικής;
- ... τα φινλανδικά έχουν 15 πτώσεις και τα ουγγρικά 17;
- ... το αρχαιότερο μαρτυρημένο σύστημα γραφής είναι η σφηνοειδής σουμεριακή γραφή του 3500 π.Χ.;
- ... η μαλτέζικη γλώσσα είναι η μοναδική σημιτική γλώσσα που γράφεται με το λατινικό αλφάβητο και είναι επίσης η μοναδική σημιτική γλώσσα που μιλιέται ιστορικά στην Ευρώπη;
Οι 12 από τις 20 γλώσσες με τους περισσότερους ομιλητές ανήκουν στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια και πολλές από αυτές, όπως η Αγγλική, η Ισπανική και η Πορτογαλική, εξαπλώθηκαν λόγω της αποικιοκρατίας.
Ομιλητές (σε εκατομμύρια) με μητρική γλώσσα την:
1. Κινεζική (μανδαρινική) 1.000 |
12. Γαλλική 100 |
Οι γλώσσες Χίντι, Μπιχάρι, Μαράτι και Τελούγκου μιλιούνται στην Ινδία. Η Μπενγκάλι στο Μπαγκλαντές. Η Παντζάμπι στην Ινδία και το Πακιστάν. Η Ιαβαϊκή στην Ινδονησία. Η Ταμίλ στην Ινδία και τη Σρι Λάνκα.
Πηγή: Comrie, Matthews & Polinsky, Οι Γλώσσες του Κόσμου, μετ.Γ. Αθανασίου, Σαββάλας, Αθήνα 2004.
- οι γλώσσες αλφαβητικά, οι γλώσσες ανά οικογένειες, γλώσσες ανά χώρα
- Ινδοευρωπαϊκές (γλώσσες και διάλεκτοι): Αβεστική, Αγγλική, Αγγλοσαξονική, Αλβανική, Αλεμαννική, Αρβανίτικη, Αρμενική, Αρχαία ελληνική, Αρχαία μακεδονική, Αρχαία περσική, Αρχαία Σκανδιναβική, Αστουριανή, Βαλλωνική, Βενετική, Βλάχικη, Βλάχικη (Μογλενίτικη), Βουλγαρική, Γαλλική, Γαελική, Γερμανική, Γίντις, Δακική, Δανική, Ελληνική, Ζαζαϊκή, Ισλανδική, Ισπανική, Ισπανοεβραϊκή (Λαντίνο), Ιταλική, Καταλανική, Κουρδική, Κροατική, Λιθουανική, Λεττονική (ή Λετονική), Λευκορωσική, Λιμβουργιανή, Λουξεμβουργιανή, Μαζανταρανί, Μαράτι, Μολδαβική, Μπενγκάλι, Μπιχάρι, Νεπαλεζική, Νορβηγική, Ολλανδική, Οξιτανική (ή Προβηγκιανή), Ουαλική, Ουκρανική, Ουρντού, Παλαϊκή γλώσσα, Περσική (Φαρσί), Πολωνική, Πομακική, Πορτογαλική, Ρομανί (ή Τσιγγάνικη), Ρομανσική, Ρουμανική, Ρωσική, Σανσκριτική, Σερβική, Σερβοκροατική, Σκοτική Γαελική, Σλαβομακεδονική, Σλοβάκικη, Σλοβένικη, Σουηδική, Σορβικές γλώσσες, Τατζικική, Τοχαρική, Τσέχικη, Φλαμανδική, Φριζική, Χεττιτική, Χίντι ...
- Ιθαγενείς γλώσσες της Αμερικής: Αϊμάρα, Γκουαρανί, Κέτσουα, Μάγιας γλώσσες, Νάουατλ
- Αλταϊκές: Αζερική, Ιαπωνική, Κορεάτικη, Μαντσού, Μογγολική, Τουρκική ...
- Αυστροασιατικές: Βιετναμεζική, Μούντα, Χμερ ...
- Αυστρονησιακές: Ιαβαϊκή, Μαορί, Μοριορί ...
- Αφροασιατικές: Ακκαδική, Αμχαρική, Αραβική, Αραμαϊκή, Αιγυπτιακή, Εβραϊκή, Κοπτική, Μαλτεζική, Ουγγαριτική ...
- Δραβιδικές: Κανάντα, Μαλαγιάλαμ, Μπραχούι, Ταμίλ, Τελούγκου ...
- Εσκιμολεουτικές: Ινούιτ (Καλαάλισουτ (ή Γροιλανδική), Ινούκτιτουτ) ...
- Νιγηροκονγκολεζικές: Μπαντού, Σουαχίλι ...
- Ουραλικές: Εσθονική, Λαπωνική, Ουγγρική, Φινλανδική ...
- Σινοθιβετικές: Βιρμανική, Θιβετική, Κινεζική, Νεβάρι ...
- Τάι-Καντάι: Λαοτινή, Ταϊλανδική ...
- Απομονωμένες: Βασκική, Σουμεριακή ...
- Αταξινόμητες: Ετεοκρητική, Ετρουσκική, Ραιτική ...
- Πίτζιν και Κρεολές: Αϊτινή κρεολή, Τοκ Πίσιν ...
- Αρχαίες: Αβεστική, Αγγλοσαξονική, Ακκαδική, Αραμαϊκή, Αιγυπτιακή, Αρχαία ελληνική, Αρχαία μακεδονική, Αρχαία περσική, Αρχαία Σκανδιναβική, Βενετική, Δακική, Ετρουσκική, Κοπτική, Λατινική, Ουγκαριτική, Παλαϊκή γλώσσα, Ραιτική, Σανσκριτική, Σουμεριακή, Τοχαρική, Χεττιτική ...
- Τεχνητές: Βολαπιούκ, Διασλαβική, Εσπεράντο, Ιντερλίνγκουα, Ίντο, Κλίγκον, Κουένυα, Οξιντένταλ, Σίνταριν, Σλόβιο, Σολρεσόλ
- Κλασικές: Κλασική γλώσσα
- Ιερές: Ιερή γλώσσα
- Ελληνική γλώσσα: Πρωτοελληνική, Μυκηναϊκή, Αρχαία ελληνική, Ελληνιστική Κοινή, Μεσαιωνική ελληνική, Νέα ελληνική γλώσσα
- Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι: Αιολική, Αρκαδοκυπριακή, Αττική-Ιωνική, Δωρική, Παμφυλιακή, Ομηρική, πιθανή διάλεκτος: Μακεδονική.
- Νεοελληνικές διάλεκτοι: Κατωιταλική, Καππαδοκική, Κυπριακή, Κρητική, Ποντιακή, Ρωμανιώτικη, Τσακώνικη
- Δημοτική, Καθαρεύουσα
- Σφυριχτή γλώσσα της Αντιάς
- Συστήματα γραφής, Αλφάβητο, Μέσα γραφής
- Δίσκος της Φαιστού, Γραμμική Α, Γραμμική Β, Φοινικικό αλφάβητο, Ελληνικό αλφάβητο, Γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, Βουστροφηδόν, Λατινικό αλφάβητο, Κυριλλικό αλφάβητο, Αραβικό αλφάβητο, Κινεζική ιδεογραφική γραφή, Ρουνικό αλφάβητο, Αλφάβητο Όγκχαμ, Καραμανλήδικα, Greeklish
- Μάικλ Βέντρις, Τζων Τσάντγουικ
- Ελληνικό σύστημα αρίθμησης
- Μεταγραμματισμός, Μεταγραφή, Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο
- Χριστίδης, Α.-Φ. (εκδ.), Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 2001
- Comrie, Bernard, Stephen Matthews & Maria Polinsky, Οι Γλώσσες του Κόσμου, μετ.Γ. Αθανασίου, Σαββάλας, Αθήνα 2004.
- Ηλεκτρονικός Κόμβος για την υποστήριξη των διδασκόντων την Ελληνική Γλώσσα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.
- Ethnologue Κατάλογος όλων των ζωντανών γλωσσών του κόσμου.
- 5 Νοέμβριου 2010: Νέοι κανόνες ορθογραφίας για τα Ισπανικά θα κυρωθούν από 22 Ακαδημίες ισπανόφωνων κρατών στο τέλος του μήνα (28 Νοεμβρίου) στο Μεξικό. [1]
- 4 Ιανουαρίου 2011: Με άρθρο της στη Βρετανική εφημερίδα The Independent η λέκτορας Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, Ιωάννα Σιταρίδου, κάνει λόγο για την ανακάλυψη μια απομονωμένης κοινότητας μουσουλμάνων στη Μαύρη Θάλασσα, οι οποίοι μιλούν μια ελληνική διάλεκτο με μεγάλες ομοιότητες με τα αρχαία ελληνικά, στην οποία επικρατούν ακόμα χαρακτηριστικά της γραµµατικής που έχουν χαθεί από τις άλλες παραλλαγές των σύγχρονων ελληνικών. [2], [3]
- 10 Ιανουαρίου 2011: Δωρεάν πρόγραμμα σε βιβλιοθήκη διδάσκει στα παιδιά την νοηματική γλώσσα στις ΗΠΑ Washingtonexaminer
- Διεθνείς Ημέρες
- 21 Φεβρουαρίου: Διεθνής Ημέρα Μητρικής Γλώσσας (ΟΗΕ)
- 8 Σεπτεμβρίου: Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού (OHE)
- 26 Σεπτεμβρίου: Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών (Συμβούλιο της Ευρώπης και Ευρωπαϊκή Ένωση)
- Γλωσσολογία
- Σημειωτική, Φιλολογία, Θεωρία της λογοτεχνίας, Γραμματολογία, Λογοτεχνία, Λογική, Ρητορική ...
- Φωνητική, Φωνολογία, Μορφολογία, Σύνταξη, Σημασιολογία, Πραγματολογία, Ανάλυση λόγου, Κοινωνιογλωσσολογία, Νευρογλωσσολογία, Ψυχογλωσσολογία, Τυπολογία, Ιστορική γλωσσολογία, Ανθρωπολογία της γλώσσας, Εξελικτική γλωσσολογία Φιλοσοφία της γλώσσας, Θεωρητική γλωσσολογία, Εφαρμοσμένη γλωσσολογία, Γλωσσική πολιτική, Διδακτική της γλώσσας, Υπολογιστική γλωσσολογία, Ιστορική σημασιολογία ...
- Καθολικά χαρακτηριστικά της γλώσσας, Καθολική γραμματική, Γενετική-μετασχηματιστική γραμματική, Στρουκτουραλισμός, Λειτουργική γλωσσολογία, Γνωσιακή γλωσσολογία, Κριτική Ανάλυση Λόγου ...
- Απομονωμένη γλώσσα, Διάλεκτος, Επίσημη γλώσσα, Γραμματική, Λεξικό, Φώνημα, Σύμφωνο, Φωνήεν, Φωνή, Μόρφημα, Λέξη, Άρθρο, Ουσιαστικό, Επίθετο, Αντωνυμία, Μετοχή, Απαρέμφατο, Συζυγία, Πτώση, Σύνδεσμος, Γένος, Αριθμός, Χρόνος (γραμματική), Φωνή (γραμματική), Διάθεση (γραμματική), Γλωσσική οικογένεια, Πρωτογλώσσα, Γλωσσική αλλαγή, Σολοικισμός, Βαρβαρισμός, Ετυμολογία, Δάνειο, Αντιδάνειο, Γραμματικοποίηση, Μετάπτωση, Πολυσημία, Δείξη, Προοπτική (γλώσσα), Μετάφραση, Διερμηνεία, Διαλογικότητα, Γραμματισμός, Προφορικός λόγος, Γραπτός λόγος, Δυσλεξία, Λογοθεραπεία, Ορθογραφία, Lingua franca, Τεχνητή γλώσσα, Διεθνής γλώσσα, Παγκόσμια γλώσσα, Οικουμενική γλώσσα, Πίτζιν και Κρεολές γλώσσες, Εξαφανισμένη γλώσσα, Γλωσσικός δεσμός, Αρκτικόλεξο, Συντομογραφία, Μεταγλώσσα ...
- Γλωσσικό ζήτημα, Διγλωσσία, Δημοτικισμός, Καθαρεύουσα, Πολυτονικό σύστημα, Ορθογραφική μεταρρύθμιση, Αττικισμός, Αρχαϊσμός, Μακαρονισμός, Δίγλωσσος ...
- Βαλκανικός γλωσσικός δεσμός, Μετατόπιση συμφώνων στις γερμανικές γλώσσες, Ιωτακισμός, Φωνολογία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, Προφορά τής κλασικής Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, Γλωσσολαλιά ...
- Σώμα κειμένων, Κώδικας, Πάπυρος, Περγαμηνή, Χειρόγραφα, Επιγραφές, Αρχαία ελληνική γραμματεία, Βυζαντινή γραμματεία, Ιερά Κείμενα
- Ευρωπαϊκός χάρτης των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών, Οικουμενική Διακήρυξη των Γλωσσικών Δικαιωμάτων, Διεθνής Οργανισμός Γαλλοφωνίας
- Βίλχελμ φον Χούμπολτ, Νεογραμματικοί, Φερντινάντ ντε Σωσσύρ, Ότο Γέσπερσεν, Λούις Χιέλμσλεφ, Νικολάι Τρουμπετσκόι, Λέοναρντ Μπλούμφιλντ, Ρόμαν Γιάκομπσον, Έντουαρντ Σαπίρ, Μπέντζαμιν Γουόρφ, Μιχαήλ Μπαχτίν, Βαλεντίν Βολόσινοφ,Πάβελ Μεντβέντεφ, Νικολάι Μαρ, Λεβ Βιγκότσκι, Τσαρλς Πηρς, Λούντβιχ Βιττγκενστάιν, Αντόνιο Γκράμσι, Νόαμ Τσόμσκι, Μισέλ Φουκώ, Πιέρ Μπουρντιέ, Μάικλ Χαλιντέι, Τζόσουα Φίσμαν, Τάλμυ Ζιβόν, Έιναρ Χάουγκεν, Γουίλιαμ Λαμπόφ, Μπάζιλ Μπερνστάιν, Ντελ Χάιμς, Τόμας Σέμπεοκ, Τζόζεφ Γρίνμπεργκ, Νόρμαν Φέρκλαφ, Τάνυα Ράινχαρτ ...
- Νικόλαος Σοφιανός, Δημήτριος Γαλανός, Γιάνης Βηλαράς, Διονύσιος Σολωμός, Γεώργιος Χατζιδάκις, Γιάννης Ψυχάρης, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, Αλέξανδρος Δελμούζος, Δημήτρης Γληνός, Μένος Φιλήντας, Αχιλλέας Τζάρτζανος, Εμμανουήλ Κριαράς, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Α.-Φ. Χριστίδης, Αγαπητός Τσοπανάκης ...
- Πάνινι, Σοφιστές, Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Στωικοί, Διονύσιος ο Θράκας, Απολλώνιος ο Δύσκολος, Βάρρων (ή Ουάρρων), Κοϊντιλιανός, Δονάτος, Πρισκιανός, Δάντης, Έρασμος, Πορτ Ρουαγιάλ ...
- Μύθος της μίας ψήφου, Εκφράσεις, Καρκινική επιγραφή, Θρησκευτικές επικλήσεις, Ελληνική αργκό, Ονομασίες των Ελλήνων, Ονομασίες της Ελλάδας σε διάφορες γλώσσες, Μεταφράσεις και αποδόσεις της Αγίας Γραφής, Εξελληνισμένες αποδόσεις εβραϊκών λέξεων, Κυριότεροι κώδικες των χριστιανικών ελληνικών Γραφών, Σοφερείμ, Ελληνικό φωνητικό αλφάβητο, Γλώσσες προγραμματισμού, Ethnologue
αναλυτικότερα: Βικιπαίδεια:Επιχείρηση Γλώσσες και Γλωσσολογία
H μεγάλη πλειοψηφία των γλωσσικών λημμάτων είναι πολύ συνοπτικά. Μπορείτε να τα επεκτείνετε. Βλ. κατάλογος γλωσσολογικών λημμάτων για επέκταση
Μπορείτε επίσης να ξεκινήσετε ένα από τα λήμματα με κόκκινο χρώμα, αναγκαία για τη Βικιπαίδεια, ή όποιο άλλο θέλετε. Ενημερώνετε την Πύλη της γλώσσας για τα λήμματα που ξεκινάτε.
Προτεραιότητες:
- περαιτέρω επεξεργασία: Γλωσσολογία, Ελληνική γλώσσα
- επέκταση: Γλώσσα, Φωνητική, Σύνταξη, Ιστορική γλωσσολογία, Μετάφραση, Δάνειο, Αλφάβητο, Αραβικό αλφάβητο, Κρητική διάλεκτος, Αγγλική γλώσσα, Γαλλική γλώσσα, Γερμανική γλώσσα, Κινεζική γλώσσα, Πορτογαλική γλώσσα, Ιταλική γλώσσα, Σουαχίλι γλώσσα
- Φωνολογία, Μορφολογία, Σημασιολογία, Πραγματολογία, Κοινωνιογλωσσολογία, Ψυχογλωσσολογία
- Χίντι, Βιετναμεζική γλώσσα, Ινδονησιακή γλώσσα
- Φοινικικό αλφάβητο, Κινεζική ιδεογραφική γραφή, Ντεβανάγκαρι γραφή
Τα περισσότερα άρθρα με τίτλο: Χ (όπου Χ ένα γράμμα του αλφαβήτου της ελληνικής ή άλλης γλώσσας) είναι κατηγοριοποιημένα στην κατηγορία γλωσσολογία και περιέχουν κείμενο το οποίο θα έπρεπε κανονικά να υπάρχει στο: Χ (αποσαφήνιση). Η μεταφορά του κείμενου που αφορά αποσαφήνιση στο αντίστοιχο: Χ (αποσαφήνιση) είναι μια χειροκίνητη διαδικασία που μπορείτε να κάνετε.
Αγγλία · Αεροπορία · Αθεϊσμός · Αθλητισμός · Αίγυπτος · Αμερική · Αρχαία Ελλάδα · Αρχαιολογία · Αρχαιότητα · Ασία · Αστρονομία · Αυστρία · Αφρική · Βιντεοπαιχνίδια · Βιογραφίες · Βιολογία · Βρετάνη · Βόρεια Μακεδονία · Γαλλία · Γερμανία · Γεωγραφία · Γεωλογία · Γλυπτική · Γλώσσα · Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος · Διάστημα · Ελλάδα · Ελληνική μυθολογία · Ευρώπη · Ευρωπαϊκή Ένωση · Ζωγραφική · Ζωολογία · Ηλιακό Σύστημα · Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής · Θέατρο · Θέματα · Θηλαστικά · Θρησκεία · Ιαπωνία · Ισπανία · Ιστορία · Ιταλία · Καλαθοσφαίριση · Κάστρα · Κινηματογράφος · Κρήτη · Κύπρος · Κύρια · Linux · ΛΟΑΤ · Λογοτεχνία · Μαθηματικά · Μάικλ Τζάκσον · Μαντόνα · Μαυροβούνιο · Μεσαίωνας · Μουσική · Μπανγκλαντές · Μυθολογία · Νεότεροι χρόνοι · Οδικές μεταφορές · Οικονομία · Ολυμπιακοί Αγώνες · Ορνιθολογία · Ορθοδοξία · Πάπες · Πεντέλη · Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας · Ποδόσφαιρο · Πόλεμος · Πολωνία · Προτεσταντισμός · Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος · Ρωσία · Σελήνη · Σιδηρόδρομος · Σκωτία · Σοβιετική Ένωση · Σουηδία · Τέχνη · Τεχνολογία · Τουρκία · Τρέχοντα γεγονότα · Υπολογιστές · Φιλελευθερισμός · Φυσική · Φωτογραφία · Χημεία · Χώρα των Βάσκων · Ωκεανία