Τετραϋδροπυράνιο
| Τετραϋδροπυράνιο | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| |||
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Οξάνιο | ||
| Άλλες ονομασίες | Τετραϋδροπυράνιο 1,5-εποξυπεντάνιο 1,5-πεντυλενοξείδιο Οξακυκλοεξάνιο | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | C5H10O | ||
| Μοριακή μάζα | 86,13 amu | ||
| Σύντομος συντακτικός τύπος |
| ||
| Συντομογραφίες | THP | ||
| Αριθμός CAS | 142-68-7 | ||
| SMILES | O1CCCCC1 | ||
| InChI | 1S/C5H10O/c1-2-4-6-5-3-1/h1-5H2 | ||
| Αριθμός UN | V06I3ILG6B | ||
| PubChem CID | 8894 | ||
| ChemSpider ID | 8554 | ||
| Δομή | |||
| Μοριακή γεωμετρία | Ανάκλιντρο | ||
| Ισομέρεια | |||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Σημείο τήξης | -45 °C | ||
| Σημείο βρασμού | 88 °C | ||
| Πυκνότητα | 880 kg/m3 | ||
| Διαλυτότητα στο νερό |
80,2 kg/m3 (20 °C) | ||
| Δείκτης διάθλασης , nD |
1,421 | ||
| Τάση ατμών | 9,53 kPa (20 °C) | ||
| Εμφάνιση | Υγρό | ||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| Επικινδυνότητα | |||
 
| |||
| Εύφλεκτο (F) Ερεθιστικό (Xi) | |||
| Φράσεις κινδύνου | 11-36/37/38 | ||
| Φράσεις ασφαλείας | 9-16-26-33-36 | ||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
To τετραϋδροπυράνιο ή οξάνιο ή 1,5-εποξυπεντάνιο ή 1,5-πεντυλοξείδιο ή οξακυκλοεξάνιο (THP: TetraHydroPyran) είναι ένας ετεροκυκλικός αιθέρας, με μοριακό τύπο C5H10O. Στις κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος, δηλαδή θερμοκρασία 25 °C και πίεση 1 atm, είναι ένα άχρωμο πτητικό υγρό, αλλά είναι αδιαφανές. Το μόριό του αποτελείται από έναν εξαμελή δακτύλιο που περιέχει από πέντε (5) μεθυλένια (ομάδες -CH2) και ένα (1) άτομο οξυγόνου. Τα παράγωγα του τετραϋδροπυρανίου είναι πιο συνηθισμένα. Οι τετραϋδροπυρανυλαιθέρες παράγονται από αντίδραση αλκοολών με διυδροπυράνιο και είναι συνηθισμένα ενδιάμεσα στην οργανική σύνθεση. Επιπλέον, ο δακτύλιος του τετραϋδροπυρανίου είναι ο πυρήνας των πυρανοζών σακχάρων, όπως η γλυκόζη.
Παραπομπές και παρατηρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές πληροφόησης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Παπαγεωργίου, Β.Π., Εφαρμοσμένη Οργανική Χημεία, Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2005, ISBN 960-260-342-7
- SCHAUM'S OUTLINE SERIES, «ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ», Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999
- «Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας» Ν. Α. Πετάση 1982
- Αναστάσιου Βάρβογλη, «Χημεία Οργανικών Ενώσεων», Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991
- Καραγκιοζίδη Σ. Πολυχρόνη, «Ονοματολογία Οργανικών Ενώσεων στα Ελληνικά & Αγγλικά» Β΄ Έκδοση Θεσσαλονίκη 1991
- Νικολάου Ε. Αλεξάνδρου, «Γενική Οργανική Χημεία», Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1985
- Δημητρίου Ν. Νικολαΐδη, «Ειδικά Μαθήματα Οργανικής Χημείας», ΑΠΘ, θεσσαλονίκη 1983
- Νικολάου Ε. Αλεξάνδρου, Αναστάσιου Βάρβογλη, Φαίδωνα Χατζημηχαλάκη, «Εργαστηριακός Οδηγός», Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1986
- Νικολάου Ε. Αλεξάνδρου, Αναστάσιου Βάρβογλη, Δημητρίου Ν. Νικολαΐδη: «Χημεία Ετεροκυκλικών Ενώσεων», Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1985
- Διαδικτυακοί τόποι που αναφέρονται στις «Αναφορές και παρατηρήσεις».